Edukasyon sa Pagpapakatao, Grado 10. Modyul 9: Ang Maingat na Paghuhusga Modyul 10: Pagmamahal sa Bayan Gloders College Inc. Sto. Nino, Puerto Galera, Oriental Mindoro Philippines

1. Salita ng Diyos para sa Araw na ito
“Mapalad ang bansang si Yahweh ang Diyos;
mapalad ang bayang Kanyang ibinukod.”
Awit 33:12

2. • ANGMAINGATNAPAGHUHUSGA
Modyul 9 & 10, ESP Grado 10
• PAGMAMAHALSABAYAN

3. LAYUNIN
Ang mga mag-aaral ay:
 Natutukoy ang mga kilos na nagpapakita ng maingat na paghuhusga.
 Nasusuri ang mga kilos na nagpapakita ng maingat na paghuhusga.
 Nakagagawa ng mga angkop na kilos na nagpapakita ng maingat na
paghuhusga.
 Nakikilala sa sarili ang mga indikasyon ng pagmamahal sa bayan.

4. LAYUNIN
Ang mga mag-aaral ay:
 Nahuhusgahan ang angkop na kilos o tugon sa mga sitwasyong
kailangan ang mapanuring pag-iisip bilang pagpapakita ng
pagmamahal sa bayan.
 Nakagagawa ng mga angkop na kilos sa pamayanan o barangay
upang maipamalas ang pagmamahal sa bayan.

5. PANIMULA
Paano nakatutulong ang maingat na paghuhusga sa
pagpapasiya upang higit na mapaunlad ang paninindigan sa
pagpapakatao? Paano naipamamalas ang pagmamahal sa
bayan sa pagsisikap na maisabuhay ang mga
pagpapahalaga sa pakikibahagi sa pag-angat ng kulturang
Pilipino at kaunlaran ng bansa?

6. PAGGANYAK
 Kawikaan 14:34 “Ang katuwiran ay nagpapadakila sa isang
bayan, ngunit ang kasalanan naman ay nagdudulot ng
kahihiyan.”
 “Ang pagpapakatao ay pagiging maingat sa paghuhusga.”
Ano ang kahulugan ng pahayag na ito?
 Paano nakahahadlang ang pandaraya at pagkamakasarili sa
pag-unlad ng isang bayan gayundin sa pagka-Pilipino natin?

7. PAGPAPALALIM
Hamon, hindi Problema
Inihanda ka ng mga nauna mong mga karanasan sa buhay upang
makagawa ng mapagmalay at mapanimbang na mga pagpapasiya.
Tila mabigat na pasanin, subalit sa katunayan, sa bawat problema,
isang nakatutuwang pagkakataon ang hinahain sa iyo ngayon: nasa
iyong kamay na ang pagpapasiya. Masusubukan ang iyong talino at
kakayahan.

8. PAGPAPALALIM
Karuwagan at Takot
Iba ang karuwagan sa takot. Natural ang matakot.
Natatakot ka sa aso dahil baka ka kagatin. Ang pagiging
duwag (karuwagan) ay pagsuko sa hamon dahil sa
kawalan ng tiwala sa sarili o sa iba. Kailangang makita ang
pinong pagkakaiba ng taong umaayaw sa isang bagay 1)
dahil natatakot siya sa hamon o 2) dahil talagang alam
niya sa kaniyang sarili na hindi niya kaya ang hamon.

9. Maraming kailangang timbangin upang makita ang
pagkakaiba ng dalawa:
1. Ano-anong mga karanasan ko o ng iba ang nagsasabi sa aking
huwag ko na subukan pa ang kinakaharap kong bagay?
2. Nasubukan ko na ba (o ng iba) ito dati?
3. Ano ang nangyari?
4. Anong pahamak ba ang maidudulot nito sa akin o sa iba kung
gagawin ko ang bagay na ito?

10. Maraming kailangang timbangin upang makita ang
pagkakaiba ng dalawa:
5. May pakinabang ba akong makukuha rito?
6. May madadagdag ba o mababawas sa kahulugan ng buhay ko
kapag ginawa ko ito?
7. Saan nagmumula ang takot: takot na masaktan, takot
magkamali, takot sa sasabihin ng iba, o takot dahil talagang
ikapapahamak ko ang gawin pa ang bagay na ito?

11. Ang karuwagan ay pagpikit ng mata sa mga tawag ng
halaga. Ito ang unang pagpili na ating gagawin:
magpadaig sa karuwagan o aminin ang takot at
kumilos nang angkop?

12. PAGPAPALALIM
Kahinahunan bilang Angkop
Ang angkop gawin sa bawat hamon ng buhay ay akuin ang
tungkuling kailangan kong tumugon. Wala nang iba. Hindi
ang mataranta o magdrama o ang panghinaan ng loob o
sumabog sa galit. Magmahinahon at saka tingnan ang
sitwasyon.

13. Sa kahinahunan matitimbang nang may linaw at obhetibong
pagtingin ang iba-ibang salik ng sitwasyon:
1.ang pansariling kakayahan at limitasyon,
2.ang kalagayan ng kapaligiran,
3.at ang lakas at kahinaan ng mga
kasama.

14. Ang Angkop bilang Makatarungan
Ang paggawa nang hindi ayon sa angkop ay nagbubunga ng
pagkasira. Sinisira nito ang kaayusan ng sarili, kapuwa, at kapaligiran
gawa ng pagmamalabis o pagdarahop. Kawalang katarungan ang
tawag sa pagkasirang ito. Kung ginagawa ang dapat, nangyayari ang
sakto. Sa ganyang paraan nagaganap ang katarungan. Ang paggawa
ng makatarungan ay ang angkop.

15. Ang Kilos ng Pamimili – Prudentia
Ang bawat pagkilos ay kailangan laging angkop. Itong kilos ng pag-aangkop
sa pamimili ay tinatawag na prudentia, hiniram sa wikang Latin at prudence
sa wikang Ingles. Tinuturo sa atin ng prudentia ang pag-aangkop bilang
sumasapanahon. Nauunawaan ang prudentia sa Latin bilang isang uri ng
pagtingin sa hinaharap (foresight). Sa maagap na pagtingin sa hinaharap,
inuugnay ang kahapon, ngayon, at bukas sa isa’t isa.

16. Karunungang Praktikal
Kailangang maging maingat sa paghuhusga dahil sa mga magiging bunga
nito sa iyong sarili at sa iba. Tinatawag ng pilosopong si Aristoteles ang
kinikilala nating birtud ng prudentia bilang phronesis o karunungang
praktikal (practical wisdom). Aniya, ang phronesis ay isinasagawang
karunungan. Ibig sabihin, iniaangkop ang natututuhan ng isip sa mga pang-
araw-araw na gawain. Ang paghusga ay hindi lamang gumagalaw sa
larangan ng mga ideya kundi sa mga kinakailangan ng mga sitwasyon o
pangyayari.

17. “Kay Yahweh ka magtiwala, buong puso at
lubusan, at huwag kang mananangan sa
sariling karunungan. Sa lahat ng iyong gawain
siya nga'y alalahanin, upang ika'y
patnubayan sa iyong mga tatahakin.”
(Kawikaan 3:5-6)

18. Ano ba ang pagmamahal sa bayan?
Ang pagmamahal sa bayan ay ang pagkilala sa papel na
dapat gampanan ng bawat amamayang bumubuo rito.
Tinatawag din itong patriyotismo, mula sa salitang pater na
ang ibig sabihin ay ama na karaniwang iniuugnay sa salitang
pinagmulan o pinanggalingan.

19. Ano ba ang pagmamahal sa bayan?
Kadalasang iniuugnay ang patriyotismo sa nasyonalismo ngunit hindi
magkasingkahulugan ang dalawang ito. Ang nasyonalismo ay tumutukoy sa
mga ideolohiyang pagkamakabayan at damdaming bumibigkis sa isang tao
at sa iba pang may pagkakaparehong wika, kultura, at mga kaugalian o
tradisyon. Iba ito sa patriyotismo dahil isinasaalang-alang nito ang kalikasan
ng tao.
Kasama rin dito ang pagkakaiba sa wika, kultura, at relihiyon na kung saan
tuwiran nitong binibigyang-kahulugan ang kabutihang panlahat.

20. Ang Kahalagahan ng Pagmamahal sa Bayan
1.Ang pagmamahal sa bayan ay nagiging daan upang makamit ang
layunin.
2.Pinagbubuklod ng pagmamahal sa bayan ang mga tao sa
lipunan.
3.Naiingatan at napahahalagahan ng pagmamahal sa bayan ang
karapatan at dignidad ng tao.
4.Napahahalagahan ng pagmamahal sa bayan ang kultura,
paniniwala at pagkakakilanlan.

21. Mga Pagpapahalaga na Indikasyon ng
Pagmamahal sa Bayan
“Ang dignidad ng persona ng tao ay kasama sa kaniyang
Karapatan na maging bahagi sa aktibong pakikilahok sa
lipunan upang makapag-ambag sa kabutihan panlahat.” -
San Juan Pablo XXIII

22. Character Building ni David Isaacs:
1.Ang paggalang sa pagkatao ng tao,
2.ang tawag ng katarungan, at
3.ang kapayapaan.

23. Ang sumusunod ay mga pagpapahalagang dapat linangin ng bawat Pilipino
upang maisabuhay ang pagmamahal sa bayan. Nakapaloob ang mga ito sa
Panimula (Preamble) ng 1987 Konstitusyon ng Pilipinas:
1. Pagpapahalaga sa buhay.
2. Katotohanan (Integridad).
3. Pagmamahal at pagmamalasakit
sa kapuwa.
4. Pananampalataya
5. Paggalang
6. Katarungan
7. Kapayapaan
8. Kaayusan
9. Pagkalinga sa pamilya at salinlahi
10. Kasipagan
11. Pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran.
12. Pagkakaisa
13. Kabayanihan
14. Kalayaan
15. Pagsunod sa batas.
16. Pagsusulong ng kabutihang panlahat

24. “Mapalad ang bansang si Yahweh ang
Diyos; mapalad ang bayang Kanyang
ibinukod.”
(Awit 33:12)

25. SALAMAT! GOD
BLESS US ALL!
Francis S. Hernandez