Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to slide-TTQT-chương-3-bản-chuẩn.ppt
Similar to slide-TTQT-chương-3-bản-chuẩn.ppt (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
slide-TTQT-chương-3-bản-chuẩn.ppt
- 1. CHƯƠNG 3 PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN QUỐC TẾ
- 2. Khái niệm 1 2 3 4 4 Tiền mặt Hối phiếu (Bill of Exchange/Draft) Séc 6 Thẻ thanh toán 5
- 3. 3.1 Khái niệm Phương tiện thanh toán (payment instruments) là thứ có sẵn để chi trả, thanh toán lẫn cho nhau, thể hiện bằng các chứng từ tài chính sử dụng trong lưu thông gồm: Tiền mặt, hối phiếu, kỳ phiếu, séc và thẻ TT
- 4. 3.2 Tiền mặt TT bằng vàng •TT clearing(thanh toán bù trừ) (sau khi thanh toán bằng HH, $ mạnh vẫn còn nợ thì phải chuyển trả bằng vàng). •CCTTQT thâm hụt nặng, nợ nước ngoài trầm trọng •TT các giao dịch về mậu dịch tiểu ngạch giữa cư dân các nước có chung đường biên giới QG. TT bằng $, tiền mặt •TT các CP về phi mậu dịch: CP du lịch, học tập, chữa bệnh. •Chi trả kiều hối. •Trả các khoản tiền phạt, tiền bồi thường.
- 5. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) 3.3.1 Khái niệm Hối phiếu là một tờ mệnh lệnh YC trả tiền vô điều kiện, do một người ký phát cho người khác, YC người này khi nhìn thấy HP hoặc tại một ngày cụ thể trong tương lai hoặc tại một ngày có thể xác định được trong tương lai, phải trả một số tiền nhất định cho một người nào đó, hoặc theo lệnh của người này trả cho người khác hoặc trả cho người cầm phiếu
- 6. 3.3.1 Khái niệm Hối phiếu là giấy tờ có giá do người ký phát lập, yêu cầu người bị ký phát thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng (Luật các công cụ chuyển nhượng Việt Nam) 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 7. 3.3.2 Các bên tham gia 1- Người ký phát (chủ nợ - Drawer) 2- Người bị ký phát (con nợ - Drawee) 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Là người lập và ký phát hành hối phiếu Là người có trách nhiệm TT số tiền ghi trên HP
- 8. 3.3.2 Các bên tham gia 3- Người chấp nhận (Accepter) Như vậy, người chấp nhận luôn là người bị ký phát, ngược lại thì không VD: Hối phiếu “At sight”, người bị ký phát không ký chấp nhận hối phiếu nên không trở thành người chấp nhận. 4- Người thụ hưởng (Benifitciary) 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Là người bị ký phát sau khi ký chấp nhận HP. Người chấp nhận có trách nhiệm TT HP khi đến hạn. Là người sở hữu hợp pháp hối phiếu, có quyền được nhận thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu.
- 9. 3.3.2 Các bên tham gia 5- Người chuyển nhượng 6- Người bảo lãnh (A valiseur) 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Chuyển quyền hưởng lợi hối phiếu cho người khác bằng cách trao tay hay ký hậu Là người phải thanh toán khi hối phiếu không được chấp nhận thanh toán cho người hưởng lợi và có quyền đòi bất kỳ người nào ký vào hối phiếu của người ký phát.
- 10. Đặc điểm Tính bắt buộc 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 11. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Tính trừu tượng Tính trừu tượng Không cần nêu nguyên nhân lập hối phiếu Hiệu lực pháp lý không phụ thuộc vào nguyên nhân sinh ra hối phiếu HP có thể bị lạm dụng phát hành dưới dạng hối phiếu khống 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 12. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Tính bắt buộc trả tiền Tính bắt buộc trả tiền Người bị ký phát phải trả tiền theo đúng ND của B/E, không được viện bất kỳ lý do nào để từ chối trả tiền, trừ khi B/E được lập trái với luật điều chỉnh nó. Người ký phát phải chịu trách nhiệm TT cho người thụ hưởng vô điều kiện nếu hối phiếu đã được chuyển nhượng mà không được thanh toán. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 13. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Tính lưu thông của hối phiếu Tính lưu thông của hối phiếu Thanh toán tiền mua hàng hóa hay trả một khoản nợ bất kỳ. Chuyển nhượng hối phiếu cho người khác. Cầm cố, thế chấp để vay vốn tại NHTM Chiết khấu tại NHTM và tái chiết khấu tại NHTW. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 14. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Phân loại Căn cứ vào thời hạn thanh toán Hối phiếu trả tiền ngay QĐ người bị kí phát phải TT cho người cầm phiếu ngay khi nhìn thấy HP Hối phiếu có kỳ hạn Người ký phát quy định thời hạn thanh toán HP Căn cứ vào chứng từ kèm theo HP trơn HP không kèm theo chứng từ thương mại HP kèm chứng từ HP kèm theo chứng từ thương mại 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 15. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Phân loại Căn cứ vào tính chuyển nhượng HP đích danh Ghi tên người hưởng lợi ở mặt trước HP HP đích danh không chuyển nhượng HP đích danh có chuyển nhượng HP vô danh Không ghi tên người hưởng lợi ở mặt trước HP HP chuyển nhượng theo lệnh Là HP không thuộc 2 loại trên 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 16. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Phân loại Căn cứ vào người ký phát HP HP thương mại HP ngân hàng Căn cứ vào trạng thái chấp nhận HP chưa được ký chấp nhận HP được người trả tiền ký chấp nhận Căn cứ vào loại tiền ghi trên HP HP nội tệ HP ngoại tệ 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 17. 3.3.3. Đặc điểm và phân loại hối phiếu Phân loại Căn cứ vào cơ sở hình thành HP thực HP khống Căn cứ vào không gian lưu thông HP HP nội địa HP quốc tế 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 18. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E Quy định về hình thức Viết bằng tay hay điền vào mẫu Ngôn ngữ thống nhất Màu mực Được lập thành 2 hay nhiều bản có giá trị ngang nhau 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 19. Nội dung B/E Tiêu đề Số hiệu Địa điểm ngày ký phát Số tiền bằng số T/h trả tiền Thứ tự bản Người thụ hưởng Người nhận ký phát 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 20. Nội dung B/E (1) Tiêu đề: Ngôn ngữ của tiêu đề phải cùng với ngôn ngữ tạo lập hối phiếu Thuật ngữ: T.A: Bill of Exchange hoặc Draft T.V: Hối phiếu hoặc hối phiếu đòi nợ. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 21. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Đối với người ký phát Khi đưa ra lệnh thì không được kèm theo bất kỳ điều kiện hay lý do nào, nếu ngược lại thì hối phiếu vô giá trị (vô hiệu). VD: Thanh toán số tiền hối phiếu nếu hàng hóa đúng yêu cầu => vô hiệu Đối với người bị ký phát Khi nhận được hối phiếu, người bị ký phát chỉ có hai lựa chọn: chấp nhận thanh toán và không chấp nhận thanh toán. Mọi chấp nhận kèm theo điều kiện thì đều vô giá trị. Nội dung B/E (2) Lệnh TT hoặc chấp nhận TT vô điều kiện một số tiền nhất định. Vô điều kiện có nghĩa là:
- 22. Nội dung B/E 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Số tiền ghi trên hối phiếu Luật của các QG Tiêu thức so sánh Luật các công cụ chuyển nhượng của VN Công ước Geneve 1930 Luật các CCCN TQ, tập quán NH tiêu chuẩn QT (ISBP) Số tiền ghi bằng số ≠ ghi bằng chữ Ghi bằng chữ được chấp nhận Ghi bằng số được chấp nhận Ghi bằng số phải trùng với ghi bằng chữ Số tiền ghi 2 lần trở lên bằng số và bằng chữ mà không khớp nhau Số tiền nhỏ hơn ghi bằng chữ được chấp nhận Số tiền nhỏ hơn ghi bằng số được chấp nhận
- 23. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (3) Tên và địa chỉ của người bị ký phát - Người bị ký phát phụ thuộc phương thức thanh toán - Trách nhiệm của người bị ký phát - Quyền lợi của người bị ký phát Ý nghĩa: Giúp người thụ hưởng biết được mình sẽ đòi tiền ai? ở đâu? 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 24. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Thời hạn thanh toán B/E Thanh toán ngay Nghĩa là thanh toán khi nhìn thấy, khi yêu cầu, khi xuất trình hối phiếu Ngay khi nhìn thấy bản thứ nhất của hối phiếu này (Bản thứ hai cùng thời hạn và ngày tháng không thanh toán) thanh toán cho…. Số tiền….. At Sight of this First Bill of Exchange (Second of the same tenor and dated being unpaid) pay to the….the sum of…. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 25. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Thời hạn thanh toán B/E Thanh toán có kỳ hạn Thanh toán tại một ngày nhất định sau khi nhìn thấy. X ngày sau khi nhìn thấy bản thứ… (nhất hoặc hai) của hối phiếu này, thanh toán cho…. Số tiền…. At X days after sight of this…(first or second) bill of exchange, pay to…the sum of…. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 26. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Thời hạn thanh toán B/E Thanh toán tại 1 ngày nhất định sau ngày ký phát X ngày sau ngày ký phát bản thứ… (nhất hoặc hai) của hối phiếu này, thanh toán cho…. Số tiền…. At X days after signed of this…(first or second) bill of exchange, pay to…the sum of… 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 27. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Thời hạn thanh toán B/E Thanh toán tại 1 ngày nhất định sau ngày vận đơn X ngày sau ngày vận đơn của bản thứ… (nhất hoặc hai) của hối phiếu này, thanh toán cho…. Số tiền…. At X days after bill of lading date of this…(first or second) bill of exchange, pay to…the sum of… 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 28. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Thời hạn thanh toán B/E Thanh toán tại một ngày cụ thể trong tương lai Tại… (ngày tháng) của bản thứ… (nhất hoặc hai) của hối phiếu này, thanh toán cho…. Số tiền…. On…. (date) of this…(first or second) bill of exchange, pay to…the sum of… 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 29. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (4) Thời hạn thanh toán B/E Lưu ý: - Hối phiếu không quy định thời hạn thanh toán được xem là hối phiếu thanh toán ngay - Hối phiếu quy định nhiều thời hạn, quy định thời hạn thanh toán khác 4 cách trên thì đều vô hiệu. - Ý nghĩa của việc quy định thời hạn thanh toán: là căn cứ để xác định thời hạn thực hiền quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ hối phiếu. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 30. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (5) Địa điểm thanh toán – Là địa chỉ của người bị ký phát. Tuy nhiên, nếu trên hối phiếu quy định một địa điểm TT khác thì địa điểm này là địa điểm TTHP – Hiện nay, địa điểm TT thường là NH, nơi người bị ký phát mở tài khoản giao dịch, khi đó HP mới có độ tin cậy cao – Ý nghĩa: Giúp người thụ hưởng xuất trình HP yêu cầu thanh toán hối phiếu khi đến hạn. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 31. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (6) Tên của người thụ hưởng. Người thụ hưởng có thể: 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft) Bản thân người ký phát Người khác được người ký phát chỉ định Chỉ định đích danh: Thanh toán cho Ông/bà… số tiền… Chỉ thanh toán cho Ông/bà… số tiền… TT theo lệnh: TT theo lệnh của Ông (bà)… số tiền… Bất cứ ai được người hưởng lợi chuyển nhượng HP bằng thủ tục ký hậu và trao tay.
- 32. 3.3.4. Hình thức và nội dung B/E (7) Ngày tháng và nơi phát hành hối phiếu Nếu không ghi địa điểm phát hành thì địa chỉ của người phát hành được xem là nơi phát hành hối phiếu. (8) Tên, địa chỉ, chữ ký của người ký phát hối phiếu Nếu hối phiếu được chuyển nhượng nhưng người bị ký phát từ chối trả tiền, thì người ký phát là người cuối cùng chịu trách nhiệm thanh toán hối phiếu cho người thụ hưởng. => Hối phiếu được bảo đảm thanh toán 2 lần đó là người bị ký phát và người ký phát 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 33. 3.3.5. Các Nghiệp vụ liên quan HP 1) Phát hành hối phiếu 2) Chấp nhận hối phiếu (Acceptance) 3) Chuyển nhượng hối phiếu (Endorsement) 4) Bảo lãnh hối phiếu (Guaranty) 5) Chiết khấu hối phiếu (Discount) 6) Cầm cố và nhờ thu 7) Kháng nghị (Protest) 8) Giải trái 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 34. 1. Phát hành hối phiếu – Sau khi ký hợp đồng mua bán, nhà XK giao hàng, lập bộ chứng từ TT trong đó thường bao gồm hối phiếu. – Mọi sai sót khiến cho hối phiếu không được thanh toán hay không được chấp nhận đều thuộc trách nhiệm của người ký phát. – Hiện nay ngân hàng của nhà nhập khẩu giúp kiểm tra, tuy nhiên không chịu trách nhiệm. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 35. 2. Chấp nhận hối phiếu (Acceptance) Chấp nhận HP là hành động của người bị ký phát cam kết thanh toán vô điều kiện khi hối phiếu đến hạn B/E trả ngay B/E trả chậm At sight At X days after sight of this…(first or second) bill of exchange, pay to ….the sum of…. At X days after sighted of this… At X days after bill of lading date. On …(date) of this… 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 36. 2.Chấp nhận hối phiếu (Acceptance) Chấp nhận Xuất trình trực tiếp thư bảo đảm Ghi trực tiếp trên B/E bằng văn bản Chấp nhận toàn bộ, Chấp nhận một phần Chấp nhận thương mại, Chấp nhận NH Ngày chấp nhận bắt buộc, Ngày chấp nhận tùy ý 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 37. 3. Chuyển nhượng – ký hậu (Endorsement) Chuyển nhượng B/E hay ký hậu là hoạt động chuyển giao quyền thụ hưởng B/E từ đối tượng này sang đối tượng khác Trao tay: BOE vô danh Ký hậu: BOE đích danh 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 38. 3. Chuyển nhượng – ký hậu (Endorsement) Ký hậu để trống Ký hậu theo lệnh Ký hậu hạn chế Ký hậu miễn truy đòi Pay to the order of--------ABC For ABC Bank Pay to the order XYZ bank ABC For ABC Bank Pay to XYZ Bank only ABC For ABC Bank Without recourse endorsement ABC For ABC Bank 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 39. 4. Bảo lãnh hối phiếu (Aval Guarantee) Bảo lãnh hối phiếu là sự cam kết của người thứ ba đối với người thụ hưởng khi hối phiếu đến hạn thanh toán Hình thức bảo lãnh Bảo lãnh công khai: ngay trên hối phiếu ghi “as Aval/ Guarantee” và thông tin về việc bảo lãnh Bảo lãnh mật: bằng văn bản riêng biệt 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 40. 5. Cầm cố và nhờ thu HP – Người thụ hưởng có quyền cầm cố (chiết khấu) hối phiếu tại các tổ chức tín dụng để vay vốn. • Chiết khấu HP là nghiệp vụ TD của NH: NH mua lại HP trước khi đến hạn thanh toán • Tỷ suất chiết khấu: tỷ lệ phần trăm giữa số tiền chiết khấu và số tiền ghi trên hối phiếu – Người thụ hưởng có thể chuyển giao HP cho người thu hộ (để nhờ thu số tiền ghi trên HP), có ủy quyền bằng VB. 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 41. 6. Kháng nghị hối phiếu (Protest) Khi HP đến hạn nhưng không được trả tiền, người thụ hưởng có quyền kháng nghị hối phiếu Quyền truy đòi Theo thứ tự Nhảy cách 3.3 Hối phiếu (Bill of exchange/draft)
- 43. 3.4. Séc (cheque/check) Lịch sử ra đời, khái niệm Séc 1 Số dư của tài khoản phát hành Séc 2 Xuất trình Séc và trả tiền 3 Quy trình lưu thông thanh toán séc 4 4 Đặc điểm và chức năng của séc Các bên tham gia giao dịch séc Nội dung và hình thức của Séc 6 Phân loại Séc 7 9 10 9 So sánh Séc và hối phiếu Thực trạng thanh toán séc tại Việt Nam hiện nay 8 11 Các luật liên quan 5
- 44. 3.4.1. Lịch sử ra đời Bắt đầu được sử dụng phổ biến trên thế giới từ TK 18, khi mà hệ thống NH phát triển mạnh dưới dạng tờ Lệnh chi tiền. Năm 1912, cùng với HP, séc cũng được đem ra thảo luận tại hội nghị quốc tế tại Haag, nhưng do Thế chiến thế giới thứ nhất xảy ra làm gián đoạn sự phê chuẩn luật séc quốc tế. Mãi tới năm 1931,Hội nghị quốc tế về séc tại Geneve đã được 30 nước thông qua luật thống nhất về séc quốc tế (Uniform Law on Cheque – ULC 1931)
- 45. 3.4.1. Khái niệm Séc là một tờ mệnh lệnh vô điều kiện của người chủ tài khoản (người ký phát), ra lệnh cho NH trích từ tài khoản của mình để trả cho người có tên trong séc, hoặc trả theo lệnh của người ấy hoặc trả cho người cầm séc một số tiền nhất định, bằng tiền mặt hay bằng chuyển khoản.
- 46. 3.4.2. Đặc điểm của séc Đặc điểm của Séc Tính trừu tượng
- 47. 3.4.2. Chức năng của séc Chức năng của Séc Phương tiện đảm bảo Phương tiện thanh toán
- 48. 3.4.3. Các bên tham gia giao dịch séc - Là người có tài khoản phát hành séc ở ngân hàng -Người kí phát phải có đủ tiền trên TK Người kí phát (Drawer) Là người nhận tiền tờ séc do người ký phát chỉ định đích danh hay thông qua thủ tục chuyển nhượng Người thụ hưởng Người trả tiền NH trả vô điều kiện miễn là trên TK phát hành séc đủ số dư, chữ ký phù hợp, mẫu séc đúng pháp luật
- 49. 3.4.4. Hình thức của séc • Hình thức: Do tổ chức mở TK cho KH quyết định. Các tổ chức cung ứng séc bao gồm: NHNN, NHTM , các TCTC được cấp phép làm dịch vụ thanh toán séc, trung tâm thanh toán bù trừ. • Séc gồm 2 phần: Thân séc : giao cho người thụ hưởng séc. Cuống séc : lưu lại để quyết toán với NH trả tiền. Các quy định trên không áp dụng với séc du lịch
- 50. Những yếu tố bắt buộc (theo luật thống nhất về séc thuộc công ước genevơ 1931) Tiêu đề séc - Là yêu cầu bắt buộc phải ghi trên tờ séc. - Ngôn ngữ của tiêu đề phải cùng phải cùng ngôn ngữ của nội dung séc - Thuật ngữ sử dụng : Cheque (tiếng Pháp) / check (tiếng Anh) Ngày tháng năm phát hánh Séc Địa điểm trả tiền Là nơi mà người thụ hưởng xuất trình séc để nhận tiền hoặc là nơi mà người thụ hưởng séc chỉ định cho ngân hàng nhờ thu xuất trình séc để nhận tiền Ngày và địa điểm phát hành Ngày phát hành là yếu tố bắt buộc phải ghi trên séc,nếu không séc sẽ vô hiệu Luật sử dụng séc tùy thuộc vào nơi tạo lập séc Cần phải ghi rõ địa điểm phát hành -nếy ko xác định đựợc địa điểm phát hành Coi địa chỉ bên cạnh người Ký phát séc là địa chỉ phát hành Chữ ký cùa người Ký phát Chủ tài khoản phải lưu giữ chữ ký của mình hoặc chữ ký ủy quyền tại Ngân hàng mở tài khoản -Chữ ký trên séc phải giống hệt chữ ký của chủ tài khoản hoặc chữ ký ủy quyền Số tiền ghi trên séc -Là một số tiền nhất định(ghi một cách đơn giản và rõ ràng) Số tiền được quy định phải ghi bằng cả số và chữ thống nhất với nhau Lệnh rút tiền vô điều kiện Trong trường hợp có số dư Có trên tài khoản Người ký phát có quyền chỉ định ngân hàng trích một số tiền nhất định từ số dư có để trả cho người cầm séc chấp hành lệnh mở tài khỏan của ngân hàng là vô điều kiện 3.4.4. Nội dung của séc
- 51. Một số nội dung khác Mã số của séc (có ghi sẵn trên tờ séc) Mã số tài khoản (của người ký phát lập tại Ngân hàng) Mã số BSB
- 52. b/Những yếu tố bị cấm Điều kiện trả tiền Chấp nhận Tiền lãi Kì hạn trả tiền Miễn trừ bảo đảm trả tiền Nếu có quy định thì coi như KHÔNG CÓ!
- 53. Quy định về séc Vì séc là lệnh nên khi NH nhận được séc phải chấp hành lệnh này vô điều kiện, trừ trường hợp TK phát hành séc không có tiền hoặc tờ séc không đủ tính chất pháp lý. Người phát hành séc phải có tiền trong tài khoản số tiền phát hành< số dư trong tài khoản Số tiền ghi trên séc phải rõ ràng, phải vừa ghi bằng số và vừa ghi bằng chữ khớp đúng nhau, có ký hiệu tiền tệ. Nếu là tổ chức thì phải có chữ ký của chủ tài khoản, kế toán trưởng và dấu của tổ chức đó.
- 54. Các luật liên quan
- 56. Luật thống nhất về Séc thuộc công ước Geneva 1931 (Uniform Law for Cheques)
- 57. PHÂN LOẠI SÉC Căn cứ vào mục đích sử dụng séc SÉC Căn cứ vào tính chất lưu thông séc
- 58. Căn cứ vào tính chất lưu thông séc 1 2 3 Séc vô danh (nameless check) Séc đích danh (nominated check) Séc theo lệnh (Cheque to order) Là loại séc ghi rõ tên người được hưởng lợi từ tờ séc Là loại séc không ghi rõ tên người hưởng lợi,chỉ ghi câu “ trả cho người cầm séc” Là loại séc ghi trả tiền theo lệnh của người hưởng lợi ghi trên tờ séc đó
- 59. Căn cứ vào mục đích sử dụng séc -Séc- Séc tiền mặt Séc chuyển khoản Séc gạch chéo Séc xác nhận Séc du lịch Là loại séc mà người hưởng lợi từ tờ séc có thể rút được tiền mặt Là loại séc mà người kí phát séc ra lệnh cho ngân hàng trích tiền số tiền nhất định trên tài khoản của mình chuyển trả sang một tài khoản của một người khác trong cùng một ngân hàng hoặc khác ngân hàng Là loại séc tên mặt trước của tờ séc có 2 gạch song song chéo trên tờ séc Certified Cheque-là loại séc được Ngân hàng xác nhận việc trả tiền trước khi người kí phát giao cho người hưởng lợi Traveller’s cheque-là loại séc đặc biệt do ngân hàng phát hành,đây là lệnh của Ngân hàng yêu cầu bất cứ chi nhánh hay đại lí nào của ngân hàng trả tiền cho người cầm séc
- 60. Séc gạch chéo (Crossed Cheque) Séc gạch chéo đặc biệt Séc gạch chéo thông thường Là loại giữa 2 gạch chéo trên tờ séc không ghi tên ngân hàng thanh toán Là loại giữa 2 gạch chéo trên tờ séc có chỉ định cụ thể tên của ngân hàng nhận thanh toán tiền cho người hưởng lợi
- 61. Séc gạch chéo thường: -Hoặc không ghi chữ gì cả -Hoặc ghi “và công ty” (&CO) -Hoặc ghi “không có giá trị chuyển nhượng” (not negotiable) -Hoặc ghi “chỉ trả vào tài khoản của người hưởng lợi (A/C payee only) Séc gạch chéo đặc biệt: -Hoặc ghi tên một Ngân hàng nào đó -Hoặc ghi “không có giá trị chuyển nhượng, trù Ngân hàng A” (Not negotiable /Bank A) Hình thức của séc gạch chéo
- 62. Lưu thông séc Lưu thông séc chuyển từ địa điểm phát hành séc đến địa điểm trả tiền séc gọi là lưu thông séclơ Lưu thông chuyển giao séc LT chuyển nhượng séc
- 63. Lưu thông chuyển giao séc Là việc lưu thông séc từ địa điểm phát hành séc đến địa điểm trả tiền nhưng không làm thay đổi quyền sở hữu séc của người thụ hưởng séc.
- 64. Ví dụ người nhập khẩu sau khi nhận hàng xong 2 3 4 chuyển giao séc Sẽ ký phát séc (private check) để trả tiền cho người xuất khẩu và trực tiếp trao séc cho anh ta. 1 Người xuất khẩu là người thụ hưởng séc không thể tự mình thu tiền séc mà phải ủy thác cho ngân hàng xuất khẩu thu hộ tiền Ngân hàng nước xuát khẩu ủy thác cho ngân hàng nước nhập khẩu thu hộ tiền séc Ngân hàng nước nhập khẩu xuất trình séc cho người nhập khẩu yêu cầu trả tiền
- 65. Lưu thông chuyển nhượng séc Là việc chuyển giao séc từ người thu hưởng này sang người thụ hưởng khác có làm thay đổi quyền hưởng lợi séc giữa những người thụ hưởng. Việc chuyển nhượng séc phải được tiến hành nhanh gọn và tức thời =>Thủ tục chuyển nhượng hữu hiệu đó là ký hậu séc (endorsement)
- 67. Khái niệm Là hành vi thể hiện bằng ngôn ngữ ở mặt sau của séc của người thụ hưởng đồng ý chuyển nhượng quyền hưởng lợi của mình cho một người khác được chỉ định trên séc
- 68. a/Những yêu cầu về hình thức ký hậu • Ký hậu vào mặt sau của tờ séc, không ký vào mặt trước nhằm tránh nhầm với ký bảo lãnh TT séc. • Có thể ký hậu vào một tiếp phiếu. Tiếp phiếu phải được gắn với séc và thể hiện là một bộ phận cấu thành ND của tờ séc. • Người ký hậu chuyển nhượng séc phải ký bằng tay (ký gốc) tức là ký trực tiếp vào tờ séc. Chữ ký của người ký phát séc phải là chữ ký của người chủ TK mà séc ra lệnh rút tiền từ TK đó hoặc là chữ ký ủy quyền.
- 69. b/Những yêu cầu về nội dung ký hậu 1) Người ký hậu là người thụ hưởng hiện hành ghi trên séc. 2) Ký hậu có hiệu lực khi người thụ hưởng kế tiếp tiếp nhận séc. 3) Người ký hậu chuyển nhượng séc cho người thụ hưởng kế tiếp là để trả nợ, tuy nhiên nghĩa vụ trả nợ vẫn chưa được coi là đã hoàn thành nếu như người thụ hưởng kế tiếp chưa nhận được tiền từ NH trả tiền. 4) Người thụ hưởng hiện hành có thể ký hậu chuyển nhượng séc cho người ký phát séc nếu như anh ta cần chuyển nhượng quyền hưởng lợi cho người ký phát séc hoặc có thể ký hậu chuyển nhượng cho bất cứ người nào đã ký trên tờ séc.
- 70. KH phải vô điều kiện. KH phải chuyển nhượng toàn bộ quyền hưởng lợi của séc: CN một phần quyền hưởng lợi của séc là vô hiệu Người thụ hưởng séc quốc tế không thể tự mình thu tiền từ tờ séc, mà phải ủy quyền cho NHTH theo PTTT nhờ thu. NH muốn thu được tiền của séc thì phải CM mình là người được người thụ hưởng ủy quyền đứng ra thu tiền séc, vì vậy, ký hậu ủy quyền phát sinh. b/Những yêu cầu về nội dung ký hậu
- 71. KH ủy quyền không làm thay đổi quyền sở hữu séc từ người ký hậu sang cho NH. Để tránh nhầm lẫn với ký hậu chuyển nhượng, ký hậu ủy quyền phải thể hiện ý chí ủy quyền của người ký hậu. Ví dụ ghi “để nhờ thu (For collection) ”. KH miễn truy đòi là loại ký hậu mà người ký hậu ghi thêm vào ý chí chuyển nhượng là không được đòi lại tiền người ký hậu. Trong TH séc không được TT, người thụ hưởng đang cầm séc vẫn có quyền đòi lại tiền người ký phát séc. b/Những yêu cầu về nội dung ký hậu
- 72. Ngôn ngữ ý chí chuyển nhượng Chuyển nhượng theo lệnh của một người đích danh Chuyển nhượng cho một người đích danh Chuyển nhượng cho bất cứ người nào cầm séc hoặc chỉ ký mà không chỉ định ai là người thụ hưởng kế tiếp => Với tư cách ký hậu này, séc sẽ không được chuyển nhượng kế tiếp bằng thủ tục ký hậu tiếp theo. Ký hậu này gọi là ký hậu để trắng hoặc ký hậu cho người cầm séc. Việc CN séc thực hiện bằng cách trao tay, không cần ký hậu kế tiếp nữa. Ký hậu để trắng có thể biến thành ký hậu đích danh bằng cách điền tên người khác => với cách ký hậu theo lệnh này, séc có thể tiếp tục ký hậu cho đến khi nào hết thời hạn phải xuất trình séc.
- 73. Bảo lãnh thanh toán
- 74. Là việc người thứ 3 cam kết với người thụ hưởng séc sẽ thanh toán vô điều kiện toàn bộ hoặc từng phần số tiền của séc nếu khi xuất trình mà séc không được trả tiền. Bảo lãnh thanh toán séc
- 75. Những yêu cầu về nội dung bảo lãnh Người bảo lãnh là một người thứ ba, không thể là người ký phát cũng như không thể là NH trả tiền. ND bảo lãnh phải ghi rõ là bảo lãnh cho ai người ký phát hay người ký hậu séc. => Một bảo lãnh không ghi rõ là bảo lãnh cho ai thì được coi là bảo lãnh cho người ký phát séc. Bảo lãnh là không thể huỷ bỏ trong thời hạn hiệu lực của séc, ngoại trừ TH séc vô hiệu.
- 76. Những yêu cầu về nội dung bảo lãnh Bảo lãnh TT séc là bảo lãnh độc lập, có nghĩa là người bảo lãnh thực thi nghĩa vụ TT của mình như đã cam kết trong ND bảo lãnh ghi trên séc, ngoài ra không bị chi phối bởi các yếu tố, nội dung khác. Séc chứa đựng các quyền hợp pháp đối với lợi ích tương lai của séc mang lại cho người thụ hưởng séc, còn không bảo lãnh việc thực thi các quyền khác của séc.
- 77. Những yêu cầu về hình thức bảo lãnh • Bảo lãnh TT séc được ghi ngay vào mặt trước của séc bằng một từ đơn giản như “nhận bảo lãnh”, “bảo lãnh cho ai” và ký tên không ghi bảo lãnh ở mặt sau để tránh nhầm lẫn với ký hậu séc. • Có thể bảo lãnh bằng một tiếp phiếu, nếu như không thể ghi bảo lãnh vào mặt trước của séc, tuy nhiên, tiếp phiếu phải thể hiện là bộ phận cấu thành ND của séc. • Bảo lãnh bằng một văn thư riêng biệt cũng được áp dụng khá phổ biến trong thanh toán quốc tế. Văn thư đó là “thư bảo lãnh – letter of guarantee”.
- 78. Những yêu cầu về hình thức bảo lãnh Đặc điểm Người bảo lãnh chỉ bị ràng buộc trách nhiệm đối với người nào được quy định trong thư bảo lãnh, tức là người thụ hưởng của thư bảo lãnh. => Nếu bảo lãnh ký ngay trên tờ séc, người bảo lãnh sẽ phải bị ràng buộc trách nhiệm đối với tất cả những người có liên quan đã được chỉ định trên séc: người thụ hưởng đầu tiên, người ký hậu, người ký phát, người bị ký phát.
- 79. QUY TRÌNH LƯU THÔNG VÀ THANH TOÁN SÉC
- 80. Người ký phát Người thụ hưởng Ngân hàng ký phát Ngân hàng thụ hưởng 2 1 3 8 7 4 6 5 Thực hiện nghĩa vụ Ký phát séc Nhờ thu séc Xuất trình séc để đòi tiền Xuất trình séc Chấp nhận séc Thanh toán và quyết toán séc Trả tiền Lưu thông Private check
- 81. Người mua séc để thanh toán Ngân hàng phát hành Người thực hiện nghĩa vụ Ngân hàng đại lý 1 2 3 4 7 5 6 Mua séc ngoại tệ Lưu thông bank’ check Thực hiện nghĩa vụ Ghi nợ nội tệ Xuất trình séc để đòi tiền Xuất trình séc Trả tiền Thanh toán và quyết toán séc giữa hai ngân hàng
- 82. Quy trình thanh toán séc điện tử của Authorize.Net
- 84. GIỐNG NHAU -Là chứng từ có giá. -Có chung một hình thức thể hiện và các ND cần có trên một tờ séc/hối phiếu -Là mệnh lệnh trả tiền vô điều kiện. -Sử dụng hình thức ký hậu và bảo lãnh thanh toán trong trao đổi và giao dịch -Đều có tính lưu thông, tính trừu tượng và tính bắt buộc phải trả tiền. -Đều có chức năng là phương tiện đảm bảo và phương tiện thanh toán
- 85. KHÁC NHAU Séc Hối phiếu - Do nhà NK lập để ra lệnh NHTT cho nhà XK - Giao dịch séc bắt buộc phải thông qua NH để thanh toán - Thời hạn trả tiền : Chỉ có thể là trả tiền ngay khi xuất trình - TT ngay khi xuất trình Không có điều khoản quy định chấp nhận séc -Quy định về ND về địa điểm phát hành - Do nhà XK lập để đòi tiền nhà nhập khẩu - Giao dịch hối phiếu có thể không liên quan đến ngân hàng - Có thể trả sau một thời hạn nhất định - Có thời hạn cần thiết phải ký chấp nhận => Tạo ra sự tin cậy trong lưu thông
- 86. Thanh toán séc tại Việt Nam hiện nay
- 87. THỰC TRẠNG - Thanh toán bằng séc thuận lợi và nhanh chóng trong giao dịch mua bán. Nhưng, ra đời đã lâu mà séc vẫn chưa phát triển được như mong đợi ở Việt Nam. - Ở các NHTM, hình thức thanh toán bằng séc chiếm tỷ lệ rất thấp (khoảng 2%) trong tổng thanh toán phi tiền mặt; trong đó chủ yếu là thanh toán giữa các doanh nghiệp với nhau, còn thanh toán giữa doanh nghiệp với cá nhân, giữa cá nhân với cá nhân rất ít.
- 88. Nguyên nhân • Chưa có quy định bắt buộc về hạn mức phải TT bằng séc mà hiện chỉ "động viên"dùng séc. • Trong thanh toán: Hiện nay khách mua và khách bán hàng có TK ở cùng một NH thì khi khách bán đến NH để nộp séc, NH sẽ ghi có trên TK khách bán và ghi nợ trên TK khách mua. Khách mua và khách bán không có TK ở cùng một NH, buộc các NHTM phải thông qua hệ thống thanh toán bù trừ của NHNN, việc kiểm tra séc ở NHNN vẫn chủ yếu là thủ công.
- 89. Nguyên nhân - Nếu các ngân hàng phát hành mấy chục ngàn tờ séc mỗi ngày thì việc thanh toán bù trừ trong ngày gặp rất nhiều khó khăn. -Về phía người bán: +) Lo ngại tài khoản của người mua không có tiền. +) Séc giả. => Tăng rủi ro trong giao dịch
- 90. Giải pháp - Có quy định bắt buộc về hạn mức phải thanh toán bằng séc -Tự động hóa quy trình kiểm tra séc sao cho nhanh gọn và hiệu quả nhất -Hoàn thiện đề án xây dựng trung tâm bù trừ séc tại một số thành phố lớn như Hà nội,tp HCM -Khuyến khích người dân tập thói quen thanh toán bằng hình thức này => Các cơ quan nhà nước nên tiên phong trong việc thanh toán bằng séc, góp phần đưa hình thức thanh toán này phổ biến rộng rãi.
- 91. 2.5 THẺ THANH TOÁN Thẻ thanh toán Lịch sử Tại Mỹ, xuất hiện vào năm 1914, phổ biến vào năm 1920 Tại châu Âu, xuất hiện vào năm 1965, phổ biến vào năm 1971 Tại Việt Nam, xuất hiện năm 1989, hiện nay rất phổ biến
- 92. 2.5 THẺ THANH TOÁN Thẻ thanh toán là một phương tiện thanh toán hiện đại mà chủ sở hữu thẻ có thể sử dụng nó để rút tiền mặt tại các máy rút tiền tự động hoặc tại các quầy giao dịch của ngân hàng phát hành thẻ, đồng thời có thể sử dụng thẻ để thanh toán tiền hàng và dịch vụ trong phạm vi tiền gửi của mình hoặc hạn mức tín dụng được cấp Khái niệm Theo: Nguyễn Văn Tiến, 2009
- 93. 2.5 THẺ THANH TOÁN Mô tả kỹ thuật Chất liệu: Nhựa cứng Kích thước: 86mm54mm0,76mm Mặt trước: Tên của thẻ Tên và logo của nhà phát hành Số thẻ Ngày bắt đầu có hiệu lực và ngày hết hạn hiệu lực của thẻ Tên của chủ thẻ (Các thông tin ở mặt trước hầu hết được in nổi trên thẻ)
- 94. 2.5 THẺ THANH TOÁN Mặt sau: Băng trắng: là nơi chủ thẻ dùng để ký chữ ký mẫu Băng đen: là băng từ tính chứa đựng bộ nhớ của thẻ, trong bộ nhớ của thẻ chứa đựng một phần hay toàn bộ các thông tin sau: Số của thẻ Tên của chủ thẻ Thời gian hiệu lực và thời gian hết hiệu lực của thẻ Lý lịch của ngân hàng phát hành Mã số cá nhân (PIN) Mức rút tiền tối đa cho phép và số dư của thẻ Thẻ thông minh (smart card) dùng chíp điện tử thay cho băng từ
- 95. 2.5 THẺ THANH TOÁN Các loại thẻ thông dụng Thẻ ATM Giao dịch tại các máy rút tiền tự động (ATM) và các dịch vụ: xem số dư tài khoản, chuyển khoản, rút tiền, in sao kê, xem các thông tin quảng cáo,… Thẻ tín dụng (Credit Card) cho phép chủ thẻ được nợ ngân hàng phát hành thẻ một số tiền nhất định và không được vượt quá số tiền ghi trên thẻ để thanh toán hàng hóa, dịch vụ hay rút tiền mặt Thẻ ghi nợ Khi chủ thẻ sử dụng dịch vụ này thì ngay lập tức ngân hàng sẽ thu tiền của chủ thẻ bằng cách ghi Nợ vào tài khoản tiền gửi thanh toán của chủ thẻ (giảm số dư tiền gửi của chủ thẻ)