TRABALLO DE RESUMO E INVESTIGACIÓN SOBRE COMO AS IDEAS DA ILUSTRACIÓN FORON MODIFICANDO A SOCIEDADE E A ECONOMÍA DE ESPAÑA E GALICIA.

1. A ILUSTRACIÓN
-É un movemento intelectual, cultural e filosófico que se desenvolve en Europa (Francia,
Alemaña e Inglaterra) durante o século XVIII e nalgúns países ata principios do S.XIX .
-O S.XVIII é chamado o Século das Luces.
OBXECTIVO
-Usar as luces da razón e coñecemento do ser humano para ”quitar da ignorancia a
humanidade” e facer un mundo mellor.
Este movemento impulsou a grandes pensadores e científicos a levar grandes cambios
sociais, culturais e políticos polo camiño da razón e o coñecemento.
CARACTERíSTICAS
- O uso da razón é a principal base do coñecemento do ser humano.
- Pasou principalmente en Francia, Inglaterra e Alemaña.
- Inspirou grandes cambios sociais e culturais como a Revolución Francesa.
- Busca a felicidade por medio dos principios da liberdade e igualdade.
-Interese pola natureza: a máis grande fonte de riqueza e a terra e a súa mellor explotación
económica, agricultura.
-É un movemento laico, desbotan o interese cara un deus e apúntano directamente ao home
como ser humano.
-O ser humano é o centro do universo (doutrina antropocentrista).
-Da orixe ao movemento “enciclopedista” que trataba en deixar todo reflexado en escritos co
fin de ensinarlle á sociedade o investigado.
CAUSAS
-Surden intelectuais que loitan por darlle ao home maior importancia.
-A necesidade da sociedade de atopar respostas ás novas inquietudes e incertidumes.
-A burgesia.
-A Revolución Francesa.
-A razón ante as crenzas relixosas na ciencia.
CONSECUENCIAS
-Grande aporte á ciencia con descobrementos e novos pensamentos en materia de
matemáticas ,física e astronomía.
- Xurdimento de novas ideas: tolerancia, igualdade, política e relixión natural entre a sociedade
-Cambio dos pensamentos da socidade e enfrontamento do pobo contra a Monarquía
Absoluta.

2. - Xurden grandes filósofos: Descartes, Locke, Voltaire, Rousseau, Montesquieu.
- Cambios na temática do arte, poñendo a natureza, ao home e os seus costumes como foco
central das obras.
ALGUNS PERSOEIROS IMPORTANTES
- Rene Descartes (1596-1650)
- Jhon Locke (1632-1704)
- Luis Montesquieu (1689 – 1755)
- Fracisco M.Voltaire (1694 – 1778)
- Jean –Jacques Rousseau (1712 – 1778)
- François Quesnay ( 1694 – 1774)
- Adam Smith (1723 – 1790)
- Denis Diderot (1713 – 1784)
- Jean D’Alembert (1717 – 1783)
Diderot (filósofo) e D’Alembert (matemático)foron os que dirixiron e coordinaron a
Enciclopedia que é unha recopilación dos coñecementos humanos da época(ciecias, letras,
arte, política, moral,…)
Este movemento ten gran importancia en
Francia,Inglaterra e Alemaña.
Shaila Nissrin El Faham Prieto 6ºA

3. REVOLUCIÓN AGRÍCOLA E INDUSTRIAL
REVOLUCION AGRICOLA
-Foi unha profunda transformación que sufríu a agricultura e gandería durante o S.XVIII ata o
S.XIX .
-Este período permitiu:
- Producir suficientes alimentos para toda a poboación
- Cos excedentes surdiu a comercialización interna e externa .
- O avance das tecnoloxías e maquinarias agrícolas sumado a diversas leis permitiu facerse
donos de terreos e cercalos para cultivar o que provocou un aumento da produción e da
gandería.
- A poboación comezou a extenderse creando novas cidades e xerando comercio interno.
CAUSAS
- Novas leis que permitían os agricultores facerse donos de terreos púbicos e cercalos para
cultivar e criar gando de forma segura.
- Inveción de sistemas mecanizados para o cultivo (sistema de arado, sementado, segado,
mallado…) e sistema de rego eficiente.
- Emprego de fertlizantes, mellora de sementes e do gando co que se logrou un incremento na
calidade e na produción.
- Aparecen novos cultivos: millo, pataca…
- Rotación de cultivos: - Alternar plantas diferentes con necesidades diferentes.
- Control de enfermidades.
CONSECUENCIAS
- Aumento no excedente de alimentos e materia prima.
- Aumento da producción e do comercio exterior que xerou un benestar económico co que
se elevou a demanda de bens industriais, de capital e consumo.
- Disponibilidade de excedente de man de obra agraria
fundamental para crecente industria urbana.
- Incremento do poder económico dos terratenentes que
sería usado para inversión en indutrias modernas .
- Nacementos de novos pobos e cidades que nalgúns casos convertéronse en metrópolis.

4. REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
- A Revolución Agrícola foi a causa principal do seu xurdimento .
- Comezou principalmente na industria textil facendo ca tela se traslade das casas ás
grandes fábricas .
-O cambio de propiedade pública á privada na lexislación das terras e a introducción de
maquinarias agrícolas fixo que os campesiños e artesáns migraran ás cidades
convertíndose en obreiros industriais.
-Co aumento na producción de alimentos e na redución do precio destes a poboación
tiña máis diñeiro para invertir nos produtos de fabricación masiva e indutrial.
Nesta época :
- Sustitúese a forza humana e animal pola da maquinaria.
- Gran Bretaña tiña moito carbón e ferro, importante para alimentar e fabricar
máquinas para as fábricas .
- Aparece a máquina de vapor (James Watt) que utiliza como combustible o carbón e
transforma a enerxía calorífica e mecánica.
-A desmotadora de algodón tamén foi importante neste periodo.
-Surxe a industrialización polo que se producen bens en gran cantidade.
REVOLUCIÓN NOS TRANSPORTES
-Coa aparición da máquina de vapor creáronse vías de ferrocarril .
-Apareceu o barco a vapor
A POBOACIÓN
-Aumenta debido a que se alimentan mellor.
-Surden os desprazamentos do campo á cidade.

5. DATOS INTERESANTES
- Moitas fábricas antigas funcionaban con auga, polo que tiñan que estar ao lado dun
río que pudera xirar a roda hidráulica.
- Un grupo de texedores de Gran Bretaña que perderon os empregos en grandes
fábricas empezaron a loitar contra os disturbios e a destrucción da maquinaria.
Coñécense como Luddites xa que un dos seus líderes fora Ned Ludd.
- As impresoras puideron usar a enerxía do vapor para imprimir periódicos e libros a
baixo precio. Esto axudou a que máis persoas recibirán novas e aprenderan a ler.
- Algúns dos inventos máis importantes dos EE.UU. durante a Revolución Industrial
incluiron o telégrafo, o teléfono, a máquina de coser, a desmotadora de algodón, a
lámpada práctica e o caucho vulcanizado.
-Manchester (Inglaterra) foi o centro da industria textil durante a Revolución Industrial.
Gañouse o apodo de “Cottonopolis”
EVENTOS E INVENCIÓNS IMPORTANTES
-1712 : Thomas Newcomen inventou a máquina de vapor conocida como Newcomen
Engine.
-1719 : Jhon Lombe fundou a fábrica de seda.
-1733: Jhon Kay inventou e patentou o Flying Shuttle, unha máquina de texer simple.

6. -1767 : Richard Arkwright inventou e patentou o bastidor giratorio hidráulico (Water
Frame) que facilita a creación de fíos de algodón.
-1769 : James Watt mellorou o Motor Newcomen e construiu un motor de vapor máis
eficiente. Considérase un dos inventos máis importantes da Revolución Industrial.
-1776 : foi publicado “A riqueza das nacións” de Adam Smith (unha investigación sobre
a natureza e as causas da riqueza das nacións) considerada fundamental na economía
clásica.
-1794 : Eli Whitney patentou a desmotadora de algodón (facilita a separación das
sementes do algodón das fibras).
-1801 : o 24 de decembro Richard Trevithick presentou o seu Puffing Devil ao mundo,
chamado así porque inflaba vapor no aire.
O Puffer foi o primeiro vehículo de pasaxeiros impulsado por vapor,
desafortunadamente destruiuse uns días despois cando se sobrequentou e queimou.
-1804 : Trevithick construíu a primeira locomotora de vapor para correr ao longo
dunha pista.
El morreu sen un centavo xa que os seus inventos non duraron máis aló dalgunhas
miserables viaxes pero o seu legado na Revolución Industrial sí sobreviviu.
SHAILA EL FAHAM PRIETO 6ºA

7. ORGANIZACIÓN DA SOCIEDADE E DA ECONOMIA
O proceso industrializador que se orixinou en Inglaterra e logo se extendeu por Europa non só tivo un gran
inpacto económico se non que tamén xerou enormes transformacións sociais .
A principal consecuencia da industrialización foi a sustitución da sociedade estamental pola sociedade de
clases (na que a clase social estaba determinada polos bens materiais).
As clases sociais do Antigo Réxime non desaparecen, o que sucede é que perden protagonismo e cólleno
outras. Polo tanto a NOBREZA e o CLERO como clases dirixentes seguen a existir, pero teñen algo menos de
poder. Tamén segue a ser o CAMPESIÑADO a clase que conta con maior número de efectivos.
Naceron dúas grandes clases sociais :
- A BURGUESIA
-Toma protagonismo e moita importancia porque coas súas riquezas domina e controla os medios
de produción .
-Chegou a reclamar o poder político
-É propietaria: das terras das materias primas
das máquinas dos produtos
das fábricas de todos os beneficios dos seus negocios
-O PROLETARIADO
-Obreiros que vivían dos seus traballos nas fábricas.
-Empregábanse por un salario, baixo as condicións que impoñían os propetarios das empresas.
-Vivían hacinados nunhas terribles condicións.
Aparece o CAPITALISMO como sistema económico que se basaba na obtención de beneficios a partir do
capital invertido.
Era beneficioso para a propiedade privada que eran principalmente os nobres ou capitalistas donos das
terra , e das maquinarias coas que se traballaban.
O proletariado taballaba nestas a cambio dun salario, as relacións laborais entre o propietario e o
traballador fixéronse máis estrictas, os contratos eran máis curtos para renovarse cada vez que os donos
quixeran cambiar o precio da materia prima .
Xurdiron os BANCOS para facilitar o capital necesario para a creación de empresas (un dos primeiros foi
o Banco Nacional de Inglaterra) que prestaban diñeiro a cambio de xuros (intereses).
Para atraer capital algunhas empresas vendían parte da súa propiedade a cambio de diñeiro, a través de
participación que eran as accións que se podían mercar na Bolsa de Valores

8. A sociedade industrial xerou novas desigualdades sociais.
A burguesía gozaba dunha gran prosperidade e as clases traballadoras dunha gran pobreza.
Había poucas leis para protexer aos traballadores e as condicións no traballo eran perigosas.
Tiñan que traballar moitas horas e o traballo infantil era unha practica común.
Para mellorar a situación dos traballadores e defender os seus intereses xurdiron novas organizacións :
-OS SINDICATOS
Creáronse a mediados do S.XIX.
Eran unhas 2rganización obreiras que reclamaban mellores condicións de traballo para os asalariados.
As súas primeiras demandas foron :
 O aumento de salarios
 A disminución das horas de traballo.
 A limitación do traballo das mulleres e dos nenos
 Asegurar condicións dignas de seguridade e hixiene laboral.
 Os seguros médicos
-OS PARTIDOS SOCIALISTAS
-Criticaban o capitalismo.
-Defendían un sistema basado na igualdade social

9. OBXETIVO
Promover unha revolución que lle puxese fin ao capitalismo.
Inplantar unha nova sociedade sen clases sociais (socialismo)
SHAILA EL FAHAM PRIETO 6ºA

10. A ILUSTRACIÓN E O PROCESO DE INDUSTRIALIZACIÓN EN ESPAÑA
- A industrialización en España foi un proceso tardío e lento.
- Entraron as ideas da ilustración e houbo importantes pensadores inda que non da altura dos franceses e
en xeral do norte de Europa.
- As ideas da ilustración tiveron en España sufriron unha resistencia moi grande, sobre todo por parte
nobreza e sectores importantes do clero.
-No aspecto político así como en Francia se aboliu a monarquía, Inglaterra democratizouse e someteuse ao
parlamento, n España todo foi moi difícil e o absolutismo e o antigo réxime campou as súas anchas salvo
en pequenos períodos.
-Houbo unha industrialización moi feble que fixo que o proletariado fora unha clase social moi pequena. Só
en Cataluña ligado a industria textil (fabricación de tecidos) e máis tarde, no S.XIX no País Vasco
(siderurxía) se pode falar dunha auténtica industrialización.
FACTORES QUE CONTRIBUEN Á INDUSTRIALIZACION TARDIA E FEBLE
-A xeografía da Península Ibérica non a facilitaba xa que encarecía o comercio co resto de Europa.
- España non tiña grandes xacementos de carbón.
-A burguesía en España era feble, pouco emprendedora e con pouca influencia política.
-Os nobres, a igrexa e a burguesía terratenente non invertían para mellorar a productividade e o
pequeno campesiño non tiña con que invertir.
-Dende finais do S.XVIII España sufríu unha gran inestabilidade política e numerosas guerras o que
non favorecía a inversión.
SECTOR INDUSTRIAL EN ESPAÑA:
- A industria textil catalana
 Unha burguesía moi activa.
 Boas comunicacións co resto de Europa
 Políticas proteccionistas (protexían o sector téxtil catalán da competencia exterior impoñendo
impostos as importacións)
 Dende os anos 30 incorporou a máquina de vapor.
- A industria algodoneira en Andalucía
 Surdiu a mediados do S.XIX en Málaga e Sevilla.
 Tivo menos importancia ca catalana

11. - A industria siderúrxica
 Entre 1830 e mediados do S.XIX dominou o sector a industria siderúrxica malagueña, de feito, foi a
pionera na Revolución Industrial española
 Os primeiros altos fornos industriais de España foron os que instalou Manuel Agustín de Heredia en
Marbella (Málaga) pero con pouco éxito xa que non tiña cerca bos xacementos de carbón.
 Dende mediados do S.XIX o predominio do sector siderúrxico comezou a pasar a Asturias, que tiña
os mellores xacementos de carbón da Península.
 A partir de 1880 o sector siderúrxico concentrouse en Vizcaia (País Vasco). Aínda que Vizcaia non
tiña carbón sí tiña moito ferro que era fácil de exportar a Gran Bretaña e así os barcos que ían
cargados de ferro voltaban cargados con carbón británico. Os Altos Fornos de Vizcaia lograron
carbón a precios moi baixos e un gran mercado para o seu ferro.
- A minaría
 Foi outro sector de gran importancia xa que España e moi rica en xacementos mineiros sobre todo
en Andalucía (cobre nas minas de Huelva, plomo nas de Jaén).
 Polo desenrolo dunha minaría competitiva necesitábanse grandes inversións en capital e tecnoloxía
o que fixo o sector máis dependente das inversión extranxeiras.
 No último tercio do S.XIX este capital extranxeiro provocou o boom da minaría o que levou á venta
a perpetuidade do subsolo das minas de Riotinto (Huelva) a unha empresa británica en 1873.
-Industrias agroalimentarias
 Sobre todo en Andalucía.
 Adicábanse á transformación de produtos agrarios destinados a alimentación:
-Industria do aceite.
-Industria vitivinícola.
-Industria azucreira.
-Fábricas de fariñas.
O ferrocarril foi o gran motor da industrialización.
1. Acurtaba as distancias entre os sitios.
2. A súa construcción: movía moitos cartos
Tiraba da minaría e industria siderúrxica.
A primeira línea construiuse en 1848 (Barcelona – Mataró).
O seu gran impulso chegou coa Lei Xeral de Ferrocarrís en 1855.
As únicas rexións realmente industrializadas a finais do S.XIX eran Cataluña e o País Vasco e núcleos moi
Concretos (zonas mineiras, cidades coma Málaga ou Sevilla)
Houbo un aumento de poboación, inda que non comparable aos países de Europa (Inglaterra, Francia…)

12. debido a que seguíu sendo un país eminentemente agrario con grandes latifundios (fincas enormes sobre
todo en Andalucia e Extremadura)
Debido á pobreza que había no campo e a que moitos campesiños se quedaron sen terras, moitos
emigraron ás cidades buscando traballo (éxodo rural).
O
resultado foi que aumentaron os desequilibrios rexionais en España. A maioria da poboación concentrouse
na costa e en Madrid mentres as zonas rurais do interior perderon poboación e baleiráronse de mozos.
Polo tanto, España seguíu sendo un país onde a nobreza así coma a igrexa tiñan moito poder.
A clase obreira era insignificante e a burguesía industrial era inexistente, salvo en Cataluña e Euskadi.
As consecuencias de todo isto chegan aos nosos días e explican moitas cousas.
PERSOEIROS IMPORTANTES DESTA ÉPOCA
- Fray Fernando de Ceballos -1776 “Demencias de este siglo ilustrado”
- Fray José Gómez de Avellaneda -1776 “El siglo ilustrado”
- Gaspar Melchor de Jovellanos (1774 – 1811)
- José Cadalso (1741 – 1782)
- Leandro Fernández de Moratín (1760 – 1828)
- Tomás de Iriarte (1750 – 1791 )

13. - Martín Sarmiento
Nesta época 3 españois descubriron:
- Ulloa: o platino
- Delhúyar: o wolframio
- Del Río: o eritronio
Conseguíronse logros moi notables:
- Avances en medicina e en ciencias experimentais.
- Expedicións científicas.
- Ensaios de Jovellanos.
-Historia económica de Capmany.
- Teatro de Moratín
- Pintura de Goya.

14. SHAILA EL FAHAM PRIETO 6ºA

15. A ILUSTRACION E A INDUSTRIALIZACION EN GALICIA
No S.XVIII algúns pensadores ilustrados presentaban a Galicia coma un exemplo de sociedade ben
articulada económicamente.
Era bendecida por un clima templado e con xenerosos dons naturais .
Entre 1591 e 1752 estimase que Galicia duplicou a poboación .
O seu exito baseábase:
-Nunha agricultura autosuficiente que mellorou formidablemente coa aclimatización do millo aos
vales Atlánticos.
-Unha primaria industria popular, a do liño.
-As salazóns do peixe.
- A minaría.
-As exportacións gandeiras.
-O comercio dos seus portos.
Todo isto entrou súbitamente en crise no S.XIX e veuse abaixo.
Galicia fundese porque decisións políticas voltean o seu modo de vida tradicional e ademais queda illada
do ferrocarril que non contara coa súa primeira liña de tren ata 1885 (37 anos despois)
Neste tempo tódalas axudas foron para a industria catalá o que provocou que moitos galegos emigraran.
Se a industrialización en España era feble, en Galicia aínda peor.
Podemos destacar:
-A industria conseveira de peixes.
-Unha importante siderurxía en Sargadelos (despois absorvida pola vasca).
-Durante a Ditadura de Franco comézase a construcción de encoros co que Galicia pasou de ser
importadora a exportadora da electricidade.
En 1943 fundouse FENOSA na Coruña.

16. -A finais do S.XVIII Galicia tiña unha poboación de 1.355.299 habitantes que representaba o 13% da
poboación de España. Na realidade Galicia convertírase nunha gran produtora de homes e mulleres
para a emigración.
-Na segunda metade do S.XIX saen para a emigración máis de medio millón de galegos.
PERSOEIROS
As ideas da ilustración tamén chegaron a Galicia que tivo figuras importantísimas .
Pola súa enorme contribución á lingua e cultura do reino destacan dous eclesiásticos: Benito Xerónimo
Feijoo e Montenegro e Martín Sarmiento (“ Catálogo de voces y frases de la lengua gallega “,1745-1755)
-O PADRE FEIJOO: Frade Bieito, que naceu en Ourense no concello de Pereiro de Aguiar, e que loitou
contra as supersticións e a favor do galego no ensino .
Chegou a ser tildado de “desengañador das Españas”.
Foi o primeiro en denunciar a miseria do sector do campesinado galego propoñendo cambios na
administración do reino.
-FRAI MARTIN SARMIENTO: que naceu en Villafranca del Bierzo (León ).
Tiña amplios coñecementos de botánica,medicina natural e arquivística .
Adicouse á filoloxía sendo un aférrimo defensor do galego, ergendo a voz contra aqueles que trataban de
desprestixialo. Chegou a decir:
“No sé como toleran los obispos que curas que no sean gallegos administren el Santo Sacramento de la
penitencia”

17. -XOSÉ CORNIDE DE SAAVEDRA: que nace na Coruña.
Foi un xeógrafo, naturista e humanista español.
Foi un dos máis coñecidos membros da Ilutración en Galicia
SHAILA EL FAHAM PRIETO 6ºA