KAISIPANG ASYANO AT DINASTIYA

1. Aralin 7 Mga bagay at kaisipang pinagbatayan sa pagkilala sa sinaunang kabihasnan
1. MGA BAGAY AT KAISIPANG PINAGBATAYAN SA PAGKILALA SA SINAUNANG KABIHASNAN ARALING 7
2. SINAUNANG PAMAHALAANG ASYANO
maaring hir, reyna o emperador.
kaharian
inuno na mangasiwa bilang
feudal lords.
mayroong kakayahan at kapangyarihan tulad ng Diyos
4. ANG IMPERYONG MAURYA Chandragupta Maurya
siya at dagliang inagaw ni Chandragupta Maurya ang kapangyarihan mula kay Seleucus I,isang heneral ni
Alexander the Great na nagmana ng silangang bahagi ng imperyo ni Alexander
Seleucus I,isang heneral ni Alexander the Great na nagmana ng silangang bahagi ng imperyo ni
Alexander
kawal upang gamitin
Kautilya – isang paring caste mula sa kabisera
Pataliputra Arthasastra – dokumentong naglalaman ng mga kaalman sa pamamalakad at pagiisa ng isang
apo na si Asoka nang ito ay namatay

2. 7. ANG PAMUMUNO NI ASOKA AT KAISIPANG DHAMMA Asoka
higit pa sa bilang na ito ang sibilyang
-halaga nito ang pagpapakasakit ng
nilalang para sa kanyang kapwa at kaligtasan ng kanyang kaluluwa.
uddhism at binuo niya ang Dhamma- mahamat-tas, ang pangkat ng mga
opisyal na may tungkuling ipalaganap ang dhama.
Dhama –
Kinikilala si Asoka bilang “Dakilang Tagapagpalaganap ng Buddhism”
10. IMPERYONG GUPTA
-
Gupta I bilang “Dakilang Ha
alaman na ang daigdig ay umiikot sa sarili niyang axis, pati paggalaw ng daigdig at araw,
Panahon ng India”
naiwang watak-watak nang bumagsak ang
-hati sa maliliit na kaharian na pinamumunuan ng mga Rajput
14. ANG MGA RAJPUT
15.
ajput sa ibang rehiyon, ito ay
Sila ang naging agapagtanggol ng India sa pagsalakay ng mga Muslim.
ob ng dalawang yugto ng panahon ng
oong 1526, na nagmula sa Gitnang Asya na binubuo ng tribong
Turkic-Mongol at iba pa.

3. 17. Pamumuno ng mga Muslim sa India Pamumuno ng mga Mughal sa India Unang pagsalakay na
nagmula sa Turkmenistan at Afghanistan Ikalawang pagsalakay ng mga mananakop na Muslim na
nagmula sa Gitnang Asya ang sultanato ng India 1000-1027 1526-1556 Nilusob ni Mahmud Ghazni ang
India ng 17 beses at ikinabit ang Hilagang-kanlurang Punjab sa kanyang kahariang Afghan. Pininsala niya
nang husto ang Delhi, ang kabisera ng India. Si babur “The Tiger” ang nagtatag ng Imperyong Mughal sa
India. Siya ay nagmula sa kahariang nasasakop sa kasalukuyan ng tajikistan at Uzbekistan. Sa kanyang
pamumuno, ninais ni Babur na maipalaganap ang Islam sa lupain kapalit ng Hinduism 1181-1206 1556-
1605 Sinimulang sakupin ni Muhammad Ghori ang mga lungsod ng India hanggang sa marating ang
Benares Natamo ng Imperyong Mughal ang “Ginintuang Panahon” sa pamumuno ng api ni Babur na si
Akbar the Great 1206-1288 1605-1627 Itinatag ni Kitb-ud-din ang “Dinastiyang Alipin” ang unang
Dinastiyang Muslim sa India Ang India ay pinamunuan ng anak ni Akbar na si Jahangir, ang kilalang
“Grasper of the World.” Ang imperyo ay pinamahalaan ng kanyang asawang si Nur Jahan.
18. 1288- 1320 1627-1658 Pinabagsak ni Khilki ang Dinastiyang Alipin at pinalawak ang kapangyarihang
Muslim. Itinatag ang sultanato ng Delhi, ang pinakamakapangyarihang sulatanato sa India Ang India ay
napasakamay ng anak ni Jahangir na si Shah Jahan, ang nagpatayo ng Taj Mahal 1398-1414 Nilusob ni
“Timur the Lame” o Tamerlane ang India ngunit nagtungo ito nang tuluyan sa Russia 1414-1450
Bumagsak ang Dinastiyang Tughlak at pinalitan ng Dinastiyang Sayyid
19. ANG GININTUANG PANAHON NG IMPERYONG MUGHAL SA ILALIM NI AKBAR Akbar
20. ANG GININTUANG PANAHON NG IMP
-asawa siya ng dalawang Hindu, isang Kristiyano, at isang Muslim.
pagbubuwis upang maging magaan para sa kanyang nasasakupan ang pagbabayad nito
21. ANG PANUNUNGKULAN NI JAHANGIR Jahangir
22. ANG PANUNUNGKULAN NI JAHANG
kinakaila
dito, kaagad nilang pinaalis si Khusrau at sinimulang sanayin sa pamumuno si Shah Jahan.
yon siya nang tangkaing
24. ANG PANUNUNGKULAN NI SHAH JAHAN Shah Jahan
nakatuon lamang sa pagpapagawa ng magagarang palasyo para sa maganda at paborito niyang asawa

4. -14 na anak.
ang mamatay si Shah Jahan, ang kanyang anak na si Aurangzeb ang pumalit sa
trono.
26. ANG PANUNUNGKULAN NI AURANGZEB Aurangzeb
ipinagbawal ang pag-inom ng alak, pagsu
Sikh, na naging militanteng kapatiran, ay nagtatag din ng kanilang estado sa Punjab.
-unting naging makapangyarihan
ang mga lokal na maharlika
29. ANG SINAUNANG PANANAW AT PANINIWALA BILANG BATAYAN NG PAMAMAHALA SA CHINA
30. ANG DINASTIYANG ZHOU Wu Wang
Wang - nagbigay katwiran sa kanyang pamumuno bilang “Basbas ng Kalangitan”(Mandate of Heavenz)
-
ang kalamidad at pagbagsak ng pinuno ay tanda ng di pagsang-ayon ng mga ninunong espiritwal sa
Tsina
-aari ng hari ay pinamamahalaan ng mga
sa lawak at dami ng estadong saklaw ng distansya, hinayaan ng mga haring Zhou na pamahalaan ng mga
noble ang kani-kanilang
ya upang mapasigla ang
materyales Bakal At Tanso
34. DINASTIYANG CHIN Saklaw ng Dinastiyang Chin sa ilalim ng kauna-unahang emperador ng China na si
Shih Huang-ti
pinamumunuan ni Shih Huang- makapangyarihang pamahalaan
lamang ang makapagpapnumbalik ng kati-wasayan sa China. Li Si - punong ministro legalista ni Shih
Huang-

5. sa lahat ng kasulatan at pahayag na maaring magbigay ng ideya sa mga
tao upang mag-alsa.
36. ANG PAMAHALAANG AWTOKRATIKO NI SHIH HUANG-
Shih Huang- -ti ang kanyang pamumuno, daglian niyang nilansag ang
kapangyarihan ng mga noble na dating namamahala sa kani-
punong ministro, ipinapatay niya ang daan-
sentralisadong kapangyarihan, ipinagawa niya ang Imperial Highway
37. MGA GINAWA NI SHIH HUANG- hway – mga lansangang nagdurugtong sa kanyang
maitaboy ang pangkat ng mga barbarong nagnais na masakop ang imperyo.
-daang libong magbubukid ang nagtulong-tulong sa paghakot ng
milyong tolenadang bato at panambak upang mabuo ang 20-
kasalukuyan, kilala
300 yarda
39. NGUNIT... • Hindi naging malapit sa puso ng mga Tsino si Shih Huang-ti. Mabigat ang pagpataw ng
buwis at mapanupil ang kanyang pamamahala. • Ikinagalit din ng mga iskolar na Confucian ang
pagpapsunog niya sa mga aklat. • Kinasuklaman siya ng mahihirap na magbubukid bunga ng sapilitang
pagpapagawa niya ng mga lansangan at Great Wall. Daan-daang libong Tsino ang nangamatay sanhi na
marahas na klima at hirap. • Nang mamamatay si Shih Huang-ti, pinalitan siya ng kanyang anak na higit
na malupit ngunit mahina na emperador. Sa loob ng 3 taong panunungkulan, ang imperyo ay muling
ginambala ng mga pag-aalsang pinamunuan ng mga dating katunggali ni Shih Huang-ti. • Ang anak niya
ay pinatalsik ng isang pinuno mula sa lupaing Han
Tsino ang
na ang kanilang natuklas na papel, pulbura, paraan ng paglilimbag, at magnetic compass ay higit na
abuo ng isang kakaiba at walang
mapayapang bumisita sa China noong unang panahon ay malugod nilang tinanggap sa imperyo upang
mamulat sa kabihasnang naitatag
sa paniniwalang ito, para sa mga Tsino ang ibang lahi ay tinatawag nilang barbaro

6. buo ng 100 bansa, 25 nito ay napaliligiran ng karagatan,
Huang River na nasa hilaga at Yangtze River sa Timog
43. PANAHON NG NAG-AALITANG ESTADO (AGE OF THE
mapayapang pamumuno ng mga Zhou, ginambala sila ng pag-aalitan ng mga estadong kanilang
naglaon, nagupo ang mga Zhou sa Dinastiyang Chin
-Huang-ti ang kanyang sarili bilang kaun- unahang emperador ng Tein-hsia (All
-ti ang pahayag ang kaayusang sinocentric.
45. DINASTIYANG HAN Dinastiyang Han Lui Pang
ng kaya’t
sinaunang Tsino ang kanilang sarili bilang “Man of Han” o “People of the Han
sadong
niya ang buwis at pinagaan ang
nasasakupan niya ay tinakdaan lamang niya ng isang buwan sapilitang paggawa at pagsilbi sa hukbo
ng buhay ng mga Tsino sa ilalim ng Han
48. PILOSOPIYA NI CONFUCIUS Confucius
losopong
ng batay sa limang pangunahing maayos na relasyon
-
Filial Piety – ang paggalang at pagmahal sa magulang at nakatatanda.
51. DINASTIYANG SUI 589-618 C.E Grand Canal sa China

7. -
53. IMPERYONG TANG 618-907 C.E Woodblock Printing
-alsa sila na pina
panahong ito ang “woodblock printing”. At napabilis ang paggawa ng kopya nang anumang sulatin.
55. DINASTIYANG SUNG 960-1278 C.E. Heneral Zhao Kuangyin
-
-
etn
-Confucianism na binuo ni Zhuxi.
57. DINASTIYANG YUAN 1278-1368 C.E. Kublai Khan
–
at isa na doon si Marco Polo.
59. DINASTIYANG MING 1368-1644 C.E. Ang Emperador at ang Barya noon…
68 napabagsak
pones na diyos ang kanilang
kanilang paniniwalang mito at alamat na ang kanilng emperador ay anak ng diyos. Ito daw ay binaba
mula sa langit at itinatag ang lungsod ng diyos.
62. ANG KAISIPANG BANAL (DIVINE ORIGIN) • Sila daw ay nagturo sa mga tao ang mga kailangan nilang
malaman para sa pang-araw-araw na buhay.
(c.770-

8. kanilang sinasakupan.
iblib
na mga kabundukan sa Timog-
monumentong Prambanan at Angkor Wat. Itinayo ito para ipagdiwang ang mala- diyos na
ga diyos at diyosa ay para
ang kapangyarihan ng mga “God King” ay para sa katatagan, kapayapaan, at tagumpay sa kanyang
kaharian.
65. ANG LIPUNAN NG SINAUNA
ku
may ibat- ibang hanapbuhay.
-buhay ay nagbibigay nga oportunidad na tumaas ang kanilang antas o yaman
may kapangyarihan.
- ang terminong ito ay hango sa
- - mga mandirigma
- ang mga pangkariniwang mamamayan na maaaring mga mangangalakal, artisano, magsasaka
- pinakamababang uri sa lipunan na maaaring ang mga nasakop na mga Indian at maging
ang mga inanak o inapo ng Aryan na nakapag-
antas na tinatawag na outcaste o mga untouchable
itinuturing nilang pinakamababa sa lipunan.
mga bilang sa mga ruling class ay ang
mga magsasaka, mangangalakal, kawal, at ang mga artisano.
hanap- gawa ay nahati sa 4 na antas ito ay ang: 1.) ang mga scholar ang

9. sumusunod ay ang mga artisano sila ay ang mga may taglay na gumawa ng gamit gawa sa metal nandito
rin ang mga sandata.
silang nagagawa para sa pamahalaan at sila rin ay nabubuhay lamang sa gawa ng ibang tao.
72. ANG LIPUNAN NG SINAUNANG TIMOG- - 1432 CE),
sinusundan naman
mababa ang kanilang antas.
73. ANG KALAGAYANG LEGAL AT TRADISYON NG KABABAIHAN SA IBA’T IBANG URI NG PAMUMUHAY SA
ASYA
-aasawa ng isang babaing miyembro ng pamilya ay
Mesopotamia ay may bahagi na dapat
siya ay nanunungkol sa isang makapangyarihang pamilya.
bae ay sinasanay gumawa ng gawaing bahay simula palang sa
-sakaling mamatay ang lalaki ay ikakasal ang kapatid o iba’t-ibang kamag-anak
ng lalaki sakaling wala itong kapatid.
ay may kalayaan na lumabas sa kanilang mga tahananupang mamili, magtinda, o makiisa sa mga bagay
na may kinalaman sa bagay na -arian,
nito ang
sa panahon noonang kaniyang temple ay binubuo ng higit sa 100 na kababaihan na may iba’t ibang
panunungkulan.
ang si Enheduanna, anak ni Haring Sargon ng Akkad bilang babaing
pari sa templong Moon-
78. ANG KABAB
sahan ng kamatayan.

10. ritwal na walang paggalang sa babae ay walang saysay.
-aalok ng
-aasaw ay tatlong beses ang tanda ng lalaki sa kanyang
anak ng nagdalaga na ay nakgagawa ng isang
paglabag sa batas na kasing-kasama ng pagpapalaglag ng bata.
- ito ay ang pera o ari-arian na binabayad ng lalaki
- ito ay ang paglipat ng kayamanan o ari-arian ng pamilya ng babae sa
pamilya ng lalaki. Binibenta ng mga bride ang kanilang mga mahahalagang bagay para makayanan ang
mga panahon ng ka -aral ang karamihan sa mga babae, kumpara sa mga lalaki.
-mana ang mga anak na babae ng mga ari-arian o kayamanan.
- - ito ay isang kustom ng
paglalagay masakit na tight binding sa mga paa ng mga batang babae para maiwasan ang paglaki nito.
- Ito ay ang katawagan sa nabagong itsura o
anyo ng paa na dumaan sa proseso ng - ito ay ang katawagan sa babaeng
nakatira sa bahay ng lalaki bilang isang pangalawang asawa.
kababaihang Heian ay gusto ng pantay na edukasyon, pag- asawa, at ang pagkaroon ng sariling ari-arian.
kababaihang tulad
ay binalewala ni Shogunatong Tokugawa.
mga dapat na ugali ng babae sa iba’t i
pamamagitan sa paglingkod sa magulang, magiging masunuring asawa, at mabuting ina sa kanyang mga
-asawa ay kinakailangang tumira sa bahay ng inasawa niiya habang-
babaeng Hapon ay dapat alagaan ang kanilang mha biyenan.
silang lumabas sa kanilang bahay kung wala silang takip sa mukha kung tawagin
85. BAHAGING GINAMPANAN NG KABABAIHAN SA PAGTATAGUYOD AT PAGPAPANATILI NG MGA
ASYANONG PAGPAPAHALAGA

11. ng umunlad ang agricultural na mga bagay ay