1. 1
GEOGRAFIA BATX.2
ERLIEBEA

2. Iberiar penintsulako erliebea
ESPAINIA
504.782 km2
• Portugal, Andorra eta Gibraltarrekin partekatzen
du penintsula
• Mugak: I – Kantauriar itsasoa eta Frantzia
H – Mediterraneoa
E – Mediterraneoa
M – Atlantikoa eta Portugal
Kostaldea bereizten da: ia 6.000 km

3. Iberiar penintsulako erliebea
Erliebearen ezaugarriak
FORMA
TRINKOA
Penintsularen azalera handia
kostak: sargune eta irtengune gutxi
Ondorioz: barnealde eta kostaldearen artean
distantzia handia
ALTITUDE
HANDIA
660 m660 m. batazbeste (Suitzaren atzetik 2.)
Mesetaren presentzia dela etaMesetaren presentzia dela eta

4. Iberiar penintsulako erliebea
Erliebearen ezaugarriak
PATIOA
HARRESIA
HARRESIA
HARRESIA
FOSOA
FO
SO
A
HARRESIA
HARRESIA
JAUREGI EDO
GAZTELU
BATEKIN
PAREKATU
DEZAKEGU
PENINTSULAKO
ERLIEBEA
MENDI ERLIEBEEN POSIZIO PERIFERIKOA

5. Mendikate
Garrantzitsuenak
Periferian
Kokatzen dira
Penintsularen
Erdikaldea
Goi-lautada
Edo meseta batek
osatzen du
Antolaketa honek
Klimaren
kontinentaltasuna
eta ibaien
atlantikorantzko
Joera adierazten
du
ERBIEBE MENDITSUEN KOKAPEN PERIFERIKOA

6. Penintsulako
unitate
morfoestrukturalak
aztertzeko hainbat
aspektu
hartuko ditugu
kontutan
Sortu
zireneko
garaia
Mesetarekiko
kokapena
Barne egitura
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena

7. 1.UnidadesUnidades
morfoestructuralesmorfoestructurales
• Era primaria
• Rocas silíceas
• Rocas muy rígidas
(se rompen)
• Relieve
horizontal
• Mitad occ. de la
Península
•Era terciaria
•Rocas silíceas
•Rocas muy rígidas
•Relieve redondeado
•Sistema Central, Montes
de Toledo, Macizo
Galaico, oeste del Sistema
Cantábrico
• Era terciaria
• Rocas sedimentarias
(calizas)
Sist. Ibérico
Este de la cord. Cantábrica
•Era terciaria
•Rocas
sedimentarias
(caliza, arcillas,
arenisca o margas)
•Rocas blandas
(fácil erosión)
•Relieve horizontal
ZócalosZócalos
Macizos
antiguos
Macizos
antiguos
Cuencas sedimentarias
y depresiones
Cuencas sedimentarias
y depresiones
Cordilleras de
plegamiento
Cordilleras de
plegamiento
• Rocas plásticas (se deforman)
• Relieve joven
Pirineos
Cordilleras Béticas
Cordilleras
intermedias
Cordilleras
intermedias
Cordilleras
alpinas
Cordilleras
alpinas
Zokaloa
Mendigune
zaharrak
Tolestura
mendikatea
Meseta
Horst
Arro
sedimentarioa
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena

8. UNITATEUNITATE
MORFOESTRUKTURALAKMORFOESTRUKTURALAK
• Aro primarioa
• Harri silizeoak
• Harri oso gogorrak
• Erliebe
borobildua
•Aro primario+sekundarioa
•Harri silizeoak
•Harri oso gogorrak
•Erliebe horizontala
•Aro terztiarioan apurtu:
Mendikate zentrala,
Toledoko mendiak,
Galiziako
mendigunea,Kantabriar
mendikate (M)
• Aro tertziarioa
• Harri sedimentarioak
(kareharriak)
Iberiar mendikatea
Kantabriar mendikatea (E)
•Aro tertziarioa
•Harri
•Sedimentarioak
(Kareharria,
buztina, margak)
•Harri bigunak
•Erliebe horizontala
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
1-Mendigune
zaharrak
1-Mendigune
zaharrak
2-Zokaloa2-Zokaloa
4-Depresio eta arro
sedimentarioak
4-Depresio eta arro
sedimentarioak
3-Tolestura
mendikateak
3-Tolestura
mendikateak
• Harri plastikoak
• Erliebe gaztea
Pirinioak
Mendikate betikoak
3.2-Bitarteko
mendikateak
3.2-Bitarteko
mendikateak
3.1-Alpetar
mendikateak
3.1-Alpetar
mendikateak

9. 1. Aro arkaikoa edo Prekanbiarra (4000 – 600 m.u.).
• Okertutako banda IE – HM.
• Arbelak eta neis.
• Mendigune hau erabat suntsituko da eta
itsasoak estali
Neis
Arbela
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

10. 2. Aro primarioa (600 – 225 m.u.).
• Orogenesi hertziniarra.
• Harri silizeoak: Granitoa, arbela
• eta kuartzita
• Mendikate zaharrak sortu:
mendigune hesperikoa,
Akitaniako mendigunea,
Mendigune katalan-
balearra, Ebroren
mendigunea, Mendigune
Betiko-Rifekoa, Fosa
pirenaikoa eta fosa betikoa
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

11. ZOKALO
BIHURTU
Suntsitutako
Mendigune
zaharrak

12. 3. Aro sekundarioa (225 – 68 m.u.).
• Lasaitasun
tektonikoa
•Higadura
•Sedimentazioa
Non?
•Kareharria
•Hareharria
•Margak
Itsasoaren
aurrerakadak
Fosatan
de
• Penintsularen
baskulamendua
ekialderantz
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

13. Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)
Itsas fosakItsasoaren
aurrerakadak
Aro
sekundarioa

14. Ibai-sarea
•Ebro
•Guadalquivir
•Mendikate betikoak
•Pirinioak
Itsas fosatan
kokaturikoak
4. Aro tertziarioa (68 – 1,7 m.u.).
Orogenesi alpiniarra
Mesetako
zokaloaren
haustura (material
gogorrak)
Hondoratutako
blokeak
Arro sedimentarioak( Mesetaren
barnealdean)
Jarduera
bolkanikoa
Altxatutako blokeak
•Toledoko mendiak
•Mendikate zentrala
Material plastikoen
tolestura
Alpetar
mendikateak
Sakonune
aurrealpetarrak
Atlantikorantzko
baskulazioa
Ibaiak
Atlantikora
Mesetaren
inguruko
mendiak:
- Galiziako
mendigunea
-Kantabriar
mendikatea
-Iberiar
mendikatea
-Sierra Morena
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

15. Itsas fosatan kokaturiko
materialen tolestura
Zokaloaren
haustura bloke
batzuk altxatu eta
beste batzuk jeitsi
Zokaloaren
haustura eta bere
gaineko materialen
tolestura
Sakonune aurrealpetarrak
Atlantikorantz baskulatu
Aro tertziarioa laburtu dezagun:
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

16. Glaziazioak
Non?
Mendigune
garaienetan
5. Aro kuaternarioa (1,7 m.u. gaur egun)
Glaziar baten parteak
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)

17. Glaziazioak
Non?
Izotz apurketaren eraginez
forma
• Zirkuko glaziarrak
• Haraneko glaziarrak Izotz garraioaren eraginez
Ibai terrazak (ibai sarea guztiz antolatzen da)
Mendigune
garaienetan
• Duero
• Tajo
•Guadiana
•Guadalquivir
•Ebro
Aro kuaternarioa laburtu dezagun:
Unitate morfoestrukturalak eta hauen garapena (taula osatu)