2. ‫ارشد‬ ‫کارشناسی‬
‫مدیریت‬‫تکنولوژی‬
‫گرایش‬‫استراتژیهای‬‫صنعتی‬ ‫توسعه‬
TECHNOLOGY MANAGEMENT
3 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

3. ‫ششم‬ ‫فصل‬
‫ساختار‬ ‫طراحی‬ ‫مبانی‬
‫سازمان‬
‫طراحی‬ ‫و‬ ‫تئوری‬
‫سازمان‬
‫استاد‬:‫پورعبدالهیان‬ ‫دکتر‬ ‫آقای‬ ‫جناب‬
‫کنندگان‬ ‫تهیه‬:، ‫بهمنی‬ ‫رضا‬ ‫حمید‬‫سید‬‫محمودی‬ ‫تقی‬

4. ‫پرداخت‬ ‫خواهیم‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫فصل‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫مطالبی‬ ‫فهرست‬:
‫هدف‬‫سازمان‬ ‫ساختار‬ ‫مبانی‬ ‫با‬ ‫آشنایی‬ ‫از‬
‫استراتژی‬ ‫و‬ ‫ساختار‬
‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫پردازش‬
‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬
‫و‬ ‫محصول‬ ‫نوع‬ ، ‫وظیفه‬ ‫نوع‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬
‫جغرافیایی‬ ‫منطقه‬
‫پیوندی‬ ‫ساختار‬
‫ماتریسی‬ ‫ساختار‬
‫ساختاری‬ ‫ضعف‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫نشانه‬
5 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

5. ‫میدانیم‬‫که‬‫یک‬‫شود‬ ‫می‬ ‫زیر‬ ‫موارد‬ ‫شامل‬ ‫ساختار‬:
1.‫دوایر‬ ‫تعداد‬(‫واحدها‬)
2.‫کنترل‬ ‫حیطه‬
3.‫سازمان‬ ‫بودن‬ ‫متمرکز‬ ‫یا‬ ‫رسمی‬ ‫حدود‬ ‫یا‬ ‫میزان‬
‫هدف‬‫جمع‬ ‫جا‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مطالب‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫فصل‬ ‫این‬ ‫ارائه‬ ‫از‬
‫و‬ ‫کنیم‬ ‫مشخص‬ ‫را‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬ ‫شیوه‬ ‫تا‬ ‫کنیم‬ ‫ارائه‬ ‫و‬ ‫آوری‬
‫کنیم‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫سازمانی‬ ‫نمودار‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬.‫راستا‬ ‫این‬ ‫در‬:
‫کنیم‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫را‬ ‫ساختار‬. . .
‫خواهند‬ ‫وجود‬ ‫سازمان‬ ‫در‬ ‫عمودی‬ ‫یا‬ ‫افقی‬ ‫بصورت‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫رابطه‬
‫دهیم‬ ‫می‬ ‫شرح‬ ‫داشت‬.‫کنیم‬ ‫می‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫سازمانی‬ ‫گوناگون‬ ‫های‬ ‫طرح‬
. . .
‫سازمانی‬ ‫فعال‬ ‫گروههای‬ ‫درباره‬(‫ماتریسی‬ ‫و‬ ‫پیوندی‬ ‫ساختارهای‬)
‫دهیم‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫بحث‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫استراتژیهایی‬. . .
6 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

6. ‫سازمان‬‫است‬.‫در‬‫تعریف‬‫ساختار‬‫سازمانی‬‫به‬‫سه‬‫رکن‬‫اصلی‬‫اشاره‬‫می‬
‫شود‬:
1-‫ساختار‬‫سازمانی‬‫تعیین‬‫کننده‬‫روابط‬‫رسمی‬‫گزارشگری‬‫در‬‫سازمان‬
‫است‬‫و‬‫نشان‬‫دهنده‬‫سطوحی‬‫است‬‫که‬‫در‬‫سلسله‬‫مراتب‬‫اداری‬‫وجود‬‫دارد‬
.
2-‫ساختار‬‫سازمانی‬‫تعیین‬‫کننده‬‫افرادی‬‫است‬‫که‬‫به‬‫صورت‬‫گروهی‬‫در‬
‫دوایر‬‫کار‬‫می‬‫کنند‬‫و‬‫تعیین‬‫کننده‬‫گروه‬‫بندی‬‫و‬‫دوایری‬‫است‬‫که‬‫در‬
‫کل‬‫سازمان‬‫وجود‬‫دارند‬.
3-‫ساختار‬‫سازمانی‬‫در‬‫بر‬‫گیرنده‬‫طرح‬‫سیستم‬‫هایی‬‫می‬‫شود‬‫که‬
‫بوسیله‬‫آنها‬‫فعالیتهای‬‫همه‬‫دوایر‬‫هماهنگ‬‫و‬‫یکپارچه‬‫می‬‫گردد‬.
‫این‬‫سیستم‬‫مسأله‬‫روابط‬‫متقابل‬(‫تعامل‬)‫کارکنان‬‫را‬‫در‬‫بر‬‫می‬
‫گیرد‬.
‫ساختار‬‫سازمانی‬‫تحت‬‫تأثیر‬‫محیط‬،‫تکنولوژی‬،‫اندازه‬،‫یا‬
‫بزرگی‬‫و‬‫هدفهای‬‫سازمان‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬.
7 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

7. ‫مدیری‬
‫ت‬
‫مهندسی‬
‫کیفیت‬
‫مالی‬‫فروش‬
‫تولید‬
‫محتوایی‬ ‫متغیرهای‬
‫ساختار‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫سازمان‬
‫گذارند‬ ‫می‬ ‫اثر‬.
‫هر‬‫متغیری‬‫بر‬‫ساختار‬‫سازمانی‬‫اثر‬‫میگذارد‬‫و‬‫فراتر‬
‫اینکه‬‫متغیر‬‫هایی‬‫چون‬‫محیط‬،‫تکنولوژی‬،‫هدفها‬‫و‬
‫اندازه‬‫سازمان‬‫نیز‬‫بر‬‫یکدیگر‬‫اثر‬‫می‬‫گذارند‬.
8 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

8. ‫ا‬‫اصول‬‫ساختار‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫استراتژی‬‫سازمان‬‫است‬‫و‬‫یک‬‫تغییر‬
‫در‬‫استراتژی‬‫بازار‬‫یا‬‫محصول‬‫می‬
‫تواند‬‫منجر‬‫به‬‫تغییر‬‫در‬‫سازمان‬
‫شود‬.‫ا‬‫خصوصا‬‫وقتی‬‫بین‬‫ساختار‬‫و‬
‫استراتژی‬‫رقابتی‬‫رابطه‬‫وجود‬
‫داشته‬‫باشد‬‫این‬‫موضوع‬‫بیشتر‬
‫مورد‬‫تحقیق‬‫و‬‫بررسی‬‫قرار‬‫خواهد‬
‫گرفت‬.
‫سه‬‫الگوی‬‫اصلی‬‫برای‬‫طراحی‬‫سازمان‬
:
‫الگوی‬‫شماره‬1:‫ساختار‬‫مبنتی‬‫بر‬‫وظیفه‬
‫اگر‬‫سازمانی‬‫برای‬‫تولید‬‫یک‬‫قلم‬‫محصول‬‫منحصر‬‫به‬‫فرد‬‫یا‬‫تنها‬‫چند‬
‫محصول‬‫یا‬‫ارائه‬‫چند‬‫خدمت‬(‫در‬‫یک‬‫بازار‬‫محدود‬)‫یک‬‫استراتژی‬‫در‬
‫پیش‬‫گیرد‬،‫ا‬‫معمول‬‫بهترین‬‫شکل‬‫ساختار‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫متمرکز‬‫و‬‫مبتنی‬‫بر‬
‫دوایر‬‫وظیفه‬‫ای‬‫باشد‬.
‫مدیریت‬
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
9 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

9. ‫ا‬‫اصول‬‫ساختار‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫استراتژی‬‫سازمان‬‫است‬‫و‬‫یک‬
‫تغییر‬‫در‬‫استراتژی‬‫بازار‬‫یا‬
‫محصول‬‫می‬‫تواند‬‫منجر‬‫به‬‫تغییر‬
‫در‬‫سازمان‬‫شود‬.‫ا‬‫خصوصا‬‫وقتی‬
‫بین‬‫ساختار‬‫و‬‫استراتژی‬‫رقابتی‬
‫رابطه‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد‬‫این‬
‫موضوع‬‫بیشتر‬‫مورد‬‫تحقیق‬‫و‬
‫بررسی‬‫قرار‬‫خواهد‬‫گرفت‬.
‫سه‬‫الگوی‬‫اصلی‬‫برای‬‫طراحی‬‫سازمان‬
:
‫مدیریت‬
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
‫الگوی‬‫شماره‬1:‫ساختار‬‫مبنتی‬‫بر‬‫وظیفه‬
‫اگر‬‫سازمانی‬‫برای‬‫تولید‬‫یک‬‫قلم‬‫محصول‬‫منحصر‬‫به‬‫فرد‬‫یا‬‫تنها‬‫چند‬
‫محصول‬‫یا‬‫ارائه‬‫چند‬‫خدمت‬(‫در‬‫یک‬‫بازار‬‫محدود‬)‫یک‬‫استراتژی‬‫در‬
‫پیش‬‫گیرد‬،‫ا‬‫معمول‬‫بهترین‬‫شکل‬‫ساختار‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫متمرکز‬‫و‬‫مبتنی‬‫بر‬
‫دوایر‬‫وظیفه‬‫ای‬‫باشد‬.
9 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

10. ‫ا‬‫اصول‬‫ساختار‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫استراتژی‬‫سازمان‬‫است‬‫و‬‫یک‬
‫تغییر‬‫در‬‫استراتژی‬‫بازار‬‫یا‬
‫محصول‬‫می‬‫تواند‬‫منجر‬‫به‬‫تغییر‬
‫در‬‫سازمان‬‫شود‬.‫ا‬‫خصوصا‬‫وقتی‬
‫بین‬‫ساختار‬‫و‬‫استراتژی‬‫رقابتی‬
‫رابطه‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد‬‫این‬
‫موضوع‬‫بیشتر‬‫مورد‬‫تحقیق‬‫و‬
‫بررسی‬‫قرار‬‫خواهد‬‫گرفت‬.
‫سه‬‫الگوی‬‫اصلی‬‫برای‬‫طراحی‬‫سازمان‬
:
‫الگوی‬‫شماره‬2:‫ساختار‬‫مبنتی‬‫بر‬‫محصول‬
‫هنگامی‬‫که‬‫یک‬‫سازمان‬‫به‬‫فعالیتها‬‫و‬‫محصولت‬‫خود‬‫تنوع‬‫می‬‫بخشد‬،
‫ا‬‫احتمال‬‫ساختار‬‫در‬‫مسیر‬‫تمرکز‬‫زدایی‬‫گام‬‫برمی‬‫دارد‬‫و‬‫واحدها‬‫و‬
‫بخشهای‬‫مستقل‬‫تشکیل‬‫می‬‫شود‬‫تا‬‫هر‬‫بخش‬‫بتواند‬‫به‬‫سرعت‬‫تصمیم‬‫بگیرید‬
.‫در‬‫اینصورت‬‫بهترین‬‫شکل‬‫ساختار‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫مبتنی‬‫بر‬‫محصول‬‫باشد‬.
‫مدیریت‬
‫واحد‬
‫محصول‬2
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
‫واحد‬
‫محصول‬1
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
10 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

11. ‫ا‬‫اصول‬‫ساختار‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫استراتژی‬‫سازمان‬‫است‬‫و‬‫یک‬
‫تغییر‬‫در‬‫استراتژی‬‫بازار‬‫یا‬
‫محصول‬‫می‬‫تواند‬‫منجر‬‫به‬‫تغییر‬
‫در‬‫سازمان‬‫شود‬.‫ا‬‫خصوصا‬‫وقتی‬
‫بین‬‫ساختار‬‫و‬‫استراتژی‬‫رقابتی‬
‫رابطه‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد‬‫این‬
‫موضوع‬‫بیشتر‬‫مورد‬‫تحقیق‬‫و‬
‫بررسی‬‫قرار‬‫خواهد‬‫گرفت‬.
‫سه‬‫الگوی‬‫اصلی‬‫برای‬‫طراحی‬‫سازمان‬
:
‫مدیریت‬
‫واحد‬
‫محصول‬2
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
‫واحد‬
‫محصول‬1
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
‫الگوی‬‫شماره‬2:‫ساختار‬‫مبنتی‬‫بر‬‫محصول‬
‫هنگامی‬‫که‬‫یک‬‫سازمان‬‫به‬‫فعالیتها‬‫و‬‫محصولت‬‫خود‬‫تنوع‬‫می‬‫بخشد‬،
‫ا‬‫احتمال‬‫ساختار‬‫در‬‫مسیر‬‫تمرکز‬‫زدایی‬‫گام‬‫برمی‬‫دارد‬‫و‬‫واحدها‬‫و‬
‫بخشهای‬‫مستقل‬‫تشکیل‬‫می‬‫شود‬‫تا‬‫هر‬‫بخش‬‫بتواند‬‫به‬‫سرعت‬‫تصمیم‬‫بگیرید‬
.‫در‬‫اینصورت‬‫بهترین‬‫شکل‬‫ساختار‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫مبتنی‬‫بر‬‫محصول‬‫باشد‬.
10 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

12. ‫ا‬‫اصول‬‫ساختار‬‫نشان‬‫دهنده‬
‫استراتژی‬‫سازمان‬‫است‬‫و‬‫یک‬
‫تغییر‬‫در‬‫استراتژی‬‫بازار‬‫یا‬
‫محصول‬‫می‬‫تواند‬‫منجر‬‫به‬‫تغییر‬
‫در‬‫سازمان‬‫شود‬.‫ا‬‫خصوصا‬‫وقتی‬
‫بین‬‫ساختار‬‫و‬‫استراتژی‬‫رقابتی‬
‫رابطه‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد‬‫این‬
‫موضوع‬‫بیشتر‬‫مورد‬‫تحقیق‬‫و‬
‫بررسی‬‫قرار‬‫خواهد‬‫گرفت‬.
‫سه‬‫الگوی‬‫اصلی‬‫برای‬‫طراحی‬‫سازمان‬
:
‫الگوی‬‫شماره‬3:‫ساختار‬‫ماتریسی‬
‫وقتی‬‫باید‬‫از‬‫یک‬‫سو‬‫کارایی‬‫داخلی‬‫سازمان‬‫را‬‫بال‬‫برد‬(‫تأکید‬‫بر‬
‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫دوایر‬‫وظیفه‬‫ای‬)‫و‬‫از‬‫سوی‬‫دیگر‬‫انعطاف‬‫پذیری‬‫را‬
‫افزایش‬‫داد‬(‫تأکید‬‫بر‬‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫واحدها‬‫و‬‫بخشهای‬‫مستقل‬)
‫به‬‫طوری‬‫که‬‫سازمان‬‫به‬‫صورت‬‫همزمان‬‫از‬‫عهده‬‫چنین‬‫کاری‬‫برآید‬‫سازمان‬
‫ناگزیر‬‫از‬‫ساختاری‬‫بنام‬‫ساختار‬‫ماتریسی‬‫استفاده‬‫می‬‫کند‬.
‫واحد‬1
‫مدیریت‬
‫و‬ ‫تحقیق‬
‫توسعه‬ ‫حسابداری‬ ‫تولید‬
‫واحد‬2
‫واحد‬3
11 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

13. ‫مناسب‬
‫پردازش‬ ‫ظرفیت‬
‫سازمان‬ ‫اطالعاتی‬
‫کننده‬ ‫تعیین‬ ‫که‬
‫عمودی‬ ‫ارتباط‬ ‫نوع‬
‫گروه‬ ‫و‬ ‫افقی‬ ،
‫فعالیتهاست‬ ‫بندی‬.
‫بخشی‬ ‫اثر‬
‫سازمان‬
‫اطالعاتی‬ ‫پردازش‬
‫سازمانی‬
، ‫هدفها‬ ‫به‬ ‫که‬
‫و‬ ‫تکنولوژی‬ ، ‫محیط‬
‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫اندازه‬
.
‫سازمان‬‫باید‬‫به‬‫گونه‬‫ای‬‫طرح‬‫ریزی‬‫شود‬‫که‬‫درآن‬
‫اطالعات‬‫به‬‫صورت‬‫افقی‬‫و‬‫عمودی‬‫رد‬‫و‬‫بدل‬،‫گردد‬‫تا‬
‫امور‬‫به‬‫صورت‬‫م‬‫قتضی‬‫انجام‬‫شود‬‫و‬‫در‬‫سایه‬‫هماهنگی‬
‫همه‬‫جانبه‬،‫سازمان‬‫به‬‫مقصود‬‫و‬‫مقصد‬‫خود‬‫برسد‬
‫ساختار‬‫سازمان‬‫باید‬‫با‬‫نیاز‬‫های‬‫اطالعاتی‬‫متناسب‬
‫گردد‬.‫اگر‬‫ساختار‬‫به‬‫این‬‫صورت‬‫نباشد‬،‫یا‬‫اینکه‬
‫اطالعات‬‫کافی‬‫به‬‫افراد‬،‫نرسد‬‫آنها‬‫باید‬‫وقت‬‫زیادی‬‫را‬
‫صرف‬‫پردازش‬‫اطالعاتی‬‫نمایند‬(‫که‬‫با‬‫توجه‬‫نوع‬‫کارشان‬
)‫اهمیت‬‫زیادی‬‫ندارد‬،‫و‬‫در‬‫نتیجه‬‫اثر‬‫بخشی‬‫سازمان‬
‫کاهش‬‫می‬‫باید‬.
12 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

14. ‫ارتباط‬( Linkage )‫؟‬ ‫چیست‬‫میزان‬‫ارکان‬ ‫بین‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫رابطه‬ ‫یا‬ ‫هماهنگی‬
‫سازمان‬‫گوییم‬ ‫می‬ ‫ارتباط‬ ‫را‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬.
1-‫زنجیره‬‫فرماندهی‬
2-‫اجرای‬‫و‬ ‫قوانین‬
‫مقررات‬
3-‫ایجاد‬‫جدید‬ ‫پست‬
4-‫سیستم‬‫رسمی‬ ‫های‬
‫اطالعاتی‬
1-‫سیستم‬‫های‬
‫اطالعاتی‬
2-‫تماس‬‫مستقیم‬
3-‫گروه‬‫کاری‬ ‫های‬
4-‫هماهنگ‬‫کننده‬
‫وقت‬ ‫تمام‬
5-‫تیم‬
13 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

15. ‫سازمان‬ ‫عمودی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫عاتی‬ ‫اطال‬ ‫های‬ ‫ارتباط‬:
( Vertical Linkage )
1-‫فرماندهی‬ ‫زنجیره‬:
‫در‬ ، ‫داند‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫حل‬ ‫راه‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫رو‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫ای‬ ‫مسئله‬ ‫یا‬ ‫مشکل‬ ‫با‬ ‫کارکنان‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫اگر‬
‫کند‬ ‫مراجعه‬ ‫بالتر‬ ‫مقام‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ، ‫اداری‬ ‫مراتب‬ ‫سلسه‬.
2-‫برنامه‬‫مقررات‬ ‫و‬ ‫ها‬:
‫اگر‬‫مسائلی‬‫که‬‫در‬‫سازمان‬‫به‬‫وجود‬‫می‬‫آید‬‫و‬‫تصمیماتی‬‫که‬‫باید‬‫در‬‫آن‬‫باره‬‫گرفت‬‫بیشتر‬‫به‬
‫صورت‬‫تکراری‬‫باشد‬،‫سازمان‬‫مقرراتی‬‫را‬‫تدوین‬‫یا‬‫روشهایی‬‫را‬‫مشخص‬‫می‬،‫کند‬‫که‬‫افراد‬
‫وکارکنان‬،‫به‬‫هنگام‬‫رو‬‫به‬‫رو‬‫شدن‬‫با‬‫آنها‬(‫بدون‬‫مراجعه‬‫به‬‫مدیران‬)،‫می‬‫توانند‬
‫واکنش‬‫مناسب‬‫از‬‫خود‬‫نشان‬‫دهند‬‫و‬‫اقدامات‬‫مقتضی‬‫به‬‫عمل‬‫آورند‬.
3-‫ایجاد‬‫جدید‬ ‫پست‬:
‫در‬‫سازمانهای‬‫رو‬‫به‬‫رشد‬‫یا‬‫در‬‫حال‬‫تغییر‬‫باید‬‫بر‬‫تعداد‬‫ارتباطات‬‫عمودی‬‫افزود‬.‫یک‬‫راه‬
‫این‬‫است‬‫که‬،‫در‬‫سلسله‬‫مراتب‬‫اداری‬،‫پست‬‫هایی‬‫را‬‫اضافه‬‫کرد‬‫مثل‬‫یک‬‫معاون‬.
4-‫سیستم‬‫عمودی‬ ‫عاتی‬ ‫اطال‬ ‫های‬(Vertical Information System):
‫سازمانها‬‫برای‬‫افزایش‬‫ظرفیت‬‫اطالعاتی‬‫خود‬،‫از‬‫یک‬‫نوع‬‫استراتژی‬‫استفاده‬‫می‬‫کنند‬،‫که‬
‫آنرا‬‫سیستم‬‫اطالعاتی‬‫عمودی‬‫می‬‫نامند‬.‫مدیران‬‫باید‬‫هر‬‫چند‬‫مدت‬‫یک‬‫بار‬،‫گزارش‬‫خود‬‫را‬‫به‬
‫مقامات‬‫بال‬‫بدهند‬‫در‬‫این‬‫سازمانها‬‫برای‬‫تماس‬‫و‬‫اطالع‬‫رسانی‬‫از‬‫سیستم‬‫های‬‫کامپیوتری‬
‫استفاد‬‫می‬‫شود‬.
‫در‬‫شرکت‬‫زیراکس‬‫خالصه‬ ‫و‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ‫ها‬ ‫داده‬ ‫این‬ ، ‫شود‬ ‫می‬ ‫خواهی‬ ‫نظر‬ ‫مشتری‬ ‫هزار‬ ‫چهل‬ ‫از‬ ‫ماه‬ ‫هر‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫داد‬ ‫سازمان‬ ‫بالی‬ ‫مقامات‬ ‫به‬ ‫نتیجه‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫می‬.
14 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

16. ‫سطح‬ ‫در‬ ‫عاتی‬ ‫اطال‬ ‫های‬ ‫ارتباط‬‫افقی‬‫سازمان‬:
( Horizontal Linkage )
2-‫تماس‬‫مستقیم‬:
‫در‬‫شرکت‬‫های‬‫بزرگ‬‫مثل‬‫آی‬.‫بی‬.‫ام‬‫و‬‫جنرال‬‫الکتریک‬‫مدیران‬‫تشویق‬‫می‬‫شوند‬‫تا‬‫با‬‫یکدیگر‬
‫تماس‬‫مستقیم‬‫داشته‬‫باشند‬.‫تماس‬‫مستقیم‬‫می‬‫تواند‬‫هماهنگی‬‫سازمان‬‫را‬‫بسیار‬‫بال‬‫برد‬.
3-‫گروه‬‫های‬‫کاری‬(Task Force):
‫یک‬‫گروه‬‫کاری‬‫کمیته‬‫ای‬‫است‬‫که‬‫به‬‫صورت‬‫موقت‬‫از‬‫نمایندگان‬‫چندین‬‫دایره‬‫که‬‫درگیر‬‫یک‬
‫مسئله‬‫هستند‬‫تشکیل‬‫می‬‫گردد‬.‫معمول‬‫برای‬‫حل‬‫مسائلی‬‫که‬‫بصورت‬‫موقتی‬‫در‬‫سازمان‬‫ها‬‫به‬‫وجود‬
‫می‬‫آید‬‫گروه‬‫های‬‫کاری‬‫تشکیل‬‫و‬‫ارتباطات‬‫افقی‬‫برقرار‬‫می‬‫شوند‬.
4-‫هماهنگ‬‫تمام‬ ‫کننده‬‫وقت‬(Full – Time Integrator):
‫معمول‬‫یک‬‫هماهنگ‬‫کننده‬‫تمام‬‫وقت‬‫دارای‬‫عنوانی‬‫چون‬‫مدیر‬‫تولید‬،‫مدیر‬‫طرح‬‫یا‬‫مدیر‬
‫برنامه‬‫است‬‫و‬‫مسئولیت‬‫هماهنگ‬‫کردن‬‫چندین‬‫دایره‬‫را‬‫بر‬‫عهده‬‫دارد‬.
‫همچنین‬‫یک‬‫فرد‬‫هماهنگ‬‫کننده‬‫می‬‫تواند‬‫مسئول‬‫یک‬‫طرح‬‫کامل‬‫باشد‬.‫کسی‬‫که‬‫بخواهد‬‫نقش‬‫یک‬
‫هماهنگ‬‫کننده‬‫را‬‫ایفا‬‫کند‬‫باید‬‫از‬‫مهارت‬‫های‬‫بسیار‬‫بالی‬‫برخوردار‬‫باشد‬.‫خود‬‫را‬‫درگیر‬
‫مسائل‬‫کند‬‫و‬‫تعارض‬،‫نزاع‬‫و‬‫کشمکشی‬‫را‬‫که‬‫در‬‫واحد‬‫ها‬‫به‬‫وجود‬‫آمده‬‫است‬‫به‬‫نفع‬‫سازمان‬
‫حل‬‫نماید‬.
5-‫تیم‬:
‫تشکیل‬‫تیم‬‫از‬‫مستحکم‬‫ترین‬‫ارتباطاتی‬‫است‬‫که‬‫سازمانها‬‫به‬‫صورت‬‫افقی‬‫بین‬‫دوایر‬(‫واحد‬‫ها‬
)‫برقرار‬‫می‬‫کنند‬.‫اگر‬‫وضع‬‫به‬‫گونه‬‫ای‬‫باشد‬‫که‬‫دوایر‬‫سازمانی‬‫در‬‫یک‬‫دوره‬‫بلند‬‫مدت‬‫به‬
‫صورت‬‫هماهنگ‬‫کارکنند‬،‫در‬‫آن‬‫صورت‬‫راه‬‫حل‬‫مساله‬‫در‬‫این‬‫است‬‫که‬‫افراد‬‫آن‬‫دوایر‬‫یک‬‫گروه‬
‫تخصصی‬‫همیشگی‬‫به‬‫وجود‬‫آید‬.
‫شرکت‬‫بوئینگ‬‫برای‬‫طراحی‬‫وتولید‬‫هواپیمای‬‫مدل‬777‫دویست‬‫وپنجاه‬‫تیم‬‫تشکیل‬‫داد‬‫و‬‫برای‬‫هریک‬‫از‬
‫قسمت‬‫های‬‫مهم‬‫بدنه‬‫و‬‫موتور‬‫هواپیما‬‫یک‬‫تیم‬‫ویژه‬‫تشکیل‬‫شده‬‫بود‬.
15 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

17. ‫تیم‬
‫هماهنگ‬ ‫یا‬ ‫رابط‬
‫وقت‬ ‫تمام‬ ‫کننده‬
‫کاری‬ ‫گروههای‬
‫مستقیم‬ ‫تماس‬
‫های‬ ‫سیستم‬
‫اطالعاتی‬
‫های‬ ‫سیستم‬
‫اطالعاتی‬‫عمودی‬
‫پستهای‬ ‫افزودن‬
‫به‬ ‫جدید‬‫سازمان‬
‫و‬ ‫قوانین‬ ‫تدوین‬
‫مقررات‬
‫زنجیره‬ ‫تشکیل‬
‫فرماندهی‬
‫های‬ ‫واحد‬ ‫که‬ ‫روشی‬ ‫یا‬ ‫راه‬ ، ‫اطالعاتی‬ ‫ظرفیت‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫هماهنگ‬ ‫سازمانی‬.
‫کنترل‬ ‫و‬ ‫افقی‬ ‫ارتباط‬‫سازمان‬
‫و‬‫سازمان‬‫در‬‫افقی‬‫هماهنگی‬‫میزان‬
‫نیاز‬‫مورد‬‫کنترل‬
‫و‬‫سازمان‬‫در‬‫عمودی‬‫هماهنگی‬‫میزان‬
‫نیاز‬‫مورد‬‫کنترل‬
‫های‬ ‫واحد‬ ‫که‬ ‫روشی‬ ‫یا‬ ‫راه‬ ، ‫اطالعاتی‬ ‫ظرفیت‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫هماهنگ‬ ‫سازمانی‬.
‫ارتباط‬‫عمودی‬‫کنترل‬ ‫و‬‫سازمان‬
‫پای‬
‫ین‬
‫پای‬
‫ین‬
‫بال‬
‫پای‬
‫ین‬
‫بال‬
‫بال‬
‫پای‬
‫ین‬
‫بال‬
16 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

18. ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬:
‫حال‬‫که‬‫با‬‫پردازش‬‫اطالعات‬‫در‬‫سطوح‬‫مختلف‬‫ساختار‬
‫سازمانی‬‫آشنا‬‫شدیم‬‫به‬‫طراحی‬‫ساختار‬‫سازمانی‬‫می‬
‫پردازیم‬.
‫به‬‫طور‬‫کلی‬‫در‬‫طراحی‬‫ساختار‬‫سازمانی‬‫سه‬‫چیز‬‫باید‬
‫رعایت‬‫شود‬:
1-‫تعیین‬‫کارهایی‬‫که‬‫باید‬‫انجام‬‫شود‬.
2-‫زنجیره‬‫فرماندهی‬
3-‫طبقه‬‫بندی‬‫دوایر‬(‫گروه‬‫بندی‬‫واحد‬‫های‬‫سازمانی‬)
17 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

19. 1-‫تعیین‬‫کارهایی‬‫که‬‫باید‬‫انجام‬‫شود‬:
‫موجودیت‬‫دوایر‬‫سازمانی‬‫برای‬‫این‬‫است‬‫تا‬‫کارهایی‬‫که‬‫از‬‫نظر‬‫سازمان‬‫اهمیت‬
‫دارند‬،‫انجام‬‫شود‬.
2-‫زنجیره‬‫فرماندهی‬:
‫سازمان‬‫ها‬‫از‬‫طریق‬‫ایجاد‬‫زنجیره‬‫فرماندهی‬،‫شیوه‬‫گزارشگری‬‫را‬‫مشخص‬‫می‬‫کنند‬
‫که‬‫در‬‫نمودار‬‫سازمانی‬‫به‬‫صورت‬‫خطوط‬‫عمودی‬‫نمایان‬‫می‬‫گردد‬.‫این‬‫خطوط‬‫همه‬
‫افراد‬‫را‬‫در‬‫سازمان‬‫به‬‫یکدیگر‬‫وصل‬‫می‬‫کنند‬‫و‬‫مشخص‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫افراد‬‫باید‬
‫گزارش‬‫کار‬‫خود‬‫را‬‫به‬‫چه‬‫افرادی‬‫بدهند‬.‫در‬‫یک‬‫سازمان‬‫بزرگ‬،‫مثل‬‫شرکت‬‫نفت‬
‫استاندارد‬‫باید‬‫بیش‬‫از‬‫صد‬‫نمودار‬‫سازمانی‬‫کشید‬‫تا‬‫رابطه‬‫بین‬‫هزاران‬‫کارگر‬‫و‬
‫کارمند‬‫مشخص‬‫شود‬.
3-‫طبقه‬‫بندی‬‫دوایر‬(‫گروه‬‫بندی‬‫واحد‬‫های‬‫سازمانی‬):
‫سازمان‬‫می‬‫تواند‬‫افراد‬‫را‬‫براساس‬‫نوع‬‫فعالیت‬،‫نوع‬‫محصول‬‫و‬‫یا‬‫نوع‬‫مصرف‬‫کننده‬‫گروه‬
‫بندی‬‫و‬‫آنها‬‫را‬‫در‬‫دایره‬‫خاصی‬‫قرار‬‫دهد‬‫و‬‫یا‬‫آنها‬‫را‬‫در‬‫چارت‬‫های‬‫دو‬‫ساختاری‬
‫قرار‬‫دهد‬.
18 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

20. ‫مدیر‬
‫اجرایی‬
‫مهندسی‬
‫بازاری‬
‫ابی‬ ‫تولید‬
‫مدیر‬
‫اجرایی‬
‫خط‬
‫تولید‬
‫خط‬
‫تولید‬
‫خط‬
‫تولید‬
‫مدیر‬
‫اجرایی‬
‫شرق‬
‫امریکا‬
‫غرب‬
‫امریکا‬ ‫کانادا‬
‫مدیر‬
‫اجرایی‬
‫بازاریابی‬ ‫تولید‬
‫تولید‬
‫شماره‬1
‫تولید‬
‫شماره‬1
19 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

21. ‫ساختار‬‫وظیفه‬‫ای‬‫و‬‫ارتباطات‬‫افقی‬‫در‬‫سازمان‬:
‫اگر‬‫سازمانی‬‫دارای‬‫ساختار‬‫وظیفه‬‫ای‬‫باشد‬‫و‬‫به‬‫مرور‬‫رشد‬‫کند‬،‫متوجه‬
‫می‬‫شود‬‫که‬‫نمیتواند‬‫دوایر‬(‫واحدهای‬)‫خود‬‫را‬‫هماهنگ‬‫کند‬.‫اگر‬‫وضع‬
‫به‬‫گونه‬‫ای‬‫باشد‬‫که‬‫سازمان‬‫باید‬‫به‬‫سرعت‬‫خود‬‫را‬‫با‬‫محیط‬‫وفق‬‫دهد‬‫یا‬
‫با‬‫نوعی‬‫تکنولوژی‬‫پیشرفته‬‫خود‬‫را‬‫هماهنگ‬‫کند‬‫متوجه‬‫خواهد‬‫شد‬‫که‬‫در‬
‫این‬‫راهها‬‫چندان‬‫موفق‬‫نخواهد‬‫بود‬.‫سازمان‬‫برای‬‫حل‬‫چنین‬‫مشکالتی‬‫سعی‬
‫می‬‫کند‬‫نوعی‬‫ارتباط‬‫افقی‬‫بین‬‫دوایر‬‫خود‬‫بر‬‫قرار‬‫کند‬.(‫با‬‫استفاده‬
‫از‬‫افرادی‬‫بنام‬‫رابط‬)
20 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬
‫مهندسان‬‫در‬‫دایره‬‫مهندسی‬‫مستقر‬‫می‬‫گردند‬‫و‬
‫معاون‬‫رئیس‬‫مهندسی‬‫مسئول‬‫همه‬‫فعالیتهای‬‫مهندسی‬
‫سازمان‬‫می‬‫شود‬.
‫اگر‬‫محیط‬‫دارای‬‫ثبات‬‫باشد‬‫و‬‫اگر‬‫سازمان‬‫از‬
‫نوعی‬‫تکنولوژی‬‫استفاده‬‫کند‬‫که‬‫یکنواخت‬‫و‬‫عادی‬
‫باشد‬‫و‬‫نیز‬‫دوایر‬‫سازمانی‬‫وابستگی‬‫زیادی‬‫به‬
‫یکدیگر‬‫نداشته‬‫باشند‬،‫چنین‬‫ساختاری‬‫بسیار‬
‫موثر‬‫واقع‬‫خواهد‬‫شد‬.
‫اگر‬‫سازمان‬‫کوچک‬‫یا‬‫متوسط‬‫باشد‬‫یا‬‫تعداد‬‫اندکی‬
‫محصول‬‫تولید‬‫نماید‬‫چنین‬‫ساختاری‬‫بسیار‬‫مناسب‬
‫خواهد‬‫بود‬‫در‬‫اینصورت‬‫تصمیمات‬‫بر‬‫عهده‬‫بالترین‬
‫مقام‬‫سازمان‬‫گذارده‬‫می‬‫شود‬‫و‬‫به‬‫صورت‬‫متمرکز‬
‫عمل‬‫می‬‫کند‬.

22. ‫محصول‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬
(Divisional Structure):
(Self–Contained Units)‫می‬‫نامند‬.
‫در‬‫این‬‫ساختار‬‫بخشهای‬‫مختلف‬‫سازمان‬‫بر‬
‫اساس‬‫نوع‬‫محصول‬،‫نوع‬‫خدمت‬،‫گروهی‬‫از‬
‫محصولت‬،‫نوع‬‫کار‬،‫طرح‬‫ها‬‫یا‬‫برنامه‬‫های‬
‫اصلی‬‫یا‬‫بر‬‫حسب‬‫مراکز‬‫سودهی‬،‫سازماندهی‬
‫می‬‫شوند‬.
‫این‬‫نوع‬‫سازمان‬‫انعطاف‬‫پذیری‬‫ا‬‫نسبتا‬‫زیادی‬
‫دارد‬‫و‬‫می‬‫تواند‬‫تغییر‬‫کند‬،‫زیرا‬‫واحدها‬
‫کوچکتر‬‫می‬‫شوند‬‫و‬‫میتوانند‬‫خود‬‫را‬‫با‬
‫تغییرات‬‫وفق‬‫دهند‬‫در‬‫اینصورت‬‫در‬‫سلسله‬
‫مراتب‬،‫مدیران‬‫رده‬‫پایین‬‫از‬‫اختیارات‬
‫بیشتری‬‫برخوردارند‬‫و‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫به‬‫صورت‬
‫غیر‬‫متمرکز‬‫است‬.
21 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

23. ‫منطقه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫طراحی‬
‫جغرافیایی‬:
‫خاصی‬‫داشته‬‫باشند‬،‫هر‬‫واحدی‬‫از‬‫سازمان‬
‫که‬‫در‬‫یک‬‫منطقه‬‫خاص‬‫جغرافیایی‬‫قرار‬‫می‬
‫گیرد‬‫می‬‫کوشد‬‫تا‬‫همه‬‫نیازهای‬‫ذی‬‫ربط‬‫آن‬
‫ناحیه‬‫را‬‫تامین‬‫کند‬.
‫در‬‫این‬‫سازمانها‬‫مسأله‬‫ایجاد‬‫هماهنگی‬‫در‬
‫بین‬‫واحدهای‬‫هر‬‫منطقه‬‫مورد‬‫تأکید‬‫و‬‫توجه‬
‫است‬‫و‬‫سازمان‬‫نمی‬‫کوشد‬‫تا‬‫بین‬‫همه‬‫مناطق‬
‫جغرافیایی‬،‫یا‬‫در‬‫سراسر‬‫کشور‬‫هماهنگی‬
‫ایجاد‬‫کند‬.‫در‬‫اینصورت‬‫در‬‫این‬‫نوع‬
‫ساختار‬‫نیز‬‫همانند‬‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫محصول‬
‫در‬‫سلسله‬‫مراتب‬،‫مدیران‬‫رده‬‫پایین‬‫از‬
‫اختیارات‬‫بیشتری‬‫برخوردارند‬‫و‬‫تصمیم‬‫گیری‬
‫به‬‫صورت‬‫غیر‬‫متمرکز‬‫است‬.
‫کمپانی‬‫بوزال‬‫یکی‬‫از‬‫بزرگترین‬
‫طراحان‬‫و‬‫تولید‬‫کنندگان‬‫اگزوز‬‫در‬
‫جهان‬‫است‬‫که‬‫ساختار‬‫سازمانی‬‫آن‬
‫مبتنی‬‫بر‬‫منطقه‬‫جغرافیایی‬‫است‬.
22 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

24. 23 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

25. ‫ساختاری‬ ‫دو‬ ‫سازمانهای‬:
o‫پیوندی‬ ‫ساختار‬(Hybrid Structure):
‫این‬‫ساختار‬‫ترکیبی‬‫است‬‫از‬‫ساختار‬
‫مبتنی‬‫بر‬‫نوع‬‫محصول‬‫و‬‫ساختار‬‫مبتنی‬
‫بر‬‫نوع‬‫وظیفه‬(‫یا‬‫اینکه‬‫ترکیبی‬‫است‬
‫از‬‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫نوع‬‫محصول‬‫و‬
‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫مناطق‬‫جغرافیایی‬)
‫سازمانی‬‫که‬‫دارای‬‫چنین‬‫ساختاری‬
‫باشد‬،‫به‬‫اصطالح‬‫می‬‫گویند‬‫که‬
‫ساختار‬‫پیوندی‬‫دارد‬.
‫رئیس‬
‫عالی‬ ‫مشاور‬ ‫انسانی‬ ‫منابع‬ ‫مدیر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫معاون‬
‫مواد‬ ‫معاون‬
‫سوختی‬
‫بازاریابی‬
‫و‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫اقتصادی‬ ‫امور‬
‫توزیع‬ ‫و‬ ‫عرضه‬
‫تولید‬
‫مواد‬ ‫معاون‬
‫روغنی‬
‫بازاریابی‬
‫و‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫اقتصادی‬ ‫امور‬
‫توزیع‬ ‫و‬ ‫عرضه‬
‫تولید‬
‫مواد‬ ‫معاون‬
‫شیمیایی‬
‫بازاریابی‬
‫و‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫اقتصادی‬ ‫امور‬
‫توزیع‬ ‫و‬ ‫عرضه‬
‫تولید‬
‫تهسیالت‬ ‫معاون‬
‫پاالیشگاه‬ ‫شش‬
‫مالی‬ ‫امور‬ ‫معاون‬ ‫منابع‬ ‫ارشد‬ ‫معاون‬
‫استراتژی‬ ‫و‬
‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫مدیر‬
‫امور‬ ‫مدبر‬
‫عمومی‬
‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مدیر‬
‫محیط‬ ‫بررسی‬ ‫و‬
‫ویژگیها‬:
‫هریک‬‫از‬‫واحد‬‫ها‬‫می‬‫توانند‬،‫در‬‫رابطه‬‫با‬‫برخی‬‫از‬‫کارها‬،‫با‬
‫استقالل‬‫نسبی‬‫اقدام‬‫نمایند‬.‫با‬‫وجود‬‫این‬،‫برخی‬‫از‬‫امور‬‫هم‬‫به‬‫صورت‬
‫متمرکز‬‫در‬‫می‬‫آیند‬‫و‬‫دفــاتر‬‫مرکزی‬‫درباره‬‫آنها‬‫تصمیم‬‫می‬،‫گیرند‬‫یا‬
‫آنها‬‫را‬‫به‬‫اجرا‬‫در‬‫می‬‫آورند‬.‫این‬‫سازمانها‬‫با‬‫بهره‬‫گیری‬‫از‬
‫ویژگیهای‬‫دو‬‫ساختار‬‫مختلف‬(‫ساختار‬‫مبتنی‬‫بر‬‫نوع‬‫محصول‬‫و‬‫ساختار‬
‫مبتنی‬‫بر‬‫نوع‬‫وظیفه‬)‫می‬‫کوشند‬‫تا‬‫از‬‫نقاط‬‫قوت‬‫هر‬‫دو‬‫ساختار‬‫بهره‬
‫مند‬‫شوند‬،‫ولی‬‫از‬‫نقاط‬‫ضعف‬‫آنها‬‫اجتناب‬‫کنند‬.
‫ساختار‬‫سازمانی‬‫پیوندی‬،‫متعلق‬‫به‬
‫شرکت‬‫فرآورده‬‫های‬‫نفتی‬‫سان‬
Sun Petroleum Company
24 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

26. ‫ساختاری‬ ‫دو‬ ‫سازمانهای‬:
o‫ماتریسی‬ ‫ساختار‬(Matrix Structure):
‫سازمان‬‫هایی‬‫که‬‫چندین‬‫نوع‬
‫محصول‬‫یا‬‫خدمت‬،‫تولید‬‫یا‬
‫ارائه‬‫می‬‫کنند‬‫می‬‫توانن‬‫د‬‫از‬
‫نوعی‬‫ساختار‬‫به‬‫نام‬‫ساختار‬
‫ماتریسی‬‫استفاد‬‫کنند‬.‫برای‬
‫مثال‬‫امکان‬‫دارد‬،‫یک‬‫بخش‬‫از‬
‫محیط‬‫به‬‫تخصص‬‫فنی‬‫نیاز‬‫داشته‬
‫باشد‬‫و‬‫بخش‬‫دیگر‬‫باید‬(‫از‬
‫نظر‬‫نوع‬‫محصول‬)‫به‬‫سرعت‬‫خود‬
‫را‬‫با‬‫تغییرات‬‫محیط‬‫وفق‬‫دهد‬.
‫ویژگیها‬:
‫به‬‫جای‬‫اینکه‬‫سازمان‬‫به‬‫قسمت‬‫های‬‫جداگانه‬‫تقسیم‬‫شود‬(‫مثل‬‫ساختار‬
‫پیوندی‬)‫در‬‫این‬‫ساختار‬،‫مدیران‬‫دوایر‬‫تخصصی‬‫و‬‫دوایر‬‫تولیدی‬‫دارای‬
‫اختیارات‬‫ا‬‫کامال‬‫برابرند‬،‫و‬‫کارکنان‬‫و‬‫اعضای‬‫سازمان‬‫باید‬‫گزارش‬‫خود‬
‫را‬‫به‬‫مدیران‬‫و‬‫رؤسای‬‫هر‬‫دو‬‫واحد‬‫بدهند‬.
‫رئیس‬
‫عملیات‬ ‫مدیر‬
‫تولید‬
‫محصول‬ ‫مدیر‬
B
‫محصول‬ ‫مدیر‬
C
‫محصول‬ ‫مدیر‬
D
‫محصول‬ ‫مدیر‬
A`
‫معاون‬
‫طراحی‬
‫تولید‬ ‫معاونت‬
‫معاون‬
‫بازاریابی‬
‫کل‬ ‫رئیس‬
‫حسابداری‬
‫اجرایی‬ ‫مدیر‬
25 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

27. ‫ماتریسی‬ ‫ساختار‬ ‫برای‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫شرایط‬:
‫اول‬ ‫شرط‬:
‫دوایر‬‫تولید‬‫بر‬‫سازمان‬‫فشار‬‫می‬‫آورند‬‫که‬‫در‬‫منابع‬‫کمیاب‬‫آن‬‫سهم‬
‫متناسبی‬‫داشته‬‫باشند‬.‫سازمان‬‫مزبور‬‫نه‬‫چندان‬‫بزرگ‬‫و‬‫نه‬‫چندان‬‫کوچک‬
‫است‬.‫بلکه‬‫از‬‫نظر‬‫اندازه‬،‫در‬‫رده‬‫وسط‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫تعداد‬‫خطوط‬
‫تولید‬‫آن‬‫هم‬‫در‬‫حد‬‫متوسط‬‫است‬.
‫دوم‬ ‫شرط‬:
‫سازمان‬‫به‬‫وسیله‬‫محیط‬‫تحت‬‫فشار‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫تا‬‫دو‬‫یا‬‫چند‬‫نوع‬
‫محصول‬‫ضد‬‫و‬‫نقیض‬‫ارائه‬‫کند‬،‫یعنی‬،‫از‬‫یک‬‫سو‬‫باید‬‫به‬‫کیفیت‬‫فنی‬
‫محصول‬‫توجه‬‫کند‬‫و‬‫از‬‫سوی‬‫دیگر‬،‫باید‬‫همواره‬‫در‬‫پی‬‫نو‬‫آوری‬‫و‬‫عرضه‬
‫محصولت‬‫جدید‬‫باشد‬(‫که‬‫ساختار‬‫آن‬‫باید‬‫مبتنی‬‫بر‬‫نوع‬‫محصول‬‫باشد‬)
‫وجود‬‫این‬‫نوع‬‫فشار‬‫نوعی‬‫تعادل‬‫یا‬‫توازن‬‫برقرار‬‫کند‬.
‫سوم‬ ‫شرط‬:
‫محیط‬‫سازمان‬‫پیچیده‬‫و‬‫نامطمئن‬‫است‬.‫محیط‬‫خارج‬‫به‬‫صورت‬‫دائم‬‫در‬‫حال‬
‫تغییر‬‫است‬‫و‬‫دوایر‬‫سازمانی‬‫مجبور‬‫هستند‬،‫به‬‫میزان‬‫بسیار‬‫زیادی‬‫به‬
‫یکدیگر‬‫وابسته‬‫باشند‬،‫و‬‫برای‬‫ایجاد‬‫هماهنگی‬،‫باید‬‫بخشی‬‫از‬‫اطالعات‬
،‫در‬‫سطوح‬‫عمودی‬‫و‬‫افقی‬‫پردازش‬‫و‬‫رد‬‫و‬‫بدل‬‫شود‬.
26 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

28. ‫نقش‬‫های‬‫کلیدی‬‫در‬‫ساختار‬‫ماتریسی‬:
‫کارکردن‬‫در‬‫سازمانی‬‫که‬‫ساختار‬‫ماتریسی‬‫است‬،‫چندان‬‫ساده‬‫نیست‬،‫زیرا‬
‫کسی‬‫که‬‫بخواهد‬‫در‬‫چنین‬‫سازمانی‬‫کارکند‬،
(‫در‬‫مقایسه‬‫با‬‫شخصی‬‫دیگری‬‫که‬‫تنها‬‫در‬‫برار‬‫یک‬‫رئیس‬‫مسئول‬‫است‬)‫باید‬
‫مقدار‬‫زیادی‬‫مهارت‬‫ویژه‬‫و‬‫تازه‬‫داشته‬‫باشد‬.
1.‫رهبر‬‫ارشد‬:‫رهبر‬‫ارشد‬‫همان‬‫رئیس‬‫مجموعه‬‫است‬‫و‬‫در‬‫هر‬‫ساختار‬
‫سازمانی‬‫نقش‬‫رئیس‬‫یا‬‫فرمانده‬‫را‬‫دارد‬.‫نخستین‬‫مسئولیت‬‫وی‬‫این‬‫است‬
‫که‬‫بین‬‫مدیران‬‫دوایر‬‫و‬‫مدیران‬‫برنامه‬‫ها‬‫نوعی‬‫تعادل‬‫بر‬‫قرار‬‫کند‬.
2.‫رئیس‬‫ماتریس‬:‫مسأله‬‫ای‬‫که‬‫رؤسای‬‫ماتریس‬‫با‬‫آن‬‫رو‬‫به‬‫رو‬‫هستند‬،
‫این‬‫است‬‫که‬‫آنان‬‫برای‬‫کنترل‬‫زیر‬‫دستان‬‫خود‬،‫اختیار‬‫کامل‬‫ندارند‬.
‫این‬‫مدیران‬‫باید‬‫برای‬‫مسئولیت‬‫های‬‫خود‬،‫با‬‫یکدیگر‬‫همکاری‬‫کنند‬.
3.‫کارکنانی‬‫که‬‫به‬‫دو‬‫رئیس‬‫گزارش‬‫می‬‫دهند‬:‫اغلب‬‫کارمند‬‫دو‬‫رئیسه‬‫تحت‬
‫فشار‬‫روانی‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫تشویق‬‫ها‬‫و‬‫اضطراب‬‫های‬‫زیادی‬‫را‬‫تجربه‬‫می‬
‫کند‬.
27 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

29. ‫ماتریسی‬ ‫ساختار‬ ‫پیوندی‬ ‫ساختار‬ ‫محصول‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫ساختار‬ ‫وظیفه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫ساختار‬ ‫عنوان‬
‫ماتریسی‬ ‫پیوندی‬ ‫محصول‬ ‫وظیفه‬ ‫ساختار‬
‫محتوا‬
‫زیاد‬ ‫اطمینان‬ ‫عدم‬
‫تقاضای‬ ، ‫زیاد‬ ‫تا‬ ‫متوسط‬ ‫اطمینان‬ ‫عدم‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫تغییر‬ ‫مرتب‬ ‫مشتریان‬.
‫حال‬ ‫در‬ ، ‫زیاد‬ ‫تا‬ ‫متوسط‬ ‫اطمینان‬ ‫عدم‬
‫تغییر‬
‫اندک‬ ‫اطمینان‬ ‫عدم‬ ، ‫ثبات‬ ‫با‬ ‫محیط‬
‫وابسته‬ ‫یکدیگر‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫واحد‬ ، ‫پیچیده‬
‫بین‬ ‫وابستگی‬ ‫مقدار‬ ‫،با‬ ‫پیشرفته‬ ‫یا‬ ‫عادی‬
‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫دوایر‬.
‫وابسته‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫بسیار‬ ‫دوایر‬ ، ‫پیچیده‬
‫اند‬.
‫بین‬ ‫وابستگی‬ ، ‫یکنواخت‬ ‫و‬ ‫عادی‬
‫اندک‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬
‫تکنولوژی‬
‫تولید‬ ‫خط‬ ‫چند‬ ‫تنها‬ ، ‫متوسط‬ ‫بزرگ‬ ‫بزرگ‬ ‫متوسط‬ ‫تا‬ ‫کوچک‬ ‫سازمان‬ ‫اندازه‬
‫فنی‬ ‫تخصص‬ ‫و‬ ‫محصول‬ ‫در‬ ‫نوآوری‬ ، ‫متضاد‬
، ‫خارجی‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫سازمان‬ ‫بودن‬ ‫بخشی‬ ‫اثر‬
‫کارایی‬ ‫و‬ ‫محیط‬ ‫با‬ ‫سازش‬ ‫و‬ ‫پذیری‬ ‫انعطاف‬
‫اثر‬ ، ‫محیط‬ ‫با‬ ‫سازش‬ ، ‫مشتری‬ ‫رضایت‬
‫سازمان‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫در‬ ‫بخشی‬
‫بالی‬ ‫،کیفیت‬ ‫سازمانی‬ ‫درون‬ ‫کارایی‬
‫فنی‬
‫هدفها‬
‫و‬ ‫سازمانی‬ ‫دوایر‬ ‫های‬ ‫قدرت‬ ‫بین‬ ‫تعادل‬ ‫کردن‬ ‫برقرار‬
‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫مجریان‬
‫بر‬ ‫تأکید‬ ‫نوعی‬ ، ‫تولید‬ ‫خط‬ ‫بر‬ ‫تاکید‬
‫سازمانی‬ ‫دوایر‬
‫محصول‬ ‫نوع‬ ‫بر‬ ‫تأکید‬ ‫تخصصی‬ ‫های‬ ‫برهدف‬ ‫تأکید‬ ‫عملیاتی‬ ‫های‬ ‫هدف‬
‫های‬‫سیستم‬
‫درون‬
‫سازمانی‬
‫و‬ ‫ها‬ ‫برنامه‬ ‫مدیران‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫نقیض‬ ‫و‬ ‫ضد‬ ‫های‬ ‫سیستم‬
‫سازمانی‬ ‫دوایر‬
، ‫تولیدی‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫برای‬ ‫سود‬ ‫مراکز‬ ‫وجود‬
‫مرکزی‬ ‫دفاتر‬ ‫برای‬ ‫هزینه‬ ‫مراکز‬ ‫وجود‬
‫سود‬ ‫مرکز‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬(‫درآمد‬ ‫و‬ ‫هزینه‬)
‫هزینه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬(‫های‬ ‫،گزارش‬ ‫بودجه‬
‫آماری‬)
‫و‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫بندی‬ ‫بودجه‬
‫برنامه‬ ‫مجریان‬ ‫و‬ ‫سازمانی‬ ‫دوایر‬ ‫روسای‬ ‫بین‬ ‫مشترک‬
‫ها‬
‫هماهنگی‬ ‫ایجاد‬ ‫مسئولیت‬ ، ‫تولید‬ ‫مدیران‬
‫است‬ ‫سازمانی‬ ‫دوایر‬ ‫مدیران‬ ‫عهده‬ ‫بر‬.
‫تولید‬ ‫مدیران‬ ‫واحد‬ ‫مدیر‬ ‫رسمی‬ ‫اختیارت‬
1-‫دوگانه‬ ‫تقاضا‬ ‫بین‬ ‫کوشد‬ ‫می‬ ‫موفق‬ ‫سازمان‬(‫از‬
‫محیط‬)‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫لزم‬ ‫هماهنگی‬.
2-‫محیط‬ ‫ونقیض‬ ‫ضد‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ‫تامین‬ ‫برای‬ ، ‫سازمان‬
‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫لزم‬ ‫هماهنگی‬ ‫تا‬ ‫کوشد‬ ‫می‬.
3-‫پذیر‬ ‫انعطاف‬ ‫،سازمانی‬ ‫انسانی‬ ‫منابع‬ ‫توزیع‬ ‫در‬
‫این‬ ‫از‬ ‫مشترک‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫سازمانی‬ ‫های‬ ‫واحد‬ ‫و‬ ‫است‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫استفاد‬ ‫منابع‬.
4-‫خط‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫آنها‬ ‫و‬ ‫دوایر‬ ‫کارکنان‬ ‫برای‬ ‫سازمان‬
‫وجود‬ ‫به‬ ‫کافی‬ ‫های‬ ‫فرصت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫موفعیت‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫تولید‬
‫بیفرایند‬ ‫خود‬ ‫های‬ ‫مهارت‬ ‫بر‬ ‫آنها‬ ‫تا‬ ‫آورد‬ ‫می‬.
5-‫متوسط‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫برای‬(‫نه‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫چندان‬ ‫نه‬
‫کوچک‬ ‫چندان‬)‫می‬ ‫عرضه‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫گوناگون‬ ‫محصولت‬ ‫که‬
‫است‬ ‫مناسب‬ ، ‫کنند‬.
1-‫تغییرات‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫سازمان‬
‫را‬ ‫تولید‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ، ‫دهد‬ ‫وفق‬ ‫محیط‬
‫را‬ ‫مرکز‬ ‫دوایر‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫نماید‬ ‫هماهنگ‬
‫ببرد‬ ‫بال‬.
2-‫و‬ ‫شرکت‬ ‫کل‬ ‫های‬ ‫هدف‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫سازمان‬
‫هماهنگ‬ ‫را‬ ‫تولید‬ ‫های‬ ‫واحد‬ ‫یا‬ ‫های‬ ‫بخش‬
‫کند‬.
3-‫و‬ ‫تولید‬ ‫خطوط‬ ‫بین‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫سازمان‬
‫کند‬ ‫ایجاد‬ ‫هماهنگی‬ ‫هریک‬ ‫درون‬ ‫در‬.
1-‫می‬ ‫تغییر‬ ‫سریع‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫محیطی‬ ‫مناسب‬
‫است‬ ‫ثبات‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫کند‬.
2-‫محل‬ ‫و‬ ‫محصول‬ ‫نوع‬ ‫که‬ ‫آنجا‬ ‫از‬
‫جلب‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫شرکت‬ ‫است‬ ‫مشخص‬ ‫نیز‬ ‫مراجعه‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫مشتریان‬ ‫رضایت‬.
3-‫با‬ ‫بالیی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ، ‫سازمانی‬ ‫دوایر‬
‫اند‬ ‫هماهنگ‬ ‫یکدیگر‬.
4-‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫واحدی‬ ‫هر‬
‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫منطقه‬ ‫و‬ ‫مشتریان‬ ‫خواست‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫فعالیت‬.
5-‫است‬ ‫هایی‬ ‫شرکت‬ ‫مناسب‬ ‫ساختار‬ ‫این‬
‫مختلف‬ ‫انواع‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫بزرگ‬ ‫بسیار‬ ‫که‬
‫نمایند‬ ‫می‬ ‫تولید‬ ‫محصول‬.
6-‫متمرکز‬ ‫غیر‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬
‫است‬.
1-‫دایره‬ ‫درون‬ ‫در‬((‫به‬ ‫جویی‬ ‫صرفه‬
‫مقیاس‬))‫شود‬ ‫می‬.
2-‫های‬ ‫مهارت‬ ‫توانید‬ ‫می‬ ‫کارکنان‬
‫فراگیرند‬ ‫بال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گوناگون‬.
3-‫ی‬ ‫ها‬ ‫هدف‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫سازمان‬
‫کند‬ ‫تامین‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫تخصصی‬.
4-‫متوسط‬ ‫و‬ ‫کوچک‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫برای‬
‫است‬ ‫مناسب‬ ‫بسیار‬.
5-‫تولید‬ ‫محصول‬ ‫نوع‬ ‫یک‬ ‫سازمان‬ ‫اگر‬
‫مناسب‬ ‫بسیار‬ ‫ساختار‬ ‫این‬ ، ‫کند‬
‫است‬.
‫قوت‬ ‫نقاط‬
1-‫های‬ ‫قدرت‬ ‫که‬ ‫کسانی‬ ‫نظر‬ ‫زی‬ ‫باید‬ ‫سازمان‬ ‫اعضای‬
‫مسیر‬ ‫در‬ ‫دارد‬ ‫انپمکان‬ ، ‫کنند‬ ‫کار‬ ‫دارند‬ ‫متضاد‬
‫و‬ ‫شده‬ ‫سردرگمی‬ ‫دچار‬ ‫آنان‬ ‫نقیض‬ ‫و‬ ‫ضد‬ ‫تقاضای‬ ‫تامین‬
‫شوند‬ ‫مستاصل‬.
2-، ‫باید‬ ‫کنند‬ ‫کار‬ ‫هایی‬ ‫سازمان‬ ‫چنین‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کسانی‬
‫های‬ ‫مهارت‬ ‫از‬ ‫دیگران‬ ‫با‬ ‫تباط‬ ‫ار‬ ‫ایجاد‬ ‫نظر‬ ‫از‬
‫دیده‬ ‫زیادی‬ ‫های‬ ‫آموزش‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫برخوردار‬ ‫بالیی‬
‫باشند‬.
3-‫تعارض‬ ‫تا‬ ‫دهند‬ ‫تشکیل‬ ‫زیادی‬ ‫جلسات‬ ‫باید‬ ‫افراد‬
‫مزبور‬ ‫ساختار‬ ، ‫رو‬ ‫این‬ ‫از‬ ، ‫ببرند‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ها‬
‫است‬ ‫زیادی‬ ‫بسیار‬ ‫وقت‬ ‫صرف‬ ‫مستلزم‬.
4-‫ک‬ ‫در‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫نتوانند‬ ‫سازمان‬ ‫اعضای‬ ‫اگر‬
‫عمودی‬ ‫روابط‬ ‫ایجاد‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫کنند‬(‫مرئوسی‬ ‫و‬ ‫رئیس‬
)‫آن‬ ،‫نکنند‬ ‫ایجاد‬ ‫روابطی‬ ‫سازمان‬ ‫افقی‬ ‫سطح‬ ‫در‬
1-‫نیروی‬ ‫با‬ ‫سازمان‬ ‫که‬ ‫هست‬ ‫زیادی‬ ‫امکان‬
‫سرباز‬(‫اداری‬ ‫کارکنان‬ ‫نظر‬ ‫از‬)‫رو‬ ‫روبه‬
‫شود‬.
2-‫دوایر‬ ‫بین‬ ‫که‬ ‫هست‬ ‫زیادی‬ ‫امکان‬
‫و‬ ‫تعارض‬ ‫تولیدی‬ ‫های‬ ‫واحد‬ ‫و‬ ‫سازمانی‬
‫آید‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫تضاد‬.
1-‫توانند‬ ‫نمی‬ ‫سازمان‬ ‫مختلف‬ ‫دوایر‬
‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫مقیاس‬ ‫به‬ ‫جویی‬ ‫صرفه‬
2-‫توانند‬ ‫نمی‬ ‫تولید‬ ‫مختلف‬ ‫خطوط‬
‫داشته‬ ‫باهم‬ ‫زیادی‬ ‫چندان‬ ‫هماهنگی‬
‫باشند‬.
3-‫و‬ ‫صالحیت‬ ‫مساله‬ ‫ها‬ ‫شرکت‬ ‫این‬ ‫در‬
‫است‬ ‫منفی‬ ‫فنی‬ ‫تخصص‬ ‫یا‬ ‫زیاد‬ ‫شایستگی‬.
4-‫انسجام‬ ، ‫استاندارد‬ ‫رعایت‬ ‫مساله‬
، ‫تولید‬ ‫خطوط‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ، ‫یکپارچگی‬ ‫یا‬
‫است‬ ‫مشکل‬ ‫بسار‬.
1-‫به‬ ‫تواند‬ ‫نمی‬ ‫تغییرات‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫دهد‬ ‫نشان‬ ‫واکنش‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫سرعت‬.
2-‫مقام‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫موجب‬ ‫ا‬‫احتمال‬
‫را‬ ‫تصمیمات‬ ‫همه‬ ‫شود‬ ‫مجبور‬ ‫ارشد‬
‫سنگین‬ ‫گیری‬ ‫تصیصم‬ ‫بار‬ ‫که‬ ، ‫بگیرد‬
‫شد‬ ‫خواهد‬.
3-‫افقـی‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫هماهنـگی‬
‫ســـازمان‬(‫دوایر‬ ‫بین‬)‫است‬ ‫ضعیف‬.
4-‫خالفیت‬ ‫و‬ ‫نوآوری‬ ‫موجب‬ ‫چندان‬
‫نخواهد‬.
5-‫نسبت‬ ‫سازمان‬ ‫اعضای‬ ‫های‬ ‫دیدگاه‬
‫می‬ ‫محــدود‬ ‫سازمان‬ ‫های‬ ‫هدف‬ ‫به‬
‫ضعف‬ ‫نقات‬
28 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

30. ‫ساختاری‬ ‫ضعف‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫نشانه‬(Symptoms of Structural Deficiency):
‫این‬‫یک‬‫قانون‬‫کلی‬‫است‬‫که‬‫چون‬‫سازمانی‬‫نتواند‬‫جوابگوی‬‫نیازهای‬‫محیط‬
‫خود‬‫باشد‬‫یکی‬‫از‬‫نشانه‬‫های‬‫ضعف‬‫ساختاری‬‫ذیل‬‫را‬‫در‬‫خود‬‫مشاهده‬‫خواهد‬
‫کرد‬:
‫تصمیم‬‫گیری‬‫با‬‫تأخیر‬‫انجام‬‫می‬‫شود‬‫یا‬‫بدون‬‫کیفیت‬‫است‬.
‫سازمان‬‫نمی‬‫تواند‬‫در‬‫برابر‬‫تغییرات‬‫محیطی‬‫واکنشی‬‫مناسب‬‫نشان‬‫دهد‬.
‫وجود‬‫تعارض‬‫به‬‫میزان‬‫بسیار‬‫زیاد‬.
29 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬

31. ‫حسن‬ ‫از‬ ‫تشکر‬ ‫با‬
‫شما‬ ‫توجه‬
‫بهمنی‬ ‫رضا‬ ‫حمید‬–‫محمودی‬ ‫تقی‬ ‫سید‬94/9/15
30 of 30‫ششم‬ ‫فصل‬:‫مبانی‬
‫سازمان‬ ‫ساختار‬