Nota komponen asas elektrobik

2. UNIT EET ,CIAST
Komponen – komponen elektronik boleh di kategorikan kepada 2 kategori
utama iaitu :
a.) Komponen Pasif – iaitu komponen yang tidak mempunyai ciri – ciri
penguatan atau gandaan, tiada ciri kawalan dan mempunyai ciri
menyusut dan melesapkan kuasa. ( Perintang , Kapasitor dan Gegelung
).
b.) Komponen Aktif – iaitu komponen – komponen elektronik yang
mempunyai ciri – ciri gandaan, kawalan dan pengsuisan. ( Transistor,
Litar Bersepadu – IC, Diac, Triac, IGBT, Mosfet dan Lain – lain . *
Terutamanya adalah komponen – komponen daripada bahan separuh
pengalir.
Komponen Pasif Komponen Aktif

3. UNIT EET ,CIAST
Komponen – komponen elektronik boleh di kategorikan kepada 2 jenis utama
berdasarkan kepada kaedah atau cara pemasangannya pada papan litar
iaitu :
a.) Trough Hole – iaitu komponen yang mempunyai kaki dan memerlukan
kaki tersebut melalui lubang pada papan litar.
b.) SMT / SMD – Surface Mount Devices , iaitu komponen yang tidak
memerlukan lubang pada litar dan boleh di pasang pada bahagian litar.
Komponen “Trough Hole” Komponen SMD
Kapasitor SMD
Kapasitor “Trough Hole”

4. UNIT EET ,CIAST
KOMPONEN TROUGH HOLE
• Saiz yang besar.
• Kepadatan litar yang kurang.
Saiz litar besar , keupayaan
kurang.
• Kadaran kuasa maksimum
yang lebih tinggi.
• Kaedah pemasangan
automatik lebih mudah.
• Tidak memerlukan kepakaran
di dalam pemasangan manual.
KOMPONEN SMD
• Saiz yang amat kecil.
• Kepadatan litar amat tinggi.
Saiz litar kecil , keupayaan
tinggi.
• Kadaran kuasa maksimum
yang lebih kecil.
• Kaedah pemasangan
automatik yang lebih komplex.
• Memerlukan kepakaran yang
tinggi bagi pemasangan
manual.

5. UNIT EET ,CIAST
• Perintang adalah merupakan komponen pasif yang menyusutkan voltan
dan menghalang pengaliran arus di dalam litar.
• Digunakan bagi mengawal voltan pincangan dan arus pincangan litar.
ARUS ( 100mA) ARUS ( 10mA)
VOLTAN
MASUKAN
+5V
VOLTAN
KELUARAN
+3V
VOLTAN
SUSUT
+2V

6. UNIT EET ,CIAST
PENGGUNAAN PERINTANG
BAGI MEMINCANG DAN
MENGAWAL ARUS
PINCANGAN KOMPONEN
LAIN SEPERTI TRANSISTOR
PENGGUNAAN PERINTANG
BAGI MENYUSUTKAN
VOLTAN DAN MENGHADKAN
ARUS YANG MENGALIR
MELALUI KOMPONEN
ELEKTRONIK YANG LAIN.

7. UNIT EET ,CIAST
• SIMBOL SKEMATIK PERINTANG BOLEH LARAS
• POTENTIOMETER / PRESET
• VARIABLE RESISTOR

8. UNIT EET ,CIAST
PERINTANG LAPISAN FILEM KARBON
(CARBON FILM RESISTOR )
PERINTANG KARBON
( CARBON RESISTOR )
• 4 JALUR KOD WARNA
• KADARAN KUASA ANTARA 1/16 W – 3W
• TOLERANSI +/_ 5%
PERINTANG LILITAN DAWAI
( WIRE WOND RESISTOR )
• NILAI DI CATAT PADA BADAN / KOD NILAI
• KADARAN KUASA ANTARA 1/4 W – 25W
• TOLERANSI +/_ 1%
PERINTANG LAPISAN FILEM LOGAM
( METAL FILM RESISTOR )
• 5 JALUR KOD WARNA
• KADARAN KUASA ANTARA 1/16 W – 3W
• TOLERANSI +/_ 1%
SIMBOL SKEMATIK
PERINTANG TETAP

9. UNIT EET ,CIAST
Kod nilai sesuatu perintang di nyatakan dalam 2 bentuk
iaitu :
a.) Kod Warna – Biasa digunakan bagi Perintang Karbon
dan juga Perintang Filem Logam.
b.) Kod Nilai – Biasanya digunakan bagi Perintang SMD,
Perintang Lilitan Dawai dan Perintang Boleh Laras.
KOD WARNA
KOD NOMBOR

10. UNIT EET ,CIAST
KAEDAH MEMBACA KOD WARNA
1. PERINTANG 4 JALUR
JALUR1 ( NILAI PERTAMA ) = 5
JALUR2 ( NILAI KEDUA ) = 6
JALUR3 ( PENDARAP ) =
X10K
JALUR 4 ( TOLARANSI ) = +/- 1
%
NILAI RINTANGAN = 56 x 10K +/-
1%
= 560K +/- 1%
2. PERINTANG 5 JALUR
JALUR1 ( NILAI PERTAMA ) = 2
JALUR2 ( NILAI KEDUA ) = 3
JALUR 3 ( NILAI KETIGA ) = 7
JALUR4 ( PENDARAP ) = X1
JALUR 5 ( TOLARANSI ) = +/- 1
%
NILAI RINTANGAN = 273

11. UNIT EET ,CIAST
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
X 1
X 10
X 100
X 1K
X 10K
X 100K
X 1M
X 10M
-
-
1002
100
KAEDAH MEMBACA KOD NO.
1. PERINTANG 3 KOD NO.
NO 1 ( NILAI PERTAMA ) = 1
NO 2 ( NILAI KEDUA ) = 0
NO 3 ( PENDARAP ) = 0 = X1
NILAI RINTANGAN = 10 X 1
= 10Ω
2. PERINTANG 4 KOD NO.
NO 1 ( NILAI PERTAMA ) = 1
NO 2 ( NILAI KEDUA ) = 0
NO 3 ( NILAI KETIGA ) = 0
NO 3 ( PENDARAP ) = 2 = X100
NILAI RINTANGAN = 100 X 100
= 10, 000 Ω
= 10 KΩ
3. PERINTANG KOD NO. & ABJAD
ABJAD MENUNJUKKAN KEKDUDUKAN
TITIK PERPULUHAN DAN PREFIK
R = OHM
K = KILO OHM
M = MEGA OHM
CONTOH :
R22 = 0.22Ω 3K3 = 3.3 KΩ
33R = 33Ω
KOD NO. BIASANYA
TERDAPAT PADA
PERINTANG SMD DAN
JUGA PERINTANG
PRESET

12. UNIT EET ,CIAST
Kadaran kuasa sesuatu perintang yang di sambungkan di dalam litar adalah penting
kerana ia menentukan arus maksimum yang boleh di alirkan olehnya.
Kesilapan perekabentuk meletakkan saiz perintang akan menyebabkanya mudah
terbakar dan tidak tahan lama.
Formula yang di gunakan adalah Kuasa ( P ) = Arus ( I ) X Voltan ( V )

13. UNIT EET ,CIAST
 Komponen yang boleh menyimpan dan
melepaskan cas elektrik.
 Digunakan sebagai penapis di dalam litar.
 Mempunyai ciri asas membenarkan pengaliran
arus ulang alik ( AC ) tetapi menghalang arus
terus ( DC ).
 Unit asas ialah FARAD (F)
 Terdapat 2 jenis iaitu :
Kapasitor berkutub
• Elektrolitik dan Tantalum.
Kapasitor tidak berkutub
• Seramik , Mika, Mylar dan Polyester
• KAPASITOR BERKUTUP
• KAPASITOR TIDAK BERKUTUP
• KAPASITOR BOLEH LARAS
• KAPASITOR TRIMMER / PRESET

14. UNIT EET ,CIAST
JENIS – JENIS KAPASITOR
TANTALUM
MYALAR
MICA ELEKTROLITIK
UDARA
SERAMIK
POLYESTER

15. UNIT EET ,CIAST

16. KOD NILAI NILAI (uF) KOD NILAI NILAI (uF)
102 0.001 273 0.027
122 0.0012 333 0.033
152 0.0015 393 0.039
222 0.0022 473 0.047
272 0.0027 563 0.056
332 0.0033 683 0.068
392 0.0039 104 0.100
472 0.0047 124 0.120
682 0.0068 154 0.150
103 0.010 184 0.180
123 0.012 224 0.220
153 0.015 334 0.330
223 0.022 474 0.470
•Standard Value Table :
UNIT EET ,CIAST

17. UNIT EET ,CIAST
KAPASITOR PENJODOH
( COUPLING CAP ) , UNTUK
MENGASINGKAN VOLTAN DC
DIANTARA 2 PERINGKAT
PENGUAT
BY PASS CAP , UNTUK
MENAMBAH GANDAAN
LITAR AMPLIFIER
KAPASITOR PENAPIS
( FILTER CAP ) , UNTUK
MENAPIS VOLTAN DC
SUPAYA LEBIH LICIN TAMPA
RIAK.

18. UNIT EET ,CIAST
• Pearuh , juga di panggil choke, coil atau inductor adalah komponen
yang menghasilkan medan magnet apabila arus melaluinya , dan
apabila medan magnet itu menyusut , akan terhasil pula arus
aruhan di dalamnya.
• Ia amat banyak sekali di gunakan di dalam litar elektrik seperti
motor elektrik , lampu kalimantang dan lain lain lagi.
• Di dalam litar elektronik pearuh banyak digunakan di dalam litar
penala frekuensi radio ( RF , IF , Mixer ) dan di dalam bekalan
kuasa jenis pengsuisan.

19. UNIT EET ,CIAST

20. UNIT EET ,CIAST

21. UNIT EET ,CIAST
• Diod adalah merupakan satu komponen elektronik separuh
pengalir yang di bina daripada cantuman separuh pengalir jenis P
dan Jenis N.
• Diod Berfungsi hanya dengan membenarkan pengaliran arus pada
satu hala , iaitu apabila ia di pincang hadapan.
• Diod mempunyai perbagi kegunaan di dalam litar elektronik seperti
menukarkan voltan AC kepada Voltan DC, Paparan, peranti
perlindungan dan lain lain lagi.

22. UNIT EET ,CIAST
HIGH CURRENT LED
LOW CURRENT LED
HIGH CURRENT RECTIFIER DIODE SIGNAL DIODE
LOW CURRENT
RECTIFIER DIODE

23. UNIT EET ,CIAST
TERMINAL KATOD DI TANDA DENGAN
SATU JALUR HITAM ATAU PUTIH PADA
SALAH SATU HUJUNG DIOD

24. UNIT EET ,CIAST
TERMINAL KATOD DI TANDA
DENGAN BENTUK BADAN CURAN ,
‘+’ , ‘ K ’ ATAU FLAT PADA SALAH
SATU TERMINAL DIOD

25. UNIT EET ,CIAST
DIOD DIGUNAKAN SEBAGAI PENERUS
TETIMBANG ( BRIDGE RECTIFIER ) ,
IAITU UNTUK MENUKARKAN VOLTAN
AC KEPADA VOLTAN DC
‘FREE WEELING DIODE ‘ – DIGUNAKAN
UNTUK MELINDUNGI TRANSISTOR
DARIPADA ROSAK AKIBAT ARUS
ARUHAN DARIPADA GEGELUNG RELAY
SEMASA LITAR DIMATIKAN

26. UNIT EET ,CIAST
Transistor adalah merupakan satu komponen aktif yang mempunyai banyak
kegunaan terutamanya sebagai penguat isyarat kecil, penguat arus , suis
automatik dan juga sebagai alat pengendalian arus.
Transistor adalah merupakan komponen yang dibina daripada tiga lapisan bahan
separuh pengalir , dimana tiga lapisan tersebut ialah N-P-N dan P-N-P. Maka
berdasarkan kepada bentuk binaan lapisan separuh pengalir tersebut maka
ujudlah dua jenis transistor iaitu Transistor NPN dan Transistor PNP.
Setiap Lapisan tersebut menerbitkan terminal keluaran atau kaki komponen.
Lapisan yang berada ditengah – tengah adalah merupakan terminal Tapak(Base)
dan yang dua lapisan lagi yang mengapit terminal Tapak(Base) adalah terminal
Pengeluar (Emitter) dan juga Pemungut (Collector).

27. UNIT EET ,CIAST
TRANSISTOR
NPN
TRANSISTOR
PNP

28. UNIT EET ,CIAST
• Sambungan transistor di dalam litar hendaklah
mengikut sambungan terminal yang betul, kesilapan
membuat penyambungan boleh mengakibatkatkan
transistor tersebut rosak.
• Terdapat beberapa kaedah yang boleh digunakan bagi
mengenalpasti terminal Base, Collector dan Emmitter
transistor iaitu :
1. Datasheet Pengeluar
2. Kamus Transistor
3. Penguji Transistor
4. Pengujian - Multimeter

29. UNIT EET ,CIAST
DATASHEET PENGELUAR KAMUS TRANSISTOR

30. UNIT EET ,CIAST
DIGITAL MULTIMETER
DENGAN PENGUJI
TRANSISTOR

31. UNIT EET ,CIAST
SUIS PEMILIHAN JULAT
BACAAN METER
JULAT hfe
LUBANG PENGUJIAN
LANGKAH KERJA :
1. Laraskan suis pemilihan julat
kepada julat hfe.
2. Cucuk kaki transistor pada
lubang pengujian.
3. Ubah – ubah kedudukan kaki
sehingga mendapat bacaan
yang tertinggi.
4. Lihat catatan pada lubang
pengujian untuk mengetahui
jenis transistor dan juga
terminal transistor

32. UNIT EET ,CIAST
TRANSISTOR
SEBAGAI SUIS
KAWALAN
TRANSISTOR
SEBAGAI PENGUAT
ISYARAT KECIL
( AMPLIFIER )

33. UNIT EET ,CIAST
• Litar bersepadu adalah merupakan gabungan litar – litar
elektronik yang di kecilkan dan di bina di atas sekeping
bahan silikon yang dinamakan serpihan ‘ chip ‘.
• Kepadatan litar yang tinggi membolehkan litar
bersepadu menghasilkan alatan elektronik mudah alih
dan mempunyai perbagai fungsi.
• Litar bersepadu terbahagi kepada beberapa jenis iaitu :
1. Litar Bersepadu Digital – Get Logik, Pembilang, Flip-
Flop.
2. Litar Bersepadu Analog – Pengatur Voltan, Penguat
Audio, Pengayun dan lain –
lain.
3. Boleh Atucara – ROM, Mikropengawal ,

34. UNIT EET ,CIAST

35. UNIT EET ,CIAST
DOT
DOT
NOTCH
NOTCH
NOTCH
PIN1
PIN1
PIN1
PIN1

36. UNIT EET ,CIAST

37. UNIT EET ,CIAST
OP – AMP - Untuk perbagai kegunaan
seperti penguat, penapis laluan,
pengayun, pembanding dan lain – lain
lagi.
Timer 555 – Delay Timer dan
penjana gelombang .

38. 0 V
9 V
BATERI 9V
LITAR SKEMATIK
SAMBUNGAN PADA PAPAN BREADBOARD
+ -
560Ω
UNIT EET ,CIAST

39. UNIT EET ,CIAST

40. R1 & R3 = 1M (Brown – Black – Green)
R2 & R4 = 390R (Orange – White – Black)
C1 & C2 = 47uF
L1 & L2 = Light Emitting Diode
Q1 & Q2 = 9013 (NPN)
GND
L1 L2
R2
R1 R3
R4
C2
C1
Q2
Q1
9 VDC
+
+