Nota Sains Tingkatan 4

1. BAB 5
TENAGA DAN
PERUBAHAN KIMIA
CIKGU TAUFIK

2. Latihan Pengukuhan
Rajah 1 menunjukkan
susunan radas bagi
penyaduran sudu besi
dengan argentum.
Rajah 1
Sudu
besi
1. Apakah larutan X dan plat Y?
Larutan X Plat Y
A Argentum Argentum
sulfat
B Argentum
sulfat
Argentum
C Ferum nitrat Ferum
D Ferum nitrat Argentum
Plat Y
Larutan X

3. Latihan Pengukuhan
Rajah 2 menunjukkan
susunan radas satu
eksperimen
2. Apakah proses yang terlibat
dalam eksperimen ini?
A Pengoksidaan logam
B Penyaduran logam
C Pengekstrakan logam
D Penulenan logam
Larutan
kuprum sulfat

4. Latihan Pengukuhan
3. Antara berikut, yang manakah boleh mengekstrak plumbum
daripada plumbum (II) oksida tetapi tidak boleh mengekstrak
aluminium daripada aluminum oksida?
A Magnesium
B Kalsium
C Karbon
D Kuprum

5. Pembelajaran Seterusnya
Penghasilan Tenaga Elektrik
daripada Tindak Balas Kimia

6. Penghasilan Tenaga Elektrik daripada
Tindak Balas Kimia
Sel Ringkas Pelbagai Jenis Sel

7. Sel Ringkas
Dalam sel kimia, tenaga elektrik terhasil daripada tindak balas kimia
Sel ringkas terdiri daripada dua elektrod logam yang berbeza yang
direndam di dalam suatu elektrolit
Kekutuban sel bergantung pada kedudukan logam dalam siri
kereaktifan logam

8. Sel Ringkas
Terminal negatif : Logam yang lebih reaktif (atas siri kereaktifan)
Terminal positif : Logam yang kurang reaktif (bawah siri kereaktifan)
Dalam sel ringkas, elektron bergerak daripada terminal negatif ke
terminal positif
Arus elektrik pula bergerak bertentangan iaitu daripada terminal positif
ke terminal negatif

9. Contoh sel ringkas
Terminal Negatif : Zink (lebih reaktif)
Terminal Positif : Kuprum (kurang reaktif)

10. Zink (negatif)
Kuprum (positif)
Atom zink
membebaskan elektron
membentuk ion zink
bercas positif
Zn 𝒁𝒏 𝟐+ + e
Elektrod Zink melarut
dalam elektrolit dan
menjadi semakin nipis
Ion kuprum bercas
positif tertarik kpd
elektrod kuprum
Ion kuprum menerima
elektron dan
membentuk atom
kuprum
𝑪𝒖 𝟐+
+ e Cu
Atom kuprum terenap
dan elektrod kuprum
menjadi tebal
Elektron
dibebaskan drpd
zink mengalir ke
kuprum dan
menghasilkan arus
elektrik
Warna biru larutan
semakin

11. Pergerakan jarum ammeter menunjukkan
arus elektrik dihasilkan
Semakin jauh kedudukan dua logam dalam
siri kereaktifan, semakin tinggi voltan yang
terhasil
Perubahan tenaga yang berlaku :
Tenaga kimia Tenaga Elektrik
Dalam Sel Ringkas :
Elektrod = dua bahan yang berbeza
Elektrolit = asid cair, alkali cair @ larutan garam

12. Pelbagai Jenis Sel
Sel Primer Sel Sekunder
Sel yang tidak
boleh boleh di cas
semula
Contohnya sel
kering, bateri alkali
dan bateri
argentum oksida -
merkuri
Sel yang boleh
boleh di cas
semula
Contohnya
akumulator asid –
plumbum dan
bateri nikel -
kadmium

13. Pelbagai Jenis Sel
Sel Kering
Nikel - Kadmium
Bateri Alkali

14. Pelbagai Jenis Sel
Akumulator asid-plumbum
Argentum oksida-merkuri

15. Jenis Sel Kelebihan Kekurangan Kegunaan
Sel Kering Ringan dan mudah
dibawa
Elektrolit tidak tumpah
Murah
Arus kecil
Tidak tahan lama
Radio, alat mainan, lampu
suluh, alat kawalan jauh
Akumulator asid –
plumbum
Boleh dicas semula
Voltan tinggi
Tahan lama
Berat dan susah dibawa
Elektrolit mudah tumpah
Mahal
Kenderaan seperti kereta
dan lori
Bateri alkali Arus besar malar
Lebih tahan lama
berbanding sel kering
Tidak boleh dicas semula Radio, alat mainan yang
memerlukan elektrik
tinggi untuk masa yang
panjang
Bateri Nikel – kadmium Boleh dicas semula
Tahan lama
Mahal Alat elektronik seperti
kamera dan telefon
mudah alih
Bateri Argentum oksida -
merkuri
Kecil dan senang dibawa
Arus besar
Mahal
Tidak boleh dicas semula
Jam tangan dan
kalkulator

16. 1. _________________ terdiri daripada dua konduktor yang
berlainan dicelup ke dalam suatu larutan elektrolit yang
disambung dengan wayar
2. Dalam sel ringkas, ________________ berubah kepada
___________________
3. Logam yang __________ reaktif bertindak sebagai
terminal negatif, manakala logam yang ___________ reaktif
bertindak sebagai terminal positif
Latihan Pengukuhan

17. 4. _________________________ membekalkan 12V dan
digunakan sebagai bateri kereta
5. ____________________________ merupakan sejenis bateri
yang dapat dicas semula dan selalunya digunakan di
dalam peralatan mudah alih
6. Sel bahan api hidrogen memerlukan gas hidrogen dan
____________________ menghasilkan _____________ sebagai
hasil tindak balas yang tidak mencemarkan alam sekitar.
Latihan Pengukuhan

18. Pembelajaran Seterusnya
Tindak Balas Kimia yang Berlaku
dengan Kehadiran Cahaya