Roque fainos un catálogo das árbores e outras plantas do Monte da Pastora (Cambados): fichas e planos de situación.

1. ÁRBORES
e outras especies perennes
DA PASTORA

2. Como teño pouco tempo “O inverno xa está á porta”
non vos vou ir máis alá que ao monte da Pastora.

3. E na Pastora,
veremos as árbores
e outras plantiñas
igual de interesantes.

6. Chopo branco,
lamagueiro, álamo
(Populus alba).
Orixinario de
Centroeuropa e Asia
Menor. Plántase
como ornamental.
Na metade sur de
Galicia aparecen
algúns exemplares
naturalizados. Hai un
grupo de 6 na
entrada, á dereita do
camiño principal,
outro só na área de
xogos e outros dous
no campo da capela.
Amentos masculinos

7. Plátano de sombra
(Platanus
hispanica). Híbrido
orixinado polo cruce
de P. occidentalis e
P. orientalis.
Plántase como
ornamental. Hai
exemplares
podados, formando
unha carreira aos
lados do camiño de
subida, un sen podar
ao remate do camiño
á esquerda e outro
na zona de xogos.
Follas e froitos

8. Piñeiro manso (Pinus
pinea) Orixinario do
Mediterráneo. Atópase
naturalizado, pés illados
ou en pequenos grupos,
na metade oeste de
Galicia. As sementes, os
piñóns, cómense. Hai 3
grandes e un pequeño á
esquerda do camiño
principal, por enriba da
zona de xogos, 4 máis,
en dous grupos, na croa
e outro ao remate dunha
terraza.
piñóns

9. Piñeiro bravo,
piñeiro do país
(Pinus pinaster).
Orixinario do oeste
do Mediterráneo.
Atópase plantado e
naturalizado por toda
Galicia. Hainos por
todo o monte,
principalmente na
metade sur.
Conos
femininos
Conos
masculinos
piñas

10. Piñeiro de
Monterrei,
piñeiro de
repoboación
(Pinus radiata).
Orixinario de
California.
plantouse para
repoboar por
todas as zonas de
invernos suaves.
Na Pastora hai un
pequeno grupo e
dous exemplares
illados, o máis
grande está na
segunda terraza.
Follas, piñóns e piña

11. Cedro do Himalaia
(Cedrus deodara).
Orixinario do Tibet.
Ornamental. O único
exemplar atópase á
dereita do punto onde se
xuntan o camiño de
subida e o que ven do
aparcamento.
piña

12. Cedro do Atlas
(Cedrus
atlantica).
Orixinario do
norte de África.
Ornamental. Hai
dous entre o
camiño de
subida e a área
de xogos.
Conos femininos
piñas
Conos masculinos

13. Abeto vermello, picea
(Picea abies). Orixinaria
do norte e leste de
Europa. Plántase como
forestal e ornamental. Os
exemplares da Pastora
son árbores de Nadal
replantados, atópanse
varios á esquerda do
camiño de subida e
outros no espazo que hai
entre a capela e o cume.
Cono feminino
piñas

14. Sabina (Juniperus
phoenicea). Orixinaria do
Mediterráneo. Plántase
como ornamental. Hai
catro á dereita do camiño
de subida. Os xenebreiros
son coníferas que
producen gálbulos
carnosos que se utilizan
para aromatizar bebidas
alcohólicas (xinebras). Nas
montañas máis altas de
Galicia medran pés
rastreiros de xenebreiro
común.
Inflorescencia
masculina
Gálbulos
maduros

15. Tuia (Thuja
occidentalis).
Orixinaria dos EE.
UU. E de Canadá.
Plántase como
ornamental e para
facer sebes. Hai
uns exemplares
tapando o noiro
entre o
aparcamento e o
camiño de subida e
unha carreira aos
lados do camiño ao
mirador

16. Tuia xigante (Thuja
plicata). Orixinaria do
oeste dos Estados
Unidos. Pode acadar
gran altura. Plántase
como ornamental. Hai
unha pequena, con follas
variegadas, a da dereita,
no grupo das que cobren
o noiro ao pé do
aparcamento e outra,
tamén á dereita, na
carreira do camiño que
sobe ao miradoiro.

17. Falsa acacia,
acacia americana
(Robinia
pseudoacacia).
Orixinaria de
Norteamérica.
Atópase naturalizada
sobre todo polo
litoral. Hai un bo
grupo arredor da
capela e outros
exemplares illados.
flores
froitos

18. Eucalipto (Eucaliptus
globulus). Orixinario
de Australia. Plantado
e naturalizado por
todas as partes baixas
próximas á costa.
Varios exemplares de
bo porte atópanse
nunha parcela lindante
coa zona pública, dous
no mallón que da ao
desmonte e un, moi
desmedrado, enriba
do noiro ao pé do
aparcamento.
flores
froitos

19. Acivro (Ilex
aquifolium).
Forma pequenos
bosques nas
serras orientais e
atópanse
exemplares nos
bosques por toda
Galicia. Tamén se
planta como
ornamental. Na
pastora hai dous:
un atópase ao pé
do valo na zona de
xogos e outro entre
os edificios ea
segunda terraza.

20. Loureiro (Laurus
nobilis). Atópase
sobre todo en
lugares sombrizos,
con humidade, por
toda a zona litoral
e vales dos ríos.
Hai exemplares
plantados e
naturais en
distintas partes do
monte.
froitos
flores

21. Ulmeiro, negrillo
(Ulmus minor).
Plantado como
ornamental e
naturalizado, sobre
todo na provincia de
Ourense. Hai un
único exemplar na
zona de xogos.
flores
froitos

22. Sobreira, corticeira
(Quercus suber).
Atópase polo sur de
Galicia e o val do Sil,
polas rías baixas e
polos vales dos ríos
que as forman. Na
Pastora hai un
exemplar moi antigo
no cume, tres máis ás
beiras do camiño que
sube ao miradoiro e
outros de recente
plantación na croa. A
tona da sobreira é a
cortiza.
flores
Follas e
froito

23. Carballo (Quercus
robur). É a árbore
máis típica de
Galicia. Hai
carballos por todo
o monte, pero o
grupo máis
representativo
atópase na aba do
leste.
flores
landras

24. Carballo
americano dos
pantanos
(Quercus
palustris).
Orixinario de
Norteamérica.
Plántase como
forestal e
ornamental. Hai
dous exemplares
á esquerda do
camiño ao
empezar a subida.

25. Carballo
americano
(Quercus
rubra).
Orixinario de
Norteamérica.
Plántase como
forestal e
ornamental. Hai
bastantes
exemplares
repartidos por
todo o espazo
os máis grandes
atópanse entre
a capela e as
terrazas.

26. Castiñeiro, castañeiro
(Castanea …).
Orixinario do sur de
Europa e do leste de
Asia, cultívase polas
castañas e pola
madeira. Na Pastora
hai un pequeno grupo
de híbridos, á dereita
do camiño de subida, e
algún exemplar de C.
sativa na parte de atrás
da capela.
Flor feminina

27. Bidueiro (Betula alba). Atópase
por toda Galicia, pero é máis
abundante na metade leste e
nas zonas de media altura, e
máis escaso na costa oeste. Na
Pastora hai un na esquina do
aparcamento, varios exemplares
á dereita do camiño de subida
aos lados do que sube ao
miradoiro e outros entre a
capela e o cume.
Flores: as
inflorescencias
masculinas son as que
colgan e as femininas
as que se manteñen
ergueitas
froitos
A cor
branca da
tona
distingue
aos
bidueiros.

28. Freixo de flor
(Fraxinus
ornus).
Orixinario do sur
de Europa e o
oeste de Asia.
Ornamental. Na
Pastora hai dous
exemplares na
zona entre a
capela e o cume,
un á dereita e
outro á esquerda
do camiño.
Inflorescencia
froitos

29. Freixo (Fraxinus
excelsior). Orixinario
de Europa e u oeste
de Asia. Vive en
ribeiras e sitios
frescos e húmidos.
En Galicia é máis
común na metade
norte. Hai tres na
zona de xogos.
Folla composta
flores
froitos

30. Érbedo
(Arbutus
unedo).
Atópase nas
zonas máis
secas de
Galicia. Os
froitos son
comestibles.
Hai varios
exemplares
repartidos
pola metade
sur.
flores
froitos

31. Estripo (Crataegus
monogyna). Atópase
por toda Galicia en
bosques e sebes. Hai
un ao pé do con da
cruz, no cume, e outro
no mallón dunha das
terrazas, ao leste.

32. Ameixeira brava
(Prunus
domestica)
Atópase en
sebes e
matogueiras. Hai
3 exemplares no
beiral, ao final da
primeira terraza.

33. Pereira brava (Pyrus
cordata). Atópase en sebes,
matogueiras e fragas. Hai
varios exemplares localizados
na mesma zona ao remate
das terrazas.

34. Cerdeira,
cereixeira
(Prunus avium).
Habita en
bosques e sebes
das serras
orientais. Hai un
exemplar á
esquerda da
capela, outro
entre a capela e o
cume, e un máis
na croa.

35. Ameixeira de folla
vermella (Prunus
cerasifera var.
pissardii). nativa de
Europa central e do
leste, e de Asia do
surleste e central.
Plántase como
ornamental pola cor
das follas e porque
florece moito e moi
cedo, pero tamén
produce froitos
comestibles. Na
Pastora hai dúas á
beira do camiño que
pasa por debaixo da
segunda terraza.

36. PIRACANTA (Pyracantha
coccinea). Orixinaria do
sudeste de Europa e do
sur de China. Plántase
como ornamental e para
formar sebes. É un
arbusto con pequenas
ponlas transformadas en
espiñas que se cubre de
flores na primavera e de
froitos alaranxados e
brillantes no outono que
serven de alimento aos
paxaros no inverno.

37. Buxo (Buxus
sempervirens).
Hai uns
exemplares moi
recortados na sebe
entre a segunda e
a terceira terraza.

38. Sabugueiro (Sambucus
nigra). Forma parte das
sebes de lugares frescos
e húmidos. Atopamos un
á esquerda da porta que
hai no valo ao pé do
edificio e outros dous por
debaixo do valado
metálico, un deles
atofegado pola ipomea.

39. Pradairo (Acer
pseudoplatanus).
Atópase en fragas
da metade leste
de Galicia e
plántase como
ornamental. Os da
Pastora son moi
pequenos e están
aos lados da
segunda terraza.

40. Tilleira (Tilia x
vulgaris). Orixinario
de Europa.
Ornamental. A
infusión de tila faise
coas flores. Hai varios
exemplares: dous na
croa, dous a beira do
camiño que pasa pola
terceira terraza,
outros na aba oeste,
un máis na segunda
terraza e outro no
recanto do leste.
flores
froitos

41. Liquidambar (Liquidambar
styraciflua). Orixinario de
Norteamérica. Plántase como
ornamental. Só hai un
exemplar no aparcamento.
Flores: as masculinas son
as ergueitas e as
femininas as que colgan.
froito

42. Acacia negra (Acacia
melanoxylon). Orixinaria
de Australia. Invasora
que se distribue pola
zona litoral. Atópanse
cinco exemplares
grandes e outros
pequenos á dereita do
camiño de subida e un
pequeno a beira do
camiño do sur.

43. Ligustro
(Ligustrum
vulgare). Orixinario
das áreas secas de
Europa. Hai un
exemplar na zona
de xogos, e outro,
medio afogado pola
ipomea, por debaixo
do valado metálico.

44. Hedra (Hedera helix).
Trepadora común que pode
medir ata 50 m. é unha
especie relicta da Era
Terciaria que pedra por todas
partes gabeando por árbores
e paredes gracias ás raíces
aéreas que lle xurden no talo.
Existen tamén variedades de
cultivo coas follas de
diferentes formas ou
variegadas. Florece no
outono. Os froitos son tóxicos
para as persoas.

45. Adelfa (Nerium
oleander). Orixinaria
do Mediterráneo.
Plántase como
ornamental. Toda a
planta é venenosa se
se come.

46. Viburnum tinus.
Orixinario do
Mediterráneo. Plántase
como ornamental porque
florece case todo o ano.
Os froitos son tóxicos.
Hai dous exemplares moi
estragados á dereita do
camiño principal detrás
dos castiñeiros.

47. Evónimo (Euonymus
japonicus). Orixinario
do Xapón, China e
Corea. Plántase como
ornamental en América
e Europa para formar
sebes porque soporta
ben as podas. Hai tres
exemplares no entorno
da zona de xogos.

48. Herba da pampa, plumeiro
(Cortaderia selloana). Orixinaria da
Pampa sudamericana. Plántase
como ornamental polas súas
panículas florais, pero é unha planta
que se extende moi facilmente
converténdose en invasora.
Atópanse á dereita do camiño de
subida.

49. Acanto, herba
xigante (Acanthus
mollis). Orixinaria da
costa mediterránea
plántase como
ornamental e cultívase
como mediciñal. Hai
un exemplar ao pé do
edificio,outros no
noiro á esquerda da
entrada e un grupo no
desmonte debaixo da
zona de xogos.

50. Hortensia (Hydrangea
hortensia). Orixinaria de
China e Xapón. Existen
numerosas variedades
que se plantan como
ornamentais en Europa
occidental. As
inflorescencias están
formadas por brácteas
coreadas que rodean
flores masculinas e
estériles, por enriba, e
flores femininas, sen
brácteas, por debaixo.
Hai varios plantas ao pé
do edificio.
Brácteas coreadas
dunha flor estéril
Flor feminina
xa fecundada

51. Xilbarbeira, azoutacristos
(Ruscus aculeatus). Ten
as ponlas aplanadas e con
forma de folla nelas saen as
flores e os froitos.
Hai uns exemplares ao pé
do edificio, outros no mallón
da segunda terraza e restos
de algún máis nos beirais.

52. Ipomea, campaíñas
(Ipomea purpurea).
Orixinaria de México
e Centroamérica.
Plántase como
ornamental e
compórtase como
invasora. Na Pastora
ocupa todo o espazo
do valado metálico e
exténdese polos
arredores.

53. Escalonia (Escalonia rubra).
Orixinaria de América do Sur.
Plántase como ornamental ou
en sebes porque bota moitas
flores e polo aspecto que lle
dan as ponlas curvadas. Hai
unha á dereita do camiño de
subida debaixo do cedro e
dúas máis debaixo dos
castiñeiros.

54. Abelia (Abelia x
grandiflora). Cultivar
híbrido de dúas
especies orixinarias da
China. Na Pastora hai
tres plantas: dúas,
debaixo dos castiñeiros,
á dereita do camiño da
entrada e outra á
esquerda do camiño do
miradoiro, preto do
cume.plántanse pola
súa abundante floración.

55. Agave, piteira (Agave
americana). Orixinaria de
México. Existen algúns
exemplares naturalizados na
costa galega. Plántase como
ornamental. Florece aos 10
ou máis anos e logo morre.
Na Pastora hai un só pé
plantado no mallón á
esquerda da entrada.

56. Pita, iuca (Yucca
gloriosa). Orixinaria da
costa oeste dos Estados
Unidos. Plántase como
ornamental. Hai dúas no
desmonte que hai por
debaixo da zona de
xogos.

57. (Crassula ovata).
Orixinaria de
Sudáfrica. Na Pastora
hai unha que plantou
alguén a quen lle
estorbaba na casa.
Non está nun sitio moi
apropiado pero medra
bastante ben e ata
florece algún ano.

58. Espadana fedorenta (Iris
foetidissima). Medra en
lugares secos e areosos.
Hai un bo grupo a carón
da parede do sur da
capela e unha mouta no
punto onde o camiño que
vai ás terrazas cruza o
valo

59. Agapanto, lirio africano
(Agapanthus africanus).
Orixinaria de Sudáfrica.
Plántase como ornamental
polos talos coroados de
flores azuis, aínda que xa hai
cultivares de flores amarelas
e brancas. Na Pastora hai
dous un a cada lado do
acceso principal.

60. A pesar do empeño civilizador-exterminador do concello, que cada
ano arrasa, polo menos dúas veces, canto nace ou vive fóra do
que os encargados de manexar as desbrozadoras consideran
digno, resisten, medran e ata florecen algunhas plantas propias do
lugar e non menos importantes.

61. XESTA, MAIO (Cytisus
scoparius). É unha das
plantas das flores do
maio. Atópanse pola
metade sur máis seca,
do monte.

62. Xesta, maio (Cytisus striatus).
É a outra planta dos maio
distínguese da anterior polas
follas e polos froitos que nesta
especie están cubertos de
pelos

63. Codeso
(Adenocarpus
lainzii). Medra,
mesturado cos
toxos, na metade
sur do monte.

64. Toxos (Ulex
europaeus) .Florece no
inverno e na primavera, a
subespecie
latebracteatus é
endémica de Galicia e o
norte de Portugal, e Ulex
gallii). Florece en maio e
xuño.

65. Chuchameles (Lonicera
periclymenum). Atópase
silvestre por toda Europa. Ten
unhas flores chamativas,
olorosas e productoras de
nectar que aproveitan os
insectos pero que tamén
chuchan os rapaces, de ahí o
nome. Os froitos, vermellos e
brillantes, son tóxicos. Os
máis grandes da Pastora
atópanse ao pé do con do
miradoiro da zona de xogos e
hai outra planta máis pequena
preto do con da cruz.

66. Trovisco (Daphne gnidium).
Atópase en beirais e matogueiras
da zona máis próxima ao mar e
nas áreas secas. As follas e os
froitos son venenosos. As plantas
da Pastora están no remate da
primeira terraza.

67. Carrasca, carpaza
(Cistus salvifolius).
Medra nos terreos
secos de preto do
cume e da aba
oeste.

68. Carpaza amarela
(Halimium lasianthum).
Medra pola aba oeste,
entre os toxos.

69. Carrascos, breixo
(Erica cinerea).
Medra por toda a
metade sur e oeste
do monte. É o breixo
máis común e
abundante en Galicia.

70. Silveira (Rubus
ulmifolius) Medra silvestre
por todas partes ocupando
valos, sebes e baldíos. Os
froitos, as amorias, son
comestibles apreciados
polos rapaces e os paxaros
tamén se apañan para
facer para facer doces,
xaropes e marmeladas.
Existen cultivares sen
espiñas. Hainas nos
mallóns e nos valos.

71. Herba das doas (Lithodora postrata).
Florece nos sitios secos. Na Pastora
atópase na parte alta e entre os toxos.
Daboecia cantabrica. Florece
nos sitios secos. Na Pastora
atópase por entre os toxos.

72. Espárragueira (Asparagus aphillus). Propia dos rochedos da beira do mar florece nos sitios
secos. Na Pastora atópase na parte de atrás e preto dos valos.

73. Moitas das fotos de detalle non foron
feitas na Pastora, e as beireadas de
vermello foron collidas da internet, porque
a necesidade de rematar o traballo non me
cadra co ciclo das especies.
E como o tempo enfría,
e logo vai chover,
voume a durmir…
Ata o ano que ven!!
Cousiñas feitas na casa
Mon Daporta