5. PwC
Co to jest PPP?
Definicja PPP w świetle ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym:
Partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za
wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków
na realizację przedsięwzięcia lub poniesienia ich przez osobę trzecią,
a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu
celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu
własnego (art. 7)
Wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale
zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym
i partnerem prywatnym (art. 1 ust. 2)
5
6. PwC
Partnerstwo publiczno-prywatne – podstawowe
cechy (pytanie 1)
Sektor publiczny kupuje usługi, a nie aktywa
Wynagrodzenie sektora prywatnego może pochodzić z budżetu publicznego lub
bezpośrednio od użytkowników
Sektor publiczny precyzuje rezultaty wymagane w odniesieniu do zamawianych
usług
Sektor prywatny zwykle realizuje inwestycję kompleksowo (pozyskuje
finansowanie na budowę, projektuje, buduje i eksploatuje)
Ryzyka są identyfikowane, wyceniane i przeniesione na stronę, która jest
w stanie lepiej nimi zarządzać
Sektor prywatny jest wynagradzany w dużej mierze w zależności od wyników
6
8. PwC
Odpowiedzi na trudne pytania dają właściwe
analizy
Analiza opcji
finansowania
Analiza
finansowa
Analiza
ryzyka
Analiza socjo-
ekonomiczna
Analiza
ograniczeń
prawno-
administra-
cyjnych
Badanie
rynku
inwestorów i
banków
Wskaźnik
korzyści,
komparator
sektora
publicznego
8
9. PwC
Zintegrowane doradztwo przy projektach PPP
(pytanie 2)
Potencjalne korzyści dla sektora
publicznego:
• Dysponowanie podobnym zakresem
wiedzy i doświadczenia, jakimi
dysponuje partner prywatny
• Możliwość podjęcia właściwej decyzji w
oparciu o znajomość korzyści płynących
z projektu
• Zwiększenie wiarygodności w oczach
potencjalnych partnerów
• Wzmocnienie pozycji negocjacyjnej
Niezbędne
9
Aspekty
prawne
Aspekty
techniczne
Aspekty
finansowe
9
10. PwC
Zadania sektora publicznego a wsparcie doradcy
10
Wsparcie
doradcy
• Zdefiniowanie projektu
• Przeprowadzenie niezbędnych analiz
• Decyzja o wyborze sposobu realizacji oraz optymalnej opcji finansowania
• Zatwierdzenie projektu przez właściwe organa
• Przygotowanie dokumentacji przetargowej
• Ogłoszenie i organizacja przetargu
• Ocena ofert i wybór wykonawcy/wykonawców do dalszych
negocjacji
• Negocjacje (podział ryzyk, finansowanie, mechanizm
płatności)
• Nadzór nad realizacją projektu
11
22
33 Wsparcie
doradcy
10
11. PwC
Przebieg transakcji PPP (1/2)
Identyfikacja potrzeby
Określenie celów
Wstępna analiza warunków zewnętrznych
Identyfikacja możliwych metod realizacji
Test zasadności i możliwości PPP
Identyfikacja
potrzeb
i metod
realizacji
Ewentualne
testowanie rynku
Opracowanie
koncepcji
projektu
Decyzja: PPP/metoda
tradycyjna/rezygnacja
Decyzja: PPP/metoda
tradycyjna/rezygnacja
Organizacja Projektu
Tymczasowe określenie produktu
Opracowanie i porównanie
dostępnych modeli tradycyjnych
Definicja modelu tradycyjnego
Przedwstępna analiza porównawcza
obydwu modeli
Wybór preferowanego modelu
Opracowanie i porównanie
dostępnych modeli PPP
Definicja modelu PPP
11
12. PwC
Przebieg transakcji PPP (2/2)
Podpisanie umowy
Współpraca z partnerem prywatnym i
Bieżąca informacja
i ocena wyników
Zakończenie umowy /przekazanie aktywów
Końcowa ocena realizacji umowy
Przygotowanie
i przeprowa-
dzenie
przetargu
Nadzór nad
wykonaniem
umowy
i jakością
usług
Zakończenie
realizacji
umowy i zwrot
aktywów
do sektora
publicznego
Końcowa analiza wybranej oferty
Wybór preferowanego partnera
Postępowanie przetargowe
Ogłoszenie przetargu
12
13. PwC
Ogólny schemat struktury PPP
Bank/bankiFinansowanie
Podmiot publiczny
Spółka celowa
(SPV)
Kapitał własny
Inwestorzy
Udziałowcy
SPV
płatności
usługi
Umowa PPP
Spółka zarządzająca
Umowy z podwykonawcami
Eksploatacja
Utrzymanie
Wyposażenie
13
Przedsiębiorstwo budowlane
Projektowanie
Budowa
Modernizacja
Umowy z podwykonawcami
14. PwC
Finansowanie projektów PPP z funduszy UE
Podstawy
łączenia
funduszy UE
i PPP
Połączenie funduszy UE oraz PPP jako struktur finansowania
jednego projektu inwestycyjnego
Podlegają regułom PPP oraz funduszy unijnych
Z punktu widzenia PPP, fundusze UE zastępują część udziału
finansowego strony publicznej
Z punktu widzenia funduszy UE, fundusze partnera
prywatnego i strony publicznej stanowią krajowy wkład
własny
W Europie ponad 50 projektów, głównie w sektorze
transportowym
W Polsce 2 projekty (jeden w trakcie eksploatacji, jeden w
trakcie budowy)
14
16. PwC
Mechanizm płatności
Mechanizm płatności to:
• Sposób rozliczeń między stroną publiczną a partnerem prywatnym
• Centralny punkt negocjacji typowej transakcji PPP
• Odzwierciedlenie alokacji ryzyka popytu
- Ryzyko popytu po stronie podmiotu publicznego → płatność za
dostępność
- Ryzyko popytu w całości lub części przeniesione na partnera prywatnego
→ płatność uzależniona od rzeczywistego wykorzystania usługi
- Ryzyko popytu w całości przeniesione na partnera prywatnego → opłaty
od użytkowników końcowych
16
17. PwC
Kluczowe wskaźniki jakości wykonania/Key
performance indicators
Efektywność kar to podstawa oceny, czy prawidłowo zostało przeniesione
ryzyko eksploatacji
Kluczowy mechanizm podziału ryzyka – za co odpowiada partner prywatny?
Mierzalne i precyzyjnie określone w umowie
W różnych mechanizmach płatności – kary umowne, obniżenia wynagrodzenia,
inne konsekwencje
17
18. PwC
Podział ryzyka w projekcie PPP
• Kluczowa cecha projektu PPP – możliwość przeniesienia odpowiednich ryzyk
na partnera prywatnego
• Skutki finansowe ryzyka ponosi strona, której zostało ono przydzielone
• Właściwie alokowane i kontrolowane ryzyko oznacza mniej dotkliwe skutki
finansowe
• Partner prywatny ma małą skłonność do ponoszenia ryzyka – oszacowuje
jego skutki finansowe z dużą ostrożnością i szacuje wymaganą stopę zwrotu z
projektu dla scenariusza ostrożnego lub pesymistycznego
• Optymalny transfer ryzyka – taki, który powoduje najmniejszą sumę skutków
ryzyka dla obu stron
18
19. PwC
Kluczowe elementy decydujące o sukcesie PPP
Podsumowanie
Właściwie dobrany
mechanizm płatności1
Mierzalne i precyzyjnie
określone w umowie KPIs2
Optymalny transfer ryzyka
3
19
20. PwC
Bariery w rozwoju rynku PPP w Polsce – wyniki
kontroli NIK*
• podejmowanie prób realizacji przedsięwzięcia PPP bez przeprowadzenia analiz
wskazujących na optymalny sposób realizacji planowanej inwestycji publicznej
• niedostateczne przygotowanie projektów, w tym niedostateczne rozpoznanie ryzyk
• nierzetelne przygotowanie niektórych przedsięwzięć PPP, co nie pozwoliło na
wyłonienie partnera prywatnego do ich realizacji lub prowadziło do zawarcia umów na
warunkach niekorzystnych dla podmiotu publicznego
• ignorowanie wyników przeprowadzonych analiz w postępowaniach zmierzających do
wyboru partnera prywatnego
• dążenie podmiotów publicznych do obarczenia maksymalnym ryzykiem
przedsięwzięcia partnera prywatnego i brak zgody na dopłaty na rzecz partnera
prywatnego, nawet kiedy takie dopłaty wynikały z przeprowadzonych analiz
*Na podstawie informacji o wynikach kontroli NIK opublikowanej w 2013 r. pn. „Realizacja przedsięwzięć w systemie
partnerstwa publiczno – prywatnego”
22. PwC
Jak budować PPP?
22
PPP
Solidne podstawy (analizy,
przygotowanie projektu,
zespół projektowy) i pełne
zaangażowanie
Właściwy sposób
zamówienia usług (PPP vs
koncesja, mechanizm
wynagradzania)
Jakość usług, a nie
pozabilansowe ujęcie projektu,
podstawowym celem
Współpraca, aby osiągnąć
długoterminowe cele a nie
konfrontacja
Zrozumienie celów partnera
prywatnego (badanie rynku w
trakcie analiz, dialog
konkurencyjny)