Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Vi Sinh Kháng sinh || ĐH Y Khoa Vinh VMU
Similar to Vi Sinh Kháng sinh || ĐH Y Khoa Vinh VMU (20)
More from TBFTTH
More from TBFTTH (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Vi Sinh Kháng sinh || ĐH Y Khoa Vinh VMU
- 1. LỊCH SỬ KSLỊCH SỬ KS • Giữa TK 17, một thầy thuốc hoàng gia Anh đã chữa bệnh bằng cách dùng rêu áp lên vết thương • Cuối TK 19 tại Anh, các mẫu bánh mì mốc được dùng để chữa vết thương • 1928, Alexander Flemming (BV Saint Mary, London) phát hiện nấm tiết ra chất có tác dụng diệt khuẩn -Nấm Penicillium notatum -Chất có tác dụng diệt khuẩn : penicillin
- 2. LỊCH SỬ KSLỊCH SỬ KS • 1938, Ernst Boris Chain và Howard Walter Florey (ĐH Oxford) bắt đầu nghiên cứu tác dụng điều trị của penicillin • 25/5/1940 thử nghiệm thành công trên chuột • Edward Abraham nghiên cứu điều chế penicillin tinh chất • 1943 dự án sản xuất penicillin được chính phủ Mỹ đặc biệt chú ý
- 3. LỊCH SỬ KSLỊCH SỬ KS • 1944, điều trị một ca nhiễm trùng bằng penicillin tốn # 200 USD • 1945, Chain và Florey nhận giải Nobel y học • Thập kỷ 40, tuổi thọ trung bình của người phương Tây tăng từ 54 lên 75 tuổi • Ngày nay con người biết được khoảng 6000 loại KS, 100 loại được dùng trong y khoa.
- 4. KHÁNG SINH ( ANTIBIOTICS)KHÁNG SINH ( ANTIBIOTICS) 1928 Fleming mô tả hiện tượngFleming mô tả hiện tượng nhiễm nấm penicilliumnhiễm nấm penicillium notatum trên dĩa cấy tụnotatum trên dĩa cấy tụ cầucầu 1932 DomagkDomagk tìm ra sulfonamidtìm ra sulfonamid 1940 penicillinpenicillin được sảnđược sản xuất vàxuất và dùng lầndùng lần đầuđầu 1944 Tìm ra streptomycin 1948 Tìm ra tetracyclin 1952 Erythromycin 1960s Các KS Bán tổng hợp Các mốc tìm ra các chất kháng sinh đầu tiên
- 5. 1. Kháng sinh: 1.1. Định nghĩa: Kháng sinh là những chất ngay ở nồng độ thấp đã có khả năng ức chế hoặc tiêu diệt VSV một cách đặc hiệu bằng cách gây rối loạn phản ứng sinh vật ở tầm phân tử
- 6. KHÁNG SINH VÀ CHẤT SÁT KHUẨN, KHỬ KHUẨN ???
- 7. Chất sát khuẩn, khử khuẩn • Chất hoá học • Phá hủy, tiêu diệt tế bào VK • Ít đặc hiệu gây hại, gây độc cho mô sống của cơ thể • Dùng ngoài da hoặc khử khuẩn đồ vật.
- 8. Đại cươngĐại cương • Hiệu quả diệt khuẩn phụ thuộc : Nồng độ Độ hòa tan Nhiệt độ Thời gian tiếp xúc
- 9. 1.2. Phân loại KS:1.2. Phân loại KS: Theo phổ tác dụng: a. Kháng sinh có hoạt phổ rộng: - Nhóm Aminoglycosid (Aminozid): Steptomycin, kanamycin, gentamicin… - Nhóm tetracyclin: tetracylin, doxycylin… - Nhóm cloramphenicol
- 10. - Nhóm sulfamid và trimethoprim - Nhóm quinolon mới: ciprofloxacin, norfloxacin… b. Kháng sinh có hoạt phổ chọn lọc: Chỉ tác dụng trên một hoặc một số loại vi khuẩn nhất định - Các dẫn xuất của acid isonicotinic, như INH dùng để điều trị lao - Nhóm macrolid như erythromycin,spiramycin
- 11. có tác dụng lên vi khuẩn gram dương và một số vi khuẩn gram âm - Nhóm polymycin chỉ tác dụng trên trực khuẩn gram âm c. Kháng sinh nhóm β-lactam: Gồm nhiều dẫn xuất khác nhau nên phổ tác dụng cũng khác nhau: - Có hoạt phổ chọn lọc, chủ yếu trên vi khuẩn Gram dương: + Penicilin: bi peniillinase phân hủy + Methicillin, oxacillin: không bị phân hủy bởi penicillinase
- 12. - Có hoạt phổ rộng: + Ampicillin, amoxicilin: bị penicillinase phân hủy + Imipenem: phổ rất rộng, không bị phân hủy bởi penicillinase + Cephalosphorin: gồm 4 thế hệ, không bị phân hủy bởi penicillinase.
- 13. KHÁNG SINH NGUỒN GỐC Penicillin Penicillium notatum Polymyxin Bacillus polymyxa Streptomycin Streptomyces griseus Chlortetracycline (Aureomycin) và Tetracycline Streptomyces aureofaciens Erythromycin Streptomyces erythraeus Bacitracin Bacillus subtilis Gentamycin Micromonospora purpurea Chloramphenicol Streptomyces venezuelae Cephalothin Cephalosporium Sulfonamid Hóa học- Thuốc nhuộm màu vải sợi Kháng sinh và nguồn gốc vi sinh vật
- 14. 2. Cơ chế tác động của KS2. Cơ chế tác động của KS • Ức chế sự thành lập vách tế bào • Ức chế nhiệm vụ của màng tế bào • Ức chế sự tổng hợp protein • Ức chế sự tổng hợp acid nucleic
- 16. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự thành lập vách tế bào Chức năng của vách tế bào : • Giữ hình dạng đặc trưng của tế bào VK • Che chỡ cho tế bào khỏi vỡ dưới áp lực thẩm thấu cao ở bên trong tế bào • Làm khuôn mẫu để tổng hợp vách mới
- 17. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự thành lập vách tế bào Khi sự tổng hợp vách tế bào bị ức chế VK Gr(+) biến thành dạng hình cầu không có vách (proto-plast) VK Gr(-) có vách không hoàn chỉnh (spheroplast) tế bào dễ vỡ ở môi trường có trương lực bình thường
- 18. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự thành lập vách tế bào Cơ chế : • Giai đoạn 1: -Thuốc gắn vào thụ thể PBPs phong bế transpeptidase ngăn tổng hợp peptidoglycan -Có 3 - 6 thụ thể PBP -Những thụ thể khác nhau có ái lực khác nhau đối với mỗi loại thuốc tác dụng của thuốc khác nhau
- 19. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự thành lập vách tế bào Cơ chế : • Giai đoạn 2 : Hoạt hóa các enzym tự tiêu ly giải tế bào ở môi trường đẳng trương
- 20. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự thành lập vách tế bào KS thuộc nhóm này : Bacitracin Cephalosporin Cycloserine Penicillin Rostocetin Vancomycin
- 21. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế nhiệm vụ của màng tế bào • Chức năng của màng tế bào : Thẩm thấu chọn lọc Vận chuyển chủ động Kiểm soát các thành phần bên trong màng tế bào
- 22. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế nhiệm vụ của màng tế bào • Mất sự toàn vẹn của màng tế bào đại phân tử và ion thoát ra khỏi tế bào tế bào chết • Màng tế bào VK và vi nấm dễ bị phá hủy bởi một số tác nhân
- 23. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế nhiệm vụ của màng tế bào KS thuộc nhóm này : Amphotericin B Colistin Imidazole Nystatin Polymycins
- 24. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự tổng hợp protein Aminoglycosides : Streptomycin • GĐ 1: thuốc gắn vào thụ thể trên tiểu đơn vị 30S • GĐ 2 : phong bế hoạt tính của phức hợp đầu tiên trong quá trình thành lập chuỗi peptid • GĐ 3 : thông tin mRNA bị đọc sai 1 acid amin không phù hợp
- 25. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự tổng hợp protein Tetracyclines • Thuốc gắn vào tiểu đơn vị 30S / ribô thể ngăn chặn các amino acid mới gắn vào chuỗi peptid mới được thành lập
- 26. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự tổng hợp protein Chloramphenicol • Thuốc gắn vào tiểu đơn vị 50S / ribô thể ức chế peptidyltransferase ngăn các amino acid mới gắn vào chuỗi peptid mới thành lập
- 27. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự tổng hợp protein Macrolides, Lincomycins • Thuốc gắn vào tiểu đơn vị 50S/ ribô thể ngăn cản sự thành lập phức hợp đầu tiên để tổng hợp chuỗi peptid Erythromycin • Cạnh tranh vị trí kết hợp acid amin ở riboxom
- 28. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế sự tổng hợp protein KS thuộc nhóm này Chloramphenicol Erythromycins Lincomycins Tetracyclines Aminoglycosides
- 29. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế tổng hợp acid nucleic Actinomycin • Thuốc gắn vào DNA tạo nên một phức hợp ức chế polymerase ngăn sự tổng hợp RNA (mRNA) Mitomycin • Thuốc gắn vào 2 chuỗi DNA ngăn 2 chuỗi tách rời ra không sao chép được
- 30. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế tổng hợp acid nucleic Rifampin • Thuốc gắn vào polymerase ức chế tổng hợp RNA Nhóm Quinolon: Nalidixic acid • Phong bế DNA gyrase ức chế tổng hợp DNA
- 31. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế tổng hợp acid nucleic Trimethoprim ức chế KS dihydrofolic acid reductase Dihydrofolic acid tetrahydrofolic acid Tổng hợp purines / DNA
- 32. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế tổng hợp acid nucleic Sulfonamides • PABA là một tiền chất để tổng hợp acid folic tổng hợp acid nucleic • Sulfonamides có cấu trúc tương tự PABA cạnh tranh tạo những chất tương tự acid folic nhưng không có chức năng cản trở sự phát triển của VK
- 33. Cơ chế tác động của KSCơ chế tác động của KS Ức chế tổng hợp acid nucleic KS thuộc nhóm này Actinomycin Mitomycin Nalidixic acid Novobiocin Pyrimethamin Rifampin Sulfonamides Trimethoprim
- 34. PHÁT HIỆN KHÁNG SINH VÀ SỰ ĐỀ KHÁNG KHÁNG SINH NĂM PHÁT HIỆN NĂM ĐƯA VÀO SỬ DỤNG PHÁT HIỆN ĐỀ KHÁNG Penicillin 1928 1940 Sulfonamid 1932 1936 - Streptomycin 1944 1947 1947,1956 Tetracyclin 1948 1952 1956 Erythromycin 1952 1955 1956 Vancomycin 1956 1972 1987 Gentamycin 1963 1967 1970 Chloramphenicol - 1949 1953 Quinolone - 1962 -
- 35. Sự đề kháng kháng sinhSự đề kháng kháng sinh • Một VK trong môi trường có kháng sinh mà vẫn tồn tại được gọi là sự đề kháng kháng sinh • Các loại đề kháng: - Đề kháng giả - Đề kháng thật: + Tự nhiên + Thu được
- 36. Qua cơ chế tiếp hợp
- 37. Qua cơ chế biến nạpQua cơ chế biến nạp
- 38. Qua cơ chế tải nạp do phage
- 39. Sự kháng thuốcSự kháng thuốc Cơ chế đề kháng • Điểm gắn của thuốc có cấu trúc bị thay đổi (thay đổi đích tác động của KS): + Biến đổi các protein liên kết với penicilin (PBP) + Biến đổi vị trí gắn kết ở riboxom → mất khả năng ức chế TH protein của VK + Biến đổi enzym đích: * BIến đổi men AND-gyrase: mất tác dụng của Quinolon * Biến đổi men dihdrofolic reductase
- 40. • VK thay đổi đường biến dưỡng hoặc tạo các isoenzym làm mất tác dụng của thuốc • VK sản xuất enzym phá hủy hoạt tính của thuốc • Bơm đẩy • VK làm thay đổi khả năng thẩm thấu của màng tế bào đối với thuốc
- 41. Các cơ chế đề kháng chính theo nhóm dược lý
- 42. Cơ chế lan truyền gen đề kháng vàCơ chế lan truyền gen đề kháng và VK đề khángVK đề kháng • Gen đề kháng: được lan truyền dọc, lan truyền ngang • Về DTH, gen đề kháng và VK đề kháng có thể được lan truyền trên bốn phương diện: - Trong TB: Biến cố tái tổ hợp hoặc transposon - Giữa các TB: Thông qua biến nạp, tiếp hợp, tải nạp giữa VK cùng loài, thậm chí khác loài
- 43. - Trong quần thể VSV: Thông qua sự chọn lọc của KS, các dòng VK đề kháng được giữ lại, phát triển thay thế dòng VK nhạy cảm đã bị loại trừ - Trong quần thể đại sinh vật: Thông qua sự truyền nhiễm (kk, bụi, thức ăn, nước, …) VK đề kháng truyền từ người này sang người khác hoặc từ súc vật sang người
- 44. NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ LAN TRUYỀN GEN VÀ VK ĐỀ KHÁNG???
- 46. Lạm dụng kháng sinh (1) Dùng kháng sinh trong trường hợp không đáp ứng kháng sinh như việc dùng kháng sinh để trị các bệnh do virus gây ra. (2) Dùng kháng sinh điều trị các triệu chứng gần giống nhau nhưng chưa rõ nguyên nhân gây bệnh. (3) Dùng kháng sinh không đúng liều, dùng liều quá cao có thể gây ngộ độc cho vật chủ ảnh hưởng đến khả năng chống chịu với bệnh, dùng liều quá thấp cũng sẽ làm thất bại trong diều trị và dẫn đến vi khuẩn kháng thuốc. (4) Điều trị chỉ dựa vào việc sử dụng kháng sinh, không sử dụng các liệu pháp hỗ trợ, chậm hết bệnh, làm cho việc điều trị kéo dài. (5) Thiếu thông tin đầy đủ về vi khuẩn gây bệnh, đây là trường hợp phổ biến nhất và có lẽ khó cải thiện nhất. Đa số bệnh được chẩn đoán và điều trị chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng mà chưa sử dụng phương pháp nuôi cấy và làm kháng sinh đồ để có nhận định chính xác hơn về sự nhạy cảm với các kháng sinh đối với vi khuẩn gây bệnh.
- 47. Kháng sinh được dùng trong lĩnh vực nông nghiệp thực phẩm
- 48. 3.5. Hạn chế gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh: - Chỉ dùng kháng sinh điều trị bệnh nhiễm khuẩn - Chọn kháng sinh theo kết quả kháng sinh đồ, ưu tiên kháng sinh hoạt phổ hẹp, tác dụng đặc hiệu lên vi khuẩn và khuếch tán tốt nhất vào ổ vi khuẩn - Dùng kháng sinh đủ liều lượng và đủ thời gian - Đề cao các biện pháp khử trùng và tiệt trùng, ngăn ngừa sự lan truyền gen đề kháng - Giám sát sự đề kháng KS của vi khuẩn
- 49. 6. Phối hợp kháng sinh: - Mục đích: - Nguyên tắc: 7. Kháng sinh đồ: