2. Bilmemiz gereken tanımlar
Distosi nedir
Servikal muayene dikkat edilecekler
Distosi nedenleri nelerdir
Yapılması gerekenler
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
3. Prezentasyon : Pelvik girime veya servikal os’a yakın olan fetal
kısmı ifade eder. (Verteks, makat, kol, yüz, ayak)
Doğumların %96’sında prezentasyon vertexdir.
Habitus, postür (Attitude) : Fetus eklemlerinin durumu ve
fetal kısımların birbirine göre pozisyonunu ifade eder.
(flexion, extansiyon)
Normal fetal duruş fleksiyon pozisyonudur.
Situs (Lie) : Annenin longitudinal aksına göre fetusun
longitudinal aksının pozisyonunu ifade eder. (Transvers,
oblik, longitudinal) Termde %99 longitudinal lie olur.
3
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
6. Doğumu zorlaştıran, doğumun gerçekleşme
süresini uzatan, normal doğumun
gerçekleşmesini engelleyen
durumlara distosi denir.
6
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
7. Servikal muayenede 5 önemli parametre değerlendirilmelidir.
• Silinme (efansman) : Servix uzunluğunun azalmasıdır. Servix uzunluğu
yarısına inmiş ise %50 silinme var demektir.
• Açılma (Dilatasyon) :Servikal açıklığın değerlendirilmesidir. İki parmak
serviks içine sokularak değerlendirilir.Komplet durumunda 10 cm açılma
vardır.
• Prezente olan kısmın seviyesi : Sıfır hattı tam spina ischia düzeyinde olan
hattır. Bunun üzerinde ise -1, -2, -3, -4, -5 altında ise +1, +2, +3, +4,
+5 olarak ifade edilir. +5 durumunda fetal baş introitusdan görülür.
• Membranların değerlendirilmesi : Membranlar yırtılmış mı ? Bu ele amnion
zarının gelip gelmemesi ile değerlendirilir.
• Servix pozisyonu : Anterior, posterior, orta pozisyonda olabilir. Doğuma
hazır serviks öne döner. Ayrıca muayenede pelvik kemik çatı da
değerlendirilmelidir.
7
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
11. I. Doğum Kanalı İle İlgili Distosi
A. Kemik pelvisle ilgili
B. Yumuşak dokularla ilgili
II. Doğum Objesi İle İlgili Distosi
III. Doğumu Sağlayan Motor Güçler İle İlgili Distosi
A. Uterus kontraksiyonlarıyla ilgili
B. Karın ve diyafragma kaslarıyla ilgili
IV. Annenin Psikolojisi İle İlgili Distosi
V. Diğer Nedenlere Bağlı Distosiler
11
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
12. A- Kemik Pelvisle İlgili Distosi
- Çok kısa boylu olma ( 150 cm ↓, vücut
ve iskelet yapısında görülen kusurlar,
pelviste distorsiyona neden olan pelvik
bölgeye yakın kifoz ve skolyoz gibi
durumlar )
- Jinekoid tip pelvise sahip olmama( Pelvis
darlığı )
12
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
13. Servikal stenoz ( darlık )
Vajinal stenoz
Vajinal septum
Uterus anomalileri
Diastasis rektus
Uterus myomu
Doğum kanalını tıkayan tümörler
Serviks, vajina ve perinenin sert olması
13
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
14. A- Çoğul Gebelikler ( ikiz, üçüz vb. )
B- Prezentasyon Bozukluğu (Malprezentasyon)
• Makat prezentasyonu
• Omuz prezentasyonu
• Karma prezentasyon
• Başın Fleksiyon Anomalileri
Alın gelişi → Occipito-mental çap
Asker gelişi → Occipito-frontal çap
Yüz gelişi → Submento-bregmatik çap
14
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
17. Başın en geniş lateral çapı bipariyetal çaptır
(8,5-9,5cm).
Başın fleksiyon durumuna göre sırasıyla
verteks gelişinde baş en küçük ön arka çap
olan suboksiputobregmatik çapla gelir ki bu
çap 9,5 cmdir .
Alın gelişlerinde angaje olan çap
vertikomental çaptır (13,5 cm).
Yüz gelişlerinde ise gelen çap
submentobregmatik , suboksiputobregmatik
çaptan 0,7 cm daha uzun olabilir.
17
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
22. En sık görülen prezentasyon bozukluğu makat
prezentasyonudur.
Alt ekstremiteler ile pelvis arasındaki
ilişkiye göre üç ayrı makat gelişi tanımlanır.
a) Saf makat(Frank): Fetüsün bacakları gövdenin
önünde uzanır. Ayaklar yüze yakındır. % 50-70
b) Tam olmayan makat: Bir ya da iki ayak prezente
olmuştur.
c) Tam makat: üst bacaklar gövdeye doğru, alt
bacaklar üst bacaklara doğru fleksiyondadır.
%5-10
22
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
24. A. Annede
• Uzamış eylem
• EMR
• Perine hasarı
• Doğum sonu kanama
• Enfeksiyon
24
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
25. B. Fetüste :Perinatal mortalite 3 kat artar.
• Baş travması
• Beyin hasarı
• Umbilikal kord prolapsusu
• Fetal distres
• Fetal asfiksi
• Fetal ölüm
• Fetal kemiklerde kırıklar
• Fetal kas hasarı
• Medulla spinaliste travma
• Mekonyum aspirasyonu ve Enfeksiyon
25
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
26. Fetüsün pozisyonu, prezente olan fetal kısmının
anne pelvisi ile olan ilişkisini gösterir.
Normal pozisyon fetüs başı, çene göğüse değecek
kadar tamamen fleksiyondadır ve fetüs başının
tanımlanmış noktası olan oksiput, anne pelvisinin
sağ ya da sol ön kadranındadır. En sık görülen
pozisyon sol oksiput anterior pozisyondur.
En çok görülen pozisyon bozukluğu:
• Oksiput posterior
• Oksiput transver pozisyonlarıdır.
26
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
27. Doğum eyleminde fetüs başı, anne pelvisine
oksiput prezentasyonla ve oksiput anne
pelvisinin posterior kadranında olacak şekilde
girer.
Oksiput posterior pozisyon genellikle internal
rotasyonla birlikte oksiput anterior pozisyona
döner. Bu olguların gerçekleşmediği inatçı
oksiput posterior durumlarda problem ortaya
çıkar.
27
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
28. Eğer fetüs başı pelvise transver çap
üzerinden girmiş ve orta pelviste
rotasyonunu yapmadan çıkıma kadar
ilerlemiş ise transvers duruştan söz edilir.
28
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
29. Malprezentasyon ve mal pozisyona ek olarak fetal distosi,
fetopelvik ve sefalopelvik uyumsuzluk sonucu da gelişir.
A. Anneye Ait :
- Çok kısa boylu olma ( 150 cm ↓ )
- Jinekoid tip pelvise sahip olmama ( Dar pelvis )
B. Fetüse Ait :
- İri bebek
- Fetal anomali ( Hidrosefali, yapışık ikizler vb. )
- Pozisyon anomalileri ( Oksiput posterior geliş vb. )
- Başın fleksiyon anomalileri ( Alın gelişi, yüz gelişi vb. )
29
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
30. Fetüsün ölçülerinde artma: 4000 gr ve
üzerinde olan fetüslere iri fetüs ya da fetal
makrosomi terimi kullanılır.
Fetal hidrosefali: Beyin ventriküllerinde
serebospinal sıvının aşırı birikmesi sonucu
kraniumda genişleme ortaya çıkar.
30
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
32. Kontraksiyonların sıklığında artma ancak
yoğunluğunda azalma ile karakterizedir.
Nedenleri :
• Nulliparite
• Baş-pelvis uyuşmazlığı
• Presentasyon–pozisyon-fleksiyon anomalileri
• Oksitosinin fazla verilmesi
Komplikasyon:
Fetal başta zedelenme ( kaput
succedenium, sefal hematom )
Fetal distres
Fetal ölüm
Uterus rüptürü
Anne ölümü
32
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
33. FKA ve kontraksiyon takibi yapılır
Oksijen verilir
Gebeye psikolojik destek ve rahatlatıcı
uygulamalar yapılır
Oksitosin veriliyorsa kesilmelidir
Tüm uygulamalara rağmen eylemde bir ilerleme
olmuyorsa sezaryene karar verilir.
33
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
34. Kontraksiyonların sayısındaki azalma ile
karakterizedir. 10 dakikalık süre içinde 2-3
kontraksiyonun gelişmesi hipotoni olarak
değerlendirilir.
34
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
35. Uterusun fazla gerildiği durumlar ( çoğul
gebelik, polihidramnioz, iri bebek vb. )
Baş-pelvis uyuşmazlığı
Presentasyon – pozisyon-fleksiyon
anomalileri
Annenin daha önce çok sayıda doğum
yapmış olması( sarkık karın )
Uzun süre devam etmiş kontraksiyonlar
Annenin ileri yaşta olması
Mesane ve/veya rektumun dolu olması
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
36. • Uzamış doğum eylemi (24 saatten fazla
süren eylemdir. Birinci devre 15 saat, ikinci
devre 2 saatten uzun sürerse anne ve fetüs
tehlikeye girer.)
• Anne ve bebekte enfeksiyon
• Fetal distres
• Doğum sonu kanama
36
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
37. • Annenin vital bulguları takip edilir
• FKA – Kontraksiyon takibi yapılır
• Mesane ve rektum boşaltılır
• Zarlar açılmamışsa amniotomi yapılır
• Oksitosin uygulaması yapılır ( indüksiyon )
• Anneye psikolojik destek verilir, rahatlatılır
• Kontraksiyonlarda bir düzelme olmuyorsa
sezaryene karar verilir
37
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
38. Doğum eyleminin üç saatin altında gerçekleşmesi hızlı
eylem olarak tanımlanır.
Nedenleri :
- Anne dokularının dirençsiz olması
- Multiparite
- Büyük pelvis
- Küçük fetüs
- Daha önce hızlı eylem geçirmiş olma
38
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
39. • Plasentanın erken ayrılması ( ablatio
plasenta )
• Fetal distres
• Fetal başta zedelenme
• Fetüste klavikula, boyun kırıkları
• Serviks, vajina ve perinede yırtık oluşması
• Postpartum hemoraji
39
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
40. Daha önce hızlı eylem öyküsü olan gebeler
yakından takip edilir
Gebe ayağa kaldırılmaz
Gebe ıkındırılmaz
Epizyotomi
Perine çok iyi korunur
Bu olgularda tıbbi tedavi olarak eylemi
yavaşlatmak için tokolitik ajanlar ya da
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
41. Normal bir eylem sırasında uterus iki farklı
segmente ayrılır.
• Üst ya da aktif segment
• Alt yada pasif segment
Bu iki segment arasında fizyolojik retraksiyon
halkası olarak adlandırılan bir halka oluşur.
41
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
42. A - Bandl’s Halkası
Eylem ilerlemediğinde diğer bir değişle fetal iniş
durduğu zaman ortaya çıkar. Fetal iniş durduğu
halde kontraksiyonların devam etmesi, uterus
üst segmentinin aşırı kasılmasına neden olur.
Buna karşılık alt segment aşırı gerilir. Böylece iki
segment arasında patolojik bir halka gelişir.
42
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
43. Fetal inişi engelleyen en büyük neden
sefalopelvik uyumsuzluktur.
Müdahale edilmezse uterus rüptürü ortaya
çıkabilir.
En uygun müdahale sezaryen doğumdur.
43
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
44. B- Konstrüksiyon Halkası
Kendisi doğum kanalında bir tıkanıklığa neden olur.
Konstrüksiyon halkası uterusun herhangi bir yerinde ve eylemin
herhangi bir devresinde gelişebilir. Uterus aktivitesi yetersizdir,
uterus rüptürüne neden olmaz, annenin genel durumu iyidir.
Bandl halkası ise daima fizyolojik retraksiyon halkası üzerinde
gelişir, devam etmesi halinde uterus rüptürüne neden olur.
Genellikle eylemin ikinci devresinin geç döneminde ortaya çıkar.
Uterus aktivitesi oldukça etkilidir. Annenin genel durumu aşırı
ağrı nedeniyle gittikçe kötüye gider.
Farkı : Doğum kanalındaki bir tıkanıklık sonucu gelişir.
44
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
45. • Uterusa analjezik veya anestezik veya her
ikisi birden uygulanarak halka gevşetilir.
• Başarılı olunursa vajinal doğum yaptırılır.
• Başarılı olunamazsa sezaryen yapılmalıdır.
45
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
46. Nedenleri :
• Annenin ileri yaşta olması
• Sarkık karın ( çok doğum, sık doğum, ileri yaş, fazla kilolu
olma)
• Obesite
• Akciğer hastalıkları
• İleri derecede beslenme bozukluğu
46
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
47. • Gebenin sosyo-ekonomik durumu
• Bu gebeliğin planlı olup olmaması
• Bu gebeliğin istenip istenmemesi
• Gebenin eşi ile ilişkileri
• Gebenin kendisinin ve eşinin ailesi ile ilişkileri
• Gebenin genel fiziksel sağlığı
• Gebenin genel ruhsal sağlığı
• Gebenin sosyal destek durumu ( arkadaş vb. )
• Gebenin bebeğin sağlığı ile ilgili düşünceleri
• Gebenin bebeğin cinsiyeti ile ilgili düşünceleri
• Vb.
47
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
49. • Kordonun tutunma anomalisi(Velamentöz
tutunma: Kordonun zarlara tutunması)
• Tek umbilikal arter
• Kısa kordon
• Uzun kordon
• Kordon düğümlenmesi
• Kordon dolanması
• Kordon prolapsusu ( sarkması )
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
50. Acil müdahale gerektiren bir durumdur. Eğer
prezente olan kısım pelvise inmemiş ya da fetüste
prezentasyon bozukluğu var ise, membranlar
açıldığında amniyotik mayinin hızla akması ile
kord, aşağı doğru sürüklenir
50
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
51. Prezente olan kısmın pelvise girmediği ve
fetopelvik uyumsuzluğun olduğu her
durumda kord prolapsusu riski vardır.
Transvers duruş, karma ya da makat
prezentasyonunda da kord kolaylıkla prolabe
olabilir. Çoğul gebelik ve prematürite gibi
fetüsün küçük olduğu durumlar da risk
yaratan durumlardır.
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
52. Anneye ait direk bir risk yoktur.
Fetüsün tehlikeye girmesi annede anksiyete
yaratabilir
Fetüs için mortalite riski yüksektir.
52
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
53. Membranların açılmasından hemen sonra FKA
dinlenmelidir
Kord üzerindeki baskıyı kaldırmak için anneye
trendelenburg veya çene göğüs pozisyonun
verilir
Oksijen, hidrasyon
Kord vajen dışına çıkmışsa steril, ıslak, ılık
kompresle sarılarak kuruması ve soğuması
önlenir.
Anne yalnız bırakılmaz.
Sezaryen doğum yapılmalıdır.
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
55. • Fetal distres , oksijen yetersizliğine bağlı
fetüste asidoz tablosunun gelişmesi ve
fetüsün bu tabloya gösterdiği tepkileri
kapsayan bir terimdir.
• Asfiksi solunum durması sonucu oksijen
yokluğu,
• Hipoksi ise oksijen yetersizliği anlamına
gelen
Terimler olmasına rağmen çoğu kez bu
terimler birbiri ile eş anlamlı gibi kullanılır.
55
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
56. Özellikle kontraksiyonu takiben fetal kalp
hızında yavaşlama ve düzensizlik
Amniyotik mayinin mekonyumlu olması,
Fetüsün aşırı hareketi
Fetal distresi gösteren üç önemli belirtidir.
56
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
57. Hazırlayıcı faktörler
Hipertonik kontraksiyonların uzun süre devam
etmesi
Müdahale edilmemiş baş-pelvis uyuşmazlıkları
Doğum yolunu tıkayan tümörler
Forseps uygulaması sırasında
Oksitosin hormonunun fazla verilmesi
Yaşlı multigravidalar
Önceden geçirilmiş sezaryene ait nedbe
dokusunun açılması
57
16.4.2022 Dr.Nazan Yurtcu
61. • Fetal başın en büyük çapı...
Oksipitomental çap
• Fetal başın en küçük çapı
Bitemporal çap
62. • Prezentasyonlara göre fetal başın
angaje olduğu düzlem...
• Verteks gelişlerde
suboksiputobregmatik çap
• Yüz gelişlerde submentobregmatik
çap
• Alın gelişlerde oksipitomental
(vertikomental) çap En büyük çap ile
63. • Situs...
• Fetusun longitudinal ekseninin anne
ile olan ilişkisini ifade eder
• Üç tiptir:
a. Longitidunal (en fazla)
b. Transvers
c. Oblik