1. Hoe maak je je website
toegankelijk(er)?
7 dingen waar je op moet letten
Dries Blanchaert - Luisterpuntbibliotheek
15 september 2023 – Overlegplatform Erfgoedbibliotheken 2033
4. Je doet het
voor iederéén
Grote variatie aan mensen
• Input (zintuigelijk)
• Cognitie (verwerking)
• Output (invoer)
5. Je ontdekt de wereld van
aanpassingen
Omzetten van data en commando’s
• Tekst spraak, tekst braille
• Aanraakscherm (zoomen, persoonlijke
gebaren)
• Beweging naar tekst/commando
• iOS VoiceOver / Android TalkBack
6. Je ontdekt de wereld van
aanpassingen
Aandachtspunt
Niet iedereen benut hulpmiddelen volledig of
heeft toegang tot hulpmiddelen
8. Je maakt je website
voorspelbaar
Structuur en gedrag
• Logische opbouw is de basis
• Visueel als aanvulling, consequent
• Eenvoud en focus (letterlijk en fig.)
• Van A tot Z (over websites heen)
9. Je ondersteunt
zien en waarnemen
Kleur, tekst, complexiteit
• Contrast en kleurenpalet
• Alternatieve tekst
• Tekst is tekst
• Verberg het overbodige (laat je website
eens voorlezen!)
10. Je ondersteunt
zien en waarnemen
Aandachtspunt
Een mooie website en een toegankelijke
website zijn niet elkaars vijand.
11. Je hoeft niet zelf te
graven
De tools die je nodig hebt
• Toegankelijkheidschecker (BOSA/WAVE)
• WCAG 2.1 guidelines (AA-niveau)
• Anysurfer-opleiding
15. Je kijkt verder dan je
huidige website
• Als je iets nieuws maakt …
• Laat je inspireren door goede voorbeelden
• Kijk ook naar je digitale documenten
• Toegankelijkheidsmetadata komen eraan!
• Let op wettelijke verplichtingen.
Luisterpunt is een openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking.
Wij mogen op basis een uitzondering in de auteurswet boeken omzetten in een aangepast leesformaat.
We focussen ons op Daisy-luisterboeken en braille.
Toegankelijkheid is cruciaal voor ons en speelt een rol in de volledige keten: communicatie, interactieve online dienstverlening, onze boeken en de afspeelomgeving waarmee die boeken beluisterd worden.
We gaan onze website volledig vernieuwen. We botsen bij onze huidige website op grenzen wanneer we streven naar maximale toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid.
Bewustwording is de start, dus ik ben blij dat daar de hoogte score zit.
Kleurenkeuze: zoek een houvast, werk met vaste kleuren
Catalogus: de meningen zijn verdeeld, begrijpelijk, toegankelijkheid is niet zwart-wit, maar het kan wel strak gevalideerd worden
Je houdt rekening met de diverse sensorische, motorische en cognitieve mogelijkheden van mensen.
We gaan vaker bij toegankelijkheid de link leggen met het sensorische of motorische: iemand die slechtziend of blind is, iemand die in een rolstoel zit met een spierziekte.
Die zijn vaak wat zichtbaarder omdat ze speciale tools gebruiken.
Er zijn daarnaast heel wat mensen die cognitief anders functioneren: hoe maak je bijvoorbeeld een website voor iemand met dyslexie, iemand met ASS, iemand met een mentale beperking of een hersenletsel?
Vaak leiden toegankelijkheidsaanpassingen ook tot betere producten die voor iederéén gewoon beter zijn.
Het gouden klompje is wanneer je er in slaagt om tegengestelde belangen op te heffen. Een klassieker is de slechtziende die hard inzoomt en de dyslectische jongere of misschien iemand met concentratiestoornissen.
Een ‘zoomer’ heeft baat bij een dense weergave van informatie terwijl iemand die snel afgeleid is of moeite heeft met grote blokken tekst dat alles wat ruimer weergegeven wordt. Hier zijn zeker compromissen mogelijk: bijvoorbeeld verschillende css-opmaaprofielen die je met een knop kan wijzigen. Als de ruimtelijke indeling heel voorspelbaar is en je duidelijke kleurvlakken en lijnen hebt, dan kan je gerust ruime websites hebben die ook goed zijn voor iemand die veel zoomt.
Hoewel er veel variatie is in de interactie tussen mensen en websites, zijn de oplossing vaak heel herkenbaar en vrij universeel.
Daarom zijn hulpmiddelen een interessante invalshoek om de diverse doelgroepen beter te begrijpen.
Maak kennis met de tools die zij gebruiken om te interageren met het web.
Aanraakscherm (multi-touch) alternatieven, ping-pong-bal, ooginput en héél veel meer Ga eens op bezoek op de REVA-beurs.
Smartphones hebben ingebouwde toegankelijkheidsvoorzieningen, er zijn ook betalende opties voor Windows.
Contrast en voorlezen zit ingebouwd in website Luisterpunt.
Dit is niet alleen een sterke ‘aanwezigheid’ om een punt te maken.
Sommige mensen hebben (nog) geen toegang tot hulpmiddelen.
Als je een beeld maakt met tekst op (of ontvangt) en die tekst is belangrijk (vb. poster van een event), en ze zit niet als alternatieve tekst bij die afbeelding, dan kunnen blinde of zwaar slechtziende personen dat niet zien.
Voorbeeld Luisterpunt website: toegankelijk, jazeker, vlot? Het kan beter.
Je wil dat alles met een toetsenbord kan bediend worden, niet alleen met een muis.
Je wil grote knoppen voor smartphone-gebruikers. Een dikke vinger is ook een ‘beperking’.
Auto-aanvullen gebruiken als ‘verbetering’ van de gebruiksvriendelijkheid kan nefaste gevolgen hebben.
Structuur is zoveel meer dan een goed menu, kijk naar je content types, kijken naar de indeling van je pagina’s, sla geen headers over, denk aan de volgorde!
Structuur is niet lettertypes groter maken en iets in het vet zetten of onderlijnen, zo werkt het niet. Je moet werken met doorlopende headers, geen gaten in de headerstructuur (ligt moeilijk bij webpagina’s met frames).
Visueel: vb. hyperlinks (landingsgedrag, kleurgebruik, alleen kleurgebruik, tekst van je link), kleurvlakken, vaste kleuren, grafische harmonie, geen 10.000 kleuren en heel grote meerlaagsmenu’s. Let op met uitlijning voor zoomers.
Als de digitale aanwezigheid van een organisatie verspreid is over verschillende tools (en vaak partners), dan moet je extra gaan opletten.
Is meest voor de hand liggende en vaak laaghangend fruit.
Een webontwikkelaar met ervaring kan een fantastische mooie website maken die toegankelijk is én gebruiksvriendelijk.
Soms moet er een eens een compromis gesloten worden, maar dat komt vooral omdat webtechnologie flexibel is en websites te vaak behandeld worden als een gedrukte publicatie.
BOSA wordt door de overheid gebruikt. Je kan het downloaden als extensie voor je browser en er onmiddellijk mee aan slag gaan.
De checker is een startpunt, zeker geen eindpunt. Denk aan het luik cognitie: de checker kan niet zeggen dat je content onbegrijpelijk of te moeilijk is.
Tegenwoordig wordt voor overheidswebsites een niveau AA verwacht. Voorbeeld: in niveau AA moet het contrast in het kleurenpalet groter zijn.
De accesibility checker kan een rapport voor je maken die je kan doorspelen naar jouw webontwikkelaar. Vertrouw niet alleen op je webontwikkelaar, durf regisseur te zijn in dit proces. Herhaal de check na aanpassing, herhaal de check als je een nieuw soort element aan je website toevoegt.
Fouten/errors moeten minstens opgelost worden om de validatie te behalen.
Laat je niet afschrikken door het aantal, het aantal verschillende fouten bepaalt het werk.
Laat je niet afschrikken door techniciteit, veel taalgebruik is er voor jouw webontwikkelaar.
Blijf checken want diensten evolueren!
Doe het niet omwille van de verplichting, doe het voor je gebruikers.
3 voorbeelden om te bespreken
… neem dan onmiddellijk toegankelijkheid mee op in de voorwaarden. Doe dit van bij het begin. Daarna is veel moeilijker. Hetzelfde geldt voor toegankelijkheid als voor responsief webdesign.
Vermijd bijlagen.
Toegankelijkheidsmetadata zal een ding worden voor jullie, en je zal er niet om heen kunnen.
Evolutie van label naar toegankelijkheidsverklaring (EU).