Presentatie Jonas Van Mulder - KADOC

1. Metadata en koloniale terminologie
Uitdagingen en mogelijkheden
Overlegplatform Erfgoedbibliotheken 2023
Jonas Van Mulder
KADOC-KU Leuven

2. Metadata en koloniale terminologie
Uitdagingen en mogelijkheden
> De kolonialiteit van taal
> Aanpak KADOC
> DE-BIAS (2023-2024)

4. Kolonialiteit van taal
> Aanwezigheid van schadelijke, denigrerende, gedateerde
terminologie in (meta)data in erfgoedcollecties
> Inclusief taalgebruik: publieke positie van openbare instituten:
> Aanpak van taal als deel van ‘dekolonisering’ van collecties
> In eerste instantie musea (cfr. Getty Institute Research Portal)
> Later ook archieven en bibliotheken (cfr. Cataloging Lab, Library
of Congress Subject Headings vocabulary, ‘bias statements’, etc.)
> Words Matter (Nationaal Museum van Wereldculturen)

8. Rijksmuseum Amsterdam, Werkgroep Terminologie
https://www.rijksmuseum.nl/nl/over-ons/wat-we-doen/inclusiviteit

10. KADOC
> Gevoeligheid opgenomen in interne handleidingen
> 2022-… : scannen inventaris op basis van Words Matter
> Aanpakken UDC’s
> Breder overleg en bevindingen/gevoeligheden laten doorstromen
via werkgroep resource management Libis
> Projectmatig deelcollecties onder de loep nemen

11. Allochtoon
Sekten
Barbaarse
Berbers
Derde Wereld
Eskimo
N-woord
Blank
Fetisj
Exotisch
Inboorling
Indiaan
Inheems
Inlands
Islamiet
Jappenkamp
Koppensnellers
Mulat
Primitief
Pygmee
Stammen
Traditioneel
Zigeuners
Beschavingswerk
Illegalen
…

12. KADOC
> Gevoeligheid opgenomen in interne handleidingen
> 2022-… : scannen inventaris op basis van Words Matter
> Aanpakken UDC’s
> Breder overleg en bevindingen/gevoeligheden laten doorstromen
via werkgroep resource management Libis
> Projectmatig deelcollecties onder de loep nemen

16. DE-BIAS
> Tweejarig project via Digital Europe Programme
> 11 deelnemende erfgoedinstellingen, waaronder KU-LEUVEN/KADOC
> ‘…to promote a more inclusive and up-to-date approach to
describing cultural collections…’
> AI-based tool die ‘biased’ woordenschat automatisch detecteert en
informatie biedt over de problematische achtergrond
> Deze tool wordt ‘gevoed’ door een thesaurus aangeleverd door
daartoe aangeduide projectpartners.
> Geïntegreerd in Europeana, aangeboden aan individuele
erfgoedinstellingen

18. KADOC: beeldarchief minderbroeders
> Aankomst in Kanzenze in 1920 (CICM, 1909), Sandoa in 1922.
Apostolische prefectuur van Lulua en Centraal Katanga (1922);
apostolisch vicariaat (1934); bisdom Kamina (1959) met Belgische
missionaris Victor Keuppens OFM als eerste bisschop.
> 240 records (fotoalbums, losse foto’s, glasplaten, postkaarten,
etc.)
> Afbeeldingen van ca. 60 locaties in bisdommen Kamina en Kolwezi
/ Lualaba en Katanga
> 2023: samenwerking met prof. dr. Donatien Dibwe (Université de
Lubumbashi): Kanzenze, Kolwezi, Kamina, Lac Muero
> 2023: event(s) in Leuven

21. OFM 2378

24. Metadata en koloniale terminologie
Uitdagingen en mogelijkheden
Overlegplatform Erfgoedbibliotheken 2023
Jonas Van Mulder
KADOC-KU Leuven