2. Ezagutza teoriko eta tekniko ebolutibo gehiago transmititu masiboki eta eraginkorki.
Egokituta egon beharko dute etorkizuneko konpetentzien oinarriak baitira.
Hezkuntzak konplexua den eta etengabe astinduta dagoen munduan zehar nabigatu ahal
izateko:
Karta nautikoak eta itsasorratza
3. Hezkuntzak oinarrizko lau ikasketaren inguruan egituratu behar du bere eginkizunak betetzeko:
Bide bakarrean bateratutak
Hezkuntzaren ikusmolde zabalago
batean pertsona bakoitzak bere
sormen ahalbideak aurkitu, bizitu
eta areagotu beharko lituzke.
Gure barruan eskutatuta
dagoen altxorra eguneratu
egingo litzateke.
4. Bakoitzak bere inguruan dagoen mundua ulertu behar du: duintasunez bizitzeko, gaitasun
profesionalak garatzeko eta besteekin komunikatzeko.
Haur bakoitzak arrazoiketa zientifikoa behar bezala eskuratzeko
aukera izatea eta bizitza guztirako “zientziaren lagun” bihurtzea.
FUNTZESKOA
Bigarren eta goi irakaskuntzan, aurrerapen zientifikoko eta
garaiko paradigmetako baliabide, kontzeptu eta erreferentzia
moduak eman behar dizkie.
5. EZAGUTZA Era askotako eta etengabeko eboluzioa da.
Baina… ezin dute alde batera utzi kultura orokorra.
Beste hizkuntza eta ezagutza batzuetako ateak zabaltzen ditu eta
beste ezer baino lehen komunikatzea ahalbidetzen du.
6. Era desberdinetakoa izan daiteke eta bizitzako une asko aprobetxa
ditzakegu horretarako: jolasak, bidaiak,…
Behar-beharrezkoa da lantzea. Komunikabideek
zabaltzen dituzten berehalako informazioen inbasioari
aurre egiteko.
Haurra gurasoekin hasiko da lehenengo
erabiltzen eta gero irakasleekin.
Pentsamendu horrek konkretuaren eta
abstraktuaren arteko artikulazioa izan behar
du.
7. “Egiten ikastea” eta “ezagutzen ikastea” ezin dira banandu.
KALIFIKAZIO NOZIOTIK LEHIARA Aurrerapen teknikoak produkzio sistema berriek
behar dituzten kalifikazioak era saihestezinean
aldatzen ditu. Makinak gero eta “dimentsuagoak”
diren neurrian eta lana “desmaterializatzen” den
neurrian diseinu, azterketa eta eraketa lanak
azaltzen dira.
Gero eta sarriago kalifikazioa ez konpetentzia zehatzak baizik: talde
lanean aritzeko gaitasuna, arriskuak onartzeko ahalmena edukitzea...
8. Gaur egungo hezkuntzako ekintza nagusietakoa da.
Komunikabideen bidez, iritzi publikoa gatazkak sortzen edo bizirik mantentzen dituzte. Orain
arte, hezkuntzak ezer gutxi egin izan ahal du egoera hori aldatzeko.
Eskoletan ez-indarkeria irakasteko ideia txalogarria da, nahiz eta liskarrak eragiten dituzten
aurreiritziei aurre egiteko baliabideen artean bat besterik ez izan.
Komenigarria izango litzateke hezkuntzari bi orientazio osagarri ematea.
Pixkanaka bestea ezagutzea Bizitza osoan zehar, proiektu komunetan parte hartzea
9. Bestea ezagutzea
Bestea ezagutzeko, lehenengo ezinbestean bakoitzak bere burua ezagutu behar du.
Berdin du hezkuntza hori zeinek ematen dion, familiak edo komunitateak; helburua bere burua
ezagutzea da.
10. Hezkuntzak pertsona bakoitzaren garapen orokorrean lagundu egin behar du: gorputza
eta burua, adimena, sensibilitatea, zentzu estetikoa,…
Gizaki guztiek prest egon behar dute pentsamendu autonomo eta kritikoa izateko eta
norberaren iritzia izateko, bizitzako zirkunstantzia desberdinetan zer egin behar den
eurek bakarrik erabakitzeko.