2. TERDAPAT BEBERAPA JENIS WACANA
LISAN DALAM BM, ANTARANYA
•Perbahasan
•Perbincangan
•Perundingan
•Ceramah
•Ucapan
•Taklimat
3. Perbahasan - Mengikut Asmah Haji Omar (1996:1), perbahasan
adalah semua kegiatan interaksi bahasa yang melibatkan adanya
perbincangan yang ditimbulkan oleh wujudnya konflik antara orang
yang mengambil bahagian.
Perbahasan meliputi perbincangan biasa, perdebatan antara
mesyuarat formal, perundingan, seminar, persidangan, muzakarah,
perbahasan parlimen, dan wacana ilmiah.
Perbincangan - merupakan kegiatan bahasa yang menunjukkan
adanya usaha untuk mempertahankan, menyokong atau
sesuatu hujah yang dikemukakan.
4. CIRI-CIRI DALAM PERBAHASAN
• Penggunaan ayat: menggunakan ayat yang susunannya jelas.
• Pemilihan perkataan: kata-kata yang digunakan dalam perbahasan
mestilah tepat dengan maksud yang ingin disampaikan.
• Penyebutan: disarankan menggunakan sebutan baku dan lagu
bahasa atau rentak yang lazim digunakan semasa orang bercakap
atau berbincang.
• Kehalusan bahasa: ciri yang memperlihatkan kesopanan dan
kesantunan berbahasa semasa menyampaikan hujah. Kehalusan
bahasa tidak sahaja terletak pada penggunaan ayat yang teratur
tetapi terletak pada pemilihan kata atau ungkapan yang tidak
menyinggung perasaan.
5. • Penyampaian hujah: merupakan proses pembentukan dan
pengeluaran buah fikiran, dan proses ini sebahagian besarnya
bergantung kepada penguasaan bahasa.
• Gerak laku: dimaksudkan dengan peraturan paralinguistik yang
sesuai dalam konteks budaya sesuatu masyarakat bahasa.
• Maklumat bersama, maklumat inti dan maklumat tambahan:
merupakan jenis maklumat yang disampaikan atau diperoleh
melalui perbahasan.
6. JENIS-JENIS PERBAHASAN
• Seminar berbeza dengan perbahasan dari segi saiznya tetapi mempunyai
persamaan dari segi struktur dan giliran bercakap.
• Seminar dan perbahasan berbeza dengan forum dari segi struktur dan dari
segi keputusan.
• Kata simposium pula digunakan sebagai sinonim dengan seminar.
• Kata muzakarah mempunyai pengertian yang sama dengan seminar atau
persidangan, tetapi hanya untuk membincangkan bidang keagamaan.
• Kata wacana pula digunakan untuk pengertian yang sama dengan seminar.
• Kolokium tidak berbeza dengan forum dari segi struktur dan saiznya.
• Kata sidang pula ada kalanya merujuk kepada sesi perbincangan atau sama
dengan makna persidangan.
7. PERUNDINGAN
• Bermaksud sebagai mesyuarat atau perbincangan.
Antara teknik yang digunakan dalam perundingan ialah:
- Penggunaan ciri-ciri pragmatik.
- Penggunaan cerita
- Penggunaan bunga Bahasa
- Pemilihan kod
- Penggunaan unsur humor atau jenaka
8. CERAMAH, UCAPAN DAN TAKLIMAT
Merupakan sebahagian kategori perucapan umumnya dalam aspek
perutusan (Maimunah Haji Omar, 1993: 1). Perutusan boleh didefinisikan
sebagai satu proses penghantaran dan penerimaan maklumat oleh manusia.
Penggunaan Bahasa dalam PerucapanBahasa yang digunakan dalam
perucapan mestilah:
1. Jelas:
a. Tepat dan konkrit
b. Penggunaan bahasa yang bersifat teknikal secara berhati-hati.
c. Berhati-hati menggunakan kata yang mempunyai makna konotatif.
d. Membuat huraian untuk mengelakkan kekeliruan.
9. 2. Menarik:
• a. mempelbagaikan corak percakapan atau mewujudkan variasi
dalam penggunaan bahasa.
• b. menggunakan bahasa yang aktif, retorik, berbunga, dan
imaginatif.
3. Sesuai dengan audiens (pendengar atau khalayak);
perlu mentafsir tahap kebijaksanaan audiens, dan
pelbagai
laras bahasa semasa penyampaian.
4. Berkaitan dengan sesuatu keadaan:
• mengenal pasti keadaan yang sesuai serta bersifat
10. GAYA BAHASA DALAM PERUCAPAN
Dimaksudkan dengan tertib atau tatacara perucap
menonjolkan diri. Antara komponen gaya bahasa yang
berkesan dalam perucapan ialah:
• Tersendiri
• Hubungan gaya dengan apa-apa yang diperkatakan
• Menggunakan ayat aktif
• Menggunakan bahasa secara ekonomis
11. CERAMAH
• Cara pengemukaan fikiran atau idea melalui perucapan
dan disampaikan secara syarahan dua hala. Dalam sesi
ceramah, terdapat penerangan daripada penceramah,
dan diselang-selikan dengan soalan daripada audiens.
• Format Penyediaan Ceramah:
1. Protokol
2. Kandungan ceramah
3. Penutup
12. ANTARA PERKARA PENTING YANG PERLU
DIBERIKAN PERTIMBANGAN DALAM
PENYAMPAIAN CERAMAH IALAH:
• Memberikan hujah yang ada kaitan dengan audiens untuk menyokong idea
penceramah.
• Memastikan hujah-hujah penceramah mengandungi komponen lojik dan
emosi.
• Memilih strategi yang baik untuk mendapatkan sokongan.
• Memastikan semua hujah mempunyai bahan sokongan.
• Objektif penceramah ialah untuk mempengaruhi audiens, bukannya memaksa
mereka.
• Selain menggunakan bukti dan hujah, emosi audiens juga perlu dirayu atau
dipujuk.
• Mengelakkan penggunaan kaedah propaganda, misalnya menakut-nakutkan
audiens.
13. UCAPAN
• Dimaksudkan dengan apa-apa yang diucapkan atau perkataan yang diucapkan
atau cara menyebut atau melafazkan sesuatu kata yang mengandungi harapan,
dalam bentuk syarahan atau pidato. Ringkasnya, ucapan didefinisikan sebagai
penyampaian idea melalui pelafazan, dan disampaikan secara pidato sehala.
• Format Ucapan
1. Kata alu-aluan atau sapaan
2. Kandungan
3. Penutup
4. Aspek kebahasaan
14. ANTARA PERKARA PENTING YANG PERLU DIBERIKAN
PERHATIAN SEMASA MENYEDIAKAN ATAU
MENYAMPAIKAN UCAPAN IALAH:
• Apabila menyediakan ucapan alu-aluan, perucap mesti meneliti dahulu latar belakang individu
atau kumpulan yang diraikan.
• Apabila menyampaikan ucapan pengenalan, berucaplah dengan ringkas dan elakkan
menyentuh isu pokok.
• Apabila menyampaikan ucapan dalam majlis penyampaian anugerah, elakkan ucapan yang
beremosi tetapi mengutamakan ucapan yang bersifat faktual.
• Apabila menyampaikan ucapan setelah menerima sesuatu anugerah, terapkan perasaan
keharuan dan nilai yang diberikan kepada anugerah yang diperoleh.
• Apabila menyampaikan ucapan selepas makan malam, sampaikan secara bersahaja, ringkas
dan menyelitkan suasana humor.
• Pastikan perucap memakai pakaian yang bersopan serta menggunakan bahasa yang sesuai.
15. TAKLIMAT
• Boleh didefinisikan sebagai keterangan ringkas tentang sesuatu yang berlaku atau
sesuatu yang dihasilkan. Taklimat merupakan sebuah ucapan pemakluman dan
disampaikan secara hubungan dua hala dalam situasi formal atau tidak formal.
Dalam taklimat, ada sesi soal jawab antara perucap dengan khalayak.
• Format Taklimat
Taklimat boleh dibahagikan kepada dua bentuk berdasarkan jenis atau
taraf khalayaknya, iaitu taklimat satu taraf dan taklimat dua taraf.
16. • Taklimat Satu Taraf (Sama Taraf) mengandungi:
• Tajuk
• Salam, kata sapaan biasa atau salutasi protocol
• Kata alu-aluan
• Pengenalan diri, organisasi, jawatan
• Kandungan taklimat
• Penutup
• Sesi soal jawab
• Taklimat Dua Taraf Khalayak mengandungi:
• Salam, salutasi protokol dan sapaan biasa
• Puji-pujian
• Ringkasan penyampaian taklimat
• Kandungan
• Sesi soal jawab
