.

1. 1. MUNDUA

2. 1. MUNDUA
 4550 MILIOI URTE.
 HAINBAT GERUZEK OSATUA. GURETZAT
GARRANTZITSUENA, LURRAZALA.

3. 1. MUNDUA
 PLAKA TEKTONIKOAK: 12 dira, baina aipagarrienak honakoak
 ETENGABEKO ALDAKETAK: SISMIZITATEA ETA
VULKANISMOA.

4. 1. MUNDUA
 KONTINENTEAK: TRADIZIONALKI 7 IZENDATZEN
DIRA GUZTIRA, (NAHIZ ETA 8. BAT AURKITU BERRI DUTEN) :
 Iparramerika
 Hegoamerika
 Afrika
 Asia
 Ozeania
 Antartida
 Europa
 (+ Zelandia)

5. 1. MUNDUA
IPARRAMERIKA
 MASA TRINKOKO KONTINENTEA + IZOTZEZ
ESTALITAKO ZATI BAT (GROENLANDIA).
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Ozeano Barea
 Hegoaldetik: Ozeano Barea + Hegoamerika
 Iparraldetik: Ozeano Artikoa
 Ekialdetik: Ozeano Atlantikoa

6. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
IBAIAK:
 MISSISSIPPI+MISSOURI+OHIO (5970km).
 YUKÓN (3185km)
 McKenzie (4241km)
 Rio Grande (3030km)
 Colorado Ibaia (2334km)
 Columbia (2330km)

7. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
LAKUAK: Kanada eta EEUU arteko mugan
 SUPERIOR
 MICHIGAN
 HURÓN
 ERIE
 ONTARIO

8. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
MENDIAK:
 McKINLEY (6193m).
 LOGAN (5959m).
 ORIZABA/CHITLALTÉPTL (5743m).
 POPOCATÉPETL (5458m).
 IZTACCÍHUATL (5230m).

9. 1. MUNDUA
HEGOAMERIKA
 MASA TRINKOKO KONTINENTEA
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Ozeano Barea
 Hegoaldetik: Ozeano Antartikoa
 Iparraldetik: Iparramerika
 Ekialdetik: Ozeano Atlantikoa

10. 1. MUNDUA
TOPOGRAFIA
HIRU ZONALDETAN BANATUTA:
 MENDIZERRA
 Munduko mendikate luzeena eta gazteena.
 Himalayaren atzetik bigarrena altueran.
 Tierra de fuegotik iparralderarte kostaldeari paralelo.
 BARNEKO LURRALDE BAXUAK
 Hiru lautada:
 Orinoco
 Amazonas
 Chacopampeana
 EZKUTU KONTINENTALA
 Hiru mazizo:
 Brasilia
 Guayana
 Patagonia

12. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
Munduko ur gozoaren %26a
IBAIAK:
 AMAZONAS (6992km).
 ORINOCO (2140km)
 PARANÁ (4880km)
LAKUAK:
 TITICACA
 MARACAIBO
 POOPÓ

13. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
MENDIAK:
 ACONCAGUA (6961m).
 NEVADO OJOS DEL SALADO (6893m).
 PISSIS (6793m).
 HUASCARÁN (6768m).
 CERRO MERCEDARIO (6720m).

14. 1. MUNDUA
AFRIKA
 MASA TRINKOKO KONTINENTEA
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Ozeano Atlantikoa
 Hegoaldetik: Ozeano Antartikoa
 Iparraldetik: Mediterraneo itsasoa + Europa
 Ekialdetik: Ozeano Indikoa + Asia

15. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
IBAIAK: Gutxi baina handiak
 NILOA (6756km).
 NIGER (4200km)
 KONGO SISTEMA (4700km)
 ZAMBEZE (2693km)
LAKUAK:
 VICTORIA
 TANGANICA
 MALAUI
 TURKANA
 MOERO

16. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
Orografia erregularrekoa eta mendien altuera
esanguratsuarekin
MENDIAK:
 KILIMANJARO (5895m).
 KENYA (5199m).
 MAWENZI (5149m).
 STANLEY (5109m).
 SPEKE (4890m).
 DEJEN (4550m).

17. 1. MUNDUA
OZEANIA
 KONTINENTE INTSULARRA
 AUSTRALIA+MELANESIA+MICRONESIA+POLINESIA
 EREMU ERDI-DESERTIKOA (%40a hondarrez estalia).
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Ozeano Indikoa
 Hegoaldetik: Ozeano Antartikoa
 Iparraldetik: Asia
 Ekialdetik: Ozeano Barea

18. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
IBAIAK:
 MURRAY (2500km).
 DARLING (2739km)
 WAIKATO (425km)
 CLUTHA (338km)
LAKUAK:
 EYRE
 TORRENS
 GAIRDNER
 MACKAY
 FROME

19. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
MENDIAK:
 JAYA (4884m).
 TRIKORA (4730m).
 PILIMSIT (1717m).
 MANDALA (4640m).
 COOK (3754m).
 KOSCUISZKO (2228m).

20. 1. MUNDUA
ANTARTIDA
 HEGOALDERAGO KOKATUTAKO KONTINENTEA.
 IZOTZ GOGORREKO (BANKISA) ETA LURREZ
OSATURIKO KONTINENTEA.
 MUGAK:
Ozeano Antartikoaz inguratuta.

21. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
IBAIAK:
 ONIX (5970km).
LAKUAK:
 VOSTOK

22. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
Antartida bitan banatuta dago Mendi Transantartikoengatik
MENDI GARRANTZITSUENA:
 VISON (4897m).

23. 1. MUNDUA
ASIA
 Nahiz eta Europarekin kontinentea partekatu,
historikoki banatu egiten dira. (Uralek banatuta)
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Europa
 Hegoaldetik: Ozeano Indikoa
 Iparraldetik: Ozeano Artikoa
 Ekialdetik: Ozeano Barea

24. 1. MUNDUA
OROGRAFIA
Asiako erliebea meseta
handi batek osatzen du.
Pamir eta Tiberreko meseten
tartean Himalaya mendizerra
altxatzen da, «Munduko
teilatua» ere deitua.
MENDIAK:
 EVEREST (8848m).
 K2 (8611m).
 KACHENJUNGA
(8586m).
 LHOTSE (8516m).

25. 1. MUNDUA
HIDROGRAFIA
IBAIAK: Isuri zonaldearen arabera banatutak
 OZEANO ARTIKOA
 Obi (4100km),
 Yenisei (4750km),
 Lena (4270km)
 OZEANO BAREA
 Amur (2824km),
 Mekong (4350km),
 Song-ka (1149km)
 OZEANO INDIKOA
 Ganges (2525km)
 Indo (3180km)
 GOLFO PERTSIKOA
 Éufrates (2700km)
 Tigris (2000km)

27. 1. MUNDUA
EUROPA
 Asiarekin batera eurasiar kontinenteko parte.
Historikoki banatu egiten dira biak. (Uralek banatuta)
 MUGAK:
 Mendebaldetik: Ozeano Atlantikoa
 Hegoaldetik: Mediterraneo itsasoa
 Iparraldetik: Ozeano Artikoa
 Ekialdetik: Errusiako Asiar zatia

28. 1. MUNDUA
 Bigarren kontinente txikiena.
 Herrialde askoz osatuta politikoki.
 Handiena, Errusia
 Txikiena, Vaticano hiria.
 774 milioi biztanle inguru (munduko laugarrena,
%11a).

29. 1. MUNDUA
 Erliebe sinplea, lautada zentral handi bat
mendiz inguratuta.
 Lautada horri, Iparraldeko Lautada Handia
deritzo.

30. 1. MUNDUA
 Europako mendiak hiru multzotan banatzen dira:
 Atlantiar aurrea
 Europako mendi zaharrenak
 Irlanda iparraldetik, Eskandinabiako iparralderagoko
eremuetararte.
 Europa erdiko mendiak
 Higadura handia izan duten ainzineko mendikatearen errestoak.
 Frantziar mazizo zentrala, Vosgoak, Ohian Beltza, Jura, Sudetes,
Espainiar meseta.
 Mediterranear aldeko tolesdura Alpinoak
 Afrika eta Eurasiar plaken talkarengatik.
 Europako hegoekialde osoan zehar luzatu.
 Mendizerra Betikoak, Pirineoak, Apeninoak, Karpatoak, Alpeak,
Balkanak eta Kaukasoa.

31. 1. MUNDUA

32. 1. MUNDUA

33. 1. MUNDUA

34. 1. MUNDUA
 Europak dituen penintsula, golfo, barruko itsaso eta irla
kopuru handiarengatik, 43.000km-ko kostaldeak izatea
dakar.
 Kostalde + Golfoko korrontea + Afrika/Asia desertuak
= Giro epelak bizitzeko.
 Klima motak:
 Mediterranearra
 Ozeanikoa
 Kontinentala
 Polarra
 Goi-mendikoa
 Sub-tropikala

35. 1. MUNDUA
 Ibai luzeak baina ez gehiegi. Etorbide handirik gabe
eta erregularrak.
 Mediterranearrak ez. Estiaje sakona eta etorbie handikoak.
 Errusiarrak izoztu neguan.
 Ibai handiak nabigagarriak kilometro askotan zehar.
 Ibai luzeenak:
 Volga (3645km)
 Danubio (2850km)
 Ural (2428km)
 Dniéper (2290km)
 Rin (1233km).

36. 1. MUNDUA

37. 1. MUNDUA
 Laku txiki asko.
 Eratorri glaziarra.
 Itsaso Baltikoaren inguruan.
 Kaspiar itsasoa ezik. Asiarein muga.
 Lakurik handienak:
 Ladoga
 Onega
 Vaenem
 Saimaa

38. 2. ESPAINIA

39. 2. ESPAINIA
ESPAINIA
 EUROPAKO HEGO-MENDEBALDEAKO ESTATUA.
 808.992km2 HEDADURA.
 MUNDUKO 51.a eta Europako 4.a.
 IBERIAR PENINTSULAREN 5/6ak HARTU.
 PENINTSULAKO EREMUA + UHARTEAK +
CEUTA/MELILLA
 46,5 milioi biztanle.