Kungkulin

2. A. KAHULUGAN AT HALAGA NG BIONOTE
Ang bionote ay isang sulating indibidwal upang maipakilala
siya sa mga tagapakinig o mambabasa. Binibigyang- diin ng
bionote ang mga bagay-bagay tulad ng o nakamit, mga
paniniwala at mga katulad na impormasyon ukol sa
ipinakikilalang indibidwal hindi lamang upang ipabatid ito sa
mga mambabasa o tagapakinig, kundi upang pataasin din ang
kanyang kredibilidad. Dahil dito, napakahalagang maisulat
nang mabuti ang isang bionote. Dapat ding tandaan na
maituturing na volatile ang sulating ito sapagkat, maaari
itong magbago nang mabilis dahil sa mga naidaragdag na
impormasyon sa isang indibidwal.

3. Marahil, sa karanasan mo bilang estudyante ay wala pa o
madalang ang pagkakataong hihingian ka ng isang bionote,
subalit dapat mong malaman na sa darating na panahon
kung kailan ikaw ay isang propesyonal na, darami ang mga
pagkakataong kakailanganin mong iprepara ang iyong sariling
bionote, o kaya naman ay maatasan kang isulat ang bionote
ng isang indibidwal. Dahil dito, isang mahalagang kakayahan
na magkaroon ng kaalaman sa epektibong pagsulat nito. Sa
katunayan, maraming mga rason kung bakit kailangan ang
isang bionote.

4. Sa pagtalakay ng http//www.theundercoverrecruiter.com sa
mga dahilang inilahad ni Levy (2015), kabilang sa
mapaggagamitan nito ang sumusunod:
1. aplikasyon sa trabaho;
2. paglilimbag ng mga artikulo aklat, o blog;
3. pagsasalita sa mga pagtitipon; at
4. pagpapalawak ng network propesyonal.

5. 3. Gamitin ang ikatlong panauhang perspektib. Ang
paggamit ng ikatlong panauhang perspektib o third
person perspective ay makatutulong upang ipakilala
nang obhetibo ang paksa ng bionote. Kahit pa nga
personal mong bionote ang iyong isinusulat,
iminumungkahing gamitin ang perspektibong ito dahil
nanunyutralays nito ang tila pagbubuhat ng sariling
bangko dahil inilalahad sa bionote ang mga
pinakamahahaagang tagumpay na natamo. Sa social
media naman, ginagamit ang unang panauhan o first
person dahil personal na account ang mga ito at
inaasahang ikaw ang nagpapakilala sa iyong sarili at

6. 4. Simulan sa pangalan. Bagamat kadalasang binabanggit
sa dulo ang pangalan kapag binabasa lamang ang
bionote, kung nasa pasulat na anyo, iminumungkahing
ang pangalan ang unang makikitå. May mahalagang
dahilan kung bakit ginagawa ito. Una mayroon na agad
katauhan ang ipinakikilala at ikalawa ay unang
mairerehistro sa kamalayan ng mga tao ang pangalan ng
ipinakikilala. Mahalaga ito dahil ang pangalan ang
pinakaimportanteng matandaan ng mga tao bilang isang
propesyonal at sinusundan naman ng mga ginawa at
natamo ng paksa.

7. 5. llahad ang propesyong kinabibilangan. Kung ang
pagpapakilala ay sa isang komunidad ng mga inhinyero,
mahalagang banggitin na ang ipinakikilala ay kabilang
din sa naturang komunidad; o kung hindi man, kabilang
sa isang larangan na may kaugnayan sa kanila.
Halimbawa, kung ikaw ay sumusulat ng aklat sa
arkitektura, mahalagang mabanggit mo na ikaw ay isang
arkitekto. Napatataas nito ang iyong kredibilidad kaya
ka nagsusulat ng naturang aklat sa disiplina. Kung ikaw
naman ay tagapagsalita, halimbawa sa total quality
management, importanteng mabanggit na kabilang ka sa
larangang may kinalaman dito. Sa pamamagitan nito,
mas maitataas mo ang antas ng pagtitiwala sa iyo ng

8. 6. Isa-isahin ang mahahalagang tagumpay. Tanging ang mga
nakamit at nagawa lamang na may kinalaman sa audience ang
kailangang isama sa iyong bionote. Kung sumusulat ka ng aklat
sa computer science, huwag nang isama pa ang mga bagay na
walang direktang kinalaman dito. Halimbawa, dahil ikaw ay
isang advocate ng anti-graft and corruption practices at
naparangalan ka dito, hindi ito mahalagang detalye ng iyong
bionote sa likod ng aklat. Ibig sabihin, pipiliin mo lamang ang
mga impormasyong ibibilang na maaaring makapagpataas ng
antas ng pagkilala sa iyo bilang awtor ng aklat sa computer
science. Hindi naman nangangahulugang walang halaga ang
gawad na iyong natamo, subalit hindi ito esensyal sa
pagkakataon. Dahil nga madalas limitado ang espasyo sa
pagsulat ng bionote, krusyal ang pagdedesisyon sa mga
impormasyong ilalagay dito.

9. 7. Idagdag ang ilang di-inaasahang detalye. Kung mayroong
mga delatye ukol sa paksa ng bionote na Wala pa sa
kamalayan ng iyong target audience o reader, idagdag ito sa
bionote. Mahalaga na may element of surprise ang
pagpapakilala sa iyo. Bagamat magandang teknik ito upang
mapukaw ang interes nila, tiyakin na maiuugnay ito sa
okasyon o pangangailangan ng pagpapakilala sa iyo.
Halimbawa. kapag ang bionote ay sa isang guro ng values
education hindi lamang ang kanyang edukasyon at gawad sa
pagtuturo ang mahalaga. Kapag mayroon siyang mga
serbisyong pangkomunidad kahit hindi ukol sa literasi ay
maaaring niyang isama sa bionote sapagkat ang aktuwal na
pagtulong ay isang uri ng pagtuturo ng pagpapahalaga o
values.

10. 8. Isama ang contact information. Upang mapalawak ang
network sa propesyon at upang makonsulta ang paksa ng
bionote ukol sa ekspertis na larangan, makabubuting
isama ang mga impormasyong kung paano posibleng
makipag-ugnayan sa kanya ang mga tao. Kabilang dito
ang iyong e-mail, social media account, at numero ng
telepono sa trabaho o personal na numero. Sa ganitong
paraan, napadadali nito ang ugnayan niya sa ibang tao.
(Hindi na ito iminumungkahi ng mga may-akda ng aklat
na ito.)

11. 9. Bahasahin at isulat muli ang bionote. Kapag tapos nang
isulat ang bionote basahin mo ito nang malakas. Sa
pagbasa mo nito, makikita mo ang mga dapat pang
ayusin, tanggalin man o dagdagan. Masusuri mo rin kung
epektibo ang paglalahad nito. Mula sa iyong personal na
mga puna, muli itong isulat.
Pansinin ang kasunod na halimbawa ng micro-bionote.

12. Pansinin ang isang halimbawang maikling bionote. Ang
bionote na ito ay isinulat para sa pabalat ng aklat na may
pamagat na Computer Programming in a Changing World.
Ipinaliwanag ni Brogan (2014) na isang magandang
halimbawa ng micro-bionote ang isang impormatibong
pangungusap na inuumpisahan sa pangalan, sinusundan
noyong ginagawa, at tinatapos sa mga detalye kung paano
makokontak ang paksa ng Bionote. Karaniwang makikita
ito Sa mga social media bionote o business card bionote. Ang
maikling bionote sa sa kabilang ban a ay binubuo ng isa
hanggang tatlong talatang paglalahad ng mga impormasyon
ukol sa taong ipinakikilala. Isang halimbawa nito ang

13. bionote ng may-akda sa isang aklat. Karaniwan din ang
ganitong uri sa mga journal at iba pang babasahin.
Samantala, ordinaryo ang isang mahabang bionote sa
pagpapakilala sa isang natatanging panauhin. Ito ay dahil
may sapat na oras para sa pagbasa nito o espasyo para ito
ay isulat. Mahalagangmaghan a, ung gayon, ng iba't ibang
haba ng sariling bionote upang mayroong nakahandang
kopya na magagamit-sa ano mang pagkakataon.

14. 3. Kaangkupan ng nilalaman. Dapat mong malaman na
hindi lahat ng mga natamo at mahahalagang impormasyon
tulad ng propesyonal na trabaho o edukasyon ay kailangan
mong isama sa bionote. Ang bionote ay isinusulat para sa
isang tiyak na tagapakinig o mambabasa sa isang tiyak na
pagkakataon. Dahil dito, mahalagang isiping mabuti ang
mga impormasyong kailangang isama sa iyong bionote.

15. Unang dapat bigyang-pansin ang pag-alam sa konteksto ng
okasyon o sitwasyon. Kung alam mo kung para saan ang
pagsulat ng bionote, magiging konsidersyon mo ito sa
pagpili ng mga impormasyon o detalyeng isasama rito.
Halimbawa, kung ang Bionote ay gagamitin sa
pagpapakilala sa tagapagsalita ukol sa tungkulin ng
kabataan sa globalisadong komunidad, mahalaga sigurong
bigyang-pansin ang listahan ng mga imbitasyon sa
ipapakilala na may katulad na tema ang kanyang mga
adbokasiya, mga asosasyong kinabibilangan na
nakatutulong sa mga kabataan mga aktuwal na serbisyong
knabilangan bilang kabataan, at iba pa.

16. Ang mga iba pang impormasyong walang kinalaman sa
okasyon ay hindi na kailangan pang isama. Ibig sabihin,
isama lamang ang mga detalyeng may direktang kinalaman
sa pkasyon at sekondarya na lamang ang iba pang walang
direktang kaugnayan dito.
Alamin din kung sino ang makikinig o magbabasa ng
bionote. Sa pamamagitan nito, maibabagay mo ang mga
impormasyon at mga salitang gagamitin sa bionote. Sa
larangan ng audience s chology, kailangang naaayon ang
mga salitang gagamitin sa propayl ng iyong au fence. ung
kilala mo sila, maibabagay mo ang nilalaman at mga
salitang gagamitin mo upang mapukaw ang kanilang
interes at makuha ang kanilang pagtitiwala.

17. 4. Antas ng pormalidad ng sulatin. Tumutukoy ang antas ng
pormalidad sa antas ng mga salitang gagamitin sa bionote.
Nakadepende-ang-pormalidad/ impormalidad ng wikang
gagamitn sa bionote sa mismong audience at sa klima ng
mismong okasyon na paggagamitan nito. Mahalagang
isaalang- alang ang pormalidad/impormalidad ng sulatin
sapagkat kahit gaano ito kahusay, kung hindi naikonsidera
ang lebel ng sensibilidad ng mga tagapakinig o mambabasa,
hindi ito magiging epektibo sa paghahatid ng mga
impormasyong ukol sa ipinakikilala.

18. 5. Larawan. Kung kailangan ng larawan para sa bionote,
tiyaking malinaw ang pagkakakuha ng larawan at hanggat
maaari ay propesyonal at pormal ang dating ng paksa ng
bionote sa larawan. Iminumungkahing maglagay ng
larawang kuha ng isang propesyonal na potograpo.
C. MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG BIONOTE
Paano mo nga ba dapat isulat ang bionote?
Sa pagtalakay ni Brogan (2014), nabanggit nang isang media
guru, at ni Hummel (2014), isa namang nobelista, inilahad ang iba't
ibang hakbang sa pagsulat ng bionote. Bagamat hindi naman
permanente ang mga hakbang na ito, makatutulong ito sa mga
estudyante at manunulat na bago pa !amang sa larangan ng
pagsulat ng bionote.

19. Narito ang mga ipinanukalang hakbang ng dalawang
eksperto para sa pagsulat ng bionote (Brogan , 2014;
Hummel, 2014):
1. Tiyakin ang layunin. Tulad nang nabanggit na sa unang
pagtalakay, mahalagang malinaw sa iyo ang layunin kung bakit
kailangang isulat ang bionote. Gagabayan ka ng iyong layunin kung
anong mga impormasyon ang mahalagang isama at mula rito'y
matutukoy mo rin ang magandang paraan upang ilahad ang mga ito.
Kapag tiyak ang layunin, matutumbok mo ang mga detalyeng
nararapat na mabasa o marinig ng mga tao at dahil dito mas
mapabubuti mo ang kanilang pagkilala sa palea ng bionote at
mapatataas din nito ang kanyang kredibilidad bilang isang
propesyonal o indibidwal.

20. 2. Pagdesisyonan ang haba ng susulating bionote. Maykro,
maikli o mahaba ba ang isusulat na bionote? Nakadepende rin sa
layunin ang magiging haba ng bionote. Kung tiyak na ang iyong
layunin, matutukoy mo na rin ang dapat na haba ng iyong bionote.
Mahalaga rin ang pagdedesisyon sa haba ng bionote sapagkat
kadalasan ay may kahingian ang mga organisasyong humihingi nito.
Halimbawa, kung ito ay gagamitin sa isang journal, kadalasang
itinatadhana na ng editor nito ang bilang ng salitang gagamitin sa
pagsulat ng bionote. Dahil ito sa limitadong espasyo na mailalaan sa
sulating ito. Kung ito naman ay sa online gaya ngfacebook at twitter,
kadalasang limitadong bilang lang din ng karakter ang magagamit.
Kung gayon, kailangang matiyak mula sa gagamit ng bionote kung
ano ang kahingiang haba nito.

21. KAYANG-KAYA KUNG SAMA-SAMA!
1. Hatiin ang inyong klase sa mga pangkat na may
tiglilimang myembro at magsagawa ng isang panayam o
interbyu sa isa sa sumumunod personalidad.
a. isang gurong may naisulat nang aklat
b. isang arkitekto o inhinyero na piniling tagapagsalita sa
okasyon ng pagtatapos ng mga mag-aaral
c. isang manager o superbisor ng isang kompanya na
magiging tagapagsalita sa isang seminar
d. isang politiko na naimbitahan sa isang programa ng
non-governmental organization
e. isang lider ng simbahan na tagapangasiwa o
pasiliteytor sa isang retreat program

22. Maaaring may iba pang maimumungkahi ang inyong
guro bilang inyong ibang mapagpipilian.
2. Maghanda ng mga gabay na tanong bago ang takdang
araw ng interbyu.
3. Itala sa inyong kani-kanyang nowtbuk ang mga datos o
impormasyong nakalap sa isinagawang interbyu.