ปรัชของมหาตะคานธี และวิธีคิด หลักปรัชญา และการดำเนีนชีวิตในการต่อสู้กับความอยุติธรรม

1. มหาตมา คานธี
รายวิชา ปรัชญาอินเดียร0วมสมัย
บรรยายโดย: พระครูศรีปริยัติบัณฑิต ผศ.ดร.
จัดทำโดย: phra sengkham Sonekhampheung / 6305501074
นำเสนอโดย: phra pin Thongthua / 6305501031

2. ขอบข่ายการนําเสนอ
• ชีวประวัติ
• แนวคิดทางปรัชญา
• หลักปรัชญา
สรุป

3. ชีวประวัติ
8 มหาตมะ คานธี มีชื่อเดิมว3า โมหันทาส กรรม
จันท; คานธี
8 เกิดในวรรณะแพศย; บิดาชื่อ กาบา คานธี
8 พ.ศ.2412 ถือกำเนิดที่เมือง โปพันทระ รัฐกาฐิยา
วาร; ในวันที่ 2ตุลาคม เริ่มการศึกษาที่เมือง ราช
โกฎรัฐราชสถาน เพราะบิดายQายไปประจำศาลที่รัฐ
ราชสถาน

4. ช่วงชีวิตวัยรุ่นของ คานธี
• พ.ศ. 2427 อายุ 15 ป= มีบุตรชาย 1
คน แตBอยูBไดDไมBนานก็เสียชีวิต และ
บิดาของทBานก็ถึงแกBกรรมในป=นี้ดDวย
• พ.ศ. 2425 อายุ 13ป0 แต3งงานกับ กัสตูร<
บาอี มีบุตรชาย4 คน ก3อนแต3งงานเคยมี
คู3หมั้นมาแลEว3 คน แต3เจEาสาวตายหมด
มาแต3งงานกับคู3หมั้นคนที่4 ในขณะที่
คู3หมั้นมีอายุแค3เพียง 10 ขวบ เท3านั้น

5. ชีวิตที' ลอนดอน
• พ.ศ. 2431 อายุ 19 ป0 ไปเรียนกฎหมายที่กรุง
ลอนดอน
• พ.ศ. 2434 อายุ 22 ป0 สอบไลAไดBเนติบัณฑิต
แลBวกลับอินเดีย ตั้งสำนักงานทนายความที่บอม
เบยM เปNนทนายความอยูA 2 ป0

6. การเคลื่อนไหวของ 2436-2443
§ พ.ศ. 2436 อายุ 24 ปA ยBายไปวDา
ความที่แอฟริกาใตB อาศัยอยูDนานถึง
21 ปA เริ่มแนวคิดทางปรัชญา
การเมืองรวมทั้งอุดมการณQอันสูงสDงที่
จะชDวยเหลือเพื่อนรDวมชาติใหBพBนจาก
ความอยุติธรรม
§ พ.ศ. 2443 อายุ 31 ปA เริ่ม
ประพฤติพรหมจรรยQ ไมDยุDงเกี่ยวกับ
สตรีใดอีกเลย

7. • พ.ศ. 2457 อายุ 45 ป> กลับจาก
แอฟริกาใตF เปGนช0วงเวลาเดียวกับที่เกิด
สงครามโลกครั้งที่ 1 ขึ้น ท0านไดFเริ่มงาน
ต0อสูFทางการเมืองขึ้นที่อินเดีย
• พ.ศ. 2490 อายุ 78 ป> ไดFรับชัยชนะ ใน
การต0อสูFเพื่อเอกราชจากอังกฤษ เมื่อวันที่
15 สิงหาคม

8. คานธีมีบทบาทเป็นผู้นํา
คานธี กำลังเทศนาสั่งสอนคน
คานธีในรถไฟโต้ตอบกับผู้ติดตามของเขา

9. พ.ศ. 2491 อายุ 78 ป= 4 เดือน
ประกาศอดอาหารเพื่อวิงวอนใหDฮินดูและ
มุสลิมหยุดทำรDายกันในนครเดลฮี อด
อาหารไดD 5 วันก็สามารถทำใหD 2 ฝZาย
หยุดประหารกัน
ตBอมาทBานถูกลอบสังหารโดย ชาวฮินดู
เมื่อวันที่ 30 มกราคม เนื่องจากพวกฮินดู
เขDาใจวBาทBานเขDาขDางพวกมุสลิม
นาถูราม โคทเส

11. แนวคิดทางปรัชญา

12. แนวคิดทางปรัชญา
• แนวคิดหลักของคานธีก็คือ คานธีเห็นว6าเป8าหมายหลักของ
ชีวิตคือเข=าให=ถึงพระเจ=า ซึ่งก็คือ เข#าให#ถึงความจริง และ
การเข=าถึงความจริงได=ต=องไม6ใช=ความรุนแรง จะใช=วิธีอื่น
ไม6ได= แนวคิดนี้ได=มาจากหลักพื้นฐาน ในคัมภีรLภควัทดีตา
ของศาสนาฮินดูที่ว6า ให=กระทำการโดยปราศจากความเห็น
แก6ตัว ให=ทำตามหน=าที่ ไม6ต=องคำนึงถึงผล ถือว6าการกระทำ
ทุกอย6างเปUนการทำให=พระเจ=า
• คานธีเห็นว6า การไม6ใช=ความรุนแรงเปUน (หลักอหิงสา) หลัก
ทั่วไปที่เปUนพื้นฐานความสัมพันธLของมนุษยL ควรปฏิบัติกันใน
ทุกมิติของความสัมพันธLของผู=คนตั้งแต6ภายในครอบครัว
จนถึงสังคมใหญ6

13. ทBาน ยังน้ำเอDาหลักปรัชญาทBางศาสนาอื่นมามาประยุคเพื่อเป`นที่พี่งทาง
ความคิด ศาสนาพุทธ คริสตb อิสลาม และ แนวคิดของ ลีโอ ตอลสตอย
• พุทธศาสนาสอนใหFท0านดำเนี่นชีวิตตามหลัก
อหิงสธรรม คือ การไม0เบียดเบียนทั้งตFน และผูFอื่น

14. ศาสนาคริสต์ สอนให้ให้ท่าน
ดําเนินชีวิตเพื'อผู้อื'นแบบพระเยซู
คริสต์ เป็นผู้รักความจริงเหนือชีวิต
และรักกัน ไม่เบียดเบียนกัน
ศาสนาอิสลาม ก็
มีอิทผลต่อท่าน เพราะ
ท่านถือศานาอิสลาม
เป็นศาสนาแห่งความ
สงบ

15. ลีโอ ตอลสตอย นักเขียนที'มีอิทธิผลต่อท่านมาก
ในแนวคิดเรื'องการบูรณะชนบท เรื'องการกระจ่าย
อํานาจการปกครอง และหลักการสัตยาเคราะ

16. หลักท่างปรัชญา

17. ทรรศนะเรื่องพระเจ-า
มหาตะมาคานธี มีความเชื่อ และมีหลักการ
พิสูจนIความมีอยูKจริงของพระเปOนเจPา ดั่งที่ทKานเขียนไวP
ในวารสารYoung India" ฉบับประจำวันที่ ๔ ตุลาคม
พ.ศ. ๒๔๗๑ วKา
"ขPาพเจPาสามารถบอกทKานทั้งหลายไดPวKา
ขPาพเจPาเชื่อในเรื่องความมีอยูKจริงของพระเปOนเจPา
มากกวKาเชื่อวKา ขPาพเจPาและทKานกำลังนั่งอยูKในหPองนี้
ยิ่งกวKานั้น ขPาพเจPาสามารถพิสูจนIใหPทKานเห็นจริงไดPวKา
ขPาพเจPาสามารถมีชีวิตอยูKไดPโดยปราศจากอากาศและน้ำ
แตKขPาพเจPาไมKสามารถมีชีวิตอยูKไดP ถPาไมKมีพระเจPา ถึง
ทKานจะควักควงตาของขPาพเจPาออกไป ขPาพเจPาก็ไมKตาย
แตKถPาทKานทำลายศรัทธาที่ขPาพเจPามีตKอพระเปOนเจPาเสีย
แลPว ขPาพเจPาตายแนK ๆ"

18. ลักษณะของพระเจ้า
มหาตมา คานธี กล?าวถึง ลักษณะของพระเปNนเจPาไวPในที่ต?าง ๆ
ดังต?อไปนี้
• พระเจPาในนามของท?าน ไดPแก? สัต' หรือ 'สัตย]' คือความจริง ความจริงก็คือ
พระเปNนเจPานั่นเอง
• พระองค]ไรรูป ลักษณะ และไม?ใชPบุรุษเพศ และสตรีเพศ อาศัยอยู?ในชีวิตทุก
ชนิด และทุกที่ที่เปNนความจริง
"ผูPใดที่มีพระเปNนเจPาประทับอยู?ในจิตใจและนึกถึงพระองค]ท?าน
อยู?เสมอ ผูPนั้นคือผูPที่มีชีวิตอยู?อย?างแทPจริง”
"ผูPที่ลืมพระเปNนเจPา คือผูPลืมตนเอง”
กล-าวโดยสรุป มหาตมา คานธี เห็นว-า พระเปNนเจPานั้น ทรงมี
คุณลักษณะคือ ทรงเปNนสัตหรือความจริงที่แพร?อยู?ในคนและโลก และทรงแพร?เลย
ออกไปเหนือโลกดPวยพระเปNนเจPาทรงเปNนทั้งผูPสรPางและผูPพิทักษ] ทรงเปNนปุรีโสคม
มีฐานะสูงกว?าเทพทั้งหลายของศาสนาทุกศาสนาในโลก

19. อาตมันและโมกษะ (อภิปรัชญา)
• อาตมัน คือ ตัวตน หรือดวงวิญญาณ ซึ่งในทางศาสนา
และปรัชญาฮินดูถือวAาเที่ยงแทBถาวร
• โมกษะ ความหลุดพBน หรือ นิพพาน
• ท่านอธิบายว่า ร่างภายและจิตใจที5เรียกว่า อาตมัน
ร่างกายคือสิ5งที5ถูกสร้างขึBน มีสภาพเป็นอนิจจัง
แตกสลายได้ แต่อาตมันไม่แตกสลาย เป็นภาวะนิ
รันครดังที5ท่านกล่าวไว้ว่า "เราอยู่เพราะมีพระเป็น
เจ้าอยู่ นี5แสคงว่าทัBงคนและสรรพชีวิตทัBงหลายทัBง
ปวงเป็นส่วนหนึ5งของพระเป็นเจ้า"

20. "ดวามไม.ยึคไม.ถือคือความหลุคพัน นี่คือคำสอนในคัมภีรัภควัท-ดีตาความหมายใน
ทำนองเดียวกันนี้ ปรากฎอยู.ในคาถาบทแรกของคัมภีรKอีโดปนิษัท”
• "โลกนีBเต็มไปด้วยสภาพที5ตรงกันข้าม เบืBองหลังความสุข
ย่อมมีความทุกข์ และเบืBองหลังความทุกข์ก็ย่อมมีความสุข มี
แสงแดด ก็ย่อมมีร่มเงา ที5ไหนมีความสว่าง ที5นั5นย่อมมี
ความมีดอยู่เดียงข้าง มีเกิดก็ต้องมีตาย การมีชีวิตอยู่โดยไม่
หวั5นไหวต่อสิ5งเหล่านีB คือการไม่ยึดไม่ถือ วิธีจะเอาชนะ
สภาพเหล่านีBมิใช่อยู่ที5การหลบเลื5อนหรือปฏิเสธหากอยู่ที5การ
ยกระดับ (ความคิด) ไว้เหนือ และเป็นอิสรเสรีจากการ
ยึดถือทัBงปวง”
ต3อ
"ที่กล.าวมาแลPวนี้แสดงใหPเห็นว.า กุญแจที่จะนำไปสู.ความสุขนั้นอยู.ที่
การบูชาความจริง ความจริงเปUนผูPใหPสิ่งทั้งปวง"

21. ทรรศนะเรื่องอหิงสา (จริยศาสตร์)
• คานธีไดPใชPหลักอหิงสา มาเปUนอาวุธการต.อสูPกับ ภายใน
ตัวเอง และศัตรูภายนอก(ทางการเมือง) มีความหมายที่
กวางขวางคือ การไม.เบียดเบียน ทางกาย วาจา และใจ
• จุดหมายสำคัญของอหิงสาคือความรัก ดวามปรารถนาดีต.อ
มนุษยKและสัตวKทั้งมวลไม.เลือกหนPา ไม.ว.ามิตร หรือศัตรู รวมถึง
การใหPอภัยต.อผูPเปUนศัตรูอยู.ในตัวดPวย
• ท.านกล.าวถึงความสำคัญของหลักอหิงสาไวPว.า"หากไม.ยึด
หลักอหิงสาก็ไม.มีทางที่จะบรรลุความจริงไดP เพราะฉะนั้น
จึงกล.าวไดPว.า อหิงสา ก็คือ ธรรมะ (กฎ) อันยิ่งใหญ.

22. อหิงสาที่มหาหมา คานธี นำมาใชPในทางเมือง ท.านหมายถึงการไม.ใชPความ
รุนแรงซึ่งท.านอธิบายไวPตอนหนึ่งว.า
• "การไม3ใชQดวามรุนแรงเปTนพลังยิ่งใหญ3ที่สุดที่มนุษย;มี
อหิงสามีอำนาจยิ่งกว3าศัสตราวุธใด ๆ ที่มนุษย;จะคิด
คันไดQ การทำลายมิใช3เปTนกฎของมนุษยชาติ มนุษย;มี
ชีวิตอยู3อย3างอิสระดQวยการฆ3าเพื่อนมนุษย;ดQวยกันเอง
ไม3ไดQ การฆ3าหรือการทำรQายผูQอื่นไม3ว3าจะเปTนไปเพื่อ
วัตถุประสงค;ใดก็ดามเปTนอาชญากรรมต3อมนุษยชาติ"
• สรุปคือท3านตQองการใหQเรามี “ความรัก”ต3อกัน

23. ทรรศนะเรื่องสัตยาเคราะห์

24. สัตยาเคราะห; ซึ่งประกอบดQวยคำ สตุย+อาตุรห คำ สดุยแปลว3า ความ
จริง คำ อาครห แปลว3า อำนาจ หรือพลัง สัตยา-เดราะห;จึงแปลว3าอำนาจแห3ง
ความจริง หรือพลังแห3งความจริง
• สัตยาเคราะห;’ ซึ่งมีความหมายอย3างตรงไปตรงมาว3า ‘แข็งแกร3งหนัก
แน3นในความจริง’ เปTนเครื่องมือต3อสูQกับความชั่วทุกรูปแบบ เปTนพลัง
ความจริงที่ไม3ยอมพ3ายแพQต3อความไม3จริงทั้งปวง และเปTนวิธีการที่ทำ
ใหQหลักอสิงหาใหQผลสำเร็จตรงตามเปdาหมาย คือ สถาปนากฎศีลธรรม
ขึ้นในโลก ใหQโลกทั้งโลกมีความรักสามัคคีกัน

25. กล่าวโดยสรุป สัตยาเคราะห์มีลักษณะดังนี้คือ
• ๑. เป็นหลักการปฏิบัติที5มีพลัง
• ๒. เป็นหลักการที5จะทําลายล้างกฎที5มนุษย์หรือรัฐสร้างขึBนทุกอย่าง
ถ้าหากขัดกับกฎของพระเป็นเจ้า (คือความจริง)
• ๓. เป็นหลักการที5ไม่โช้ความรุนแรงทัBงปวง
• ๔. เหตุจงใจของสัตยาเคราะห์คือ ความรักที5มีต่อคนทุกคนตลอดกาล
ทุกเมื5อ

26. • ๕. จุตหมายของสัตยาเดราะห์คือการตกลงกัน การประนีประ-นอม
กัน และการปรองตองกัน โดยยึดเอาความถูกต้อง ความสัตย์จริงเป็น
ที5ตัBง ไม่มีการบังคับข่มขู่ กดขี5คู่กรณี ไม่มีการเสียเปรียได้เปรียบต่อ
กัน
• ๖. การต่อสู้แบบสัตยาเคราะห์เต็มรูปนัBน ต้องพร้อมเพรียงกันสู้ไม่
แตกแยกกัน ไม่ใช่พวกหนึ5งไม่ให้ความร่วมมือกับฝ่ายอธรรม

27. สรุป
Mahatma Gandhi – The Father of India (1869-1948)
• มหาตมะ คานธี เปTนรัฐบุรุษของชาวอินเดีย และเปTนนักต3อสูQนัก
เคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชนผูQยิ่งใหญ3ของโลก
• ปรัชญาหลักการต3อสูQของท3านคือ อหิงสา และใชQสันติวิธีในการต3อสูQ
พวกจักรพรรดิอังกฤษ
• เขาเปTนตัวอย3างที่ดี่สุด ในการปฏิบัติตน สอดคลQองกับคำพูด

28. จบการนําเสนอ
ขอบพระคุณท่านอาจารย์และนิสิตทุกท่าน