1. Struktur Atom
Bab 4 : Jirim & Bahan
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA
KANGSAR @ 2013
2. Atom
• Atom ialah unit asas bagi semua jirim
• Atom tidak dapat dilihat walaupun dengan
teleskop kerana ia terlalu kecil
• Atom terdiri dari satu nukleus ditengah yang
dikeliling oleh elektron-elektron
• Elektron-elektron bergerak mengelilingi
nukleus mengikut orbit tertentu
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
4. Zarah Subatom
• Atom terbina dari zarah-zarah yang
lebih kecil yang dikenali sebagai zarah subatom
• Terdapat 3 jenis zarah subatom iaitu proton,
neutron & elektron
• Proton & neutron membentuk nukleus dipusat
atom
• Elektron bergerak mengelilingi nukleus dengan
kelajuan tinggi
• Jisim atom tertumpu pada nukleus
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
5. Perbandingan antara zarah subatom
Zarah
Subatom
Simbol Kedudukan
dalam atom
Cas relatif Jisim relatif Jisim dalam
gram
Proton p Nukleus +1 1 1.672 x 10-24
Neutron n Nukleus 0 1 1.675 x 10-24
Elektron e
Bergerak
mengelilingi
nukleus
-1 1/1840 9.107 x 10-28
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
6. Perbandingan antara zarah subatom
• Proton bersifat positif, elektron bersifat negatif &
neutron bersifat neutral (tidak bercas)
• Nukleus atom bercas positif kerana mengandungi
proton yang bercas positif
• Neutron dalam nukleus bersifat neutral dan tidak
menyumbang sebarang cas
• Atom sebarang unsur adalah neutral kerana
bilangan proton & bilangan elektron adalah sama
• Bagi atom neutral, jumlah cas positif adalah
sama dengan cas negatif dari elektron yang
mengorbit nukleus
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
7. Perbandingan antara zarah subatom
• Bilangan zarah subatom adalah berbeza bagi
atom yang berlainan jenis
Bilangan Proton = Bilangan Elektron
Atau
Bilangan cas positif = Bilangan cas negatif
Atom Bilangan Proton Bilangan Elektron Bilangan Neutron
Hidrogen 1 1 0
Helium 2 2 2
Karbon 6 6 6
Natrium 11 11 12
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
8. Perbandingan antara zarah subatom
• Ion ialah atom atau zarah yang bercas. Ion
terhasil bila bilangan proton atau bilangan
elektron tidak seimbang
• Ion positif ialah zarah bercas positif
• Ion positif terhasil apabila bilangan proton
melebihi bilangan elektron
• Ion negatif ialah zarah bercas negatif
• Ion negatif terhasil apabila bilangan
elektron melebihi bilangan proton
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
9. Perbandingan antara zarah subatom
Zarah
Bilangan
Proton
Bilangan
Elektron
Bilangan
Neutron
Penerangan
K 9 10 11
9 proton = 9 cas positif = +9
10 elektron = 10 cas negatif = -10
-1
Zarah K merupakan ion negatif
L 11 10 12
11 proton = 11 cas positif = +11
10 elektron = 10 cas negatif = -10
+1
Zarah L merupakan ion positif
M 13 13 14
13 proton = 13 cas positif = +13
13 elektron = 13 cas negatif = -13
0
Zarah K merupakan atom neutral
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
10. Nombor Proton & Nombor Nukleon
• Nombor proton ialah bilangan proton dalam
atom sesuatu unsur
• Unsur dapat dibezakan dengan merujuk
nombor protonnya
• Bagi atom neutral, nombor proton adalah
sama dengan bilangan elektron dalam atom
itu
Nombor Proton = Bilangan Proton
= Bilangan elektron dalam atom neutral
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
11. Nombor Proton & Nombor Nukleon
• Nombor nukleon ialah jumlah bilangan proton
& neutron dalam atom sesuatu unsur
• Bilangan neutron dalam sesuatu atom dapat
dihitung jika nombor proton & nombor
nukleon diketahui
Nombor Nukleon = Bilangan Proton + Bilangan Neutron
= Nombor Proton + Bilangan elektron
Nombor Neutron = Nombor nukleon - nombor proton
= Nombor nukleon - bilangan proton
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
12. Nombor Proton & Nombor Nukleon
• Bagi atom neutral:
• Rajah berikutnya menunjukkan atom unsur
yang berlainan mempunyai bilangan proton
dan elektron yang berbeza
Nombor Nukleon = Bilangan elektron + Bilangan neutron
Bilangan neutron = Nombor nukleon - bilangan elektron
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
13. Nombor Proton & Nombor Nukleon
Unsur
Bil.
Proton
Bil.
Elektron
Bil.
Neutron
No.
Proton
No.
Nukleon
Hidrogen 1 1 0 1 1
Helium 2 2 2 2 4
Litium 3 3 4 3 7
Berilium 4 4 5 4 9
Boron 5 5 6 5 11
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
14. Nombor Proton & Nombor Nukleon
• Atom bagi unsur tertentu dapat diwakili oleh
simbol berikut,
N
14
7
Nombor
Nukleon
Nombor
Proton
Simbol
Unsur
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4
15. Isotop
• Isotop ialah atom-atom bagi unsur yang sama
yang mempunyai bilangan proton yang sama
tetapi bilangan neutron yang berbeza
• Atau atom-atom bagi unsur yang mempunyai
nombor proton yang sama tetapi nombor
nukleon yang berbeza
• Isotop bagi unsur yang sama mempunyai sifat
kimia yang sama
• Sifat fizik isotop adalah berbeza.
PANITIA SAINS
KOLEJ VOKASIONAL KUALA KANGSAR @ 2013
BAB 4