Ανάλυση και Παράλληλα Κείμενα

1. Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
Κ. Ν. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Β΄ Γ/σίου Όνομα: __________________________Φ η
Συμπληρωματικά βιογραφικά στοιχεία
Είχε δύσκολα παιδικά χρόνια, τρίτο από έξι παιδιά ενός αυταρχικού πατέρα. Δούλευε
στο μαγαζί του πατέρα του παράλληλα με το σχολείο, λόγω οικονομικών δυσκολιών.
Ωστόσο, κατάφερε να σπουδάσει Ιατρική στη Μόσχα και να ασκήσει το επάγγελμα,
ενώ ταυτόχρονα ανέπτυξε σημαντική συγγραφική δραστηριότητα. Λένε πως στη ζωή
του είχε δυο αγάπες: όπως έλεγε ό ίδιος, την «ερωμένη» του, τη Λογοτεχνία, και τη
«νόμιμη γυναίκα» του, την Ιατρική. Παρά τα προβλήματα υγείας του (υπέφερε από φυματίωση), εργάστηκε
εντατικά ως γιατρός με αγάπη για το συνάνθρωπο, υπευθυνότητα και αλτρουισμό: πολέμησε τη χολέρα,
προσέφερε ιατρική βοήθεια σε πλήθος χωριών, καθώς και σε καταδίκους στο νησί Σαχαλίνη, που ζούσαν σε
άθλιες συνθήκες. Ακόμη, συγκέντρωσε χρήματα από εράνους και παραστάσεις χτίζοντας σχολείο.
Θέμα: η στάση της δασκάλας απέναντι στη –σκηνοθετημένη- εκμετάλλευση του εργοδότη της
1. Τόπος: ________________________________________________________________________
Πρόσωπα: (εμφανίζονται/συμμετέχουν)_________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
(αναφέρονται) _________________________________________________________________________
Χρόνος: ______________________________________________________________________________
Να τιτλοφορήσετε τις ενότητες:1η
: «Τις προάλλες ... Ευχαριστώ, ψιθύρισε» 2η
: «Πετάχτηκα ... και
βγήκε»
2. Τύπος αφηγητή: __________________________ (δραματοποιημένος), αφηγείται σε ____
πρόσωπο.
Αφηγηματικοί τρόποι: αφήγηση – περιγραφή – διάλογος – εσωτερικός μονόλογος: να εντοπίσετε 1-2
παραδείγματα για κάθε τρόπο (πάνω στο βιβλίο).
Το διήγημα μοιάζει με θεατρικό μονόπρακτο: ποιος αφηγηματικός τρόπος υπερισχύει,
δημιουργώντας αυτή την εντύπωση; Πόσο πολύ παρεμβάλλονται οι υπόλοιποι;
3. Η γλώσσα είναι απλή, παραστατική, με σύντομες φράσεις.
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ: Εντοπίσετε μια παρομοίωση και 2-3 μεταφορές. Σημειώστε ακόμα από μία
επανάληψη, επαναφορά, εικόνα οπτική, εικόνα ακουστική.
4. Παρακολουθήστε την κλιμάκωση των συναισθηματικών αντιδράσεων της Ιουλίας, όσο κρατά η
φάρσα του εργοδότη. Ποια εκφραστικά μέσα την κάνουν πιο παραστατική; (π.χ. εικόνες, μεταφορές
κλπ: τι επιδιώκουν να τονίσουν;)
5. Να κάνετε ένα χαρακτηρισμό του εργοδότη, διαχωρίζοντας την εντύπωση που σας δημιουργεί
στην 1η
ενότητα από αυτήν που σχηματίζετε στη 2η.
.................................... ҉ ҉ ҉ ҉ ....................................
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
Να επιλέξετε ΜΙΑ από τις δραστηριότητες 6 και 7 που ακολουθούν →
ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΟΦ Ένας αριθμός σελ. 106

2. Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
6. « Και της έδωσα (μου έδωσε/ της έδωσε ) τα έντεκα ρούβλια » :
συνεχίστε εσείς την αφήγηση, σε όποιο πρόσωπο θέλετε (ως εργοδότης, ως Ιουλία ή ως τριτοπρόσωπος
ετεροδιηγητικός αφηγητής), δίνοντας ένα δικό σας τέλος στο διήγημα.
Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε στους δικούς σας αναγνώστες με το τέλος που επιλέξατε;
Αν θέλετε, παρουσιάστε το δραματοποιημένο, σε συνεργασία με κάποιο συμμαθητή σας, στην τάξη.
7. Η Ιουλία αποχώρησε...
Μπείτε στη θέση του εργοδότη και καταγράψτε σκέψεις και εντυπώσεις από τη συνάντηση που
μόλις τελείωσε.
Κ Α Λ Η Ε Μ Π Ν Ε Υ Σ Η !!!
Παράλληλα κείμενα
1. Απόσπασμα από το διήγημα του Τσέχοφ «Αίσιο τέλος». Εδώ ο μεσήλικας Στίτσκιν εξηγεί στην
προξενήτρα Αγάπη Γκριγκόριεβνα πώς θα ήθελε τη σύζυγο που η Γκριγκόριεβνα θα του βρει.
-Αγάπη Γκριγκόριεβνα, είπε ο Στίτσκιν με σταθερή φωνή και παίρνοντας βαθιά ανάσα, εγώ είμαι
άνθρωπος θετικός, άνθρωπος με χαρακτήρα. Η ομορφιά και γενικότερα η εμφάνιση είναι για μένα
δευτερεύοντα πράγματα, διότι, όπως κι η ίδια γνωρίζετε, το πρόσωπο ξεγελάει. Οι όμορφες γυναίκες
φέρνουν πάρα πολλές σκοτούρες. Πιστεύω πως στη γυναίκα το βασικότερο δεν είναι η εμφάνιση, αλλά
αυτό που έχει μέσα της,δηλαδή τα ψυχικά χαρίσματα. [...]
Η βάση είναι το μυαλό. Για να πούμε την αλήθεια, στη γυναίκα δε χρειάζεται ούτε το μυαλό , γιατί
τότε θα έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό της και η σκέψη της θα πλανιέται σε διάφορα ιδανικά. [...]
Έχω ανάγκη από μια απλή κοπέλα . Το κυριότερο δε απ' όλα είναι να με σέβεται και να αισθάνεται
ότι μαζί μου είναι ευτυχισμένη .
ΕΡΩΤΗΣΗ 1:
Στο παραπάνω απόσπασμα από άλλο διήγημα του Τσέχοφ, με ποια κριτήρια αναζητά ο
υποψήφιος σύζυγος την... ιδανική γυναίκα; Ποια από αυτά ταιριάζουν στην Ιουλία;
..........................................................................................
2. Οι γυναίκες την περίοδο της Τσαρικής Ρωσίας (ως το 1917)
ζούσαν κυριολεκτικά σε συνθήκες σκλαβιάς ως αποτέλεσμα της
εκμετάλλευσής τους από τους εργοδότες στη δουλειά και από
τους άνδρες στο σπίτι.
Η γυναίκα πληρωνόταν τη μισή αμοιβή από αυτήν που έπαιρνε
ο άντρας εργάτης.
Σύμφωνα με την Τσαρική νομοθεσία: «Η γυναίκα πρέπει να
υπακούει τον σύζυγό της, ως αρχηγό της οικογένειας, να
παραμένει μαζί του με αγάπη, σεβασμό, απεριόριστη υπακοή, να
του κάνει κάθε χατίρι και να του δείχνει κάθε δυνατή στοργή σαν
σύζυγος».

3. Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
Η γυναίκα, σύμφωνα με κάποιους ήρωες έργων του Τσέχωφ, είναι:
 «πονηρή, φλύαρη, ματαιόδοξη, ψεύτρα, υποκρίτρια, ατάλαντη, ιδιοτελής, ελαφρόμυαλη, μοχθηρή...
και ευκολότερα βρίσκει πολλούς άντρες παρά έναν!»
 «Η γυναίκα από καταβολής κόσμου θεωρείται πλάσμα βλαβερό και κακοήθες. Βρίσκεται σε χαμηλό
επίπεδο σωματικής, ηθικής και πνευματικής ανάπτυξης...»
 «Το πιο κακόβουλο έντομο στον κόσμο είναι το γυναικείο φύλο... Είναι αμαρτωλό και ανήθικο...»
ΕΡΩΤΗΣΗ 2:
Σύμφωνα με τις αντιλήψεις της τσαρικής εποχής, στην οποία ζούσε και η Ιουλία, ποιοι λόγοι
μπορεί να εξηγούν την ηττοπάθεια που έδειξε απέναντι στον εργοδότη της;
..........................................................................................
3. Από το διαδίκτυο, άρθρα σχετικά με την ηθική παρενόχληση (moral harassment)
Κείμενα ελαφρώς διασκευασμένα
Η ηθική/ψυχολογική παρενόχληση είναι η ψυχολογική
βία η οποία ασκείται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων, κατά
ενός άλλου ατόμου ή ομάδας ατόμων. Εκφράζεται μέσα από
μία αλυσίδα συμπεριφορών οι οποίες αποτελούν μέρος μιας
στρατηγικής εκφοβισμού, ταπείνωσης και αποδυνάμωσης του
στόχου. Αποτελεί μία ακραία μορφή πρόκλησης στρες στον
εργασιακό χώρο. Οι επιστήμονες επισημαίνουν τη δυσκολία
που έχει το άτομο-στόχος να προστατέψει τον εαυτό του, η
οποία ενισχύει την αδυναμία του. Η ηθική παρενόχληση αποτελεί μία συστηματική, μακρόχρονη
και ύπουλη τακτική, η οποία μέσα από συχνές και επαναλαμβανόμενες αρνητικές συμπεριφορές, στοχεύει
στην ψυχολογική και εργασιακή εξόντωση του θύματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μέσο,
προκειμένου να οδηγηθεί ο εργαζόμενος σε παραίτηση από την εργασία του.
Μία κομψή και όμορφη γυναίκα από εύπορη, αστική οικογένεια, μητέρα τριών παιδιών, λόγω
οικονομικών προβλημάτων του συζύγου της, αναζήτησε εργασία προκειμένου να συμβάλει στα έξοδα του
σπιτιού. [...] Από την πρώτη στιγμή αντιμετωπίστηκε από τις συναδέλφους της με καχυποψία. Δεν
σταματούσαν να της κάνουν αρνητικά υπαινικτικά σχόλια για την εμφάνιση και τους τρόπους της. Η νέα
προϊσταμένη, άτομο στεγνό και φθονερό, αναμίχθηκε στην
υπόθεση και επιβάρυνε ακόμη περισσότερο το κλίμα και τις
συνθήκες εργασίας της γυναίκας. [...] Η εργαζόμενη, καθώς
δεν είχε αυτοπεποίθηση, θεωρούσε ότι κάτι φταίει στην ίδια
και προσπαθούσε να αλλάξει την κατάσταση, δεχόμενη να
κάνει τις πιο άθλιες δουλειές. Οι συνθήκες αυτές την
οδήγησαν στο να αμφιβάλει για τις ικανότητες και
την επάρκεια της. Με τον καιρό εμφάνισε
συμπτώματα κατάθλιψης και οδηγήθηκε σε
φαρμακευτική αγωγή. (2009)
ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Πιστεύετε πως οι εκδηλώσεις της ψυχολογικής παρενόχλησης αλλά και οι συνέπειές του
στα θύματα έχουν ή όχι ομοιότητες με το bullying στο σχολικό χώρο; Αιτιολογήστε την άποψή σας.

4. Αρτινού Ιωάννα 4ο
Γυμνάσιο Π. Φαλήρου
4. Από την ιστοσελίδα της ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Στο εργασιακό περιβάλλον σε αρκετές περιπτώσεις η εργαζόμενη
γυναίκα αντιμετωπίζεται από τους ιεραρχικά προϊστάμενους, αλλά και
τους συναδέλφους της, με προκατάληψη, δυσπιστία και
επιφυλακτικότητα ως προς τις γνώσεις και τις ικανότητές της. (…) Θα
μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι η ανισότητα και η αδικία που
υφίσταται η γυναίκα στο εργασιακό περιβάλλον δεν είναι αποτέλεσμα
ενός χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και μιας ελλιπούς επαγγελματικής
κατάρτισης σε σύγκριση με το εργατικό δυναμικό των ανδρών –αντίθετα
συχνά υπερέχει μορφωτικά–, αλλά αποτέλεσμα διαφορετικής,
υποδεέστερης κοινωνικής αντιμετώπισής της, λόγω φύλου. Κάτω από τις
σύγχρονες επισφαλείς εργασιακές συνθήκες είναι προφανής η ευάλωτη
θέση των γυναικών στο εργασιακό τοπίο.
ΕΡΩΤΗΣΗ 4α: Σύμφωνα με το απόσπασμα, που αφορά την εποχή μας, γιατί οι γυναίκες
συχνά αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους άνδρες στον εργασιακό τους χώρο;
ΕΡΩΤΗΣΗ 4β: Ποιο είναι το μήνυμα της αφίσας, που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1942, στη
διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου;
..........................................................................................
5. https://www.youtube.com/watch?v=ToaolIOZFwY
Στην παραπάνω διεύθυνση καταγράφεται ένα κοινωνικό
πείραμα: σε μια στάση λεωφορείου, ένας θυμωμένος άνδρας
επιτίθεται λεκτικά σε μετανάστη που κάθεται στο παγκάκι,
εξωθώντας τον να σηκωθεί για να καθίσουν Έλληνες. Τόσο ο
θύτης όσο και το θύμα είναι ηθοποιοί, αλλά οι παριστάμενοι
το αγνοούν και αντιδρούν με ποικίλους τρόπους...
ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Ποιες πιθανές αντιδράσεις φαντάζεστε πως θα υπήρξαν;
..........................................................................................
6. https://www.alfavita.gr/koinonia/263294_na-min-anakateyesai-sygklonistiko-binteo-gia-tin-
emfyli-bia
Στο σποτ του Κέντρου Γυναικείων Ερευνών και
Μελετών Διοτίμα, που παρακολουθούμε εδώ, ο
ηθοποιός Ερρίκος Λίτσης επιχειρεί την
ευαισθητοποίηση απέναντι σε φαινόμενα έμφυλης
βίας.
ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Πόσο εύκολο θα μας ήταν εύκολο
να επέμβετε υποστηρικτικά σε περιπτώσεις
όπως των βίντεο 5 και 6, όταν μας
προειδοποιούν λέγοντας «Μην ανακατεύεσαι;»