1. peuter
primair onderwijs
voortgezet onderwijs
voortgezet speciaal onderwijs
1
roc
welzijn- sport en buurtwerk

2. Voor wie ?
Peuterspeelzalen
Kinderdagverbijven
Voor en vroeg schoolse opvang
Brede scholen.
Peuters vanaf 2,5 jaar

3. Even voorstellen
Welkom!
 Hanneke Maas Geesteranus
trainster bij Edu’Actief, Leefstijl
 Wie zijn jullie?

4. Sociale en emotionele vaardigheden

5. Sociaal-emotionele vaardigheden
Vaardigheden waarmee je:
Leert omgaan met mensen
Je eigen ruimte leert kennen en bewaken
Rekening leert houden met je eigen gevoelens
en met die van anderen

6. Sociaal-emotionele vaardigheden
 Bewustwording eigen ik (Zelluf doen!!)
 Grip op emoties (gevoelens onder woorden helpen
brengen)
 Leren te verplaatsen in een ander
 Naast elkaar spelen  samen spelen
 Discipline: verantwoordelijk en behulpzaam zijn

7. 2 TOT 2,5 JAAR
 Toenemend ik-besef;
 Begin van de koppigheidsfase:
 Onevenwichtig sociaal gedrag met sterke uitersten
 Ontdekken van zichzelf als middelpunt van eigen handelen
 Pakt het speelgoed van de ander af
 Kan rijmpjes, versjes en verhaaltjes onthouden

8. 2,5 TOT 3 JAAR
•Beperkte echte zelfstandigheid, n.l. eigen persoon, eigen wil,
eigen ideeën
•Bepaalde zelfbeheersing
•Wordt coöperatief
•Is erg gevoelig voor lof en kritiek
•Gebruikt het begrip wij
•Leert te delen en op de beurt te wachten
•Betere aanpassing in groep met kinderen
•Is eerder geneigd raad van vriendjes op te volgen dan van
volwassenen

9. 3 TOT 4 JAAR
•Saamhorigheidsgevoel
•Kan met andere kinderen spelen, vooral veel rollenspel;
met twee kinderen beter dan met meerdere
•Accepteert sociale regels en eenvoudige spelregels
•Weet mijn en dijn te onderscheiden

10. Sociaal-emotionele vaardigheden
De kern:
Zelfbeeld
Emotionele intelligentie
Eigen waarde(n)

11. Sociaal-emotionele vaardigheden
Vaardigheden
worden opgebouwd
vanuit de kern:

12. Sociaal-emotionele vaardigheden
Daarom:
Vroeg begonnen, veel gewonnen
Groepsactiviteiten aanleren sociale
vaardigheden
Verdrietig of blij, pak Jikke erbij!
Ouderbetrokkenheid
Jij, de leid(st)er bepaalt het succes!

13. Sociaal-emotionele vaardigheden
Handleiding met thema’s:
 De groep dat zijn wij!
 Praten en luisteren
 Ken jij dat gevoel?
 Ik vertrouw op mij!
 Samen spelen
 Lekker gezond

14. Sociaal-emotionele vaardigheden

15. Sociaal-emotionele vaardigheden

16. Sociaal-emotionele vaardigheden
Wanneer groepsactiviteiten:
In de kring
Vast moment, bijvoorbeeld na fruit
Als de allerkleinsten slapen
Als je aanwezige energie positief wilt gebruiken
Als je soms in een grote ruimte of buiten bent
Als tussendoortje om de groepssfeer te verbeteren

17. Sociaal-emotionele vaardigheden

18. Sociaal-emotionele vaardigheden
Jij bepaalt het succes!
 Voorbeeldgedrag
 Plustaal
 Activiteiten zinvol inzetten
 Contact met ouders
hiervoor volg je eerst een training

19. Sociaal-emotionele vaardigheden
Leefstijl:
Training
Handleiding
(voorlees)boek ‘Niemand zoals jij’
Handpop Jikke, de grootoorvos

20.  Training
Een introductie bijeenkomst voor de leidsters
Coaching on the job, met plenaire afsluiting.
Na een half jaar, terugkombijeenkomst.

21. Sociaal-emotionele vaardigheden
‘een kwestie van doen’
Leefstijl:
‘mooie momenten met elkaar’