Basispresentatie Depressie bij Ouderen tbv praktijkondersteuners ggz

1. ProjectDepressie bij ouderen Geïndiceerde preventie en vroegtijdige herkenning van depressie bij ouderen in de eerste lijn

2. Waarom dit project Depressie bij ouderen wordt niet tijdig gesignaleerd En als…. dan is er vaak nog sprake van overbehandeling of onderbehandeling Ouderen beschikken niet of nauwelijks over gepaste informatie Comorbiditeit maakt het niet zichtbaar Zorgverleners werken nog niet voldoende samen

3. Doelstelling project geïndiceerde preventie, gericht op de doelgroep ouderen die op basis van specifieke eigenschappen risico lopen op het ontwikkelen van depressieve klachten of al een depressie hebben ontwikkeld maar die niet zichtbaar is of gesignaleerd wordt.

4. MISVERSTANDEN OVER DEPRESSIE Depressie is niet ernstig Aandacht voor (preventie van) depressie ondermijnt de eigen verantwoordelijk-heid van mensen Depressie is een welvaartsziekte

5. Specifieke doelen bij alle ouderen (doelgroep 65+) die behoren tot de risicogroep eerder signaleren en behandelen van depressieve klachten om te voorkomen dat de klachten chronisch worden of dusdanig zijn gemaskeerd door andere, vaak somatische klachten, dat ze niet meer zijn te herkennen; het tot stand brengen van een adequate lokale infrastructuur ten behoeve van het realiseren van een integrale aanpak op wijk/buurtniveau; ervoor zorgen dat de zorgverleners die direct betrokken zijn bij de doelgroep zicht hebben op de signalen van depressie bij ouderen.

6. Doelgroep Het gaat om ouderen vanaf 65 jaar Met de volgende risicofactoren: recent (12-24 maanden) verlies van partner of kind invaliderende lichamelijke aandoening (CVA/Parkinson/Reuma) alcoholmisbruik slaapproblemen al eerder een depressieve episode gehad aanwezigheid van een chronische aandoening (bijvoorbeeld diabetes) en pijnklachten klachten over vergeetachtigheid.

7. Enkele feiten en cijfers over ouderen Op 1/1-2009 telde Nederland 2,5 miljoen mensen die ouder waren dan 65 jaar Daarvan waren 631.000 ouder dan 80 jaar In 2040 zal 23,6 % van de bevolking 65+ zijn 1/3 van de mensen die nu 65+ zijn voelt zich eenzaam 52% van de 65+ woont alleen 64,6 % van de 75+ woont alleen Eenzaamheid verhoogt de bloeddruk, stress, het risico op depressie en angsten neemt toe

8. Specifieke elementen van het project De vaardigheid om te signaleren bij de 1elijnszorgverleners Lokale infrastructuur Integrale aanpak Dicht bij huis

9. Aanpak De projectdoelen worden op 3 niveaus aangepakt: Op het niveau van de professionals in de 1e lijn Op het niveau van de patiënten Op beleidsniveau

10. De professionals Verbetering van vroegtijdige herkenning van depressieve klachten bij ouderen Verminderen van onderdiagnostiek Betere verwijzing Verbetering van de kennis over bestaand aanbod voor ouderen met depressieve klachten Voorlichting over depressieve klachten bij ouderen In samenwerking met eerstelijns ketenpartners, ouderen een laagdrempelig aanbod aanbieden om zelf aan de slag te kunnen gaan met depressieve klachten of indien nodig snelle doorverwijzing realiseren naar een adequate hulpverleningsinstelling

11. De doelgroep zelf Verbetering van vroegtijdige herkenning van de depressieve klachten door ouderen zelf Wegnemen van taboe/angst en schaamte rondom psychische (depressieve) klachten en ggz Zelfhulp bevorderen Preventieve maatregelen Ouderen informeren over depressieve klachten en factoren die het tot stand brengen en in stand houden; Voorlichting geven over het ontstaan van depressie en wat men kan doen om dit te voorkomen; Ouderen informeren over de mogelijkheden om depressieve klachten te bestrijden; Handvatten aanreiken om de problematiek rondom depressieve klachten bespreekbaar te maken.

12. Wat hebben ouderen aan dit project klachten worden eerder gesignaleerd en behandeld, voorkomen wordt dat oudere mensen onnodig medicatie wordt voorgeschreven er wordt bewerkstelligd dat er een gepast aanbod in de buurt aanwezig is.

14. Lichamelijke conditie

15. Soc.econ.status

17. Community-building

18. Netwerken

19. Positieve beeldvormingindividu omgeving Factoren van invloed op succesvol ouder worden Adaptatie & ontwikkeling Succesvol ouder worden

20. Beleidsniveau Versterking van de sociale leefomgeving (in samenwerking met GGD en gemeentes); Vermindering van eenzaamheid (relatie met de uitkomsten va het project GOUD); Een veiligere en gezondere leefomgeving en betere toegankelijkheid van voorzieningen. Zorg toegankelijk maken op wijkniveau door zorgverleners en vrijwilligers; Zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid vergroten; Goede samenwerking in de wijk voor de opvang van ouderen.

21. Betrokken partijen Huisartsengroepen: Heerlen-Centrum Nuth Medisch Centrum Putstraat Landgraaf Medisch Centrum Kampstraat Kerkrade Wijknetwerk MSiP Wijkteam Carisven POH’s-ggz van de Wijkpraktijk BV De welzijnsinstellingen in OZL Meander zorggroep: thuiszorg en ergotherapie Vrijwilligersorganisaties en ouderenbonden GGD Zuid Limburg Lionarons GGZ: eerste en tweedelijns ggz Ergotherapeuten Logopedisten Fysiotherapeuten Diëtisten

22. Projectstructuur Carisven MSiP De Wijkpraktijk BV Heerlen Projectleider Heerlen Projectgroep Begeleidingsgroep Lokale werkgroep Lokale werkgroep Heerlen Lokale werkgroep Lokale werkgroep Kerkrade Landgraaf Nuth

23. Instrumentenwerkmap POH GGz Landelijk programma “Integrale aanpak depressiepreventie voor ouderen” Trimbos-instituut, 2009 Handleiding Depressiepreventie Trimbos-instituut, 2005 Community-interventie Meetinstrumenten (GDS-30 en TNO) Werkmap project “Geïndiceerde preventie en vroegtijdige herkenning van depressie bij ouderen in de eerste Lijn” voor praktijkondersteuners GGz

24. Inhoud werkmap Inleiding w.o. Taakstelling POH GGz in het kader van het project Depressie bij Ouderen Basispresentatie Signaleringskaart Factsheetvoor professionals Integrale aanpak depressiepreventie Handleiding Depressiepreventie Interventies Gebruik screeningsinstrumenten Kopie instrumenten Exelbestand voor meting op patiëntniveau Overzicht sociale kaart op wijkniveau Bijlage: Boekje ‘Iedereen maakt zijn eigen beeld: een wegwijzer voor ouderen’

27. Taak POH GGZ Volgens Nza beleidsregel: ondersteuning van de huisarts (consultatiefunctie) vraagverduidelijkingsgesprekken triage en doorverwijzen kortdurende begeleiding van patiënten onder behandeling van de huisarts casemanagement

28. Taak POH GGZ In het kader van het project DO: Een sociale kaart van de zorgverleners in de wijk opstellen De doelgroep in beeld brengen (uitdraai HIS) op basis van het risicoprofiel; Deze ouderen informatie geven over het project en verzoeken de GDS 30 in te vullen (folder uitreiken); Bij een verhoogde score op de GDS-30 hen uitnodigen voor een gesprek of op huisbezoek gaan; Afstemmen met de huisarts welke aanpak is geïndiceerd: zelf behandelen of doorverwijzen; Een vervolgmeting na 6 weken uitvoeren of laten uitvoeren door behandelaar waar naar verwezen is; Bij onveranderde score of te lichte daling een ander behandeltraject voorstellen.

32. Zelfhulpcursus ‘In de put, uit de put; zelf depressiviteit overwinnen’

33. Praktische hulp

34. Steunende en structurerende begeleiding

35. Steppedcare-protocolKIJK OOK OP http://www.effectieveouderenzorg.nl/Home.aspx http://www.netwerklevensvragen.nl/smartsite.dws?id=127500

36. Leesvoer In deel 6 van de werkmap zijn diverse documenten opgenomen, bedoeld als achtergrondinformatie voor de POH GGZ Projectvoorstel Integrale Aanpak Depressiepreventie in Leiden Rapport Kwetsbare ouderen in de praktijk Depressie: signaleren… en dan… Addendum Ouderen bij de Multidisciplinaire Richtlijn Depressie Signalenkaarten: ‘Omgaan met psychische/psychiatrische stoornissen bij ouderen’

37. Kijk ook hier eens in…… (kamer van Magdalena Habets)

38. Realiseren lokaal netwerkbron: Nationaal Programma Ouderenzorg Diagnose en informatieHet lukt huisartsen niet altijd om ouderen te herkennen die gezondheidsrisico lopen op het gebied van zorg en welzijn. Een eenduidig systeem daarvoor ontbreekt. Bovendien leggen artsen in de diagnostiek veel nadruk op medische aspecten. Welzijnsaspecten komen minder aan bod – terwijl juist daar veel verbetering valt te halen. Ouderen zelf zitten vaak met vragen over de volle breedte van het leven: wat betekent deze diagnose voor mij? Informatie over wat er daarvoor mogelijk is, ontbreekt nog vaak. Communicatie en samenwerkingOuderen en mantelzorgers hebben veel last van miscommunicatie tussen hulpverleners onderling. Hulpverleners weten onvoldoende van elkaars bijdrage en samenhang ontbreekt. Daardoor blijven kansen op goede ondersteuning aan ouderen onbenut. Door betere samenwerking en communicatie is meer te bereiken met de voorzieningen die er al zijn. Samenhang medische zorg en welzijnszorgVan bewoners in verpleeghuizen wordt bij binnenkomt hun medische voorgeschiedenis goed in kaart gebracht. Vervolgens volgt een periodieke ‘controle’ en begeleiding op terreinen als zorg, wonen en welzijn. Ook de eerste lijn (direct toegankelijke) zorg zou met een dergelijke benadering meer kunnen bereiken. Nu ontbreekt vaak de samenhang tussen zorg en welzijn. Dat geeft cliënten veel onduidelijkheid, rompslomp en moeite om de juiste ondersteuning geregeld te krijgen.

39. Planning werkbijeenkomsten POH GGZ 15-09-2011 03-11-2011 19-01-2012 22-03-2012 07-06-2012 23-08-2012 afronding De planning is nog onder voorbehoud. Mogelijk dat er nog een datum tussen maart en juni 2012 wordt geplaatst. Steeds van 18.00-20.00 uur

40. We gaan ervoor om het met elkaar beter en mooier te maken voor ouderen