Mga iba't ibang anyo ng pakikipagtalastasan

1. ANYO NG
PAKIKIPAGTALASTASAN

2. PAGLALAHAD
Ay isang pamaraan sa
pakikipagtalastasan na naglalayong
magpaliwanag, magbigay kaalaman o
tumugon sa pangangailangang
pangkarunungan.

3. MGA PAMAMARAAN NG PAGLALAHAD
A. Pag-iisa-isa
Kapag ang mga detalye ay malinaw na
nakaayos na bahagi o mula una hanggang huli
ayon sa pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayari, ang bumabasa ay matutulungan sa
madaling pag-unawa ng paglalahad

4. PAGSESEMENTO
Sa isang patag na lunan, itatag nang
mabuti ang buhangin, idagdag ang semento at
haluin hanggang sa ito’y maging pantay ang
pagkakahalo. Isunod na idagdag ang graba at
haluin. Idagdag ang tubig nang unti-unti sa
hukay nanasa gitna ng mga pinaghalu-halung
tuyong sangkap. (Hindi dapat humigit
kumulang sa (6) na galon sa bawat sako ng
semento.

5. Haluing mabuti hanggang ang graba ay talagang bahagi
na ng pinaghalu-halong sangkap. Ibuhos sa inihandang
hulmahang-kahoy, o kaya’y sa pamamagitan ng kutsara’y
ipahid sa loob ng tatlumpung (30) minuto pagkatapos
mapaghalo ang sangkap. Pabahabahagi ang pagsesemento.
Sa sandaling mawala ang pagka-masa-masa sa ibabaw,
patagin ng pampalatada, kung malabi at patag ang
sesementuhan, gawing mataas nang bahagya ang isang dako
upang may takbuhan ang tubig. Para makinis ang ibabaw,
pitpit-pitpitin ng pampalitada (kapirasong tablang may
hawakan) Bayaang mamasa-masa hanggang limang araw.

6. B. Pagbibigay Halimbawa
Ang pamamaraang ito’y angkop na
angkop sa paglalahad. Malimit gamitin ito
upang mapangatwiranan ang isang paniniwala
o paninindigan upang ito’y maging kapani-
paniwala.

7. Halimbawa:
Sa kasabihang ang di-pananagumpay ng isang nilalang sa
kanyang buhay sanhi ng di-pananagumpay sa pag-aaral,
mapapaniwalaan ang ganitong kasabihan kung bibigyan pa
ng halimbawa ng ilang taong niwalang bahala ang pag-aaral
kaya napalungi ang buhay.

8. C. Pagbabaha-bahagi
Sa pamamaraang ito, ang paksa ay
pinagbubukud-bukod ayon sa mga bahaging
kung pupunahin ay tulad din ng kaisipang
binibigyang paliwanag.

9. Halimbawa:
Limang Elemento ng Maikling Kuwento
Ang isang maikling katha ay nararapat magtaglay ng
limang elemento. Ito ay ang mga sumusunod:
1. MgaTauhan
2. Tagpuan
3. Banghay o Pangyayari
4. Paksa
5. Simbolismo

10. D. Paghahambing at Pagtutumbis
Ang pamamaraang ito’y angkop na
angkop gamitin sa pagpapahayag ng kahigitan
o kalamangan ng isang bagay sa iba.

11. Halimbawa:
Ang dalawa kong kapatid. Ang matanda ay tahimik. Kung
siya’y may suliraning kinakaharap, mataman niya itong pinag-
iisapan bago gumawa ng pagpapasiya. Kaya’t masasabing
lahat ng problema niya’y maingat na tinitimbang bago
tuluyang pagpapasiyahan. Sa kabilang dako mabilis
magpasiya yaong lalong bata. Ang kanyang problema ay
agad-agad binibigyan ng kalutasan nang hindi man lamang
pinag-uukulan ng masusing pag-aaral na malimit humantong
sa pagsisisi.

12. E. Sanhi at Bunga
May mga bagay na upang maunawaang mabuti,
ang kailangan ipaliwanag ay kung ano ang
pinanggalingan. Ang pagpapaliwanag na ito ay ang
tinatawag na paraang pagpapakilala ng pinagmulan,
sanhi at bunga.
▪ Ang SANHI ang siyang pinagmulan o dahilan ng isang
pangyayari.
▪ Ang BUNGA ang siyang kinalabasan o dulot ng
naturang pangyayari

13. Sanhi at Bunga
Mga hudyat na nagpapahayag ng
sanhi
▪ Sapagkat
▪ Palibhasa
▪ Ngunit
▪ At kasi
▪ Dahil sa/dahil/dahilan sa
Mga hudyat na nagpapahayag ng
bunga
▪ Kaya/kaya naman
▪ Kung/kung kaya
▪ Bunga nito
▪ Tuloy

14. F. Pagsusuri
Ang pagsusuri ay ang pamamaraang
paghihiwalay ng mga sangkap o bahaging bumubuo
ng isang bagay, konsepto, palagay, teorya, atbp.
upang mapag-aralan ang bawa’t isa. Layunin nitong
ganap na maliwanagan ang kasalimuutan ng mga
bagay-bagay, sanhi o layunin.

15. Balangkas ng Pagsusuri
• Paksa
• Tema
• Panimula
• Nilalaman
• Konklusyon

16. URI NG PAGLALAHAD
A. Pagbibigay-Katuturan
Isang paraang- paglalahad na tumatalakay
sa isang bagay o salita. Inilalahad din dito ang
mga pagkakatulad o mga pagkakaiba ng mga
katangian nito sa ibang bagay.

17. URI NG KATUTURAN
1. Maanyo
Ang katuturang maanyo ay nasasalig sa isang
makatwirang pagpapahayag ng mga salita na sa
ilang kataga ay nagbibigay ng lalong malaking
kaalaman. Sa pagbibigay ng katuturang maanyo,
ibigay muna ang (a) salita, (b) sundan ng kaurian ng
bagay o kaisipang kinabibilangan ng salita, at ibigay
ang (c) kaibahan o mga katangiang ikinaiiba ng
bagay o kaisipang nililiwanag.

18. Halimbawa:
Ang dula ay isang katha na ang tanging layunin ay
ilarawan sa isang tanghalan sa pamamagitan ng kilos o
gawa ang isang kapana-panabik na bahagi ng buhay.

19. 2. Sanaysay na Pangkatuturan
Ang pagbibigay ng maikling katuturan
tulad ng una ay tinutugon sa mga patakaran ng
anyong nasa talatinigan o diksyunaryo.

20. Halimbawa:
Ang pag-ibig ay isang damdamin kapag nasa puso ninuman
ay nakagagawa ng di-kapanipaniwalang bagay. Ito’y kusang
dumarating sa isang tao, subalit kung minsa’y napag-aaralan.
Maraming uri pag ibig; pag-ibig ina, pag-ibig anak at kapatid.
Subalit ang higit na makapangyarihan ay ang pag-ibig
kasintahan. Ito ay kadalasang nagdudulot ng pagkasawi,
kung minsa’y pagpapatiwakal sakaling di mapaglabanan
ngunit higit na kaligayahan kung sakaling maging tagumpay.

21. ANG SANAYSAY
Ang sanaysay ay isang maanyong uri ng
paglalahad na pasulat na nagpapahayag ng
mga kuro-kuro at palagay ng isang tao tungkol
sa isang paksa. Kahit ito’y maiksi o mahaba,
kailangang ito’y ilahad ng maliwanag at kawili-
wili.

22. DALAWANG PARAAN NG PAGSULAT
NG SANAYSAY
1. Maanyo o Pormal na Sanaysay
Sa paraang ito, kailangan ang maingat,
maayos at mabisa and paglalahad.
Pinakapipiling mabuti ang mga pangungusap
at ang paksa ay di-pangkaraniwan.

23. SANAYSAY SA ISANG KRIMEN
ni
C.C. Marquez, Jr.
Nagulo ang kanilang komunidad nang may kumalat na
balita tungkol kay Alfonso Hao, isang intsik na kinainggitan
ng marami sa kanilang komunidad dahil sa matagumpay
nitong negosyo. Ang balitang kumalat tungkol kay Alfonso
Hao, ay ang panggagahasa niya sa isang 16-anyos na
katulong.
Magdadalawang buwan na ang dinadalang sanggol sa
sinapupunan ng kanyang utusan nang magharap ito ng
demanda sa piskalya sa tulong ng pulisya.

24. Ayon sa utusan, napilitan lamang siya na ipagtapat ang
pangyayari nang matuklasan ng misis ni Alfonso ang kanyang
pagdadalang tao. Napansin nito na laging masama ang
pakiramdam ng utusan at may mga pagkakataong ito ay
tinatamad na nagiging dahilan ng pagmamalupit ng
maybahay. At nang dahil dito silang tatlo ay nagkaroon ng
kasunduan. Aalis na lamang ang utusan at pinangakuang
gagastusan ito sa panganganak.

25. Ngunit nahayag na ang utusan ay miyembro o kagawad
pala ng isang sindikato ng mga manlinlang ng mga raketir.
Ang kanilang modus operandi ay makipagtalik sa kanilang
nobyo pagkatapos ay papasok na katulong sa mga Intsik. Sa
katunayan, itinuring nila Alfonso Hao at ang kanyang
maybahay na parang tunay na anak ang utusan.

26. 2. Malaya o di-pormal
Ay may paksang kawili-wili. Ito’y ipinahahayag
sa paraang nakikipag-usap, masigla, mapagpatawa
ngunit kababanaagan ng magandang kalooban
kaya’t napapalapit sa mambabasa. Malayang
pamamaraan ang ginamit dito.

27. PANANABIK-DALAGA AT BINATA
ni
Aurora Tiangco
Ang kwentong it0 ay tungkol sa mga kabataan
kung pano sila mag-dalaga at mag-binata.
Inilalarawan sa kwentong ito kung paano magsiayos
at magpahele-hele lalo na’t sa harap ng lalaking lihim
na sinisinta, lihim na kinasasabikan, lihim na iniisip sa
lahat ng sandali, at maging sa mga panaginip.
Inilarawan din dito na ang mga binata sadyang
isinilang upang manuyo sa kanyang babaeng
nililigawan.

28. PILIPINO RAW
ni
Juanito E. Nazareno
Pilipino ka ba o banyagang naligaw sa lupaing ito?
Nakapagtataka at nakakainis ngunit totoo na tayong Pilipino ay
ayaw ng tatak Pilipino. Walang class, pang mahirap daw ang
yaring Pilipino, lahat ng bagay o yari dito ay ayaw natin.
Mga taong gumagala sa maynila na iba’t ibang kulay ang
buhok, may maputi, may mapula at may kulay kape. Mga
Pilipino ba iyan? Wag mo ng itanong. Impotante sa mga Pilipino
ang imported na mga tatak, samantalang mayroon rin naman
tayong mga produkto na gawang pinoy na di hamak na mas
maganda kaysa sa mga imported.

29. May mga banyaga na nagugustuhan ang ating mga
produkto, mabuti pa ang banyaga nagugustuhan ang sariling
atin. Ultimo ang mga pagkain Pilipino ay hindi natin
tinatangkilik, ang mga gusto na natin ngayon ay pizza pie,
hamburger, spaghetti at ice cream. Puro banyaga ano?
Ganyan tayong mga Pilipino, banyaga sa sariling bayan. Pano
tayo uunlad at pano na natin matutulungan ang mga
industriyang Pilipino kung hindi natin tatangkilikin at
itaguyod ang sariling atin.
Siguro oras na para magbago tayo.

30. ANG PAGSURING-BASA
▪ Ang layunin ay makapag bigay sa mga babasa ng ilang
mga kaisipan hingil sa aklat na kanyang kakailanganin.
Ang tungkulin ng tagasuring basa-basa ay mauri,
mailahad at masuri ang tanging nilalaman ng
binibigyang suring-basa.
▪ Ang suring-basa ay tulad ng isang maikling
pamumunang pampanitikan. Maaaring maglakad ng
sariling palagay o kuro-kuro.

31. PAGGAWA NG ISANG BAGAY
▪ Ang layunin ay hindi lamang upang matutuhan natin
ang para-paraan at ng ating maisagawa.
▪ Ang punto sa paggawa ng isang baga ay dapat ibigay
sa malinaw at kawili-wiling paraan upang ito’y higit na
maging bisa.