2. MAPA E PUNTOS DE MOSTRAXE
VEXETACION ARBÓREA:
RIPISILVA
BOSQUE CADUCIFOLIO ATLÁNTICO
FICHA DE ESPECIES
FISIQUICO-QUIMICOS
3.
4. VEXETACIÓN ÁRBOREA DAS MÁRXES DO RÍO
MIÑO
O Río Miño , o máis importante de Galicia discorre polas proximidades da cidade
de Lugo. A maioría da cidade está situada na marxe esquerda do río. O vello barrio
de San Lázaro e algunhas vivendas modernas atópanse na marxe dereita.
Ao longo de todo o río obsérvase unha primeira liña de vexetación formando unha
estreita franxa de árbores en ámbalas dúas marxes. Esta formación vexetal
correponde á ripisilva ou bosque de ribeira. Nembargantes, a vexetación
autóctona do bosque caducifolio atlántico que debería ter moitas zonas de
contacto co bosque de ribeira, prácticamente está desaparecido.
5. RIPISILVA
A presencia deste bosque de ribeira está uncida tanto ao nivel de
encharcamento dos solos como á acción mecánica do río nas súas crecidas. No
tramo do río estudiado as especies clasificadas foron:
Alnus glutinosa, ameneiro
Salix atrocinerea, salgueiro
Fraxinus excelsior, freixo
Populus nigra, chopo negro
Sambucus nigra, sabugo
1/2
6. Algunhas das funcións que os bosques de
ribeira realizan son as seguintes:
Tódalas especies nombradas, pero
particularmente os ameneiros, posúen sistenas
radicais que protexen as beiras do río da
erosión.
Os ameneiros establecen relacions simbióticas
con bacterias fixadoras de nitróxeno
aumentando así a fertilidade dos solos de
ribeira.
Forma unha pantalla vexetal sobre o río que
evita a entrada da luz e amortigua os cambios
de temperatura.
Algunha das árbore de estos bosques de riveira
teñen unha alta productividade por tratarse de
especies de alto porte e gran diámetro.
O valor estético dos bosques de riveira e
innegable.
7. BOSQUE CADUCIFOLIO ATLÁNTICO
Non é o obxectivo principal deste traballo, nembargantes, en algunhos puntos nos
que estudiábamos a vexetación de ribeira pudemos observar como a ripisilva se
unía co bosque planocaducifolio.Esto ocorre na carballeira do polígono das augas
férreas e nun meandro pronunciado situado na zona de Meilán.
Por esta razón figuran tamén breves descripcions das seguintes árbores:
Quercus robur, carballo
Quercus pyrenaica, rebolo
Castanea sativa, castiñeiro
Betula alba, bidueiro.
8. NOME CIENTIFICO : Alnus glutinosa L.
NOME GALEGO : Ameneiro, amieiro, abeneiro
NOME CASTELÁN : Aliso
É unha árbore duns 20 a 30 m coas raíces pouco
profundas. A codia é lisa de cor pardo-verdoso ou
gris escuro con muitas lenticelas1
.
As follas son moi características, redondas co borde
aserrado é con nervios prominentes polo envés. As
frores son unisexuadas masculinas e femininas
sobre a mesma planta (especie monoica2
) e están
agrupadas en amentos3
.
A madeira é branda e lixeira, púdrese pronto cando
está ao aire pero é moi resistente sumerxida na
auga por iso se utiliza na construción de pontes e
muíños. En Galicia utilizouse para facer zocas por
ser lixeira e un bo illante .
9. NOME CIENTÍFICO: Salix atrocinerea (Brot)
NOME GALEGO : Salgueiro
NOME CASTELÁN : Saúce
Árbore de entre 10 e 12 m de altura, follas
alternas e oblongolanceoladas de dúas a tres veces
máis longas que anchas, lixeiramente dentadas e
tomentosas4
polo envés.
A floración ten lugar no mes de febreiro,as flores
son unisexuadas en pes diferentes(especie dioica5
)
e agrupadas en amentos.
As flores masculinas teñen estambres que
sobresaen largamente as femininas teñen un
piscilo moi piloso.
10. NOME CIENTÍFICO: Fraxinus excelsior (?)
NOME GALEGO : Freixo
NOME CASTELÁN : Fresno
Árbore moi alto de ata 40 m o tronco erguido.A súa
codia é agrietada e gris con ramas verde grisáceas.
Follas opostas de 25 a 30 cm de lonxitude compostas,
imparipinnadas6
de 7 a 11 foliolos 7
ovado – alongados,
verde escuros na súa cara superior e máis claro pola
inferior e os seus bordes aserrados.
A especie Fraxinus angustifolia que tamén está
presente diferénciase por ter os foliolos mois
estreitos.
As frores son pouco vistosas e se presentan en
pequenos grupos de cor violeta ou vermello escuro.
Aparecen en abril ou maio, antes que as follas, poden se
masculinas, femininas ou hermafroditas.
O fruto é alado de 2.5 a 5 cm de lonxitude e lancolado.
11. NOME CIENTÍFICO: Populus nigra (L)
NOME GALEGO : Lamagueiro, chopo negro
NOME CASTELÁN :Chopo negro
É unha árbore alta e ben proporcionada de ata
30 m de altura co tronco curto e as polas
estendidas e ascendentes, codia parda, rugosa e
con avultamentos redondeados característicos.
As follas son romboidales ou ovaladas e
largamente acuminadas10
, serradas e coa marxe
translúcida.
As flores están dispostas en amentos , os
masculinos de 3 a 9 cm de largo e os femininos
de 7 a 15 máis delgados que os masculinos.
Os frutos son tipo cápsulas e as pequenas
sementes están cubertas de pelusa algodonosa.
Ao igual que outros chopos vive en lugares
húmidos como as veiras dos ríos. É de
crecemento rápido pero pouco lonxevo.
A madeira é de pouca clidade
pero dibido á súa grande
produción, úsase en
carpinteria lixeira e para a
fabricación de pasta de papel.
12. NOME CIENTÍFICO: Sambucus nigra (L)
NOME GALEGO : Sambugueiro, sabugo, bieiteiro...
NOME CASTELÁN :Saúco
Arbusto de 2 a 10 m que aparece formando pequenas
agrupacións.
Ramas coa cédula esponxosa branca. Follas opostas de
ata 30 ca, compostas, imparipinnadas cos folíolos
ovalados ou lanceolados en número de 5 a 7 co borde
serrado.
As flores son brancas, hermafroditas, fragrantes e
agrupadas en infrorescencias moi apretadas
chamadas: corimbos8
.
Os frutos son baias9
de cor escuro con 3 ou 4
sementes. As flores e os frutos teñen propiedades
mediciñais.
13. NOME CIENTÍFICO: Quercus robur (L)
NOME GALEGO : Carballo
NOME CASTELÁN :Roble
É unha árbore de 20 a 40 m de
altura de forma irregular e
ramas moi grosas. A súa codia é
gris escura e está
profundamente agrietada.
As súas follas son alongadas de
5a 10 cm con 3 a 6 lóbulos
irregulares ou redondeados a cada lado e co peciolo curto.
Florece entre abril e maio. As flores son unisexuadas, as masculinas con 5 a 8 estambres
agrupadas en amentos; as femininas provistas de 3 estilos11
soldados na base.
Os frutos dispóñense en grupos numerosos, teñen cúpula leñosa de cor marrón.
A árbore é de crecemento lento pero pode pode chegar ata os 1000 anos.
Produce excelente madeira que posúe múltiples aplicacións . Os frutos foron utilizados
polos celtas na súa propia alimentación. Facían unha fariña coa parte central do fruto.
14. NOME CIENTÍFICO: Quercus pyrenaica (L)
NOME GALEGO : Cerquiño e rebolo
NOME CASTELÁN :Roble
É unha árbore de 20 a 25 m que, en
ocasións non pasa de ser un
arbusto. Posúe un potente sistema
radical cun eixo central profundo e
moitas raíces horizontais. A súa
codia é grisáceo parduzca grosa e
agrietada.
Rebolo
Carballo
As follas semellan as do carballo pero máis profundamentes fendidas e tomentosas
polo envés. As flores son unisexuadas con 6- 12 estambres agrupadas en amentos e as
femininas posúen 3 estilos. Florece entre maio e xuño e a polinización, como no
carballo, acontece gracias ao vento.
O fruto é un aquenio12
de cor castaño situado sobre un corto pedúnculo. A súa cúpula é
leñosa e con escamas empizarradas.
15. NOME CIENTÍFICO: Betula alba (L)
NOME GALEGO : Bidueiro
NOME CASTELÁN :Abedul
Árbore de ata 20 m de tronco dereito, codia lisa, branca que co
tempo se escurece e agrieta, sobre todo na parte baixa do tronco.
Follas de entre 3 e 5 cm, caedizas, simples 13
, alternas, pecioladas,
romboidais ou ovaladas, irregularmente dentadas, de ápice agudo e
cor verde, máis escura na cara14
que no envés15
.
As súas flores son unisexuadas, amarillentas ou verdosas en amentos
masculinos e femininos no mesmo pe.
Floración entre abril e maio. Os amentos masculinos están formados
dende o outono anterior.
O seu froito é de 3 a 4 mm , comprimido lateralmente e de cor pardo.
A madeira é moi clara e usabase para facer zocas, culleres e outros
utensilios de cociña.
16. NOME CIENTÍFICO: Castanea stiva (Miller)
NOME GALEGO : Castiñeiro
NOME CASTELÁN :Castaño
Árbore de ata 30 m de altura cun
sistema radical moi extenso e robusto.
Tronco groso, dereito e nos exemplares
vellos, oco. Codia lisa mentras a árbore é
nova, cando pasa o tempo pasa a castaño
escuro e van aparecendo as fendas en
sentido vertical.
As follas son oblongo-lanceoladas, serradas con dentes rematados nunha arista, son
caedizas, simples e alternas e de cor verde lustroso polo haz.
As flores son unisexuadas, as masculinas forman amentos erectos que son amarelos na
floración. As femininas posúen de 6 a 8 estilos. Florece entre maio e xuño e a súa
polinización é entomógama16
.
O fruto, a castaña, é un aquenio17
globoso de cor castaño brillante, que se agrupa en
número de 1 a 3 nunha cúpula con largas espiñas.Foi alimento base en Galica, ata que se
apareceu a pataca. A súa madeira é de gran interés económico.
17. BIBLIOGRAFÍA
NOME GALEGO : Castiñeiro
NOME CASTELÁN :Castaño
Árbore de ata 30 m de altura cun
sistema radical moi extenso e robusto.
Tronco groso, dereito e nos exemplares
vellos, oco. Codia lisa mentras a árbore é
nova, cando pasa o tempo pasa a castaño
escuro e van aparecendo as fendas en
sentido vertical.
As follas son oblongo-lanceoladas, serradas con dentes rematados nunha arista, son
