Компани хоорондын зээлийн гэрээтэй холбоотой практикын тухай

1. Компани хоорондын зээлийн гэрээтэй
холбоотой практикын тухай

2. Зээлийн гэрээний тухай ойлголт
____________________________________
Латин: mutuun; nexum
Ромын хувийн эрх зүйд зээлийн гэрээг бодит гэрээнд
хамааруулан үзэж ийнхүү нэрлэж байжээ.
Англи: Loan

3. Зээлийн гэрээний талаар Иргэний хууль
дахь зохицуулалт
1994 он
Монгол Улсын Иргэний хууль – “Зээлийн гэрээ нь хүүгүй
байна”
2002 он
282.1.Зээлийн гэрээгээр талууд хэлэлцэн тохиролцож
хүү тогтоож болно.
Гэрээний чөлөөт байдлыг баталгаажуулсан
зохицуулалт

4. Зээлийн гэрээний агуулга
Практикт хэрэглэгдэж буй харьцангуй дэлгэрэнгүй бичигдсэн зээлийн
гэрээнд дараах зүйлсийг тусгасан байна:
•Зээлийн зориулалт;
•Зээлийн хэмжээ;
•Зээлийн хүү;
•Зээлийн гэрээний зүйл;
•Зээлийн хугацаа;
•Талуудын эрх, үүрэг;
•Зээлийг эргэн төлөх нөхцөл;
•Гэрээг хугацаанаас өмнө цуцлах;
•Форс мажор;
•Зээлийг шаардах эрхийг бусдад шилжүүлэх;
•Зээлийн өрийг бусдад шилжүүлэх;
•Гэрээний хариуцлага;
•Баталгаа;
•Маргаан шийдвэрлэх журам;
•Дагалдах гэрээ;
•Гэрээ хүчин төгөлдөр болох ба хадгалах.

5. Зээлийн хүү
Зээлийн хүү гэж зээлийг ашигласан хугацаанд
гэрээнд заасан хэмжээгээр тооцон зээлдэгчээс
зээлдүүлэгчид төлж байгаа хариу төлбөр юм.
Иргэний хууль 282.3
“...хүү тогтоосон бол зээлийн гэрээг бичгээр хийнэ. Энэ
шаардлагыг хангаагүй бол хүү авах эрхээ алдана”
Иргэний хууль 283.3
Зээлийн гэрээгээр хүү тогтоосон бол гагцхүү талууд
урьдчилан тохирсон буюу зээлдүүлэгч зөвшөөрсөн
тохиолдолд зээлийг хүүгийн хамт хугацаанаас өмнө
буцаан өгч болно.

6. Зээлийн хүү
-Зээлийн гэрээгээр хүү тогтоосон бол зээлийг
хугацаанаас нь өмнө буцаан өгч болохгүй.
Энэ тохиолдолд талууд заавал урьдчилан тохирсон
буюу зээлдүүлэгч зөвшөөрсөн байх шаардлагатай.
Эсвэл “хүүгийн хамт буцаан төлөх” *
*Ц.Амарсайхан “Монгол Улсын Иргэний хуулийн
тайлбар” УБ 2007., 107 дахь тал

7. Зээлийн хүү
-Зээлийн гэрээгээр хүү тогтоосон бол зээлийг
хугацаанаас нь өмнө буцаан өгч болохгүй.
Энэ тохиолдолд талууд заавал урьдчилан тохирсон
буюу зээлдүүлэгч зөвшөөрсөн байх шаардлагатай.
Эсвэл “хүүгийн хамт буцаан төлөх” *
*Ц.Амарсайхан “Монгол Улсын Иргэний хуулийн
тайлбар” УБ 2007., 107 дахь тал

8. Зээлийн хүү
Практикт хариу төлбөрийг ажил үйлчилгээ үзүүлэх, эд
хөрөнгө ашиглуулах зэрэг янз бүрийн хувилбараар
тохиролцож болно.
Жишээ нь:
А ХХК, Б ХХК нарын байгуулсан зээлийн гэрээнд А нь
Б-д 3 сая -г 6 сарын хугацаатай зээлдүүлэх, Б нь₮
өөрийн өмчлөлийн оффисын байранд А-г 8 сар үнэ
төлбөргүйгээр суулгах үүрэг хүлээсэн байна.

9. Зээлийн хүүг шүүх, арбитраас багасгах
тухайд
Талуудын тохиролцсон хүүгийн хэмжээ нь
зээлдэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд илт
хохиролтойгоор тогтоогдсон бол зээлдэгчийн хүсэлтийг
үндэслэн шүүхээс зээлийн хүүг багасгаж болдог.
Гэрээнд өндөр хүү тогтоох тухай ойлголт
Харин зээлдэгч гэрээнд заасан сар бүрийн хүү төлөх
үүргээ зөрчиж, хүүг хуримтлуулан их мөнгө төлөхөд
хүрсэн бол энэ ойлголтод хамаарахгүй.

10. Зээлийн хүүг шүүх, арбитраас багасгах
тухайд
Шүүхээс зээлийн хүүг бууруулан тогтоохдоо банк,
ББСБ, хадгаламж зээлийн хоршоо, барьцаалан зээлдэх
газар, тухайн орон нутгийн иргэд хоорондын зээлийн
гэрээний дундаж хэмжээг харьцуулан харгалзаж үздэг.

11. ШҮҮХИЙН ПРАКТИК
Нэхэмжлэгч: П
Хариуцагч: А
Нэхэмжлэлийн шаардлага: Зээлийн
гэрээний үүрэг 9,572,105,501 төгрөг
гаргуулах
/1 үндсэн гэрээ, 5 удаа сунгасан/
/6 сарын хугацаатай, жилийн 11 хувийн хүүтэй, сар бүр
төлөх/

12. ШҮҮХИЙН ПРАКТИК
Анхан шатны шүүхийн
шийдвэр
Давж заалдах шатны
шүүхийн шийдвэр
Хяналтын
шатны
шүүхийн
шийдвэр
Үндсэн зээлийг төлөхөөр
шийдвэрлэсэн.
Бүхэлд нь хангасан. Хариуцагч
тал гомдол
гаргасан.
5 удаагийн сунгалт нь
гэрээний хугацаа дууссанаас
хойш хугацаа, гүйцэтгэх
үүргийн талаар тохирсон нь
үндэслэлгүй гэж 5 удаа
сунгасан үндэслэлгүй тул
зээл, зээлийн хүү төлөх
үүрэггүй.
Талууд хуулийн дагуу
бичгээр гэрээ хийсэн.
Сунгалтын гэрээнүүдэд
хүү тооцохоор
тохиролцсон тул хүүг
хариуцагчаас шаардах
эрхтэй.

13. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа.