- Deponeren van digitale publicaties uit Vlaanderen - STCV & Abraham - Memory of the World: The Belgian Press from the Great War - Het oude boek en de nieuwe media: een multimediaal, reizend en internationaal project - Overleg Cultureel Erfgoed

1. Tot uw dienst:
initiatieven voor de sector
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Overlegplatform voor erfgoedbibliotheken
24 november 2015

2. Deponeren van digitale
publicaties uit Vlaanderen
Sam Capiau
Projectmedewerker

3. Probleemstelling
 Einde van 20e eeuw: digitale publicatie-explosie
 Verantwoordelijkheid duurzame bewaring?

4. Vaststelling
 Uitbreiden wettelijk depot
“Legal deposit is a statutory obligation which requires that any organization, commercial
or public, and any individual producing any type of documentation in multiple copies, be
obliged to deposit one or more copies with a recognized national institution.”
(Lunn, UNESCO guidelines for legal deposit, 2000)
 In 19/28 (68%) landen uit Europese Unie zijn ook
online publicaties bij wet verplicht te deponeren
(Niet in Slovakije, Portugal, Roemenië, Tsjechië, Cyprus, Bulgarije, Italië, Nederland en
België)

5. Fase 1
haalbaarheidsonderzoek
2014

6. Haalbaarheidsonderzoek
 Uitgevoerd door de
Vlaamse Erfgoedbibliotheek
i.o.v. het departement CJSM
 4 fases
 Bureauonderzoek
 Schriftelijke enquête
 Focusgroepen
 Beleidsaanbevelingen
 Beschikbaar op:
http://www.vlaamse-
erfgoedbibliotheek.be/ddp

7. Consensus
 Erkenning van de probleemstelling
 Deponeringskader = meerwaarde
 Wettelijk verankerd
 Praktische organisatie
 Een rol weggelegd voor de KBR
 Mede-aansturing door de regio’s

8. Uitdagingen
 Selectie
 Parallelle publicaties?
 Internetmedia?
 Druk- of bronbestanden?
 Wat is ‘Vlaams’?
 Praktische organisatie
 Verschillende bestuursniveaus en
organisaties
 Budgetten

9. Fase 2
proefproject voorbereiden
(d.m.v. projectsubsidie)
okt. 2015 – sept. 2016

10. Proefproject
 Op vraag van kabinet minister Gatz
 Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, i.s.m. de
Vlaamse Erfgoedbibliotheek, Bibnet en VIAA een
proeftuinproject in Vlaanderen voorbereiden
 Projectsubsidie voor een ontwikkelingsgericht
cultureel-erfgoedproject
 Toegekend budget: 62.820 €
 Looptijd: 1 september 2015 – 30 september 2016

11. Proefproject
 Wat?
 Vrijwillige samenwerking met een beperkt aantal
uitgevers
 In afwachting van een wettelijke en structurele
oplossing
 Al doende antwoorden en inzicht geven

12. Proefproject
 Resultaat van deze tweede fase = plan van
aanpak om het proefproject op te starten
 Rollen en verantwoordelijkheden
 Stappenplan
 Timing
 Begroting

13. Contact
sam@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be

14. STCV
Abraham
Susanna De Schepper
Projectmedewerker
Bibliografische ontsluiting

15. ABRAHAM
 Catalogus van Belgische kranten 1830-1950
 > 7.200 titels
 > 100 instellingen
 URL: krantencatalogus.be
 OPAC
 Online beschikbare exemplaren: > 1.200
 Integratie oorlogspers
 Wiki-handleiding

16. NIEUWS VAN DE GROOTE OORLOG

17. STCV
 Bibliografie van het handgedrukte boek in Vlaanderen
 > 22,400 edities in > 40,700 exemplaren
 > 20 Vlaamse collecties/instellingen
 Aanpassingen + nieuwigheden databank
 OPAC
 Online beschikbare exemplaren > 1.300
 Synergie met Flandrica.be
 Wiki-handleiding: http://manual.stcv.be

26. Contact
susanna@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be

27. Memory of the World
The Belgian Press
from the Great War
Cynthia Buts
Assistent

28. Wat?
 UNESCO
 Drie hoofddoelstellingen
 Behoud stimuleren
 Toegang ondersteunen & universele
bereikbaarheid
 Bewustzijn vergroten

29. Hoe?
 Internationale
 Regionale
 Nationale
Commissies

30. Voorbeelden
 Tapisserie de Bayeux
 Originele partituur 9de van Beethoven
 Codex argenteus

31. Dossier Oorlogskranten
 Gespecialiseerde collectie
van kranten uit de Eerste
Wereldoorlog
 The Belgian War Press
 Nieuws van de Groote Oorlog
 Belgica Press
= The Belgian Press
from the Great War

32. Geheugeninstellingen
 Algemeen Rijksarchief, Brussel
 Amsab, Gent
 AMVB, Brussel
 ADVN, Antwerpen
 CEGESOMA, Brussel
 Erfgoedbibliotheek Hendrik
Conscience, Antwerpen
 In Flanders Fields Museum, Ieper
 Koninklijk Legermuseum, Brussel
 Letterenhuis, Antwerpen
 KADOC, Leuven
 Koninklijke Bibliotheek van België,
Brussel
 Liberaal Archief, Gent
 Memorial Museum Passchendaele 1917,
Zonnebeke
 Openbare Bibliotheek Kortrijk
 Provinciale Bibliotheek Limburg, Hasselt
 Provinciale Bibliotheek Tolhuis, Brugge
 Universiteitsbibliotheek Gent
 Universiteitsbibliotheek KU Leuven

33. Consortium
 Dossier ingediend door
 VIAA
 Vlaamse Erfgoedbibliotheek
 CEGESOMA
 Koninklijke Bibliotheek
 Faro
 Packed
 Met ondersteunende expertise van
 In Flanders Fields Museum
 Universiteitsbibliotheek Gent

34. Waarom?
 Loopgravenoorlog als
herinnering
 Toegankelijkheid >
verder onderzoek
 Pers van specifieke
tijd voor specifiek
bevolkingsgroep
 Kwetsbaar &
zeldzaam

35. Belgische nominaties 2016
 Vlaams MoW-comité promoot dossier vanwege:
 Kwantiteit en kwaliteit van het corpus
 Indrukwekkend netwerk
 Innoverende digitaliseringscomponent
 België als brandpunt van het wereldnieuws
 Binnen de honderdjarige herdenking
Werking

36. Contact
david@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be

37. Het oude boek en
de nieuwe media
Een multimediaal, reizend en
internationaal project
Maartje De Wilde
Projectmedewerker
Publiekswerking

38. Waarover gaat het?
 over het effect en de maatschappelijke impact
van twee massamedia:
 de sociale media vandaag
 het gedrukte boek uit de eerste helft van de 16de eeuw
 focus op de massale verspreiding van ideeën en
opinies

39. Hoe gaan we dit verhaal brengen?
 door de parallellen tussen nu en toen te
benadrukken
 door een dialoog op te zetten tussen nu en toen
 door te vertrekken vanuit de hedendaagse
leefwereld
 dialoog op het niveau van de storyline (thematische
aanpak)
 dialoog op het niveau van de presentatie (decor,
scenografie)

40. Inhoudelijke en vormelijke dialoog
 tussen heden en
verleden
 tussen internet en
erfgoed
 tussen digitaal en
analoog

41. Beoogde resultaten van het project
1. Internationale en reizende fysieke tentoonstelling
2. Een mediaplatform waarop fysieke en virtuele
bezoekers content op maat vinden
3. Een tool/methodiek die bibliotheken ondersteunt om
bibliotheekerfgoed op een nieuwe en attractieve
manier te presenteren

42. Schema

43. Project
 Tentoonstelling in 3 landen
 oktober 2016: Göttingen
 februari 2017: Den Haag
 juni 2017: Antwerpen
 najaar 2017: Brugge en Hasselt
 2018: Zwolle of Deventer?
 Doorontwikkeling

44. Magic (Box)

45. Thema’s
 Prelude =
mediatransitie
 Kracht van een nieuw
medium

46.  Nieuw publiek
 Status & identiteit
 Polemiek
 Controle
 Censuur
 …

47. ‘The book is like…
…the spoon, scissors, the
hammer, the wheel.’
‘Once invented, it cannot be improved.
You cannot make a spoon that is better
than a spoon.’
- Umberto Eco

48. Contact
maartje@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be

49. Overleg Cultureel Erfgoed
Eva Wuyts
Coördinator

50. Oprichting OCE

51. Overleg Cultureel Erfgoed
 Vzw opgericht 26 maart 2015
 Belangenbehartiger voor de cultureel-
erfgoedsector
 Representatieve spreekbuis
 Die collegiaal en solidair opkomt
 Voor de belangen van de hele cultureel-erfgoedsector

52. UA-Cultuurmanagement-2009
Opvolger van Cultureel-erfgoedoverleg
 Open overlegstructuur van ruim 40 organisaties
en instellingen
 Sinds 2009 actief
 Verschillende initiatieven
 Denk- en discussiedag
 Memorandum
 Nota met prioriteiten voor het beleid
 Platform voor ontmoeting en kennisuitwisseling

53. Aanleiding
 Artikel 50 in het cultureel-erfgoeddecreet

54. Pragmatische keuze
 Weinig tijd & middelen:
 “light” starten
 Oprichten van de vzw met beperkt aantal leden
 Opmaak statuten
 Opmaak beleidsplan
 Opmaak subsidie-aanvraag
 Verder onderzoeken hoe lidmaatschap en
vertegenwoordiging het best kunnen georganiseerd
worden
 Statuten aanpassen aan de nieuwe vorm

55. Stichtende leden

56. Bestuur

57. Missie

58. Doelstelling 1
’

59. Doelstelling 2

60. Doelstelling 3

61. Doelstelling 4

62. Middelen
 Klein budget van de stichtende leden
 Geen subsidie
 Dus: onbezoldigd vrijwilligerswerk

63. Nodig?
 Sector in beweging & onder druk
 Traject Conceptnota Cultureel-erfgoed
 Plannen van de minister voor de ontwikkeling digitale
strategie
 Interne staatshervorming > afschaffing van de
provinciale bevoegdheden voor cultuur
 …
 Positie van erfgoedbibliotheken versterken

64. Standpunten

65. Standpunten

66. Website
 www.overlegcultureelerfgoed.be

67. Contactpersoon voor
Erfgoedbibliotheken
eva@vlaamse-erfgoedbibliotheek.be
03 / 338 87 92