Euskal Herria: kokapena, ibaiak,mendiak: Mapa fisiko eta politikoak

1. 1 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
GIZARTE 4. GAIA: EUSKAL HERRIA / ESPAINIA
1. Euskararen jatorria
Duela 4.000 bat urte, Europako hego-ekialdean eta Asiako mendebaldean herri
indoeuroparrak hedatu ziren. Herri hauek hitz egiten zituzten hizkuntzetatik sortu
ziren Europan gaur egun hitz egiten diren hizkuntza gehienak. Honengatik esaten da
Europako hizkuntza hauek familia indoeuroparreko hizkuntzak direla.
Baina hau ez da gertatzen euskararekin, euskara ez da hizkuntza
indoeuroparra. Hizkuntzalariek diote euskara hizkuntza hauek baino lehenagokoa
dela, horregatik, esan dezakegu, euskara Europako hizkuntza zaharrenetakoa dela.
2. Euskal Herria: kokagunea

2. 2 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate

3. 3 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
3. Euskal Herri politikoa
Euskal Herrian 7 probintzia daude, baina ofizialki, 3 banaketa administratibo
daude:
- Euskal Autonomia Erkidegoa (Hego Euskal Herrian).
- Nafarroako Foru Erkidegoa (Hego Euskal Herrian).
- Ipar Euskal Herria.
 Taula osatu:
PROBINTZIAK HIRIBURUAK
ARABA
BIZKAIA
GIPUZKOA
NAFARROA
BEHE NAFARROA
LAPURDI
ZUBEROA

4. 4 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
4. Euskal Herri fisikoa
Ikasiko ditugun elementu geografikoak:
a) Probintzia bakoitzeko ibai nagusia.
b) Gipuzkoako ibaiak.
c) Euskal Herrian dauden bi isurialdeak.
d) Mendirik ezagunenak.
a) IBAIAK
BIZKAIA ARABA GIPUZKOA NAFARROA
Nerbioi Zadorra Oria Ebro
LAPURDI MAULE BEHE NAFARROA
Aturri Maule Errobi
b) Gipuzkoako ibaiak ekialdetik mendebaldera:
Bidasoa, Oiartzun, Urumea, Oria, Urola, Deba

5. 5 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
c) Euskal Herrian bi isurialde daude:
1. Kantaurialdeko isurialdea (edo Atlantikoa)
2. Isurialde Mediterraneoa

6. 6 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
EUSKAL HERRIKO MAPA FISIKOA

7. 7 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
EUSKAL HERRIKO MENDIAK:
Mendi altuenak, Pirinioetan daude (NAFARROAN):
 HIRU ERREGEEN MAHAIA (2.428 m)
 ORI (2.017 m)
GIPUZKOAKO MENDI NAGUSIAK:
 Jaizkibel (450 m)
 Aiako Harriak (837 m)
 Aitzgorri (1.544 m)
 Txindoki (1.346)
 Hernio (1.075)
 Adarra (811)
BIZKAIKO MENDI NAGUSIAK:
 Oiz (1.026 m)
 Gorbeia (1.475 m)
 Anboto (1.331 m )
Gorbeia

8. 8 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate
EREMU LAUAK:
Hegoaldean kokatzen da, Araban batez ere. Labore-soro zabalak ere
badaude:
 Arabako Lautada: azalera handikoa eta mendiz inguratua
dago.
 Arabako Errioxa.
d) Mendi hauek mapan kokatzen ikasiko dugu:
- Jaizkibel, Hernio, Aizkorri (Gipuzkoan).
- Anboto (Bizkaian).
- Gorbeia ( Araban).
- Hiru Erregeen Mahaia eta Ori (Nafarroan).
- Larrun (Lapurdin).

9. 1 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate

10. 2 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate

11. 3 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate

12. 4 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate

13. 5 Gizarte Zientziak LH 5 – 4.unitate