Ta mongo zeelehdee anhaarah zuils

2. Гэрээ байгуулах
За өгчих байх гэж найдаад мөнгө зээлсэн хүн тань эргээд зээлээ
төлөхгүй, аваагүй гэж мэлзэх явдал өнөөгийн нийгэмд олонтаа
тохиолдож байна. Тиймээс та хэн нэгэн хүнд мөнгө зээлэх,
өөрийн өмч хөрөнгийг барьцаа болгож зээл авч өгөх, худалдах
зэрэг ямарваа нэг тохиолдолд заавал гэрээ байгуулаарай.
Ингэснээр та өөрийгөө эрсдэлээс хамгаалж чадах юм.
Тухайн гэрээг амаар болон бичгээр байгуулж болно. Мөн
зээлдэгчээс гараар баталгаа бичүүлж авсан ч болно. Харин
хүүтэй мөнгө зээлүүлж байгаа бол зээлийн гэрээг заавал бичгээр
байгуулдаг. Хэрэв ингэж байгуулаагүй бол та хүү тооцох эрхээ
алдана. Мэдээж хуулийн дагуу баталгаатай болгохын тулд гарын
үсэг зурж нотриатаар баталгаажуулаарай.

3. Шүүхэд хэрхэн хандах вэ?
Та шүүхэд хандах гэж байна уу? Тэгвэл үүнийг нэг
анхаараарай.Нэхэмжлэл гаргахадаа эхлээд хариуцагч /төлбөр
төлөгч/-ийн оршин суугаа дүүргийн шүүхэд гаргана.
Иргэн та Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн
12.1.1 дагуу эдийн ба эдийн бус баялагтай холбоотой эрх нь
зөрчигдсөн үндэслэлээр шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхтэй
бөгөөд хөөн хэлэлцэх хугацааг анхаарах нь зүйтэй.
Хөөн хэлэлцэх хугацаа нь:
• Ерөнхий хугацаа арван жил байна.
Харин тусгай хугацаа нь:
• Гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн
хэлэлцэх хугацаа гурван жил
• Үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй холбоотой гэрээний үүрэгт
шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа зургаан жил
байна.

4. • Бусдын эд хөрөнгөд гэм хор учруулснаас үүсэх үүрэгтэй
холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа таван жил.
/хуульд заасан хөөн хэлэлцэх хугацаа өнгөрсөнөөр шүүхэд
хандах эрх хягаарлагдах боловч та мөнгөө хувийн журмаар
шаардан авах эрх хэвээр хадгалагдана/.
• Хуульд заасан дээрх хугацааг шаардах эрх үүссэн үеэс буюу
зээлдэгч мөнгөө төлөөгүй үеэс эхлэн тоолно.

5. Нэхэмжлэлийн бүрдүүлбэр
Нэхэмжлэлд тусгаж бичих ёстой зүйлүүд
• Нэхэмжлэлийг ямар шүүхэд гаргаж байгаа
• Нэхэмжлэгчийн овог, эцгийн нэр, нэр, хаяг, хуулийн этгээд бол
оноосон нэр, хаяг, оршин байгаа газар
• Хариуцагчийн овог, эцгийн нэр, нэр, хаяг, хуулийн этгээд бол
оноосон нэр, хаяг, оршин байгаа газар
• Нэхэмжлэлийн үндэслэл, шаардлага, түүнийг нотлох баримт
• Нэхэмжлэлийн үнэ
• Хавсаргасан баримт бичгийн жагсаалт
• Нэхэмжлэлд улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, эсхүл
уг хураамжаас чөлөөлүүлэх тухай хүсэлт, хэрэв нэхэмжлэлийг
төлөөлөгч гаргасан бол итгэмжлэлийг мөн хавсаргана
• Нэхэмжлэлийг хариуцагчийн тоогоор хувилж өгнө

6. Цагдаагийн байгууллагад хэрхэн хандах вэ?
Хэрэв таныг эд хөрөнгө хөлслөх, зээл өгөх авах, худалдах-
худалдан авах, ажил гүйцэтгэх, барьцаа, батлан даалт, баталгаа,
даатгал, итгэмжлэл зэрэг иргэний эрх зүйн гэрээгээр халхавчлан,
таны эд хөрөнгө, өмчлөх эрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар
шилжүүлэн авсан бол Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар
зүйлд заасан Бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхлэж авах гэсэн
гэмт хэргийн шинжтэй бөгөөд уг хэрэг гарсан газрын харьяалах
сум, дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст өргөдөл гомдлоо гаргаж болно.
Та гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээллийг амаар буюу бичгээр
гаргаж болох бөгөөд бичгээр гаргаж байгаа тохиолдолд заавал
гарын үсэг зурах шаардлагатай.

7. Анхаарал хандуулсанд
БАЯРЛАЛАА