gorme engelliler

1. GÖRME ENGELLİLER
Sağlık SlaytlarıSağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.comhttp://hastaneciyiz.blogspot.com

3. GÖRME ENGELLİ OLMAK….
GÖRME ENGELLİ NE DEMEKTİR?
İlk bakışta açıklama gerektirmez görüşünü veren bu sözcük
tek anlamlı değildir. Halk arasında öteki olumsuz anlamları bir
yana, görme gücünden yoksun olmak demektir. Bu yoksunluğun
da çeşitli dereceleri ve nedenleri vardır.

4. Örneğin;Örneğin;
BBir insan her iki gözünde de görme gücünden yoksunir insan her iki gözünde de görme gücünden yoksun
olabilir, bir diğeri ise görme engelli sayılmakla beraber,olabilir, bir diğeri ise görme engelli sayılmakla beraber,
ışık ve hatta renklerden bazılarını algılayabilecekışık ve hatta renklerden bazılarını algılayabilecek
durumdadır.durumdadır.
Çok kısa bir uzaklıktan parmak sayabilmeye gücüÇok kısa bir uzaklıktan parmak sayabilmeye gücü
olanları da görme engelli sayabiliyoruz.olanları da görme engelli sayabiliyoruz.

5. Az GörenAz Gören
Bütün düzeltmelere rağmen, iki gözle görmesi 1/10 ile 3/10Bütün düzeltmelere rağmen, iki gözle görmesi 1/10 ile 3/10
arasında olan ve özel birtakım araç ve yöntemler kullanmadanarasında olan ve özel birtakım araç ve yöntemler kullanmadan
eğitim, öğretim çalışmalarında görme gücünden yararlanmasıeğitim, öğretim çalışmalarında görme gücünden yararlanması
mümkün olmayanlardır.mümkün olmayanlardır.

6. KörKör
Tüm düzeltmelere rağmen gören her iki gözün olağan görmeTüm düzeltmelere rağmen gören her iki gözün olağan görme
gücünün onda birine ya da daha azına sahip olan kişilere körgücünün onda birine ya da daha azına sahip olan kişilere kör
denilmektedir.denilmektedir.
Başka bir ifadeyle, sağlıklı gören bir gözün yaklaşık olarak 60Başka bir ifadeyle, sağlıklı gören bir gözün yaklaşık olarak 60
metreden görebildiğini 6 metre ya da daha az mesafeden gören yametreden görebildiğini 6 metre ya da daha az mesafeden gören ya
da daha az görme yetisine sahip olan insanlara kör denilmektedir.da daha az görme yetisine sahip olan insanlara kör denilmektedir.

7. Bu oranı matematiksel olarak düşünmemek gerekir. KörlükBu oranı matematiksel olarak düşünmemek gerekir. Körlük
bazen de bir borudan bakıyor gibi olabilir (tünel görüşü).bazen de bir borudan bakıyor gibi olabilir (tünel görüşü). BazenBazen
çok yaklaşmak ya da nesneyi göze 2-5 cm kadar yakınlaştırmakçok yaklaşmak ya da nesneyi göze 2-5 cm kadar yakınlaştırmak
gerekebilir.gerekebilir.
Bazen gözün yapısı bozulduğu için görüntünün yapısı daBazen gözün yapısı bozulduğu için görüntünün yapısı da
bozulur (yamuklaşma). Bu durumda düzeltici araçlar vebozulur (yamuklaşma). Bu durumda düzeltici araçlar ve
mercekler kullanmak gerekebilir.mercekler kullanmak gerekebilir.

8. Görme engelli hangi nedenle görme yeteneğini kaybederseGörme engelli hangi nedenle görme yeteneğini kaybederse
ve gelişimin hangi aşamasında olursa olsun başka önemlive gelişimin hangi aşamasında olursa olsun başka önemli
alanlarda da engellilik geliştirebilecektir.alanlarda da engellilik geliştirebilecektir. Öğrenme görselÖğrenme görsel
yaşantı yüzünden etkilenecektir.yaşantı yüzünden etkilenecektir.

9. Özürlüler çevrelerinde olup bitenleri göremedikleri ve yakınÖzürlüler çevrelerinde olup bitenleri göremedikleri ve yakın
takipte tutamadıkları için sürekli güven eksikliği ya da güvensizliktakipte tutamadıkları için sürekli güven eksikliği ya da güvensizlik
duygusu yaşayabilirler.duygusu yaşayabilirler.
Sözel ve bilişsel yetenekleri normal, hatta daha fazlaSözel ve bilişsel yetenekleri normal, hatta daha fazla
gelişebilmesine rağmen psikomotor performans ya da becerilergelişebilmesine rağmen psikomotor performans ya da beceriler
olarak adlandırılan hareket ve davranışlarında önemli engellilikolarak adlandırılan hareket ve davranışlarında önemli engellilik
duygusu geliştirebileceklerdirduygusu geliştirebileceklerdir..

10. GÖRME ÖZÜRLÜ KİMDİRGÖRME ÖZÜRLÜ KİMDİR
KİM DEĞİLDİR ?KİM DEĞİLDİR ?
Görme Özürlü kişi, himayeye muhtaç, acınacak ve çaresizGörme Özürlü kişi, himayeye muhtaç, acınacak ve çaresiz
bir insan değildir. O, diğer insanlardan çok farklı, olağanüstübir insan değildir. O, diğer insanlardan çok farklı, olağanüstü
yetenekleri olan ve başkalarının duyamadığı sesleri duyan,yetenekleri olan ve başkalarının duyamadığı sesleri duyan,
mucizevi bir yaratık da değildir.mucizevi bir yaratık da değildir.

11. Diğer insanların sahip olduğu olumlu ve olumsuzDiğer insanların sahip olduğu olumlu ve olumsuz
özelliklerin hepsi onda da mevcuttur.özelliklerin hepsi onda da mevcuttur.
Görme özürlüler arasında da başarılı olan, başarısız olan,Görme özürlüler arasında da başarılı olan, başarısız olan,
yetenekli olan, yeteneksiz olan, bencil olan veya toplumunyetenekli olan, yeteneksiz olan, bencil olan veya toplumun
çıkarlarını düşünen insanlar bulunabilmektedir.çıkarlarını düşünen insanlar bulunabilmektedir.

12. Yani görme özürlü de herkes gibi bir insandır. Farklı yazıYani görme özürlü de herkes gibi bir insandır. Farklı yazı
sistemini kullanarak o da aynı kitapları okur. Farklı metotlarlasistemini kullanarak o da aynı kitapları okur. Farklı metotlarla
aynı bilgileri ve aynı eğitimleri alır.aynı bilgileri ve aynı eğitimleri alır.
Diğer insanlarla aynı okulları, aynı işyerlerini, aynı caddeleri,Diğer insanlarla aynı okulları, aynı işyerlerini, aynı caddeleri,
aynı eğlence yerlerini paylaşır. Kısacası görme özürlü olmakaynı eğlence yerlerini paylaşır. Kısacası görme özürlü olmak
diğer insanlardan farklı bir kişiliğe sahip olmak demek değildir.diğer insanlardan farklı bir kişiliğe sahip olmak demek değildir.

13. NEDENLERİNEDENLERİ ;;
DOĞUM ÖNCESİ NEDENLER:DOĞUM ÖNCESİ NEDENLER:
Özellikle hamileliğin ilk üç ayında anneninÖzellikle hamileliğin ilk üç ayında annenin
geçirdiği hastalıklar. Örneğin; Kızamıkçık,geçirdiği hastalıklar. Örneğin; Kızamıkçık,
AIDS vs. İlaç bağımlısı ve alkolik kişilerinAIDS vs. İlaç bağımlısı ve alkolik kişilerin
çocuklarında da göz rahatsızlığı olabilir.çocuklarında da göz rahatsızlığı olabilir.

14. DOĞUM SIRASINDA:DOĞUM SIRASINDA:
Mekanik doğum travmaları. Oksijen yetersizliği,
erken ,geç, güç doğum vs.

15. DOĞUM SONRASINDA:DOĞUM SONRASINDA:
Çocukluk döneminde ateşli hastalıklar, menenjitÇocukluk döneminde ateşli hastalıklar, menenjit
vs., patlayıcı maddeler ve kimyasal sıvıların gözevs., patlayıcı maddeler ve kimyasal sıvıların göze
kaçması, kazalar iki taraflı görme azlığı nedenikaçması, kazalar iki taraflı görme azlığı nedeni
olabilir.olabilir.

16. İleriki çocukluk yaşlarında görülen, gözün ön kısmında veyaİleriki çocukluk yaşlarında görülen, gözün ön kısmında veya
damar tabakada yerleşimli akut, kronik hastalıklar, romatizmaldamar tabakada yerleşimli akut, kronik hastalıklar, romatizmal
hastalıklar görme azalmasına neden olurlar.hastalıklar görme azalmasına neden olurlar.
Çift taraflı Behçet Hastalığı, çocukluk çağı beyin tümörleri deÇift taraflı Behçet Hastalığı, çocukluk çağı beyin tümörleri de
önemli çocukluk çağı az görme nedenleridir.önemli çocukluk çağı az görme nedenleridir.
İleri yaşlarda diabet ve hipertansiyona bağlı ağ katmanİleri yaşlarda diabet ve hipertansiyona bağlı ağ katman
değişiklikleri makula (sarı nokta) dejenerasyonu, alkol zehirlenmesideğişiklikleri makula (sarı nokta) dejenerasyonu, alkol zehirlenmesi
ile de görme azalması olur.ile de görme azalması olur.

17. TEŞHİSTEŞHİS
Görme engelli çocukların ve gençlerin rehabilitasyonundaGörme engelli çocukların ve gençlerin rehabilitasyonunda
başarıda en önemli etmen erken teşhis ve erken müdahaledir.başarıda en önemli etmen erken teşhis ve erken müdahaledir.
Her yaşta gerekli bütün muayeneler mutlaka yapılmalıdır.Her yaşta gerekli bütün muayeneler mutlaka yapılmalıdır.

18. Her göz ayrı ayrı kontrol edilir. Göz kırpma refleksine veHer göz ayrı ayrı kontrol edilir. Göz kırpma refleksine ve
yakalama hareketine (göz-el koordinasyonu) bakılır.yakalama hareketine (göz-el koordinasyonu) bakılır.
Görme engellilerin değerlendirilmesinde odyoloji, çocukGörme engellilerin değerlendirilmesinde odyoloji, çocuk
nörolojisi, fizik-tedavi muayenesi, dahiliye ve nörolojinörolojisi, fizik-tedavi muayenesi, dahiliye ve nöroloji
muayenesi gereken durumlar da ihmal edilmemelidir.muayenesi gereken durumlar da ihmal edilmemelidir.
Genetik danışmanlık, psikolojik olarak hem aileye hem deGenetik danışmanlık, psikolojik olarak hem aileye hem de
az görene verilecek destek de sağlık personelinin görevleriaz görene verilecek destek de sağlık personelinin görevleri
arasındadır.arasındadır.
Göz Hekimi MuayenesiGöz Hekimi Muayenesi

19. GÖRME ÖZÜRLÜLER NASILGÖRME ÖZÜRLÜLER NASIL
OKUYUP YAZMAKTADIRLAR ?OKUYUP YAZMAKTADIRLAR ?
Görme özürlülerin okuyup yazmak için kullandıkları,Görme özürlülerin okuyup yazmak için kullandıkları,
noktalardan oluşan kabartma bir yazı sistemi bulunmaktadır .noktalardan oluşan kabartma bir yazı sistemi bulunmaktadır .
Bu yazı sistemi, 1825‘ de Luis Braille adlı bir kişi tarafındanBu yazı sistemi, 1825‘ de Luis Braille adlı bir kişi tarafından
bulunmuştur.bulunmuştur.

20. 1809'da Fransa'da doğan ve küçük yaşta gözlerini1809'da Fransa'da doğan ve küçük yaşta gözlerini
kaybeden Luis Braillle tarafından 1825’ de icat edilmiş olankaybeden Luis Braillle tarafından 1825’ de icat edilmiş olan
bu yazı, resim kartonuna benzer kağıtlar üzerine kabartılmışbu yazı, resim kartonuna benzer kağıtlar üzerine kabartılmış
noktalardan oluşturulmuş, görme özürlüler tarafındannoktalardan oluşturulmuş, görme özürlüler tarafından
parmak uçlarıyla okunmaktadır.parmak uçlarıyla okunmaktadır.

21. Altı nokta sisteminden oluşan bu yazıya "Breyl yazı"Altı nokta sisteminden oluşan bu yazıya "Breyl yazı"
denilmektedir. Breyl yazı, normal yazı gibi tükenmez yada kurşundenilmektedir. Breyl yazı, normal yazı gibi tükenmez yada kurşun
kalem kullanılarak yazılamaz. Çünkü kabartma noktaların bellikalem kullanılarak yazılamaz. Çünkü kabartma noktaların belli
aralıklarla düzenli bir şekilde bir araya getirilmesi gerekmektedir.aralıklarla düzenli bir şekilde bir araya getirilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle yazı yazmak için tablet veya daktilo adı verilen özelBu nedenle yazı yazmak için tablet veya daktilo adı verilen özel
yapılmış araçlar kullanılmaktadır. Tablete takılan kağıt, ucu sivri özelyapılmış araçlar kullanılmaktadır. Tablete takılan kağıt, ucu sivri özel
bir kalem aracılığıyla kabartılmaktadır.bir kalem aracılığıyla kabartılmaktadır.

22. Görme özürlüler günlük yaşamlarında, eğitimleri sırasındaGörme özürlüler günlük yaşamlarında, eğitimleri sırasında
ve işyerlerinde özel olarak üretilmiş çeşitli araçlardanve işyerlerinde özel olarak üretilmiş çeşitli araçlardan
yararlanmaktadırlar.yararlanmaktadırlar.
GÖRME ÖZÜRLÜLERİN KULLANDIĞI ÖZELGÖRME ÖZÜRLÜLERİN KULLANDIĞI ÖZEL
ARAÇ- GEREÇLER NELERDİR ?ARAÇ- GEREÇLER NELERDİR ?

23. ÖrneğinÖrneğin;;
RRakamları kabartma noktalarla gösterilen saatler, konuşanakamları kabartma noktalarla gösterilen saatler, konuşan
hesap makineleri, derece tansiyon, kan şekeri ölçen aletler;hesap makineleri, derece tansiyon, kan şekeri ölçen aletler;
paraları, renkleri sesli olarak belirten cihazlar, fen, matematik,paraları, renkleri sesli olarak belirten cihazlar, fen, matematik,
geometri, coğrafya derslerinde kullanılan çeşitli özel araçlar,geometri, coğrafya derslerinde kullanılan çeşitli özel araçlar,
özel gözlükler, büyüteçler, bilgisayarlar , mutfak aletleri görmeözel gözlükler, büyüteçler, bilgisayarlar , mutfak aletleri görme
özürlülerin yararlandığı araçlardan bazılarıdır.özürlülerin yararlandığı araçlardan bazılarıdır.
Ancak bu araçların önemli bir kısmı yurt dışından teminAncak bu araçların önemli bir kısmı yurt dışından temin
edilebilmektedir.edilebilmektedir.

24. Özel yapılmış araçlar sayesinde görme özürlü insanlar bir çokÖzel yapılmış araçlar sayesinde görme özürlü insanlar bir çok
işlerini başkalarına bağımlı olmadan kendi başlarınaişlerini başkalarına bağımlı olmadan kendi başlarına
yapabilmektedirler.yapabilmektedirler.
Görme özürlü bir kişi özel olarak yapılmış kabartma haritalarGörme özürlü bir kişi özel olarak yapılmış kabartma haritalar
sayesinde ülkelerin, şehirlerin, dağların, denizlerin, nehirlerinsayesinde ülkelerin, şehirlerin, dağların, denizlerin, nehirlerin
bulunduğu yerleri ve yönlerini kafasında canlandırabilmekte;bulunduğu yerleri ve yönlerini kafasında canlandırabilmekte;
geometri çizim araçlarıyla her türlü şekil kavramınıgeometri çizim araçlarıyla her türlü şekil kavramını
algılayabilmekte, konuşan elektronik araçlar yoluyla saatlerialgılayabilmekte, konuşan elektronik araçlar yoluyla saatleri
bilmek, hesap yapmak, çeşitli şeyleri ölçmek tartmak olanağınabilmek, hesap yapmak, çeşitli şeyleri ölçmek tartmak olanağına
kavuşmaktadır.kavuşmaktadır.

25. Yarasalar görme engellilerin kullanımına sunulacakYarasalar görme engellilerin kullanımına sunulacak
titreşimli bastonların üretimine ilham kaynağı olmuştur.titreşimli bastonların üretimine ilham kaynağı olmuştur.
Yarasa sonarı, geceleri avlanan ve etrafını göremeyen buYarasa sonarı, geceleri avlanan ve etrafını göremeyen bu
canlıya avının yerini tespit etmede fayda sağlayan vecanlıya avının yerini tespit etmede fayda sağlayan ve
kulak, beyin gibi organların koordinasyonuyla çalışankulak, beyin gibi organların koordinasyonuyla çalışan
mükemmel bir organdır.mükemmel bir organdır.
Görme Engelliler İçin Sonar BastonGörme Engelliler İçin Sonar Baston

26. Oldukça hafif olan elektronik baston, insan kulağınınOldukça hafif olan elektronik baston, insan kulağının
algılayamayacağı frekansta (ultrasonik) ses dalgaları yaymakta vealgılayamayacağı frekansta (ultrasonik) ses dalgaları yaymakta ve
üç metre çapındaki çevrede bulunan objeleri üç boyutlu olaraküç metre çapındaki çevrede bulunan objeleri üç boyutlu olarak
haritalandırmaktadır.haritalandırmaktadır.
Yol üzerinde bir engelle karşılaşıldığında baston bunları algılar veYol üzerinde bir engelle karşılaşıldığında baston bunları algılar ve
tutamak kısmındaki düğmelerin titreşmelerini sağlayarak görmetutamak kısmındaki düğmelerin titreşmelerini sağlayarak görme
engelli sahibini uyarır.engelli sahibini uyarır.

27. Ürünün tasarımı, Leeds Üniversitesi’nde görevli araştırmacıÜrünün tasarımı, Leeds Üniversitesi’nde görevli araştırmacı
ve yarasa uzmanı olan Dean Waters’ a aittir. Water, şu anave yarasa uzmanı olan Dean Waters’ a aittir. Water, şu ana
kadar yaklaşık 25 görme engelli insan üzerinde test edilenkadar yaklaşık 25 görme engelli insan üzerinde test edilen
bastonun oldukça başarılı bulunduğunu belirtmektedir.bastonun oldukça başarılı bulunduğunu belirtmektedir.
Baston saniyede 60,000 ses titreşimi yaymakta ve geri dönenBaston saniyede 60,000 ses titreşimi yaymakta ve geri dönen
yankıları algılamaktadır. Baston üzerindeki düğmeler de görmeyankıları algılamaktadır. Baston üzerindeki düğmeler de görme
engelli kullanıcının ultrasonik yansımaların kuvvetiniengelli kullanıcının ultrasonik yansımaların kuvvetini
‘hissetmesini’ sağlar. Hızlı ve kuvvetli bir sinyal objenin yakında‘hissetmesini’ sağlar. Hızlı ve kuvvetli bir sinyal objenin yakında
olduğu anlamına gelir.olduğu anlamına gelir.

28. FİZYOLOJİK ETKİLERFİZYOLOJİK ETKİLER
Çocukluk DönemiÇocukluk Dönemi
Gençlik DönemiGençlik Dönemi
Erişkin Ve Yaşlılık DönemiErişkin Ve Yaşlılık Dönemi

29. 1. ÇOCUKLUK DÖNEMİ
Görme engelli çocuğun gelişimi görme bozukluğununGörme engelli çocuğun gelişimi görme bozukluğunun
derecesi nispetinde etkilenir. Olan görme ne derece iyi ise vederecesi nispetinde etkilenir. Olan görme ne derece iyi ise ve
çocuk bu görmeyi ne denli iyi kullanıyorsa gelişim o nispette iyiçocuk bu görmeyi ne denli iyi kullanıyorsa gelişim o nispette iyi
olacaktır.olacaktır.
Görme rahatsızlığının başlangıç yaşı, etkeni ve seyriGörme rahatsızlığının başlangıç yaşı, etkeni ve seyri
gelişmeyi etkiler. Etkilenen gelişim basamaklarını psikomotorgelişmeyi etkiler. Etkilenen gelişim basamaklarını psikomotor
gelişim, kavram gelişimi, duygusal gelişim diye sıralayabiliriz.gelişim, kavram gelişimi, duygusal gelişim diye sıralayabiliriz.

30. Görme engeli sonunda içinde bulunduğu fizik ve sosyalGörme engeli sonunda içinde bulunduğu fizik ve sosyal
çevreden bilgi alamayan, bulunduğu ortamda hareket içinçevreden bilgi alamayan, bulunduğu ortamda hareket için
motive olmayan, aile ve yakın çevresi ile duygusal iletişimemotive olmayan, aile ve yakın çevresi ile duygusal iletişime
giremeyen çocuk, gören yaşıtlarına göre daha geç yürür, geçgiremeyen çocuk, gören yaşıtlarına göre daha geç yürür, geç
konuşur, duygusal yönden apatiktir.konuşur, duygusal yönden apatiktir.
Çocuğu ile göz teması kuramayan anne yılgınlığa uğrar,Çocuğu ile göz teması kuramayan anne yılgınlığa uğrar,
psikolojik çöküntü yaşar.psikolojik çöküntü yaşar.

31. Yüksek derecede görme engeli olan ve kör çocuklaraYüksek derecede görme engeli olan ve kör çocuklara
erken çocukluk döneminde işitme, koku alma, tat alma veerken çocukluk döneminde işitme, koku alma, tat alma ve
dokunma duyularını en iyi şekilde yetiştirecek programlardokunma duyularını en iyi şekilde yetiştirecek programlar
uygulanmalıdır. İlave engeli olan çocukların rehabilitasyonuuygulanmalıdır. İlave engeli olan çocukların rehabilitasyonu
salt görme engelli çocuklara göre daha farklıdır.salt görme engelli çocuklara göre daha farklıdır.

32. Muhtelif gelişim basamaklarında görme engelli ve ilaveMuhtelif gelişim basamaklarında görme engelli ve ilave
engeli olan çocukları rehabilite edecek kişilerin, aile-gözengeli olan çocukları rehabilite edecek kişilerin, aile-göz
doktoru-fizyoterapist ve çocuk gelişimcilerin mutlakadoktoru-fizyoterapist ve çocuk gelişimcilerin mutlaka
teşhisten sonraki bu erken dönemde devreye girmesi veteşhisten sonraki bu erken dönemde devreye girmesi ve
birbirleri ile sürekli iletişim içinde olmaları şarttır.birbirleri ile sürekli iletişim içinde olmaları şarttır.

33. Daha önceden hiçbir bulgu yok iken aniden 10 yaş veDaha önceden hiçbir bulgu yok iken aniden 10 yaş ve
yukarısında görme bozulabilir. Bunun sonucunda gencin okulyukarısında görme bozulabilir. Bunun sonucunda gencin okul
yaşamı, meslek seçimi ve psikolojik durumu etkilenir.yaşamı, meslek seçimi ve psikolojik durumu etkilenir.
Görme engelli gence büyütücü sistemler ve diğer yardımcıGörme engelli gence büyütücü sistemler ve diğer yardımcı
yöntemlerle olan görmesini en iyi şekilde kullanması öğretilir.yöntemlerle olan görmesini en iyi şekilde kullanması öğretilir.
Psikolog-göz doktoru-aile ile işbirliği yapılarak gencin yeniPsikolog-göz doktoru-aile ile işbirliği yapılarak gencin yeni
durumuna adapte olmasına yardımcı olunur.durumuna adapte olmasına yardımcı olunur.
2. GENÇLİK DÖNEMİ2. GENÇLİK DÖNEMİ

34. Erişkinde ani olarak gelen görme engelli olma ailede, meslekiErişkinde ani olarak gelen görme engelli olma ailede, mesleki
yaşamda ve sosyal çevrede derin izler bırakır.yaşamda ve sosyal çevrede derin izler bırakır.
Ailenin, yakın çevrenin, çalışma arkadaşlarının yeni durumuAilenin, yakın çevrenin, çalışma arkadaşlarının yeni durumu
karşılayış şekli, o kişinin toplumdan izole olma derecesini vekarşılayış şekli, o kişinin toplumdan izole olma derecesini ve
rehabilitasyon çalışmalarına katılımını önemli derecede etkiler.rehabilitasyon çalışmalarına katılımını önemli derecede etkiler.
3. ERİŞKİN VE YAŞLILIK DÖNEMİ

35. Görmenin azalması ile hareket kabiliyeti azalan, özel işleri içinGörmenin azalması ile hareket kabiliyeti azalan, özel işleri için
başkasına muhtaç olan erişkine psikolojik destek şarttır. Meslekbaşkasına muhtaç olan erişkine psikolojik destek şarttır. Meslek
yaşamında karşılaşılan güçlükler, gelir seviyesini etkilerse tabloyaşamında karşılaşılan güçlükler, gelir seviyesini etkilerse tablo
daha da vahimleşir.daha da vahimleşir.
İşyerinin görme engelliye göre ayarlanması ve yardımcı optikİşyerinin görme engelliye göre ayarlanması ve yardımcı optik
sistemlerle birçok vakada kendi mesleğine ve işyerine devamsistemlerle birçok vakada kendi mesleğine ve işyerine devam
edebilmesi sağlanmalıdır.edebilmesi sağlanmalıdır.

36. İleri derecede az görenler ve körler için yeni meslek eğitimiİleri derecede az görenler ve körler için yeni meslek eğitimi
çalışmaları başlatılmalıdır.çalışmaları başlatılmalıdır. İleri yaşta görme engelli olan yaşlıdaİleri yaşta görme engelli olan yaşlıda
sıklıkla işitme kaybı gibi rahatsızlıklar da görülür.sıklıkla işitme kaybı gibi rahatsızlıklar da görülür.
Bu durumlar rehabilitasyon çalışmalarını zorlaştırır. Bu gibiBu durumlar rehabilitasyon çalışmalarını zorlaştırır. Bu gibi
durumlarda mutlaka ilgili branşlarla birlikte çalışarak kişinindurumlarda mutlaka ilgili branşlarla birlikte çalışarak kişinin
toplumdan izole olması engellenmelidir.toplumdan izole olması engellenmelidir.

37. Öğretmenlik, hukuk işleri, din görevlileri, politika, gazetecilik,Öğretmenlik, hukuk işleri, din görevlileri, politika, gazetecilik,
müzik, telefon santralciliği, sekreterlik,yöneticilik v.b. hizmetlermüzik, telefon santralciliği, sekreterlik,yöneticilik v.b. hizmetler
bu kategoriye girer.bu kategoriye girer.
Görme engellilerin yapabilecekleri geleneksel işler süpürge,Görme engellilerin yapabilecekleri geleneksel işler süpürge,
fırça, file ve ağ örmek, radyo programcılığı, sandalye, hasır, vefırça, file ve ağ örmek, radyo programcılığı, sandalye, hasır, ve
sepet işleri, yumurta ve kesim için çeşitli kümes hayvanlarısepet işleri, yumurta ve kesim için çeşitli kümes hayvanları
yetiştirmek v.b’ dir.yetiştirmek v.b’ dir.
GÖRME ENGELLİLER İÇİN ÇALIŞMAGÖRME ENGELLİLER İÇİN ÇALIŞMA
ALANLARIALANLARI HİZMET ALANLARIHİZMET ALANLARI

38. Genelde kör çocuklar, az gören çocuklara göre daha erkenGenelde kör çocuklar, az gören çocuklara göre daha erken
dönemde teşhis edilseler de ilk yaşam yıllarında gelişimlerinedönemde teşhis edilseler de ilk yaşam yıllarında gelişimlerine
dönük fazla müdahale yapılmaz.dönük fazla müdahale yapılmaz.
Az görenlerde ise ilk yaşam yıllarında genelde görmeninAz görenlerde ise ilk yaşam yıllarında genelde görmenin
artması beklendiğinden, gelişim basamaklarının en önemliartması beklendiğinden, gelişim basamaklarının en önemli
dönemi olan bu yıllar boşa geçer.dönemi olan bu yıllar boşa geçer.
OKUL ÖNCESİ VE OKUL EĞİTİMİ, EĞİTİMOKUL ÖNCESİ VE OKUL EĞİTİMİ, EĞİTİM
ORTAMININ BELİRLENMESİ VE MESLEKİ EĞİTİMORTAMININ BELİRLENMESİ VE MESLEKİ EĞİTİM

39. Spastisite, zeka engeli gibi görme engeli yanında ikinci engeliSpastisite, zeka engeli gibi görme engeli yanında ikinci engeli
olan çocuklarda aile çoğu zaman görmeyi ikinci plana iter.olan çocuklarda aile çoğu zaman görmeyi ikinci plana iter.
Yaşamın ilk 6 ayında görme engelli çocuklardaYaşamın ilk 6 ayında görme engelli çocuklarda
rehabilitasyonun amacı; fizik motor ve duyusal açıdan gelişiminirehabilitasyonun amacı; fizik motor ve duyusal açıdan gelişimini
en iyi şekilde tamamlamasını sağlamak, olan görmeninen iyi şekilde tamamlamasını sağlamak, olan görmenin
derecesine, işlevselliğine göre uygulanacak görsel stimülasyonderecesine, işlevselliğine göre uygulanacak görsel stimülasyon
çalışmalar ile, özel eğitimciler ve psikologlarla görmesini en iyiçalışmalar ile, özel eğitimciler ve psikologlarla görmesini en iyi
şekilde kullanmasını öğreterek, gören çocuklarla birlikteşekilde kullanmasını öğreterek, gören çocuklarla birlikte
kaynaştırılmış eğitim ortamına hazırlamaktır.kaynaştırılmış eğitim ortamına hazırlamaktır.

40. Gelişmiş ülkelerde, körler de dahil, az gören çocuklaraGelişmiş ülkelerde, körler de dahil, az gören çocuklara
uygulanan erken müdahale sonrasında körler okullarına gidenuygulanan erken müdahale sonrasında körler okullarına giden
çocuk sayısı azalmış, bu çocukların kaynaştırılmış eğitimçocuk sayısı azalmış, bu çocukların kaynaştırılmış eğitim
programlarına girmeleri kolaylaşmıştır.programlarına girmeleri kolaylaşmıştır.
Bu ülkelerde körler okuluna giden çocuklar, görme engelineBu ülkelerde körler okuluna giden çocuklar, görme engeline
ilave ikinci engeli olan veya rehabilitasyon sürecindenilave ikinci engeli olan veya rehabilitasyon sürecinden
geçmemiş çocuklardır.geçmemiş çocuklardır.

41. Erken müdahalede 0-6 yaş grubunda teşhise dayalı eğitimErken müdahalede 0-6 yaş grubunda teşhise dayalı eğitim
yöntemi ile çocuğun duyularını en iyi şekilde geliştirmesiniyöntemi ile çocuğun duyularını en iyi şekilde geliştirmesini
sağlayan çalışmalar uygulanır.sağlayan çalışmalar uygulanır.
Çalışmalar sonrasında kendi meslek dalları açısındanÇalışmalar sonrasında kendi meslek dalları açısından
çocuğu inceleyen aile, eğitimci ve sağlıkçılar bir araya gelerekçocuğu inceleyen aile, eğitimci ve sağlıkçılar bir araya gelerek
en ince detayları değerlendirir ve çocuğun eğitim ortamınaen ince detayları değerlendirir ve çocuğun eğitim ortamına
karar verirler. (Latin alfabesi mi, Braille alfabesi mi veya her ikisikarar verirler. (Latin alfabesi mi, Braille alfabesi mi veya her ikisi
mi?)mi?)

42. 1.1. Bilgi toplamada çocuk gözünü ne derece kullanıyor?Bilgi toplamada çocuk gözünü ne derece kullanıyor?
2.2. Bilgi toplamada çocuk dokunma duyusunu ve diğer duyularınıBilgi toplamada çocuk dokunma duyusunu ve diğer duyularını
ne ölçüde kullanıyor?ne ölçüde kullanıyor?
3.3. Baktığı cisimlerin büyüklükleri ve çalışma mesafesi,Baktığı cisimlerin büyüklükleri ve çalışma mesafesi,
4.4. Gözün rahatsızlığının durumu ve seyri,Gözün rahatsızlığının durumu ve seyri,
5.5. Okuma ve yazmada görme bozukluğundan başka engel var mı?Okuma ve yazmada görme bozukluğundan başka engel var mı?
Takım elemanları bu karara varırkenTakım elemanları bu karara varırken
aşağıdakiaşağıdaki konularda bilgi toplarlar.konularda bilgi toplarlar.

43. Görme engelli çocuğun okulu ve eğitim ortamı seçilirkenGörme engelli çocuğun okulu ve eğitim ortamı seçilirken
asla unutulmaması gereken husus; alınacak kararın hayatiasla unutulmaması gereken husus; alınacak kararın hayati
önem taşıdığı, bu nedenle en küçük detayların bileönem taşıdığı, bu nedenle en küçük detayların bile
değerlendirilmesi gerektiğidir. İdeali çocuğun evine endeğerlendirilmesi gerektiğidir. İdeali çocuğun evine en
yakın okula gitmesidir.yakın okula gitmesidir.

44. Gören çocukların eğitiminde kullanılan öğretici materyallerGören çocukların eğitiminde kullanılan öğretici materyaller
(cetvel, çeşitli modeller, yer küre, çizelgeler gibi) ve eğitim(cetvel, çeşitli modeller, yer küre, çizelgeler gibi) ve eğitim
yöntemleri (göstererek ders verme, sözle yönlendirme gibi)yöntemleri (göstererek ders verme, sözle yönlendirme gibi)
görme engelliler için uygun olmayabilir.görme engelliler için uygun olmayabilir.
Bu nedenle kaynaştırılmış eğitimde görme engelli çocuklar;Bu nedenle kaynaştırılmış eğitimde görme engelli çocuklar;
özel eğitimciler, gezici öğretmenler ve özel eğitim araçlarıylaözel eğitimciler, gezici öğretmenler ve özel eğitim araçlarıyla
desteklenmelidirler.desteklenmelidirler.

45. Orta öğretimden sonra görme engelli çocuğun meslek seçimiOrta öğretimden sonra görme engelli çocuğun meslek seçimi
için hangi tür eğitim alacağı önem kazanır.için hangi tür eğitim alacağı önem kazanır.
Meslek lisesine gidecek çocuğun meslek seçimi için uygunMeslek lisesine gidecek çocuğun meslek seçimi için uygun
özellikleri, o mesleğin eğiticisi ile birlikte, o meslek ortamındaözellikleri, o mesleğin eğiticisi ile birlikte, o meslek ortamında
değerlendirilmelidir. Bu dönemde de aile-sağlıkçı-eğitimcideğerlendirilmelidir. Bu dönemde de aile-sağlıkçı-eğitimci
işbirliği çok önemlidir. Çocuğun isteği ve kabiliyetleri gözişbirliği çok önemlidir. Çocuğun isteği ve kabiliyetleri göz
önünde bulundurulmalıdır.önünde bulundurulmalıdır.

46. Sonradan görme engelli olanların meslekiSonradan görme engelli olanların mesleki
rehabilitasyonlarında, görme derecesine göre optik verehabilitasyonlarında, görme derecesine göre optik ve
elektronik sistemlerle görme desteklenerek ve işyerindeelektronik sistemlerle görme desteklenerek ve işyerinde
yapılacak uyarlamalarla kendi işine devamına çalışılır.yapılacak uyarlamalarla kendi işine devamına çalışılır.
Bilgisayar sistemlerindeki son zamanlardaki ilerlemelerBilgisayar sistemlerindeki son zamanlardaki ilerlemeler
sayesinde görme engellilerin çeşitli çalışma ortamlarındasayesinde görme engellilerin çeşitli çalışma ortamlarında
istihdamına yönelik imkanlar her geçen gün artmaktadır.istihdamına yönelik imkanlar her geçen gün artmaktadır.

47. ÖNERİLERÖNERİLER
Aileye ÖnerilerAileye Öneriler

48. 1.1. Çocuk hiç göremiyorsa ona becerileri sözel olarakÇocuk hiç göremiyorsa ona becerileri sözel olarak
açıklayarak ve birlikte yaparak kazandırınız. Çocukaçıklayarak ve birlikte yaparak kazandırınız. Çocuk
sizi dinlerken yapmış olduğu beceriyi desizi dinlerken yapmış olduğu beceriyi de
parmaklarıyla yoklamasına her defasında izin veparmaklarıyla yoklamasına her defasında izin ve
fırsat veriniz.fırsat veriniz.

49. 2.2. Çocuk az görüyorsa görmesinden yararlanarak becerileriÇocuk az görüyorsa görmesinden yararlanarak becerileri
kazandırınız. Bağımsız olarak yapabildiği beceriler varsa nasılkazandırınız. Bağımsız olarak yapabildiği beceriler varsa nasıl
yapabildiğine bakınız. Çünkü bundan sonra yapacağı becerileriyapabildiğine bakınız. Çünkü bundan sonra yapacağı becerileri
öğretirken bunlardan yararlanabilirsiniz. Bağımsız olaraköğretirken bunlardan yararlanabilirsiniz. Bağımsız olarak
becerileri yapmasını teşvik ediniz, ona zaman ve fırsat veriniz.becerileri yapmasını teşvik ediniz, ona zaman ve fırsat veriniz.

50. 3.3. Beceri yada işi ne kadar yapabildiğini belirleyerek bağımsızBeceri yada işi ne kadar yapabildiğini belirleyerek bağımsız
olarak yapamadığı yerlerdeolarak yapamadığı yerlerde sadecesadece yardım ediniz.yardım ediniz.

51. 4.4. Çocuğa sadece her defasında bir beceri yada bu becerinin birÇocuğa sadece her defasında bir beceri yada bu becerinin bir
bölümünü öğretmeyi deneyiniz. Önceki beceri yada becerininbölümünü öğretmeyi deneyiniz. Önceki beceri yada becerinin
kolay bir bölümü tamamen öğrenildiğinde becerinin izleyen güçkolay bir bölümü tamamen öğrenildiğinde becerinin izleyen güç
bölümünü öğretmeye çalışınız.bölümünü öğretmeye çalışınız.

52. 5.5. Becerileri tamamladığında mutlaka ödüllendiriniz. (Aferin,Becerileri tamamladığında mutlaka ödüllendiriniz. (Aferin,
çok güzel v.b.)çok güzel v.b.)

53. 6.6. Görme engelli bir çocuğun tüm gün evde bulunması, evdenGörme engelli bir çocuğun tüm gün evde bulunması, evden
dışarıya çıkmaması onu topluma hazırlamaz. Görme engellidışarıya çıkmaması onu topluma hazırlamaz. Görme engelli
çocuğun okula gitmesi yaşadığı toplumla daha fazlaçocuğun okula gitmesi yaşadığı toplumla daha fazla
bütünleşmesini sağlayacaktır.bütünleşmesini sağlayacaktır.

54. 7.7. Görme engelli çocuğun takılacağı, yada çarpabileceğiGörme engelli çocuğun takılacağı, yada çarpabileceği
eşyaların ve engellerin ayak altından kaldırılması gerekir.eşyaların ve engellerin ayak altından kaldırılması gerekir.
Çocuğun kolayca eşyaların yerlerini bulmasına yardım edecekÇocuğun kolayca eşyaların yerlerini bulmasına yardım edecek
düzenlemeler yapılmalıdır.düzenlemeler yapılmalıdır.

55. 8.8. Yerleri sabit olan eşyaların dışında yaptığınız değişiklikleriYerleri sabit olan eşyaların dışında yaptığınız değişiklikleri
her defasında göstermeli ve yerlerini öğretmelisiniz.her defasında göstermeli ve yerlerini öğretmelisiniz.

56. 9.9. Görme güçlüğü ne kadar erken teşhis edilirse, çocuğa oGörme güçlüğü ne kadar erken teşhis edilirse, çocuğa o
kadar fazla yardım edilir. (Örn.. erken ameliyat yada ilaçlakadar fazla yardım edilir. (Örn.. erken ameliyat yada ilaçla
tedaviyle çocuğa çok fazla şey kazandırmak mümkün olabilir.tedaviyle çocuğa çok fazla şey kazandırmak mümkün olabilir.
Yani görmesi tanı olmasa bile daha iyi görebilir durumaYani görmesi tanı olmasa bile daha iyi görebilir duruma
gelebilir).gelebilir).

57. Öğretmene ÖnerilerÖğretmene Öneriler

58. 1.1. Öğretmenlerin yapacağı aile ziyaretleri ile; özellikle görmeÖğretmenlerin yapacağı aile ziyaretleri ile; özellikle görme
engelli çocukla ilgilendiğinizi söyleyerek ve çocuklarını kabulengelli çocukla ilgilendiğinizi söyleyerek ve çocuklarını kabul
ederek, onların da çocuklarını kabul etmelerine yardım etmişederek, onların da çocuklarını kabul etmelerine yardım etmiş
olursunuz.olursunuz.

59. 2.2. Görme güçlüğü olan çocuğa tıbbi, çevresel ve eğitsel açıdanGörme güçlüğü olan çocuğa tıbbi, çevresel ve eğitsel açıdan
yardım edilebilir.yardım edilebilir.

60. 3.3. Görme yetersizliği olan çocuklarda bağımsızlık duygusunuGörme yetersizliği olan çocuklarda bağımsızlık duygusunu
geliştirme çabalarının bir bölümü olarak bu çocukların kendigeliştirme çabalarının bir bölümü olarak bu çocukların kendi
eğitim kitaplarından ve araçlarından sorumlu olmasıeğitim kitaplarından ve araçlarından sorumlu olması
istenmelidir.istenmelidir.

61. 4.4. Sınıftaki gören çocuk zaman zaman görme yetersizliği olanSınıftaki gören çocuk zaman zaman görme yetersizliği olan
çocuğa rehberlik yapabilir. Ancak görme yetersizliği olançocuğa rehberlik yapabilir. Ancak görme yetersizliği olan
çocuğun çok fazla bağımlı olmamasına da dikkat edilmelidir.çocuğun çok fazla bağımlı olmamasına da dikkat edilmelidir.

62. 5.5. Görme Yetersizliği olan çocukların da sınıftaki her etkinliğeGörme Yetersizliği olan çocukların da sınıftaki her etkinliğe
katılması cesaretlendirilmelidir. Eğer onların sınıftaki faaliyetlerekatılması cesaretlendirilmelidir. Eğer onların sınıftaki faaliyetlere
katılmaları mümkün olmuyorsa ek etkinlikler düzenlenmelidir.katılmaları mümkün olmuyorsa ek etkinlikler düzenlenmelidir.

63. 6.6. Öğretmenin tahtaya bir şey yazarken yazdıklarını yüksekÖğretmenin tahtaya bir şey yazarken yazdıklarını yüksek
sesle söylemesi her zaman görme engelli çocuk için yararlısesle söylemesi her zaman görme engelli çocuk için yararlı
olur.olur.

64. 7.7. Matematik öğretiminde görülen problemlere ek olarak, FenMatematik öğretiminde görülen problemlere ek olarak, Fen
Bilimleri ve Coğrafyanın çok fazla görsel uyaranlara dayalıBilimleri ve Coğrafyanın çok fazla görsel uyaranlara dayalı
olması nedeniyle ek düzenlemelere ihtiyaç olabilir. Bu nedenleolması nedeniyle ek düzenlemelere ihtiyaç olabilir. Bu nedenle
görme engelliler okullarından materyal ve bilgi alınmalıdır.görme engelliler okullarından materyal ve bilgi alınmalıdır.

65. 8.8. Görme yetersizliği olan çocuğun ödevini tamamlayabilmesiGörme yetersizliği olan çocuğun ödevini tamamlayabilmesi
için ek zaman verilmesi uygun olabilir.için ek zaman verilmesi uygun olabilir.
Sağlık SlaytlarıSağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.comhttp://hastaneciyiz.blogspot.com