30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
Di truyền học quần thể - Vietzo.net
1. Di truyền học quần thể - Vietzo.net
Quần thể là tập hợp tất cả các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khoảng không gian
xác định, vào một thời gian nhất định, có khả năng sinh sản và tạo thành thế hệ mới
+ Các đặc trưng của quần thể:
Mỗi quần thể có môt vốn gen đặc trưng. Vốn gen là tất cả các alen có trong quần thể tại
thời điểm nhất định. Đặc điểm vốn gen của quần thể được thể hiện thông qua tần số alen
và tần số kiểu gen. Những đặc điểm về kiểu gen của quần thể được gọi là cấu trúc di
truyền của quần thể.
Vốn gen bao gồm nhiều kiểu gen riêng biệt và biểu hiện thành những kiểu hình nhất định
Tần số alen bằng tỉ lệ số alen đó trên tổng số tất các các alen khác nhau của gen đó trong
quần thể hay bằng tỷ lệ % giao tử mang alen đó.
Tần số kiểu gen bằng tỉ lệ số cá thể mang kiểu gen trên tổng số cá thể của quần thể.
Quần thể tự phối:
ở thực vật điển hình là quần thể tự thụ phấn, còn ở động vật là quần thể lưỡng tính tự thụ
tinh
Với kiểu gen đồng hợp qua quá trình tự phối sẽ tạo ra con cái có kiểu hình giống cha mẹ
và kiểu gen di hợp qua tự phối thì tỉ lệ dị hợp giảm dần khoảng 50% qua các thế hệ, tỉ lệ
đồng hợp tăng dần. Qua các thế hệ, tần số các alen không đổi, tấn số kiểu gen hay cấu
trúc di truyền thay đổi
Aa= (1/2)^n còn AA =aa= (1-(1/2)^n)/2
Khi n tiến tới vô cùng thì Aa tiến tới 0 còn AA =aa tiến tới ½
Quần thể giao phối là hiện tượng giao phối phổ biến nhất, phản ánh quan hệ phụ thuộc
lẫn nhau giữa các cá thể về mặt sinh sản, do đó quần thể được ví như đơn vị sinh sản, đơn
vị tồn tại của loài trong tự nhiên theo thời gian và không gian.
Quần thể giao phối có tính đa hình về di truyền: Giao phối là nguyên nhân quần thể đa
hình về kiểu gen dẫn đến đa hình về kiểu hình
Số kiểu gen khác nhau trong quần thể giao phối được tính bằng công thức
(r(r+1)/2)^n trong đó r là số alen trong 1 gen, n là số kiểu gen khác nhau
Định luật hacđi – vanbec: Trong một quần thể lớn, ngẫu phối, không có yếu tố nào làm
thay đổi tần số alen thì thành phần kiểu gen truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo
công thức sau p^2 + 2pq + p^2 =1 trong đó p là alen trội, q là alen lặn và p + q = 1
Điều kiện: Số lượng cá thể của quần thể đủ lớn,
Có sự ngẫu phối, các cá thể có sức sống và thụ tinh như nhau, các hợp tử có sức sống nhă
nhau
Không có đột biến, chọn lọc, yếu tố di nhập gen, trên thực tế tần số alen thương bị thay
đổi do đột biến, chọn lọc, di nhập gen để hình thành nên trạng thái cân bằng động của
môi trường
Ý nghĩa: Phản ánh trạng thái cân bằng của quần thể - giải thích tại sao môt số quân thẻ có
thể duy trì ổn định qua nhiều thế hệ
Xác định tần số len và tần số kiểu gen từ tỷ lệ kiểu hình. Khi phát hiện đột biến – dự báo
xác suất bắt gặp đột biến – dự báo sự tiềm tang các đột biến có hại – giá trị trong y học và
chọn giống