1. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
1 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
GOGORATU:
ZER DA ERLIEBEA?
Lurra ez da laua, formak ditu.
Mendiek, ibaiek, lurmuturrek, lakuek, haranek, ordokiek…
erliebea osatzen dute.
MENDIAK
Lurralde garaiak dira
eta aldapatsuak.
MENDILERROA
Lerroan dauden
mendiak dira.
MENDIKATEA
Elkarren ondoan
dauden mendilerroek
osatzen dute.
MUINOA
Mendi baxuak dira.
EUROPAKO, ESPAINIAKO ETA
EUSKADIKO ERLIEBEA1
2. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
2 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
HARANA
Mendiz inguratutako
eremuak dira.
ORDOKIA
Eremu laua, zabala
eta altitude handikoa.
LAUTADA
Lur zati lauak dira.
SAKONUNEA
Mendiz inguraturik,
horiek baino
beherago aurkitzen
den lur-eremua
ITSASLABARRA
Itsasertzeko leku
harritsu eta altuak
dira.
GOLKOA
Lurrean sartzen den
itsasoa.
3. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
3 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
BADIA
Kostan itsasoa
sarzten denean
LURMUTURRA
Itsasora sartzen den
lur-zatia.
PENINTSULA
Urez inguraturik
dagoen lur-eremua
zati bat ezik.
ISTMOA
Penintsula
kontinentearekin
lotzen duen lur zatia
da.
4. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
4 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EUROPAREN KOKAPENA
MUGAK:
IPARRALDEAN.: Ozeano Artikoa
HEGOALDEAN: Mediterraneo itsasoa, Afrika eta Asia.
MENDEBALDEAN. Ozeano Atlantikoa.
EKIALDEAN: Ural mendiak eta Kaspiar itsasoa
Europan bi zati nagusi bereizten dira: mendiak eta ordokiak.
MENDIAK:
Hegoaldeko mendikateak: Pirinioak, Alpeak, Apeninoak, Karpatoak,
Balkanak eta Kaukaso (mendi altuena ELBRUS 5.642 m).
Iparraldeko mendikateak: Eskandinaviako Alpeak.
Ekialdean: Ural mendiak.
5. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
5 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
ORDOKIAK:
Europako erdialdean eta ekialdean daude. Europako ibai nagusiek
zeharkatzen dute.
Europako Ordoki Handia
Europako Ekialdeko Ordokia
6. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
6 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EUROPAKO KOSTALDEA
Europako kostaldea oso koskatua da, sargune eta irtengune
ugarikoa.
OZEANOAK: ITSASOAK:
Ozeano Artikoa
Ozeano Atlantikoa
IPARRALDEAN: Ipar itsasoa,
Baltikoa eta Barents itsasoa
HEGOALDEAN:
Mediterraneoa, Itsaso Beltza
eta Kaspiar itsasoa.
7. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
7 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EUROPAKO PENINTSULA ETA UHARTEAK
PENINTSULAK:
IPARRALDEAN: Kola penintsula, Eskandinaviako penintsula eta
Jutlandiakoa.
HEGOALDEAN: Iberiar penintsula, Apeninoetako penintsula ,
Balkanetakoa eta Krimeakoa.
UHARTEAK:
IPARRALDEAN: Islandia, Irlanda eta Britainia Handia (handiena).
HEGOALDEAN: Balear uharteak, Korsika, Sardinia, Sizilia, Zipre,
Malta eta Kreta.
EUROPAKO KOSTALDEKO BESTE ELEMENTU
GEOGRAFIKO BATZUK:
GOLKOAK:
Iparraldean: Botniako golkoa
Hegoaldean: Bizkaiko golkoa, Liongoa eta Genovakoa.
LURMUTURRAK:
Iparraldean: Ipar lurmuturra eta Reykjanes
Hegoaldean: Finisterre, San Bizente eta Matapan
ITSASADARRAK ETA FIORDOAK:
Fiordoak Eskandinaviako penintsulan daude.
Itsasadarrak Iberiar penintsulan iparraldean.
ITSASARTEAK:
Gibraltarko itsasartea Europarenn eta Afrikaren artean dago.
8. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 EGITEN JAKIN ZUBIA SANTILLANA
8 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
9. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
IBERIAR PENINTSULAKO ERLIEBEA
BARRUALDEKO ERLIEBEA
Espainiako lurraldeak hurrengo hauek dira:
Iberiar Penintsula
Balear uharteak
Kanariar uharteak
Ceuta eta Melilla
Penintsularen barrualdean, ordoki zabal bat dago: IBERIAR
GOI-ORDOKIA da.
10. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
Iberiar goi-ordokiaren barrualdean bi mendikate daude:
Erdialdeko Mendikatea
Toledoko Mendiak
PERIFERIAKO MENDIKATEAK:
Goi-ordokia inguratzen dute:
Leongo mendiak
Kantabria mendikatea
Iberiar mendikatea
Sierra Morena
11. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
SAKONUNEAK
Triangelu forma duten ordoki sakonak dira eta ibaiek
zekarkatzen dituzte:
Ebro ibaiaren sakonunea
Guadalquivir ibaiaren sakonunea
KANPOALDEKO MENDIKATEAK
Goi – ordokitik urrun daudenak:
Galiziako mendigunea
Euskal Mendiak
Pirinioak
Kataluniako kostaldeko mendikatea
Mendikate Betikoa
13. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
BALEAR UHARTEAK: Mallorca, Menorca, Eivissa,
Formenteram eta Cabrera
Mallorca uhartean, TRAMUNTANA mendilerroa dago.
KANARIAR UHARTEAK: Lanzarote, Fuerteventura, Kanaria
Handia, Tenerife, Gomera, La Palma eta Hierro.
Tenerife uhartean, TEIDE sumendia Espainiako
mendirik altuena da.
14. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
KOSTALDEKO ERLIEBEA
Espainiako kostaldea hiru itsasok bustitzen dute:
1. Kantauri Itsasoa
2. Mediterraneoa
3. Ozeano Atlantikoa
1.- KOSTALDE KANTAURIARRA
Kostalde altua eta malkartsua da.
Oso ezagunak bere lurmuturrak: Matxitxako Lurmuturra,
Ajoko lurmuturra, Peñas lurmuturra eta Estaca de Bares
lurmuturra.
Matxitxako lurmuturra
15. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
2.- KOSTALDE ATLANTIKOA
Galiziako kostaldea. Kostalde altua, malkartsua eta
muxarratua.
Ortegal eta Finisterre lurmuturrak.
Andaluziako kostaldea. Kostalde baxua, hareatsua eta
laua.
Kanarietako kostaldea.
3.- KOSTALDE MEDITERRANEOA
Kostalde luzeena da: Creus lurmuturretik Gibraltarko
itsasasteraino. Hau da, Andaluziatik Kataluniara zabaltzen
da.
Balear uharteetako kostaldea ere mediterraneoa da.
Orokorrean kostalde hareatsua da.
Kostaldeko
erliebea
16. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
16 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EUSKADI: KOKAPENA ETA ERLIEBEA
Euskal Herriko lurraldeak:
Euskal Herriko erliebea oso gorabeheratsua da:
Iparraldean, malkartsuagoa
Hegoaldean, lauagoa.
17. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
17 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EUSKAL HERRIKO MENDIAK:
Mendi altuenak, Pirinioetan daude:
HIRU ERREGEEN MAHAIA (2.428 m)
ORI (2.017 m)
Aitzgorri
Aiako Harriak
18. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
18 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
GIPUZKOAKO MENDI NAGUSIAK:
Jaizkibel (450 m)
Aiako Harriak (837 m)
Aitzgorri (1.544 m)
Txindoki (1.346)
Hernio (1.075)
Adarra (811)
BIZKAIKO MENDI NAGUSIAK:
Oiz (1.026 m)
Gorbeia (1.475 m)
Anboto (1.331 m )
Gorbeia
19. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
19 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
EREMU LAUAK:
Hegoaldean kokatzen da, Araban batez ere. Labore-soro
zabalak ere badaude:
Arabako Lautada: azalera handikoa eta mendiz
inguratua dago.
Arabako Errioxa.
SAKONUNEA
Ebroren sakonunea.
20. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
20 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
21. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
21 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
KOSTALDEKO ERLIEBEA
Kantauri itsasoak bustitzen du euskal kostaldea.
Mendiak itsasotik oso hurbil daude, horregatik, kosta nahiko
aldapatsua da.
Hareazko hondartza txikiak daude.
LURMUTURRAK:
Matxitxako (Bizkaian)
Higer (Gipuzkoan)
BADIAK
Kontxa
Txingudi
HONDARTZAK
Kontxa
Zumaia
La Arena
Plentzia
Zarautz
ITSASADARRAK (Ibaien bokaleetan)
Ibaizabal
Oka
Bidasoa
Txingudiko Badia
Higer Lurmuturra
22. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
22 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
UHARTEAK
Izaro
Santa Klara
PENINTSULA
Gaztelugatxe
Izaro uhartea
Gaztelugatxe
23. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
23 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET
24. GIZARTE ZIENTZIAK LH 6 – EGITEN JAKIN SANTILLANA ZUBIA
24 www.margarigela.blogspot.com www.laguntza3ziklo.blogspot.com
IRUDIAK. ARASAAC ETA INTERNET