1.  8.1 KONSEP PROTOKOL DAN
ETIKA SOSIAL
 8.2 PENGENDALIAN MAJLIS RASMI
 8.3 PERANAN PENGERUSI
MAJLIS/JURUACARA
 8.4 PENYEDIAAN TEKS UCAPAN

2.  Manusia telah mengamalkan sistem protokol dan
etika sosial sejak dahulu lagi.
 Wujudnya tatacara dan amalam sosial yang perlu
dipatuhi oleh setiap lapisan masyarakat.
 Rakyat jelata tidak boleh terus berjumpa dengan raja.
 Beberapa tatacara perlu diikuti.
 Keadaan ini menggambarkan sudah wujudnya
protokol dalam masyarakat terdahulu.

3.  KAMUS DEWAN
◦ Surat-surat rasmi berkenaan keputusan perundingan atau
persetujuan.
 Istilah ini dirujuk kepada peraturan dalam istiadat
rasmi.
 Dirujuk ketika etika sosial yang merangkumi
peraturan tingkah laku yang betul, menyebut
sesuatu yang betul pada tempat dan masanya.
 UMUM
◦ Peraturan yang diterima oleh semua pihak dalam
perhubungan seharian dalam masyarakat atau dalam
pelbagai istiadat atau majlis rasmi dan tidak rasmi.

4. 1. Susunan keutamaan
2. Anugerah darjah kebesaran
3. Susunan tempat duduk

5. Rajah 8.1: Aktiviti Unit Beruniform juga melibatkan banyak protokol

6.  Garis panduan yang diadakan bertujuan
untuk memberi penghormatan dan
penghargaan kepada seseorang.
 Panggilan hormat
 Susunan tempat duduk

7. 1. Pegawai-pegawai perkhidmatan kerajaan (bermula
daripada DYMM Seri Paduka Baginda Yang di-
Pertuan Agong dan YAB). Perdana menteri
sehingga kepada pegawai kerajaan di peringkat
tertentu. asas ini berpandukan :
a. Jenis jawatan
b. Gred jawatan
c. Gaji
d. Darjah kebesaran
2. Asas yang diambil kira bagi orang awam ialah:
a. Kedudukan dalam masyarakat
b. Darjah kebesaran

8.  Sesuatu yang dianugerahkan/dihadiahkan
oleh raja.
 Anugerah merupakan pujian secara lisan atau
tulisan dalam bentuk watikah/sijil atau
bentuk senjata (keris/pedang) serta
bintang/pingat.
1. Seri Pahlawan Gagah Perkasa S.P
2. Seri Maharaja Mangku Negara S.M.N
3. Pingat Tentera Udara P.T.U

9.  Majlis rasmi bermaksud majlis formal yang
mengandungi tatacara dan protokol .
 Majlis rasmi diadakan dari semasa ke semasa
oleh sekolah pada setiap tahun berkaitan
gerak kerja kokurikulum, kurikulum dan PIBG.
 Cth : Sukan Tahunan, Hari Ucapan dan
Penyampaian Hadiah.

10. Rajah 8.2: Majlis rasmi wajar dikendalikan secara profesional

11.  Majlis rasmi perlu dikelolakan secara
profesional oleh mereka yang mempunyai
kemahiran mengendalikan majlis rasmi.
 Bertujuan mengelakkan berlaku
ketidaksempurnaan.
 Kepincangan majlis secara langsung
menjejaskan imej.
 Memberi kesan negatif kepada pihak
penganjur.

12. 1. Kedudukan tetamu kehormat dan tetamu
tidak teratur.
2. Perubahan tetamu kehormat di saat akhir.
3. Pengerusi majlis tersasul.
4. Pembesar suara tidak berfungsi dengan
sempurna.

13.  Pengalaman Pengerusi Jawatankuasa
Pengelola sangat penting .
 Jawatan kuasa yang berkaitan hendaklah
mengenal pasti dan menyenaraikan tetamu
jemputan (VIP) dan tetamu kehormat (VVIP)
yang dijemput.
 Perbincangan perlu diadakan oleh
jawatankuasa berkenaan mengenai tetamu
tersebut.

14. Contoh Kad Jemputan

15. 1. Ringkasan senarai
jemputan
2. Senarai nama
3. Senarai keutamaan
4. Senarai kehadiran

16.  Senarai pertama dicatat dalam kertas kerja
perancangan:
◦ Kategori tetamu
◦ Bilangan
Senarai jemputan
1 Pengarah Jabatan Pendidikan Negeri 2 orang
2 Guru Besar atau pengetua sekolah 14 orang
3 Jawatankuasa PIBG 20 orang
4 Ketua-ketua Jabatan 5 orang
5 Jawatankuasa Pembimbing Pelajar 15 orang
6 Ibu bapa 700 orang
Jumlah 756 orang

17.  Jawatankuasa perlu menyenaraikan nama
tetamu dan tetamu kehormat mengikut
kategori.
 Senarai tersebut mengandungi maklumat
tersebut:
1. Nama penuh dengan gelaran serta pingat (jika
ada)
2. Jawatan dan pangkat
3. Alamat pejabat dan telefon
4. Alamat rumah dan telefon (jika perlu)
5. Nama setiausaha sulit atau PA serta telefon (jika
ada)

18.  Senarai keutamaan tetamu jemputan dan tetamu
kehormat.
 Senarai ini diambil daripada senarai nama kedua dan
disusun mengikut keutamaan.
 Tidak perlu dicatat secara terperinci.
Senarai Keutamaan
1. YB. Tan Sri Musa Mohamad - Menteri Pendidikan
Malaysia
2. Haji Razali Ismail - Pengarah, BPG
3. Ybhg. Dato Shafie Ismail _ Pengarah Jabatan
Pendidikan Kelantan

19.  Sama dengan senarai ketiga tetapi satu
ruangan perlu dicatat dihujung nama
 ‘’ hadir ‘’ atau ‘’tidak hadir’’.
 Senarai semak jawapan kehadiran setiap
jemputan .

20.  Jawatankuasa berkenaan perlu
menyenaraikan susunan keutamaan bagi
tetamu jemputan dan tetamu kehormat.
 Tujuan :
1. Jawatankuasa persiapan tempat perlu
menyediakan tempat duduk tetamu mengikut
keutamaan.
2. Pengerusi majlis akan membaca nama, pangkat
dan jawatan tetamu kehormat dan tetamu
jemputan mengikut susunan keutamaan.

21.  Penentuan tempat untuk sesuatu majlis
bergantung kepada jenis majlis.
 Pemilihan sesuatu tempat:
 Jenis majlis
 Tempat letak kereta
 Sesuai dan berdekatan dengan majlis
 Mempunyai kemudahan asas
 Mempunyai bilik atau tempat rehat

22.  Jumlah yang duduk di atas pentas adalah
antara dua hingga lima orang sahaja.
1. Kekanaan bagi dua orang
1 2
2. Kekanaan bagi tiga orang
2 1 3
3. Kekanaan bagi empat orang
3 1 2 4
4. Kekanaan bagi lima orang
4 2 1 3 5

23. Rajah 8.3: Susunan tempat duduk dalam majlis rasmi bagi penyampaian
sijil

24.  Cara beradab di meja makan dapat melambangkan
keperibadian seseorang.
 Tatacara di meja makan:
1. Duduk di kerusi dengan tertib – napkin
2. Mengetahui cara menghidang makanan
3. Pastikan mangkuk dan sudu yang disediakan tidak
digunakan secara salah
4. Mengetahui susunan gelas, sudu dan garpu.

25. Rajah 8.4: Contoh susun atur meja dalam majlis rasmi

26. Rajah 8.5: Contoh susun atur peralatan bagi jamuan makan

27. 5. Tunggu giliran dengan sabar.
6. Pastikan sudu/garfu tidak berlaga
7. Kunyah makanan dengan dengan perlahan-
lahan
8. Telentangkan sudu jika ingin nasi ditambah
9. Angkat tangan jika perlu bantuan pelayan.

28.  Susunan bendera berbeza mengikut jenis
majlis.
 Peraturan susunan bendera
1. Dikibarkan pada tiang
2. Dalam perarakan
3. Dibentangkan di belakang pentas

29. 1. Sekiranya 2 bendera dikibarkan di majlis
peringkat persekutuan yang diadakan dalam
negeri.

30. 2. Sekiranya 2 bendera dikibarkan di majlis
peringkat negeri yang diadakan dalam negeri
berkenaan.

31. 3. Sekiranya 3 bendera dikibarkan di majlis
peringkat negeri.

32. 4.Sekiranya 3 bendera dikibarkan di majlis
peringkat persekutuan yang diadakan dalam
negeri.

33. 5. Jika semua bendera negeri dan persekutuan
dikibarkan dalam sesuatu majlis rasmi

34. 1. Perarakan secara sebaris ke hadapan

35. 2. Secara sederet berhadapan

36. 3. Secara terbentang

37.  Bendera juga dibentang di belakang pentas
dalam sesuatu majlis rasmi.

38.  Raptai perlu diadakan sehingga sempurna
dan memuaskan hati.
 Tujuan
1. Memberi gambaran
2. Membaiki kelemahan
3. Mengambil alternatif
4. Membuat urutan majlis
5. Mengetahui peranan/tanggungjawab
6. Mengubah aturcara

39.  Ciri-ciri pengerusi majlis
1. Berbahasa
2. Tidak mengulas isi-isi ucapan yang disampaikan
oleh tetamu kehormat
3. Berani dan tegas
4. Bersedia menerima teguran dan pandangan

40.  Juruacara yang berkebolehan
 Juruacara memainkan peranan yang penting
 Fungsi utama juruacara adalah untuk
memaklumkan kepada para hadirin
 Teks juruacara hendaklah disemak
 Teks juruacara ditaip menggunakan kertas A4
dibahagi dua
 Saiz huruf: 15/16 poin
 Hanya satu pengumuman bagi setiap helaian

41.  Setiap helaian teks juruacara mengandungi
perkara berikut:
1. Nombor m/s 1, 2, 3, dan
berikutnya
2. Masa
3. Cue (peristiwa berlaku)
4. Pengumuman

42. Masa : 9.15 pagi 1
Cue : Tetamu kehormat
Pengumuman : Syukur kita kepada Allah (swt)
kerana dengan limpah dan
kurnianya kita dapat ……
Masa : 9.35 pagi 2
Cue : Tuan pengarah berjalan dan
duduk di tempatnya
Pengumuman : Majlis merakamkan setinggi-
tinggi terima kasih kepada
yang berusaha Tuan Haji Ismail
Hassan….

43.  Dua perkara yang diambil kira semasa
menentukan masa bermulanya majlis
peramian/penutup
1. Hari
2. Masa
(kecuali hari jumaat)
 Majlis waktu pagi : Dimulakan 9.00 pagi
 Majlis waktu petang : Dimulakan 3.00 petang
Tamat 6.00 petang
 Majlis waktu malam : Dimulakan 9.00 malam
Ditamatkan sebelum
12.00 malam
(pada hari jumaat)
 Ditamatkan sebelum 12.15/12.30 tengah hari

44. Contoh cara menyambut tetamu kehormat bagi upacara perasmian

45. ATUR CARA MAJLIS PERASMIAN
3.00 ptg : Pelajar berada dalam barisan
3.15 ptg : Ketibaan pengetua-pengetua
3.20 ptg : Ketibaan Pegawai Pendidikan Daerah
3.25 ptg : Majlis perasmian dimulakan
3.30 ptg : Bacaan doa
3.35 ptg : Ucapan wakil pelajar
3.50 ptg : Ucapan Pengerusi Jawatankuasa
Pengelola
4.10 ptg : Ucapan Perasmian oleh Pegawai
Pendidikan Daerah
4.30 ptg : Upacara Penyampaian Hadiah dan
Cenderamata
4.50 ptg : Minuman ringan
Bersurai

46.  Hampir setiap tahun, sekolah akan menghadapi
pertukaran guru ke sekolah lain atau bersara.
 Mengadakan majlis perpisahan sama ada akhir
tahun atau sebelum guru berkenaan bertukar.
 Jika guru bertukar ke sekolah berdekatan, majlis
boleh diadakan pada akhir tahun.
 Tetapi, majlis perpisahan akan diadakan sebelum
guru berkenaan bertukar ke luar daerah atau
bersara.

47.  Peringatan yang perlu di ambil kira semasa
mengendalikan majlis perpisahan:
1. Satu AJK pengelola perlu dibentuk-
membincangkan perkara-perkara penting. (AJK
bertindak mengikut peranan masing-masing)
2. Boleh diadakan di hotel, restoran tertentu, di
sekolah atau lain-lain tempat bersesuaian dengan
majlis, bilangan penyertaan, kewangan dan masa.
3. Kad jemputan perlu diedarkan kepada mereka
yang bertukar/ bersara.

48. 4. Urusetia perlu menetapkan jenis pakaian semasa
mengedar kad jemputan (Lelaki memakai baju
batik)
5. Juruacara perlu berbincang dengan guru besar
sama ada wakil atau semua guru yang
bertukar/bersara dipanggil untuk memberi ucapan
(Jika melibatkan beberapa org guru pada satu-satu
masa)
6. Juruacara perlu memaklumkan terlebih dahulu
pihak yang akan berucap dalam majlis seawal yang
mungkin
7. Guru-guru yang bertukar/bersara perlu duduk
bersama tetamu kehormat.

49.  Boleh diadakan di sekolah bagi menyambut
guru besar yang baharu bertukar, kenaikan
pangkat staf.
 Diadakan bagi meraikan mereka yang berjaya
dalam sesuatu bidang.
 Bertujuan untuk mengucapkan terima kasih
dan penghargaan.

50.  Beberapa peringatan yang perlu difikirkan
semasa mengadakan majlis ini:
1. Ajk pengelola perlu ditubuh bagi mengendalikan
majlis seperti ini
2. Ajk mengambil kira perbelanjaan dan sumber
kewangan
3. Ajk pengelola menyenaraikan tetamu jemputan
dan kehormat yang perlu dijemput
4. Menentukan mereka yang berucap ( 1/2 org
sahaja yang berucap)

51. 5. Juruacara perlu memaklumkan terlebih
dahulu pihak yang akan berucap
sebelum majlis bermula
6. Juruacara boleh mengambil biodata
individu yang diraikan dan membacanya
ketika majlis itu (jika dirasakan perlu)