1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η εμφάνιση πόνου κατά τη διάρκεια της
ορθοδοντικής θεραπείας, ιδιαίτερα στα αρχικά
στάδια, είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο1.
Η ένταση του πόνου μπορεί να διαφοροποιηθεί
ανάλογα με το μέγεθος της εφαρμοζόμενης δύναμης
ή τον τύπο της ορθοδοντικής συσκευής που
χρησιμοποιείται2. Η πρόληψη και διαχείριση του
ορθοδοντικού πόνου αποτελεί παράγοντα μείζονος
σημασίας για την ανακούφιση του ασθενούς και την
διασφάλιση του επιθυμητού βαθμού συνεργασίας.
Σκοπός
H διερεύνηση της σύγχρονης επιστημονικής
βιβλιογραφίας για την ανάδειξη των
αποτελεσματικότερων μεθόδων πρόληψης και
διαχείρισης του ορθοδοντικού πόνου.
ΥΛΙΚΟ/ΜΕΘΟΔΟΣ
Βιβλιογραφική ανασκόπηση στις ηλεκτρονικές βάσεις
δεδομένων PubMed και Cochrane Library με τους
όρους αναζήτησης “orthodontic treatment”, “pain
management/prevention/control”.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1. Fleming PS, Strydom H, Katsaros C, MacDonald L, Curatolo M, Fudalej P, et al.
Non-pharmacological interventions for alleviating pain during orthodontic
treatment. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 Dec
23;12(12):CD010263.
2. Monk AB, Harrison JE, Worthington HV, Teague A. Pharmacological interventions
for pain relief during orthodontic treatment. Cochrane Database of Systematic
Reviews. 2017 Nov 28;(11):CD003976.
3. Long H, Wang Y, Jian F, Liao L-N, Yang X, Lai W-L. Current advances in orthodontic
pain. International Journal of Oral Science. 2016 Jun;8(2):67–75.
4. Eslamipour F, Motamedian SR, Bagheri F. Ibuprofen and Low-level Laser Therapy
for Pain Control during Fixed Orthodontic Therapy: A Systematic Review of
Randomized Controlled Trials and Meta-analysis. The Journal of Contemporary
Dental Practice. 2017;18(6):527–33.
5. Topolski F, Moro A, Correr GM, Schimim SC. Optimal management of orthodontic
pain. Journal of Pain Research. 2018 Mar;11:589–98.
6. Cheng C, Xie T, Wang J. The efficacy of analgesics in controlling orthodontic pain: a
systematic review and meta-analysis. BMC Oral Health. 2020 Sep 18;20(1):259.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μηχανισμός ορθοδοντικού πόνου
Ο μηχανισμός του ορθοδοντικού πόνου βασίζεται στην προκαλούμενη τοπική φλεγμονώδη απόκριση του περιοδοντίου3.
Προσεγγίσεις πρόληψης και διαχείρισης ορθοδοντικού πόνου
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Κουκουβίτη Μαρία-Μαρίνα1, Σεκερτζή Χριστίνα1, Χατζηγιάννη Αθηνά2, Κολοκυθά Όλγα-Ελπίς3
1Χειρουργός Οδοντίατρος
2Επίκουρη Καθηγήτρια Ορθοδοντικής ΑΠΘ
3Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ορθοδοντικής ΑΠΘ
Εργαστήριο Ορθοδοντικής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
• Τα ΜΣΑΦ φαίνεται να εμφανίζουν τα καλύτερα
ποσοστά αποτελεσματικότητας στην πρόληψη
και ανακούφιση του ορθοδοντικού πόνου, όπως
επιβεβαιώνεται βιβλιογραφικά1,6.
• Για την LLLΤ και τις υπόλοιπες προσεγγίσεις, τα
διαθέσιμα δεδομένα αδυνατούν να οδηγήσουν
σε πλήρως τεκμηριωμένα συμπεράσματα.
• Απαιτείται μεγαλύτερος αριθμός μελετών υψηλής
ποιότητας για τη διερεύνηση και την ανάδειξη της
αξίας των διαθέσιμων τεχνικών διαχείρισης του
ορθοδοντικού πόνου, με εκτεταμένα χρονικά
διαστήματα παρακολούθησης και έμφαση στον
συνυπολογισμό της σχέσης κόστους–οφέλους για
τον ασθενή.
εφαρμογή ορθοδοντικών
δυνάμεων
ενεργοποίηση
αισθητηριακών υποδοχέων
περιοδοντίου
πυροδότηση αλληλουχίας αντιδράσεων
επεξεργασίας και μεταβίβασης του επώδυνου ερεθίσματος
στο περιφερικό και κεντρικό νευρικό σύστημα
• Αναλγητικά με δραστικές ουσίες όπως: ιβουπροφαίνη, παρακεταμόλη, ναπροξένη και ασπιρίνη.
• Χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες και εμφανίζουν τα ικανοποιητικότερα αποτελέσματα.
• Προβληματίζει ο βαθμός επίδρασης των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών (ΜΣΑΦ) στον ρυθμό της
οδοντικής μετακίνησης3.
Φαρμακολογικές
• Λέιζερ χαμηλού επιπέδου (LLLT).
• Σημαντική διαφοροποίηση στα εφαρμοζόμενα πρωτόκολλα (διαφορετικές διάρκειες και
δοσολογίες ακτινοβολίας).
• Αναφέρονται θετικές αλλά και ορισμένες αντικρουόμενες εκβάσεις4,5.
Θεραπεία με λέιζερ
• Συσκευές δόνησης, συμπληρώματα μάσησης, βελονισμός.
• Προτεινόμενος μηχανισμός δράσης: τα μηχανικά ερεθίσματα ενεργοποιούν μηχανικούς υποδοχείς
που μεταδίδουν απτικά σήματα, ενώ παράλληλα καταστέλλουν τη μετάδοση επώδυνων σημάτων.
• Διχογνωμία σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους, κυρίως λόγω χαμηλής ποιότητας και
περιορισμένου αριθμού ερευνών1.
Μηχανικές
• Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), φυσική δραστηριότητα και μουσικοθεραπεία.
• Στοχεύουν στην απόσπαση της προσοχής3.
Συμπεριφορικές