Nota Sains Tingkatan 4

1. BAB 4
JIRIM DAN BAHAN
CIKGU TAUFIK

2. Latihan Pengukuhan
1. Maklumat berikut menunjukkan ciri-ciri fizikal bahan X.
Apakah bahan X?
A Magnesium oksida C Magnesium
B Sulfur dioksida D Hidrogen
• Pepejal pada suhu bilik
• Susunan zarah yang sangat rapat
• Zarah-zarah ditarik dengan sangat kuat oleh ikatan ion
• Mempunyai takat lebur yang tinggi

3. Latihan Pengukuhan
2. Bahan P tidak boleh mengkonduksikan elektrik dalam
keadaan pepejal tetapi boleh mengkonduksikan elektrik dalam
keadaan leburan. Antara berikut, yang manakah mewakili bahan
P?
A Sulfur C Natrium klorida
B Ammonia D Magnesium

4. Latihan Pengukuhan
3. Berikut adalah beberapa ciri dan kegunaan bahan Q.
Bahan Q ialah
A Besi C Argentum
B Aluminium D Kuprum
• Keras
• Konduktor haba yang baik
• Mudah berkarat

5. Pembelajaran Seterusnya
Kaedah Penulenan Bahan

7. Air Tulen Mengandungi molekul air sahaja
Air Tak Tulen Mengandungi molekul air dan garam
terlarut

8. Bahan Tulen
Hanya mengandungi satu jenis atom atau molekul sahaja
Mempunyai takat lebur dan takat didih yang tetap
Kehadiran bendasing akan merendahkan takat lebur dan
meninggikan takat didih bahan
Ais melebur pada 0ºC. Kehadiran bendasing (garam) akan
merendahkan takat lebur
Air tulen mendidih pada 100ºC. Kehadiran bendasing (garam)
akan meningkatkan takat didih

9. Kaedah Penulenan
Penulenan Proses mengasingkan campuran untuk
memperoleh bahan tulen
Terdapat pelbagai kaedah penulenan. Pemilihan kaedah
penulenan bergantung kepada sifat fizik bahan yang
terkandung dalam campuran

10. Kaedah Penulenan
Kaedah Penulenan Jenis campuran Contoh
Penurasan Mengasingkan benda larut dan
tidak larut
Garam dan pasir
Penyejatan Mengasingkan pepejal larut Garam daripada
larutan garam
Penyulingan Mengasingkan cecair dari
larutan
Air tulen daripada
air laut
Penghabluran Mengasingkan bahan larut
daripada larutan tepu
Garam daripada
larutan garam
tepu
Penyulingan berperingkat Mengasingkan campuran cedair
yang terlarut
Alkohol dan air/
Petroleum

11. Penyulingan Kaedah penulenan yang digunakan untuk
memperoleh cecair tulen daripada suatu
larutan

12. Larutan
mendidih
Air bertukar
menjadi stim
Stim terkondensasi
membentuk air tulen
Air tulen terhasil

13. Penghabluran Digunakan untuk memperoleh pepejal
daripada larutan tepu
Campuran
pasir dan
garam
Penurasan Panaskan
hasil
penurasan
sehingga
tepu
Larutan dipindahkan ke
piring petri dan
disejukkan
Hablur garam
terbentuk

14. Penyulingan Berperingkat Minyak Mentah
Petroleum
• Penyulingan petroleum
dalam industri
mengasingkan petroleum
kepada pecahannya
• Setiap pecahan mempunyai
takat didih yang berlainan
Kerosin
Diesel
Minyak
bahan api
Petrol
Gas
petroleum
Baki
Minyak
mentah

15. Menghargai Kepelbagain Sifat dan
Keadaan Bahan
Membolehkan kita menggunakan bahan sepenuhnya untuk
tujuan berbeza
• Kehidupan di Bumi tidak akan wujud tanpa air
• Air boleh wujud dalam tiga keadaan, iaitu
pepejal (ais), cecair (air) dan gas (wap air)
• Air digunakan untuk memasak, minum,
membasuh dan sebagai pelarut
• Air mengalir di empangan boleh menjana
kuasa elektrik hidro
Air

16. Menghargai Kepelbagain Sifat dan
Keadaan Bahan
Membolehkan kita menggunakan bahan sepenuhnya untuk
tujuan berbeza
• Tanpa aluminium, pesawat hari ini mungkin
masih diperbuat daripada kayu atau bahan
fabrik yang lain
• Kekuatan aloi aluminium (duralumin) dan
sifatnya yang ringan sesuai digunakan dalam
pembuatan kapal terbang.
• Aluminium digunakan dalam pembuatan
alatan memasak seperti kuali dan periuk
kerana aluminium konduktor haba yang baik.
Logam - Aluminium

17. Menghargai Kepelbagain Sifat dan
Keadaan Bahan
Membolehkan kita menggunakan bahan sepenuhnya untuk
tujuan berbeza
• Besi yang kuat sangat berguna dan sesuai
untuk membuat keluli yang digunakan dalam
industri pembinaan jambatan dan bangunan.
• Besi akan berkarat. Oleh itu, jika menggunakan
besi untuk membuat badan kereta atau pintu
pagar di rumah, besi mesti dicat untuk
menghalang proses pengaratan.
Logam - Besi

18. Menghargai Kepelbagain Sifat dan
Keadaan Bahan
Membolehkan kita menggunakan bahan sepenuhnya untuk
tujuan berbeza
• Oksigen sangat penting untuk benda hidup
terus hidup
• Oksigen diperlukan untuk proses pembakaran
• Petroleum digunakan secara meluas sebagai
bahan api dalam industry pengangkutan dan
jentera-jentera di kilang
• Banyak barangan yang kita gunakan hari ini
adalah bahan sintetik daripada petroleum.
Bukan Logam

19. Latihan Pengukuhan
1. Bagaimanakah untuk menghasilkan air tulen daripada lumpur.
A Pendidihan C Penyejatan
B Penyulingan D Penghabluran

20. Latihan Pengukuhan
2. Rajah 1 menunjukkan cara
penulenan petroleum.
Mengapakah petroleum ditulenkan dengan cara ini?
A Petroleum terdiri daripada sebatian yang mempunyai takat
didih yang berbeza
B Petroleum mempunyai takat didih yang rendah
C Petroleum terdiri daripada sebatian larut dalam air dengan
mudah
D Petroleum merupakan konduktor elektrik
Minyak
mentah
Rajah 1

21. 3. Kaedah yang manakah paling sesuai untuk mendapatkan natrium
klorida tulen kering daripada campuran larutan natrium klorida dan
pasir?
A Goncang campuran dengan air dan menyuling keluar cecair
B Panaskan campuran sehingga kering
D Goncang campuran dengan air, turas, panaskan dan sejukkan
turasan
C Panaskan dan turaskan campuran

22. Pembelajaran Seterusnya
Bab 5:
Tenaga dan
Perubahan Kimia