Mens - Social Media

filosofische menskunde - echt-nep klas een - jan geurts
1
WIJSGERIGE ANTROPOLOGIE
- HET ONBEPAALDE DIER -
filosofische menskunde

filosofischemenskunde-echt-nepklaseen-
jangeurts
2
De mens: een ondoorgrondelijk mysterie

filosofische menskunde - echt-nep klas een - jan geurts
3
Plaats mens in onze wereld
Vorming mens:
 completely
natural
objects
subject to the same
laws of nature as air
and water and apples,
 special
systems whose
features – consciousness,
deliberation, choice,
feeling – are outside of the
system of laws that constrain
other objects.
or
mensof

jangeurts
4
ik
ik
ik
ik
ik
ik
belang ander is wezenlijk bij
vorming van mijn eigen ‘ik
ik
ik
‘ik’ is geen
‘stand-alone’
Wisselwerking x en omgeving
leefomgeving

jangeurts
5
Socialisatie
Sociale controle
Internalisatie
Socialisatie is
medebepalend
voor je identiteit
conformeren

jangeurts
6
George
Orwell
The people will
believe what the
media tells them
they believe

jangeurts
7
Proces waarbij iemand
waarden, normen en andere
cultuurkenmerken van zijn
samenleving of groep
aanleert
Socialisatie:
Doel:
 Aanpassing
 continuïteit

jangeurts
8
De ‘ikken’ die geboren
zijn in de x-ger jaren
De
verzameling
individuen
samenleving
generatie
gezin
(social) media
overheid
school
Maatschappelijke groeperingen
vriendenkring

jangeurts
9
socialisatie socialisatie
C o n t i n u i t e i t

jangeurts
10
 Goed verloop socialisatieproces
 Vermijden onmaatschappelijk –
ongewenst -gedrag
Sociale controle
van belang in proces
socialisatie wijze waarop mensen andere
mensen ‘stimuleren’ – met of
zonder nadrukkelijke dwang –
zich aan geldende normen te
houdenWaarborg:

jangeurts
11
Doel socialisatie:
internalisatie cultuur:
Mensen maken zich aspecten van
hun cultuur(groep) zo eigen, dat
zij zich automatisch gaan
gedragen zoals groep dat van hen
verwacht
Internalisatie
Aangeleerd
gedrag en ideeën
zijn verinnerlijkt

jangeurts
12

jangeurts
13
socialisatie
Sociale
controle
sancties
internalisatie
cultuur
Normen en
waarden
Socialise-
rende
instituties
‘ik’
Gepaard gaand met
sancties

Verandering van gedrag of denken onder invloed van ‘een
meerderheid’. Deze invloed kan van buitenaf komen maar ook
van binnenuit gevoeld worden
jangeurts
14
Aanpassen omdat
het moet van de
ander
Aanpassen omdat
ik dat vind
[=aanpassing]
Echter:

jangeurts
15
Vooronderstelt herkenbare,
stabiele achtergrond -
leefwereld
‘probleem’:

jangeurts
16
leefwereld
Vager
geworden
Onder onze
voeten
weggemaaid
Social
networking in
virtuele wereld
Door:
Wegvallen
gedeelde
achtergrond
Door:

jangeurts
17
NEP of ECHT
Dat er social media zijn
Dat er een virtual reality is….no problem…brengt ook
veel goeds en ‘leuks’
Tegelijk ook een keerzijde…waar we niet blind voor
moeten zijn

jangeurts
18
Contrast: “glamour of virtuality” and the
“hardness of reality”
“glamour of
virtuality”
“hardness
of reality”

jangeurts
19
Real human
bonds
Online virtual
reality = Virtual fog
Contrast: “glamour of virtuality” and the
“hardness of reality”

jangeurts
20
Plato’s Grot – echte wereld-schijnwereld
Noczick’s geluksmachineVirtual reality
Social media
Putnam’s
 brein in het vat
 Tweelingaardegedachte-experiment
Nietzsche’s
 Antropomorfisme
 perspectivisme
Bacon’s Idola
relativiteistheorie
Kaloogaatija (vanuit griekse
denken: kalogathia)
Impression-
management

jangeurts
21
Empirie
(onze
werke-
lijkheid)
De ideeën
De idee van het goede
mening
inzicht
Proces
verwerving
kennis is
moeizaam

jangeurts
22
Imagomanagement - impressionmanagement
Doet zich telkens voor als je je
zorgen maakt over hoe je op
een ander overkomt

jangeurts
23
Vergelijking met ‘theater’:
Ons doen en laten speelt zich af
op podium onder toeziend oog van
algemeen en anoniem publiek
Socioloog E. Goffman

jangeurts
24
Meer dan
ooit leven
we in tijd
waarin
‘Gezien en
bewonderd
worden’
Aanzien en
erkenning
Dat verklaart waarom:
Impression management
wel heel nadrukkelijk
onze aandacht heeft
via
Social media
de belangrijk-
ste
voorwaarden
zijn voor:

jangeurts
25
De mens wil, kan –
en ‘moet’ – zichzelf
voortdurend
digitaal in de
etalage zetten
Het podium is de virtual realty
 Sexting
 Cyberpesten

jangeurts
26
Typisch kenmerk mens
Zelf-bewustzijn:
De mens weet dat z/hij bestaat
Mens bezit vermogen om
na te denken over:
 Wat h/zij doet
 Wat z/hij denkt
=reflexiviteit

jangeurts
27
reflexiviteit Toont zich in Imago-
management
Welnu: probleem
vandaag de dag: ‘imago’ is eerder
uithangbord voor
anderen
Verslaafd
aan de ‘likes’
spiegel
voorhouden aan
jezelf
Dan een:
Dit gaat in tegen authenticiteit en integriteit

jangeurts
28
Uithangbord of spiegel?
voorgaande druist in
tegen twee waarden
die
we toch nog steeds
belangrijk vinden:
integriteit
authenticiteit

jangeurts
29
Door sociale
media wordt:
Persoonlijke
identiteit
Een opgepoets
beeld om
anderen – en
jezelf – te
‘pleasen’
Tot een:

jangeurts
30

jangeurts
31
cyberspace
Ongemerkt geef je je imago weg aan:
Via allerlei beelden en
teksten gaat ons imago
eigen leven leiden
Soms wordt
het zelfs
gestolen
ik
Nep-ik

jangeurts
32
Impact internet op ons dagelijks leven is enorm
Sterker nog:
Het IS ons dagelijks leven geworden
So What…zegt de een
Onwenselijk…zegt de ander
facebook

jangeurts
33
1. Wat is belangrijker:
a. De uiterlijke verschijningsvorm of de
oorspronkelijke werkelijkheid van ons bestaan
b. Wat anderen van ons vinden of trouw blijven aan
je zelf
c. Welke rol spelen sociale media voor jou?
2. Is schoonheid iets dat anderen bepalen of wat
jij zelf voor jezelf bepaalt?
Opdracht:

jangeurts
34
Authenticiteit…huh?
staatTegenover authenticiteit inauthenticiteit
Trouw zijn aan jezelf Leven als een ‘men’
je eigen leven stevig
in eigen handen
houden
Altijd doen wat
‘men’ ook doet
Staan voor je eigen
overtuiging, zonder
er gevangene van te
woorden
Verschuilen achter
wat men vindt
Kaloogaatija =
verenigd ideaal van
waarheid,
schoonheid en
waarheid
Een leven in
‘schone schijn’
Sarte’s mauvaise foi

Jean-Paul Sartre
jangeurts
35

Jean-Paul Sartre werd in 1905 geboren
te Parijs en overleed in 1980
jangeurts
36
Behoort tot
stroming:
Existentialisme

jangeurts
37
Uitgangspunten existentialisme:
bestaan gaat vooraf aan ‘wie je bent’
Er bestaat niet
zoiets als: wezen
mens.
mens kan alleen
iets ‘worden’, en
wel wat hij van
zichzelf ‘maakt’.
vrijheid individu
vrijheid mens: opdracht om
iets van leven te maken
Ieder mens draagt daarom:
totale verantwoordelijkheid
voor zijn bestaan
Mens kan het daar moeilijk
mee hebben:
neiging tot verval in:
‘mauvaise foi’ (=kwade
trouw).

jangeurts
38
Liever maakt de mens deel uit van groter
geheel
Vrijheid kan ‘beangstigend’ zijn
‘kwade trouw’: dit doet zich voor als:
 we iemand willen zijn (als we ons vereenzelvigen met een sociale
rol)
 of als we ons verschuilen achter een bepaald
karakter (bv: Ik ben nu eenmaal agressief…zachtaardig)
zelfbedrog, oftewel
‘mauvaise foi’

jangeurts
39
Ons gedrag heeft nooit andere grond dan
onze vrije keuze
Zelfs in emotie
voordat
we ‘overmand’ worden erdoor
en ons door de ‘magie’ van de emotie
laten meeslepen.

jangeurts
40
Focus op:
datgene waar hij een
lans voor wil breken:
 vrijheid,
 Facticiteit van bestaan
 verantwoordelijkheid,
 authenticiteit en
 Engagement
(=betrokkenheid)
Anderzijds focus op:
schaduwzijde daarvan,
op duistere kracht die
volgens hem
overwonnen moet
worden om dat alles te
accepteren.

jangeurts
41
Mens: absoluut vrij en verantwoordelijk;
daar valt niets aan te veranderen.
kerngedachte:
We zijn “gedoemd
vrij te zijn”
en hebben dus niet de vrijheid onze
vrijheid teniet te doen,
maar wel
om ons vrij ten opzichte van
onze vrijheid te verhouden
en dus ook om te doen alsof we
niet vrij zijn: mauvaise foi
Het is de normaalste zaak van de wereld, zoals onder andere
blijkt uit het feit dat we maar al te vaak zeggen en denken niet
te kunnen terwijl we in feite niet willen.

jangeurts
42
ervaringen
die de meesten onder ons willen
ontwijken.
Angst, walging, besef
absurditeit van mijn leven…
Psychologisch mechanisme
dat ons hiertoe in staat stelt
is:

jangeurts
43
kwade trouw — mauvaise foi [moovèse fwa]
=
krachtig mechanisme van onszelf-voor-de-
gek-houden
waardoor we onze verantwoordelijkheid en
ons handelen trachten te ontlopen.

jangeurts
44
Zelfbegoocheling (= je zelf voor de gek houden):
we maken onszelf wijs:
dat we geen keuze hadden en hebben,
dat onze vrijheid beperkt was en is,
dat we gedetermineerd waren en zijn door
ons verleden, door de situatie waarin we ons
bevonden en bevinden, enzovoort.
We houden ons voor dat:
 wat we deden niet onze verantwoordelijkheid
was, of dat
 we door ‘omstandigheden’ die buiten onze
interventiemogelijkheden liggen, niet anders konden
dan zo en zo te handelen Tot
zover
Sartre

jangeurts
45
Authenticiteit nader omschreven:
Een mix van
(1) een wezenlijk oorspronkelijk zelf en
(2) een zelfbepalende vrijheid en
(3) een zogenaamde waardenlandschap

jangeurts
46
een wezenlijk
oorspronkelijk zelf
 Datgene wat onze essentie is
 Het is datgene dat gelijk blijft door de – vooral
uiterlijke – veranderingen heen
 Vergelijk het met een stabiele kern
 Het is datgene dat ‘wil’ en ‘moet’ tot zijn recht komen
in het beeld dat de mens van zichzelf neerzet

jangeurts
47
een wezenlijk
oorspronkelijk zelf
Lijkt vandaag de dag door
overaccentuering van het
‘uiterlijk beeld’ omgeven te zijn
door ‘mist
Wat
maakt het
uit…zegt
de een Foute
boel, zegt
de ander
Taylor:

jangeurts
48
De denker Taylor:
Zelfontplooiing
belangrijke taak in
bestaan als mens
Een ontdekkingstocht naar
Essentiele
kern van
ons bestaan
Datgene wat
ons leven de
moeite
waard maakt

jangeurts
49
beeld
beeld
Kern van mijn
bestaan
Het
wezenlijke
zelf
beeld
ontdekkingstocht

jangeurts
50
Belangrijkste vragen die antwoord geven op
de vraag:
Wat is mijn wezenlijke zelf?
 Wat wil ik wezenlijk?
 Wat ben ik aan mijzelf
verschuldigd?
 Welke keuzes moet ik
maken om trouw te blijven
aan mijzelf

jangeurts
51
Antwoorden nog niet eens zo moeilijk te geven
Want:
In de keuzes die jij
maakt laat je zien
wie je bent
Dat brengt
ons bij
Zelfbepalende
vrijheid
Authenticiteit is het
‘ik’ dat zich toont in de
keuzes die gemaakt
worden
Echter:

jangeurts
52
Echter

jangeurts
53
een zelfbepalende vrijheid
Enerzijds:
Legt het last op schouder mens
Mauvaise foi: een ongewenste
vluchtweg
Want: verloochening
oorspronkelijke zelf
Mens:
gedoemd tot
vrijheid
Anderzijds:
Alle keuzemogelijkheden staan open
Wie en wat je bent bepaalt de
mens zelf
Drie woorden:
 Zelf
 Bepaling
 vrijheid

jangeurts
54
een zelfbepalende vrijheid
Keuze voor:
 Muziekstijl
 Kledingstijl
 Vrije tijd besteding
 Druk sociaal leven
 Levensstijl: meegaand,
eigen kompas volgend,
op de achtergrond of
juist op de voorgrond
Gaandeweg bepaal je dat steeds meer zelf
Uiteindelijk is dat volstrekt aan jou
Vraag die zich aandient:

jangeurts
55
Als dat enkel en alleen een
zaak van jou is, kun je daar
dan ooit de fout ingaan
Om dat duidelijk te maken:
Gedachten van Harry Frankfurt

jangeurts
56
De mens heeft verlangens:
…patat
…chocolade
….met mijn
vrienden/inne
n iets leuks
gaan
doenpatat
…straks
overgaan
naar de
tweede klas
…afvallen
Ik heb zin in:
Ik heb zin in:
Ik wil …
Ik wil …
Ik wil …

jangeurts
57
Voorgaande:
Willekeurige opsomming
Tenminste dat zijn we geneigd te denken:
Op basis daarvan maken we keuzes

jangeurts
58
Je gedrag kan namelijk met jou
aan de haal gaan
Je handelt niet vrij en voelt
je achteraf mogelijk niet
prettig Het gedrag – de
keuze – was namelijk
niet JOUW verlangen
Denker Frankfurt opperde het volgende:

jangeurts
59
Ordening verlangens: TWEE SOORTEN
Ene soort noemde hij:
EERSTE ORDE VERLANGENS
Andere soort noemde hij:
VERLANGENS VAN DE TWEEDE ORDE

jangeurts
60
Hiervan word je je
bewust op moment
dat er sprake is van:
Ik wil ijs
Ik wil een voldoende
Ik wil doen wat ik wil
Ik wil afvallen
Ik wil ‘gamen’
Ik wil gezelligheid
Conflict in onze eigen wil

jangeurts
61
Zulk soort ‘kleine’ en soms ‘grote’
conflicten
tussen eerste orde verlangens kan
worden beslist met een ‘tweede-orde-
verlangen’

jangeurts
62
Jij en ik – de mens – doet recht aan
zijn/haar eigen ‘ik’ als we erkennen:
We zijn ‘wezens’ met diepgang
We WILLEN niet alleen
maar
de mens is in staat om over ‘wat-we-
willen’ na te denken
Welnu:

jangeurts
63
Niet elk verlangen dat we ‘toevallig’ hebben
of waar we aan toegeven
Is kenmerkend voor
wie we echt zijn

jangeurts
64
waardenlandschap
Het sociale en
normatieve
kader
 De mens kan alleen op zijn
best zijn in een groep
 Zonder sturende
mechanismen kan mens
geen keuzes maken –
nudge-beginsel
De mogelijkheidsvoorwaarden:
 Bepaling voor wat en wie ik ben
 Vrijheid optimaal benutten (door
aanbod varia aan keuzes)
Waardenlandschap maakt
authenticiteit mogelijk
Vergelijk waardenlandschap met jouw
leefomgeving

jangeurts
65

Mens - Social Media

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (6)

Viewers also liked

Viewers also liked (17)

Similar to Mens - Social Media

Similar to Mens - Social Media (20)

Mens - Social Media

Editor's Notes