Diploma Medical and Health Science

1. MHBE 2013
BASIC EPIDEMIOLOGY
Institut Latihan Kementerian
Kesihatan Malaysia (ILKKM)
Prog : Diploma in Medical And
Health Science (DPMH)
Year 1 Sem I
9/10/2020 1
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
Klasifikasi rekabentuk
penyelidikan
(2 jam)

2. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
2
Klasifikasi rekabentuk penyelidikan (2 jam)
Populasi / sampel / subjek /
respondent

3. 9/10/2020 3
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
Hasil pembelajaran;
Membincangkan jenis-
jenis rekabentuk
penyelidikan.

4. Klasifikasi rekabentuk kajian;
1- Pemerhatian
(Observational) :
• Satu atau lebih kumpulan
subjek/sampel dilakukan
pemerhatian atau ciri-ciri
sampel tersebut ,
direkodkan dan dilakukan
di analisis.
2- Ekperimen
(Experimental) :
• Melibatkan intervensi
ubatan, prosedur khas,
rawatan khas dll, dan
kajian untuk melihat
kesan intervensi terhadap
subjek/sampel.

5. Ukuran hasil kajian :
9/10/2020 5
Versi asas klasifikasi rekabentuk kajian;
Prevelance Odd ratio-or Relative risk - rr

6. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
6

7. Perspektif MASA dalam kajian pemerhatian;
1. Cross-sectional ; hanya mengkaji data pada masa
kejadian sahaja.
2. Retrospective ; mengkaji data-data yang lepas, dan
membuat hubungkait keadaan factor yang lepas dengan
factor masa kini.
3. Prospective ; mengkaji data-data masa hadapan yang
masih belum ada maklumat.
7

8. Kajian rentas @ Irisan lintang (Cross
sectional) ;
Definisi : adalah kajian yang dilakukan pada sekumpulan subjek
tersebut pada waktu tersebut sahaja (one off data collection).
i. Juga dikenali sebagai kajian prevelans, dan pengumpulan
data adalah sistematik (structured data).
ii. Biasanya kajian ini menerangkan (describe) WHAT, WHERE
, WHEN and HOW.
iii. Hasil analisis : mendapat Prevelance atau/dan mendapat
hubungkait(association).
8

9. Kebaikkan guna kaedah kajian ini :
i. Mudah , cepat, ringkas, kurang kos, kurang masa, staff sekali sahaja
digunakan dll.
Kelemahan guna kaedah kajian ini :
i. Hasil kajian kurang jelas dan kurang fokus.
ii. Hanya mengambarkan pada waktu itu sahaja pada populasi itu
sahaja.
iii. Saiz sampel diperlukan sangat besar.
iv. Tidak boleh mengambarkan kedalam populasi sebenar .
v. Tidak boleh membuktikan hubungkait faktor dan kejadian penyakit.
9
Cont’…Kajian rentas @ Irisan lintang
(Cross sectional) ;

10. Contoh hasil kajian rentas; “Prevelans obesity di Malaysia”
10
Cont’… Kajian rentas @ Irisan lintang
(Cross sectional) ;

11. Tiga contoh kajian : Bincangkan apakah ciri ciri kajian rentas
yang ada dalam tajuk kajian dibawah ?
– “ mengenalpasti obesiti dan corak tidur dikalangan pelatih ”
– “ membandingkan tahap pengetahuan, amalan dan sikap
pelatih berkaitan kecederaan jarum semasa di klinikal ”
– “ mengenalpasti hubungkait masalah anemia dengan corak
pemakanan wanita yang mengandung ”
11
Cont’… Kajian rentas @ Irisan lintang
(Cross sectional) ;

12. Kajian kes kawalan (Case-controle) ;
Definisi : adalah kajian menggunakan sampel/subjek yang
mempunyai kriteria yang sama tetapi sekumpulan lain
diberikan intervensi/rawatan/ubatan untuk membandingkan
kesan intervensi tersebut dan kesan kepada kumpulan yang
tidak diberikan intervensi; wujud atau tidak wujud kesan.
Sampel Kumpulan A = Kes (case) = diberikan intervensi/ubat
Sampel Kumpulan B = Kawalan (controle) = bebas/tidak diberikan ubat.
12

13. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 13
Cont’…Kajian kes kawalan (Case
controle) ;

14. Cont’…Kajian kes kawalan (Case
controle) ;
Hasil analisis kajian ini akan mendapat;
i. Nilai risiko penyakit 0 hingga 1( odds ratio - or ).
ii. Cause-effect relationships.
Interprate keputusan or (recall lesson 3.1 & 3.2) ;
• Nilai < 0 = mempunyai risiko penyakit yang rendah.
• Nilai 1 = tiada risiko mendapat penyakit.
• Nilai >1 = mempunyai risiko penyakit yang tinggi.
14

15. Cont’…Kajian kes kawalan (Case
controle) ;
15
Kebaikkan guna kaedah kajian ini :
i. Hasil kajian dapat kenal pasti factor penyebab penyakit atau boleh kaji
banyak factor risiko penyakit.
ii. Kesan kajian jelas bagi dua kumpulan.
iii. Dapat mengukur risiko penyakit.
iv. Kajian boleh siap cepat.
Kelemahan guna kaedah kajian ini :
i. Masa , kos, waktu, alatan, ubatan meningkat.
ii. Hanya pada populasi tersebut sahaja berguna dan berkesan.
iii. Banyak bias untuk tetapkan kriteria sampel.

16. Intervensi selama 6 bulan Tidak obes Obesiti Jumlah
CASE : Regular 3 kali
seminggu senaman
12 8 20
CONTROLE : Bebas dan
tiada regular senaman
4 16 20
Jumlah 16 24 40
9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
16
Cont’…Kajian kes kawalan (Case controle) ;
Odd ratio = 12 x 16 / 4 x 8
Odd ratio = 6.0
Interprate = amalan tidak senaman regular mempunyai risiko yang
tinggi untuk mendapat obesiti.

17. Intervensi selama 1 bulan Jantung normal Sakit jantung Jumlah
CASE : amal makan oat 42 8 50
CONTROLE : bebas makan 13 37 50
Jumlah 55 45 100
9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
17
Cont’…Kajian kes kawalan (Case controle) ;
Odd ratio = ? X ?
Odd ratio = ?
Interprate = ?............

18. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
18
Kajian kohot (cohort) ;
• Definisi : kajian kepada sekumpulan sampel/subjek untuk
melihat kesan/impak/hasil masa hadapan (prospektif) atau
kesan masa lalu (retrospektif) dalam tempoh jangka masa
lama (tempoh data yang diambil untuk analisa) dan
tertentu.
• Contoh : “kajian senaman dan obesity pelajar asrama
selama tiga tahun (2010 – 2012)”

19. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 19
Cont’….Kajian kohot (cohort) ;

20. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology
[njtnkj@yahoo.com]
20
Cont’….Kajian kohot (cohort) ;
1. Prospective Cohort ;
 Begin at specific time, the
presence or absence of risk
factor is determined.
 Information about the outcome
is collected at some future time.
 Cth : mengkaji faktor-faktor
yang menambah teruk wabak
covid 19 selama 3 tahun
kehadapan.
2. Retrospective Cohort ;
 Historical information (record
or file) is used (ie : the risk
factors occurred before the
onset of the study).
 Cth : mengkaji punca-punca
awal penyakit Covid19 pada 3
tahun lepas.

21. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
21
Cont’….Kajian kohot (cohort) ;
Kebaikkan guna kaedah kajian ini :
i. Tidak tergesa – gesa, masa rehat lama, hasil kajian yang signifkan beza.
ii. Banyak dapat ketahui faktor punca penyakit dan kesan penyakit.
iii. Dapat mengetahui gandaan risiko penyakit (relative risk-rr) dan Cause-effect
relationships.
Kelemahan guna kaedah kajian ini :
i. Masa, waktu, kos, staff , peralatan, ubat yang tinggi dan lama.
ii. Staff, responden hilang dan lari.
iii. Kajian hanya kes kes yang biasa wujud. Kes baru wujud sukar utk lakukan
kohort.

22. Immunisasi BCG selama
10 tahun (2000 – 2010)
Tiada TB
Paru paru
Ada TB
paru-paru
Jumlah
Mendapat BCG 96 4 100
Enggan ambik vaksin BCG 36 64 100
Jumlah 132 68 200
9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
22
Relative risk = (96/100) / (36/100)
Relative risk = 0.96 / 0.36 = 2.6
Interprate = mereka yang tidak ambik vaksin BCG
mempunyai hampir 3 kali ganda (2.6) untuk mendapat
jangkitan TB paru-paru.
Cont’….Kajian kohot (cohort) ;

23. Status merokok Tiada
kanser
kanser Jumlah
Tidak merokok selama 5
tahun
96 4 100
Merokok lebih 5 tahun 11 64 100
Jumlah 132 68 200
9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
23
Relative risk = (? /?) / (?/?)
Relative risk = ?/?= ?
Interprate = ?.............
Cont’….Kajian kohot (cohort) ;

24. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
24

25. Latihan ; Tentukan jenis kajian ? ;
“ kajian ini dilakukan di Kampung Kuala Krai pada tahun 2018. kajian ini
mengkaji peratus kanak-kanak yang mempunyai jangkitan cacing
dikampung tersebut. Didapati prevelans jangkitan cacing kanak-kanak
tersebut adalah 12%.. “
Rekabentuk kajian adalah …………………
“ kajian ini telah dilakukan bermula sejak tahun 2010 sehingga tahun
2020. sepanjang tempoh tersebut didapati insiden kes kecacatan bayi
yang lahir adalah seramai 10 orang yang ada hubungkait dengan
pendedahan merkuri di tempat kerja..”
Rekabentuk kajian adalah …………….….
emel : njtnkj@yahoo.com (0199739587)

26. “ kajian ini dilakukan bagi melihat keberkesanan ubat anti stress dikalangan
pelatih PPP . Sampel dipilih antara lelaki dan wanita. Hasil kajian
mendapati pelatih lelaki lebih berkesan berbanding pelatih wanita ..”
Rekabentuk kajian adalah …………………
“ ..kajian ini dilakukan bagi membandingkan masalah kurang zat
makanan(KZM) antara remaja yang tinggal di KG Kuala Ketil Perlis dan
KG Gajah Mati Kelantan..”
Rekabentuk kajian adalah …………………
emel : njtnkj@yahoo.com (0199739587)
Latihan ; Tentukan jenis kajian ? ;

27. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 27
About TRIAL in medical research;
1. CLINICAL TRIAL ; in which we apply therapeutic
interventions to sick individuals (e.g., chemotherapy trial).
2. FIELD TRIAL ; in which we apply preventive
interventions to healthy individuals (e.g., vaccine trial).
3. COMMUNITY TRIAL ; in which we apply interventions to
aggregate units (e.g., fluoridation of public water).

28. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 28
Randomized Controlled Trial (RCT);
• Definisi : adalah sebuah kajian tahap 1 bukti klinikal ,
selamat dan sangat berkesan untuk menentukan
rawatan, ubatan bagi pihak berwajib seperti kerajaan
untuk membuat keputusan bagi sesuatu ubatan dan
rawatan yang selamat kepada pesakit.
• Adalah diharapkan dengan kaedah yang ketat dan
terkawal ini akan terhasil impak/kesan/keyakinan bagi
pihak membuat rumusan keputusan rawatan untuk
pesakit.

29. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 29
Cont’…Randomized Controlled Trial (RCT);

30. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 30
Randomized Controlled Trial (RCT);
Ciri-ciri RCT ;
i. Sampel kajian adalah dari random pesakit yang mempunyai ciri penyakit
yang sama.
ii. Di bahagikan secara random 2 kumpulan sama banyak (A dan B), satu
kumpulan diberikan ubatan khusus.
iii. Dua dua kumpulan mendapat follow up/pemantauan menggunakan senarai
semak atau soal selidik yang sistematik atau secara kualitatif.
iv. keputusan kesan ubatan dan keputusan soal selidik kepada pesakit
tersebut di analisa untuk menghasilkan sebuah keputusan yang muktamad
dan jitu agar pihak dapat membuat keputusan kegunaan ubatan rawatan
atau prosidur tersebut.

31. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 31
Cont’…Randomized Controlled Trial (RCT);
Kelebihan menggunakan kaedah kajian ini;
i. Kerana spesifikasi pesakit adalah khusus, maka kurang bias sampel.
ii. Bukti kajian level 1 (tertinggi)
iii. Kajian jelas, telus, dan analisis secara statistik.
iv. Sampel lebih dikenali latar belakang dan sebarang kelemahan sampel.
Kelemahan menggunakan kaedah kajian ini;
i. Kos tinggi.
ii. Mungkin terdapat bias sampel yang sengaja sukarela.
iii. Tidak boleh generalisi.
iv. Sampel boleh hilang semasa follow up.

32. 9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 32
Non Randomized Controlled Trial (N-RCT);
N-RCT di pilih kaedah ini apabila ;
i. RCT gagal kelulusan etika dan pihak pentadbiran.
ii. Aktiviti pencegahan dan kawalan penyakit tersebut dilakukan
diperingkat komuniti.
iii. Jumlah penyakit/pesakit yang hendak di uji sangat sedikit kes atau
mempunyai kronologi sejarah penyakit yang sangat kompleks dan
panjang.
iv. RCT mempunyai kos yang sangat tinggi dan mempunyai limitasi
tertentu
Contoh ; kajian kesan amalan makan roti gardenia kepada calcium
badan.

33. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
33
Cont’… Non Randomized Controlled Trial
(N-RCT);

34. 5 Tahap bukti
kajian (5 ‘level of
evidence base’);
9/10/2020 34

35. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
35
Bil Perbezaan CROSS
SECTIONAL
CASE
CONTROLE COHORT RCT
1. Level of
clinical base
evidence
Tiada 3 3 1
(tertinggi)
2. Jumlah sampel Sangat banyak Sederhana Sikit Sikit
3. Tempoh masa
kajian
Singkat Singkat Lama &
bertahun
Sederhana
4. Kos Sederhana Kurang Sederhana Tinggi
5. Staf penyelidik Ramai Sederhana Sikit Ramai
6. Hasil kajian Prevelans
( % )
Kaji hubungkait
Odd ratio
( or )
Kaji
hubungkait
Relative risk (
rr )
Kaji
hubungkait
Kadar insiden
Relative risk
( rr )
Kaji
hubungkait
Kadar
insiden

36. 9/10/2020
ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic
Epidemiology [njtnkj@yahoo.com]
36
Bil Perbezaan CROSS
SECTIONAL
CASE
CONTROLE COHORT RCT
7. Masa
maklumat/data
kajian
Masa kini /
semasa
Retrospektif Prospektif
atau
retrospektif
Masa kini/
semasa dan
prospektif
8. Follow up
sampel/respondent
Tidak perlu Tidak perlu Perlu Perlu
9. Pecahan sampel 1 group 2 group 1 @ 2 group 2 group
10. Rekabentuk kajian Observationa
l
Observatio
nal
Observational Experiment
11. Alat kajian/
instrument
Soal
selidik/senarai
semak
Soal selidik/
senarai
semak
Soal selidik/
senarai semak/
interview rekod
Soal selidik/
senarai
semak/
interview
rekod
12. Klasifikasi kajian Kuantitatif Kuantitatif Kuantitatif/
kualitatif
Kuantitatif /
kualitatif

37. i. https://www.intechopen.com/books/cyberspace/research-
design-and-methodology
ii. https://www.teachepi.org/wp-
content/uploads/OldTE/documents/courses/Classification%2
0Design.pdf
iii. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6176693/
iv. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3196997/
9/10/2020 ILKKM ; DPMH ; MHBE 2013 Basic Epidemiology [njtnkj@yahoo.com] 37
Rujukan bacaan;