Najaar 2011 verpleegkundig vizier frieda debets

1. Logopedie en dementie
Contact & Communicatie
10 adviezen
Verpleegkundig vizier17-10-2011

2. Logopedie en dementie
Contact & Communicatie
Relatie geheugen en taal
Communicatieproblemen
Perspectief patiënt
Perspectief mantelzorger
Logopedische interventie
Casus
Contact & Communicatie 10 adviezen
Verpleegkundig vizier17-10-2011

3. Relatie geheugen en taal
Trager opdiepen van oude Trager verwerken en
informatie vasthouden van nieuwe
informatie (20 sec..)
(5x) Falend
geheugen
Verpleegkundig vizier17-10-2011

4. Relatie geheugen en taal
Trager opdiepen van oude Trager verwerken en
informatie vasthouden van nieuwe
(5x) informatie (20 sec..)
Falend
geheugen
Zoeken van woorden Moeite met alle
Zoeken van het hele idee binnenkomende
informatie. Het volgen
van gesprekken; van de
krant van de tv.
Verpleegkundig vizier17-10-2011

5. Communicatieproblemen
Perspectief patiënt
Spreken Begrijpen
• Ik probeer de goede zin te • Mijn hoofd zit sneller vol
nemen en dan val ik • Ik voel me zo dom
gewoon • Er zijn vaak
• Ik val vaak in herhaling concentratielekjes
• Ik ben minder spontaan dan • Het lijkt net of ik niet
vroeger geïnteresseerd ben
• Soms loop ik vast
Verpleegkundig vizier17-10-2011

6. Communicatieproblemen
Perspectief mantelzorger
Spreken Begrijpen
• Langer zoeken naar • Lijkt minder interesse te
woorden hebben
• Breedsprakigheid • Leest de krant minder, kijkt
minder tv
• Komt niet to the point
• Ik moet iets wel 3x zeggen
• Onsamenhangend
• Meer misverstanden dan
• Gesprek oppervlakkiger
vroeger
• Stiller
Verpleegkundig vizier17-10-2011

7. Communicatieproblemen
Trager opdiepen van oude
informatie(5x)
Persoon met Spreken? Begrijpen? Gespreks-
taal -stoornis partner
Begrijpen?
Spreken
Trager verwerken en Familie en
bekenden
vasthouden van nieuwe
informatie (20 sec..)
Verpleegkundig vizier17-10-2011

8. Logopedische interventie
1. Diagnostiek
 Bijdrage aan de (differentiaal) diagnostiek
2. Educatie en therapie
 Persoonlijke themakaarten
Patiënt
voor het vinden van woorden
 Communicatieoefeningen Gespreks-
partner
voor patiënt en partner
Familie
 Informatiekaart voor familie en bekenden en
bekenden
Verpleegkundig vizier17-10-2011

9. Logopedische interventie
Familie en
Voorbeeld informatiekaart bekenden
“Er gaat veel langs me heen”
Omdat mijn geheugen niet optimaal is kan ik
moeilijk nieuwe informatie vast houden. Mijn hoofd
zit heel snel vol.
Wat kunt u doen?
Het is prettig als je in korte zinnen spreekt. En
langzaam. Geef me de tijd dit te verwerken en
herhaal als het me te snel gaat. Dat geeft rust.
Verpleegkundig vizier17-10-2011

10. Casus
 Screening
communicatie
 Video
 Hoe kom je tot het
juiste advies?
Verpleegkundig vizier17-10-2011

11. Casus
Screening communicatie
 Functioneel taalbegrip
 Woordvinding, vloeiendheid en compensaties
 Informatieoverdracht
 Verstaanbaarheid
 Non-verbaal gedrag
(Score ≥ 1 = indicatie logopedie)
Verpleegkundig vizier17-10-2011

12. Problemen met Voorbeelden
O Functioneel taalbegrip Iets moet meerdere malen opnieuw verteld worden voordat het wordt begrepen.
Er zijn meer misverstanden dan vroeger.
Gesloten vragen worden beter begrepen dan open vragen.
Moeite met begrijpen van figuurlijke taal.
Leest de krant minder dan vroeger.
Kan de TV niet meer goed volgen.
Minder interesse voor onderwerpen die voorheen wel boeiden.
O Woordvinding, vloeiendheid en Langer zoeken naar vertrouwde namen en/of woorden
compensatiemechanismen Niet vloeiend spreken: haperen, pauzes, persevereren, versprekingen.
De boodschap wordt opvallend vaak op een alternatieve manier verduidelijkt:
O gebaren O aanwijzen O schrijven O met nadruk spreken
O tekenen O meer mimiek O gebruiken van vergelijkbare woorden
O Informatie overdracht Vasthouden van de rode draad in een gesprek kost moeite.
Breedsprakig, zinnen zijn lang en niet kloppend.
Gesprekken worden vager.
Gesprekken lopen vast.
Vertelt vaker hetzelfde verhaal.
Neemt minder deel aan gesprekken, is stiller.
Zinnen zijn onvolledig, kort.
O Verstaanbaarheid Spreken is minder goed verstaanbaar.
O Non-verbaal gedrag Verstoring van luisterhouding.
Verminderd oogcontact.
Verminderde aandacht.
Verpleegkundig vizier17-10-2011

13. SCREENING COMMUNICATIE Datum invullen: Datum eindgesprek: Telefoonnr. contactpersoon:
Screening communicatie
Problemen met Voorbeelden
O Functioneel taalbegrip Iets moet meerdere malen opnieuw verteld worden voordat het wordt begrepen.
Er zijn meer misverstanden dan vroeger.
Gesloten vragen worden beter begrepen dan open vragen.
Moeite met begrijpen van figuurlijke taal.
Leest de krant minder dan vroeger.
Kan de TV niet meer goed volgen.
Minder interesse voor onderwerpen die voorheen wel boeiden.
O Woordvinding, vloeiendheid en Langer zoeken naar vertrouwde namen en/of woorden
compensatiemechanismen Niet vloeiend spreken: haperen, pauzes, persevereren, versprekingen.
De boodschap wordt opvallend vaak op een alternatieve manier verduidelijkt:
O gebaren O aanwijzen O schrijven O met nadruk spreken
O tekenen O meer mimiek O gebruiken van vergelijkbare woorden
O Informatie overdracht Vasthouden van de rode draad in een gesprek kost moeite.
Breedsprakig, zinnen zijn lang en niet kloppend.
Gesprekken worden vager.
Gesprekken lopen vast.
Vertelt vaker hetzelfde verhaal.
Neemt minder deel aan gesprekken, is stiller.
Zinnen zijn onvolledig, kort.
O Verstaanbaarheid Spreken is minder goed verstaanbaar.
O Non-verbaal gedrag Verstoring van luisterhouding.
Verminderd oogcontact.
Verpleegkundig vizier17-10-2011
Verminderde aandacht.

14. Casus
Video deel 1
 2004: MCI (60 jaar)
 2010: AD (66 jaar)
 MMSE: 18/30
(< 24 = indicatief voor cognitieve stoornissen)
Verpleegkundig vizier17-10-2011

15. Casus
Hoe kom je tot het juiste advies?
Ik ben het snel Ik ben stiller
kwijt geworden
Er komt teveel
informatie tegelijk
binnen Dat maakt me
Dan kan ik niks heel onzeker
meer opnemen
Ze spreken te snel
Verpleegkundig vizier17-10-2011

16. Casus
Hoe kom je tot het juiste advies?
Gebeurtenis
Gevoel
Gevolg
Oorzaak
Wens patiënt
Advies
Verpleegkundig vizier17-10-2011

17. Casus
Hoe kom je tot het juiste advies?
Mensen praten te snel
Langzame Onzekerheid – onrust “Ik krijg het niet zo gauw
meer op een rij”
auditieve
verwerking en Dan houd ik m’n mond maar dicht
moeizaam Dan wordt ik stiller
vasthouden
nieuwe “Ik wil graag betrokken blijven”
informatie
Zij: Als ze langzaam spreken lukt het wel.
Als je tegenover elkaar zit gaat het beter.
Hij: Dan vraag ik haar nog iets in te schudden of een hapje te halen.
Verpleegkundig vizier17-10-2011

18. Casus
5 adviezen in contact & communicatie
Problemen patiënt Adviezen
1. Ze spreken te snel 1. Als ze langzaam spreken lukt
het wel
2. Ik ben het snel kwijt
2. Herhaal het nog eens
3. 2 of 3 personen is teveel, 3. Met 1 persoon tegelijk
dan kan ik niks meer spreken. Als je naast elkaar
opnemen zit lukt het wel
4. Ik ben stiller geworden 4. Betrek me tóch bij het
gesprek
5. Er komt teveel informatie 5. Gesprekken regelmatig
tegelijk binnen samenvatten; introduceer je
onderwerp
Verpleegkundig vizier17-10-2011

19. 10 adviezen in contact & communicatie
1. Niet confronteren (‘geen’ vragen stellen).
Voorwaarden
2. Benoem gevoelens.
3. Noem zijn / haar naam en raak hem /haar aan.
Contact
4. Ga zitten, neem de tijd en houd oogcontact. openen
5. Spreek langzamer.
6. Herhaal het nog eens.
7. Met 1 persoon tegelijk spreken.
8. Betrek iemand bij het gesprek.
9. Gesprekken regelmatig samenvatten; introduceer je
onderwerp.
10. Schrijf belangrijke afspraken op.
Verpleegkundig vizier17-10-2011

20. Informatiekaart familie en bekenden Familie
en
Video deel 2 bekenden
Verpleegkundig vizier17-10-2011