Teori konstruktivisme psikologi individu kognitif piaget

1
EDU 3033 MURID DAN ALAM BELAJAR
Nama Ahli Kumpulan : CHIN YIN MIN
OOI CHAI TENG
ONG YING HONG
Tarikh Perbentangan :
Nama Pensyarah: Encik Hj. Khalid Bin Abdullah

2 EDU 3033 MURID DAN ALAM BELAJAR
BIODATA
BIL MAKLUMAT PELAJAR GAMBAR
1.
NAMA: CHIN YIN MIN
NO. GILIRAN: 2014181340008
NO IC: 930205-12-5837
NO. TEL.: 011-27468799
2.
NAMA: OOI CHAI TENG
NO. GILIRAN: 2014181340021
NO IC: 940101-08-5892
NO. TEL.: 016-5302894
3.
NAMA: ONG YING HONG
NO. GILIRAN: 2014181340020
NO IC: 940421-13-6556
NO. TEL. 016-328-6597

Soalan:
3
6.1 Huraikan peringkat-peringkat
perkembangan kognitif kanak-kanak
berdasarkan kajian Piaget.
6.2 Cadangkan empat aktiviti pengajaran dan
pembelajaran peringkat pra operasi yang
dapat dilaksanakan oleh guru untuk
membantu perkembangan kognitif kanak-kanak.

4
6.3 Beliau telah memperkenalkan beberapa
konsep dalam proses membina pengetahuan.
Jelaskan sekurang-kurangnya empat
daripada konsep-konsep tersebut.
6.4 Bincangkan bagaimanakah seseorang
guru dapat mengaplikasiikan Teori
Konstruktivisme secara berkesan dalam
proses pengajaran dan pembelajaran di bilik
darjah.

Teori
Konstruktivisme
Psikologi /
Individu / Kognitif
~ Jean Piaget ~

6
Teori pembelajaran konstruktivisme mempunyai asas
teori kognitif dengan penekanan kepada bagaimana struktur
kognitif membina dan mengorganisasi pengetahuan. Antara
tokoh yang penting dalam mempelopori teori asas
konstruktivisme ini ialah Jean Piaget.
Piaget mengutarakan perkembangan kognitif sebagai
satu proses perkembangan biologi. Teori perkembangan
kognitif Piaget adalah satu teori konstruktivisme kerana beliau
melihat perkembangan pemikiran manusia berlaku melalui
pembinaan pengetahuan yang diperolehi melalui pelbagai
pengalaman.
(Unit 9, Modul 1 Konstruktivisme)

Menurut Azizi Yahaya, Asmah Suboh, Zurihanmi
Zakariya, Fawziah Yahya (2005), Teori Perkembangan
Kognitif Piaget mendapat perhatian luas dalam bidang
psikologi sejak kajiannya dikemukakan. Piaget
menerangkan peringkat-peringkat perkembangan kognitif
kanak-kanak dan proses pemikiran berasaskan
perkembangan skema.
Pengetahuan teori ini amat penting kepada guru-guru
kerana ia membantu kita untuk memahami cara
kanak-kanak berfikir dan bagaimana guru boleh
memainkan peranan dalam perkembangan kanak-kanak.
Perkembangan kognitif kanak-kanak ini memberi
penekanan kepada pembinaan pemikiran kanak-kanak.

Latar belakang
Jean Piaget

9
 Nama: Jean Piaget
 Pekerjaan: ahli biologi yang
terlatih
 Tempat Lahir: Nauchatel,
Switzerland
 Tarikh Lahir: 9 ogos 1896
 Ayah Jean Piaget: Profesor
Sastera dalam bidang sejarah
yang bernama Arthur Piaget.
 Ibu Jean Piaget: Rabecca
Jackson.

10
Jean Piaget pernah bekerja dengan Binet untuk
membentuk ujian kecergasan mental. Semasa bekerja
dengan Binet, Piaget tidak berminat untuk melihat
hasil jawapan yang betul yang diberikan oleh kanak-kanak,
tetapi beliau beliau lebih berminat untuk
melihat pola-pola perlakuan yang ditunjukkan oleh
kanak-kanak apabila mereka memberikan jawapan
yang salah. Pada pandangan Jean, pola-pola
perlakuan ini boleh memberikan petunjuk bagi
pengetahuan bagaimana proses pembentukan
pemikiran berkembang di kalangan kanak-kanak.
Ekoran daripada itu, teori yang beliau kemukakan
adalah memfokuskan kepada perkembangan kognitif
kanak-kanak.

11
Beliau ditawarkan bekerja di sebuah muzium
Zoologi di Jeneva, Swiss. Jean menolak tawaran
tersebut kerana ingin melanjutkan pelajarannya.
Selepas tamat zaman persekolahan, Jean melanjutkan
pelajaran ke Universiti Nauchatel pada tahun 1916
dan mendapat PHD pada tahun 1918 semasa
berumur 22 tahun. Beliau mula meminati bidang
psikologi apabila beliau menjadi profesor sejarah
dalam bidang ilmiah (1929-1939). Selepas itu, beliau
dilantik sebagai ketua Swiss Society for Psychologist.
Beliau mengajar di universiti-universiti Paris, Lausanne
dan Neuchatel. Beliau juga menjadi ketua
International Bereau of Education (Biro pendidikan
international) dan duta United Nations Economic and
Scientific Committee(UNESCO) Swiss.

12
Jean Piaget menerima gelaran kehormat dari
Universiti Oxford dan Harvard kerana banyak
menyumbangkan idea-idea tentang perkembangan
dan cara belajar kanak-kanak. Namun, Jean tetap
rendah hati dan memilih untuk tidak terlalu terdedah
di khalayak ramai. Gaya hidup seperti ini
membolehkan beliau terus memgembangkan
teorinya. Dalam bidang psikologi, Jean Piaget
merupakan di antara tokoh penting pada abad ke-20.
Piaget telah membuat penyelidikan di Institut Jacques
Rosseau di Switzerland dan telah membina kaedah
klinikal dalam temubual.

13
Jean Piaget meninggal dunia pada 17
september 1980 di Jeneva, Swiss ketika
berusia 84 tahun. Beliau merupakan salah
seorang tokoh ilmiah yang amat dikagumi
ramai sebagai seorang pemikir ilmiah yang
kreatif di Swiss.

6.1
Huraikan peringkat-peringkat
perkembangan
kognitif kanak-kanak
berdasarkan kajian Piaget.

Piaget telah
mencadangkan
empat peringkat
dalam
perkembangan
kognitif, iaitu:

Peringkat Sensorimotor
Menurut Jean Piaget, peringkat sensorimotor
merupakan peringkat permulaan dalam
perkembangan kognitif.
Seseorang individu akan mengalami peringkat
ini sejak dia lahir hingga umur dua tahun.
Pada tahap ini, bayi melihat kepada
hubungan antara badannya dengan
persekitaran.

Bayi akan mengkoordinasi maklumat deria
dengan kebolehan motor untuk
membentuk skema tingkah laku yang
membolehkan dia meneroka dan mengetahui
tentang persekitarannya.
Kebolehan deria motor bayi adalah
berkembang dari semasa ke semasa.
Dalam perkembangan sensorimotor ini, terdapat
enam sub tahap yang dikategorikan dengan
melihat perkembangan kebolehan tertentu pada
umur yang tertentu.

ENAM SUB TAHAP
1. Dari lahir hingga satu bulan (refleks)
2. Sebulan hingga empat bulan (reaksi asas
sekular)
3. Empat hingga lapan bulan (reaksi sekular kedua)
4. Lapan hingga dua belas bulan (reaksi
koordinasi)
5. Dua belas bulan hingga lapan belas bulan
(reaksi sekular ketiga)
6. Lapan belas bulan hingga dua tahun
(penggambaran pemikiran awal)

Dari lahir hingga satu bulan
(refleks)
Dalam peringkat ini, bayi hanya mampu
melakukan gerakan pantulan.
Gerakan pantulan ini lahir melalui tingkah laku
pendengaran, penyusunan, gerakan tangan
(genggaman), penyesuaian, pandangan,
pergerakan mata dan sebagainya.
Sebahagian besar daripada gerakan ini dilakukan
ialah untuk keperluan tertentu atau hanya
sebagai gerakan pantulan sahaja.

Sebulan hingga empat bulan (reaksi
asas sekular)
Peringkat pertama pencapaian untuk
penyesuaian dan berlakunya reaksi sekular.
Bayi mula mempunyai pengertian tentang
bahagian badannya yang tertentu.
Di tahap ini, pengalaman memainkan
peranan yang penting untuk pembentukan
tingkah laku kanak-kanak.

Tingkah laku kanak-kanak pada tahap kedua
ini sudah bergantung kepada andaian sebab
musabab yang tertentu untuk mewujudkan
sesuatu situasi baru.
Pergerakan sistem sensori mula diselaraskan
dengan sistem pandangan dan gerakan
tangan.
 Apabila dia mendengar sesuatu bunyi, bayi
akan menggerakkan kepala dan matanya ke
arah punca sumber bunyi.

Empat hingga lapan bulan (reaksi
sekular kedua)
Pada tahap ini, bayi mempunyai
persediaan untuk membuat pandangan
dan pemerhatian yang lebih.
Kebanyakan tingkahlaku bayi dihasilkan
daripada sesuatu proses pembelajaran.
Bayi pada peringkat ini suka menggunakan
mulut untuk merasa objek yang berada di
persekitarannya.

Lapan hingga dua belas bulan
(reaksi koordinasi)
Ia dikatakan sebagai masa pengukuhan bagi
skema lama untuk disesuaikan bagi keadaan
baru.
Pada tahap ini, bayi sudah mengetahui sebab
akibat sesuatu keadaan berlaku.
Contohnya, apabila menggoncangkan
sesuatu alat mainan, bayi itu memahami
bahawa alat mainan tersebut akan berbunyi.

Dua belas bulan hingga lapan belas
bulan (reaksi sekular ketiga)
Pada ketika ini, penemuan makna baru melalui
pengalaman yang dilalui oleh bayi berlaku
secara aktif.
Di tahap ini, bayi memperlihatkan kemajuan
yang pesat berhubung dengan pemahaman
sesuatu konsep dan telah mempunyai konsep
yang kukuh tentang sesuatu objek.
Bayi juga mengalami proses cuba jaya tetapi
dalam keadaan yang mudah.

Lapan belas bulan hingga dua tahun
(penggambaran pemikiran awal)
Berlakunya kombinasi mental di mana kanak-kanak
mula mempunyai keupayaan untuk
memahami aktiviti permainan dan fungsi simbolik.
Pada ketika ini, kanak-kanak dapat mengatasi
masalah kaedah cuba jaya dan dapat
membezakan jenis-jenis tingkah laku peniruan
yang diperhatikan.
Kanak-kanak juga telah mengetahui tentang
peranan jantina dan fungsi individu dalam rumah
tangga.

Kanak-kanak mampu mengkoordinasi
maklumat deria dengan pergerakan
motor pada peringkat sensorimotor.
Kanak-kanak juga mempunyai kepuasan
mengenakan tindakan terhadap objek.
Kanak-kanak turut berkeupayaan
menggunakan pemikiran logik dengan
aktiviti-aktiviti mudah.

Pada peringkat akhir sensorimotor, kanak-kanak
boleh menggunakan imitasi, memori dan
pemikiran terhadap tingkahlaku yang dilihat
atau dipertikaikan.
Kanak-kanak juga akan mencapai tahap
pengekalan objek pada akhir peringkat iaitu
kebolehan untuk menggambarkan objek di
dalam memori.

Peringkat Pra Operasi
Peringkat praoperasi biasanya berlaku dalam
kalangan kanak-kanak yang berusia 2 tahun hingga
7 tahun.
Dalam peringkat ini kanak-kanak sudah mampu
menggambar dan merancang skema.
Mereka juga dapat mewakili sesuatu dengan simbol
mental.
Kanak-kanak yang berumur 2 tahun hingga 3 tahun
telah mampu menceritakan pengalaman mereka
dengan ayat-ayat mudah.

Mereka berupaya mengingat semula peristiwa
yang sudah berlaku dan boleh membanding
dua peristiwa yang sudah berlaku.
Mereka juga mula mendedahkan diri kepada
permainan membayangkan (pretend play).
Kanak-kanak dalam peringkat praoperasi juga
gemar memberi kualiti atau ciri benda hidup
kepada benda bukan hidup (animisme).

Pemikiran kanak-kanak pada peringkat ini
lebih bersifat intuitif iaitu pemahaman
kanak-kanak mengenai objek bergantung
pada ciri-ciri yang nampak jelas dan nyata.
Menurut Piaget, kanak-kanak pada
peringkat ini telah menunjukkan sikap
egosentrik. Mereka melihat dan memahami
persekitaran melalui perspektif sendiri.

Peringkat Operasi
Konkrit
Peringkat ini berlaku di dalam kalangan kanak-kanak
yang berumur 7 tahun hingga 11 tahun.
Kanak-kanak dalam peringkat ini berkebolehan
berfikir secara logik walaupun pemikiran
mereka masih terikat dengan situasi yang
konkrit.
Mereka dalam peringkat ini sepatutnya sudah
memahami proses transformasi, keterbalikan
dan menaakul.

Peringkat Operasi
Konkrit
Mereka juga boleh menguasai konsep pengekalan
(conservation) yang merangkumi tiga prinsip asas,
yakni prinsip identiti, prinsip ganti rugi
(compensation) dan prinsip keterbalikan.
Kanak-kanak juga menguasai proses pengelasan.
Kanak-kanak juga dapat menguasai proses
menyusun secara bersiri mengikut susunan menaik
dan menurun.

Peringkat Operasi
Konkrit
Penguasaan kemahiran seperti
pemuliharaan, pengelasan dan penyusunan
bersiri menunjukkan bahawa kanak-kanak
pada peringkat ini telah mencapai satu
peringkat pemikiran logik.
Kanak-kanak peringkat operasi konkrit turut
berubah secara beransur daripada
pemikiran egosentrik kepada pemikiran
decentered atau objektif.

Tiga Prinsip Asas Konsep Pengekalan
(Conservation)
Prinsip asas Definisi
Prinsip
identiti
Mereka tahu sekiranya tiada bilangan
yang ditambah atau dikurangkan,
bilangan / amaun objek adalah sama
walaupun bentuknya berubah.
Prinsip
ganti rugi
Mereka tahu sesuatu perubahan pada
satu segi akan diganti oleh perubahan
dalam satu aspek yang lain.
Prinsip
keterbalika
n
Pelajar boleh mengulang proses yang
berlaku secara mental kepada keadaan
asal semula.

Peringkat Operasi
Formal
Peringkat ini berlaku di dalam kalangan
kanak-kanak yang berumur 11 tahun ke
atas.
Kanak-kanak boleh melakukan proses
mental ke atas idea-idea dan membuat
jangkaan atau andaian berdasarkan
fakta.
Pemikiran mereka tidak lagi terikat
kepada bahan-bahan konkrit.

Peringkat Operasi
Formal
Kanak-kanak di peringkat ini boleh mengkaji
masalah-masalah abstrak secara sistematik
dan membuat generalisasi terhadap masalah
tersebut.
Egosentrik remaja juga muncul di peringkat
ini. Remaja lebih tertumpu kepada idea dan
pemikiran mereka sendiri.

6.2
Cadangkan empat aktiviti
pengajaran dan pembelajaran
peringkat pra operasi yang dapat
dilaksanakan oleh guru untuk
membantu perkembangan
kognitif kanak-kanak.

EDU 3033 38 MURID DAN ALAM BELAJAR
Tahap pra-operasi
(2 hingga 7 tahun)
Apakah perkara-perkara yang harus
dititikberatkan dan
dipertimbangkan apabila
merancangkan sesuatu aktiviti bagi
kanak-kanak yang berada di tahap
pra-operasi (2-7 tahun) ?

1. Menggunakan bahan bantu mengajar yang konkrit.
2. Arahan yang diberikan haruslah pendek dan
disertai dengan contoh.
3. Kanak-kanak pada peringkat ini sukar memahami
sesuatu perkara daripada sudut pandangan orang
lain.
4. Berhati-hati dengan penggunaan perkataan pada
peringkat ini supaya tidak mengelirukan kanak-kanak.
5. Beri peluang kepada kanak-kanak melakukan hand
on terhadap sesuatu kemahiran.
6. Sediakan pengalaman pembelajaran yang pelbagai.

Aktiviti-aktiviti yang
boleh dijalankan
dalam sesi P&P.

Aktiviti 1 : Membuat sandwich
1. Untuk memenuhi kehendak di atas, kita telah
memilih aktiviti membuat sandwich sebagai
aktiviti yang akan dijalankan semasa
menjalankan sesi P&P.
2. Tujuan aktiviti adalah untuk mendedahkan
kanak-kanak kepada bahan-bahan sebenar
yang akan digunakan dalam penghasilan
sandwich.

Aktiviti 1 : Membuat sandwich
1. Melalui aktiviti ini, kanak-kanak akan dapat
mengenali, mengingati dan memahami bahan-bahan
tersebut dengan lebih jelas dan
mendalam.
2. Senario ini adalah kerana mereka boleh
mewujudkan satu gambaran yang amat jelas
dan tepat dengan mendekati diri dengan objek
yang sebenar dan konkrit di realiti hidup
mereka.
42

Bahan-bahan
yang digunakan
dalam
penghasilan
sandwich

Roti

Timun

Tomato

Selada

Telur

Sandwich

Prosedur

Sambungan
Prosedur...

Matlamat Yang Dicapai Melalui
Aktiviti 1
Kanak-kanak boleh mengenali bentuk dan
memegang, untuk merasai bahan-bahan
tersebut serta seterusnya mengingati bahan
tersebut dengan lebih mendalam.
Melalui kaedah ini, kanak-kanak juga akan
dapat mengetahui bahan-bahan yang harus
disediakan sekiranya mereka ingin
menghasilkan sandwich pada masa kelak.

Aktiviti 2 : Permainan berlakon
Memandangkan kanak-kanak dalam peringkat pra-operasi
sudah mendedahkan diri kepada permainan
membayangkan (pretend play) dan gemar memberi
kualiti atau ciri benda hidup kepada benda bukan
hidup (animisme).
 Jadi, guru boleh menjalankan permainan berlakon
di dalam kelas untuk mengembangkan tahap
pemikiran mereka di samping menerapkan konsep
hubungan pertalian antara keluarga, dan
menerangkan peranan yang dimainkan oleh setiap
anggota keluarga.

Bahan-bahan
yang digunakan
dalam
permainan
berlakon

Patung bayi
Digunakan untuk
dijadikan bayi
sebenar, kanak-kanak
akan
berperanan
sebagai ibu bapa.

Patung anjing
Dijadikan anjing yang
sebenar, digunakan oleh
kanak-kanak sama ada
dia akan disuruh
memainkan peranan
polis atau meminta dia
menunjukkan cara
menjaga seekor anjing
peliharaan.

Prosedur

Sambungan
Prosedur...

Aktiviti 2
 Kanak-kanak akan dapat meningkatkan daya
kreativiti.
 Kanak-kanak lebih bersedia untuk masa
depan.
 Kanak-kanak dapat memahami
tanggungjawab yang dipikul oleh setiap ahli
kumpulan.

Aktiviti 3: Menggunakan bongkah
kayu untuk mengajar kanak-kanak
tentang konsep bentuk
Seperti aktiviti pertama yang dijalankan,
aktiviti ini juga menggunakan bahan bantu
mengajar yang konkrit iaitu bongkah kayu.
Dengan menggunakan bongkah kayu, guru
boleh menjalankan dua permainan kecil untuk
memperkenalkan konsep bentuk kepada kanak-kanak.

Bahan-bahan
yang digunakan
dalam aktiviti
bongkah kayu

Bongkah kayu yang terdir i dar ipada pelbagai
bentuk

Permainan
kecil
Konsep Bentuk

Prosedur

Sambungan
Prosedur...

Contoh:
Bongkah kayu
berbentuk kiub
dikumpul dan
dikira sebagai
satu kategori.

Aktiviti 3
1. Kanak-kanak dapat mengklasifikasikan objek
ke dalam set atau kumpulan berdasarkan
sesuatu ciri.
2. Kanak-kanak dapat mengenali konsep bentuk
dengan lebih jelas dan baik.
3. Kanak-kanak mampu menamakan jenis
bentuk dengan tepat.

Aktiviti 4 : Aktiviti Bercerita
Kanak-kanak dalam peringkat ini sudah
mampu menceritakan pengalaman mereka
dengan ayat-ayat mudah.
Mereka juga berupaya mengingat semula
peristiwa yang sudah berlaku dan boleh
membanding dua peristiwa yang sudah
berlaku

Prosedur

Sambungan
Prosedur...

Aktiviti 4
Kanak-kanak dapat memperkembangan lagi
cara berbahasa.
Kanak-kanak dapat menggunakan ayat-ayat
yang pendek dan mudah difahami untuk
berkomunikasi.
Melalui kaedah ini, kanak-kanak melahirkan
minat dan ada keyakinan untuk berdiri di
hadapan dan berhadapan dengan orang ramai.

6.3
Beliau telah memperkenalkan
beberapa konsep dalam proses
membina pengetahuan. Jelaskan
sekurang-kurangnya empat
daripada konsep-konsep
tersebut.

73
KONSEP TEORI KONSTRUKTIISME KOGNITIF PIAGET

Organisasi
 Organisasi didefinisikan oleh Piaget
sebagai proses menggabung, menyusun
dan menggabung semula, menyusun
semula elemen pemikiran dan kelakuan
seorang dalam sistem kognitifnya dalam
bentuk ataupun struktur psikologi yang
mantap.
(Woolfolk, 1987 dalam Azizi Yahaya, Asmah Suboh,
Zurihanmi Zakariya, Fawziah Yahya, 2005)

Organisasi
Proses penyusunan dan pembentukan
skema ini dipanggil organisasi.
(Rohani Abdullah, 2001)
Organisasi boleh dikatakan sebagai satu
proses yang berfungsi dengan menyusun
dan menggabung semula sesuatu.

Skema
Piaget menamakan struktur psikologi
sebagai skema.
(Azizi Yahaya, Asmah Suboh, Zurihanmi
Zakariya, Fawziah Yahya, 2005)
Skema adalah blok binaan asas
pemikiran yang berfungsi sebagai proses
interaksi dan memahami dunia luarnya.

Skema
Skema mempunyai bentuk yang
berlainan daripada mudah hingga
kompleks berdasarkan interaksi
individu dengan persekitarannya.
(Woolfolk, 1987 dalam Azizi Yahaya, Asmah
Suboh, Zurihanmi Zakariya, Fawziah Yahya,
2005)

Skema
Proses membina pengetahuan berlaku
mengikut peringkat yang bermula
dengan pengetahuan sedia ada dalam
struktur kognitif. Struktur asas dalam
organisasi ini dinamakan skema.
(Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, dan Sharifah
Fakhriah Syed Ahmad, 2009)

Skema
Skema merupakan satu sistem yang
dibentuk dalam minda apabila setiap kali
individu memperolehi sesuatu
pengalaman dan menyusun pengalaman-pengalaman
tersebut dalam minda
masing-masing.

Skema
Skema boleh dikatakan sebagai sesuatu
pengalaman atau pengetahuan yang sedia
ada dalam otak kita.
Skema juga adalah proses mencipta,
memperhalus, membuat perubahan,
menyusun dan mengurus.

Adaptasi
Piaget mencadangkan pembentukan
dan perkembangan skema sentiasa
didorong oleh proses keseimbangan
manusia.
(Woolfolk, 1987 dalam Azizi Yahaya, Asmah
Suboh, Zurihanmi Zakariya, Fawziah Yahya,
2005)

Adaptasi
Apabila manusia berinteraksi dengan
pengalaman baru, dia cenderung hendak
mencapai keseimbangan dengan cuba
memahami persekitarannya sama ada melalui
cara menyesuaikan pengalaman baru itu
dengan skema yang sedia ada ataupun
mengubah suai dan membentuk skema
baru.
Proses penyesuaian ini dinamakan adaptasi.
(Woolfolk, 1987 dalam Azizi Yahaya, Asmah Suboh,

Adaptasi
Proses adaptasi merujuk kepada proses
menyesuaikan dan menerima
maklumat baru dalam struktur kognitif
untuk mendapatkan keseimbangan
antara skema dengan persekitaran. Ini
dinamakan equilibrasi.
(Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, dan Sharifah Fakhriah
Syed Ahmad, 2009)

Adaptasi
Adaptasi merupakan satu gabungan
proses asimilasi dan akomodasi
yang membantu dalam mencapai
keseimbangan terhadap pengetahuan,
kepercayaan, dan pengalaman.

Asimilasi
Proses adaptasi yang melibatkan penyesuaian
pengalaman baru ke dalam skema yang sedia
ada dinamakan asimilasi.
(Solso, 1988 dalam Azizi Yahaya, Asmah Suboh,
Proses asimilasi merupakan proses apabila
pengetahuan baru yang diserap oleh kanak-kanak
dimasukkan ke dalam skema yang sedia
ada dalam kanak-kanak.

Asimilasi
Apabila maklumat baharu mempunyai ciri-ciri
persamaan dengan maklumat sedia ada
dalam skema, maklumat tersebut akan
dapat diserap dengan mudah ke dalam
struktur kognitif (skema). Ini menyebabkan
keseimbangan (equilibrasi) berlaku.
(Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, dan Sharifah
Fakhriah Syed Ahmad, 2009)

Asimilasi
Asimilasi boleh dikatakan merupakan
satu proses kognitif di mana seseorang
menyatukan pengetahuan atau
pengalaman yang baru dengan yang
sedia ada, iaitu penyerapan maklumat
baru ke dalam struktur sedia ada.

Akomodasi
Proses akomodasi pula merupakan satu
proses apabila kanak-kanak terpaksa
membuat pengubahsuaian kepada skema
pemikiran yang sedia ada kerana
pengetahuan yang baru diterima itu tidak
sepadan dengan skema yang sedia ada.

Akomodasi
Apabila maklumat baharu tidak
mempunyai ciri-ciri persamaan dengan
maklumat dalam skema, akan berlaku
ganggu-guat atau ketidakseimbangan
dalam struktur kognitif.
Proses ini dinamakan disequilibrasi.
Maklumat baru tersebut tidak dapat
diserap masuk.

Akomodasi
Maklumat akan terawang-awang
sehingga skema berubah.
Apabila skema berubah melalui
pembacaan, perbincangan atau
seumpamanya, maklumat baharu akan
diserap masuk. Dengan itu, struktur
kognitif akan mencapai equilibrasi.
(Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, dan Sharifah Fakhriah
Syed Ahmad, 2009)

Akomodasi
Proses adaptasi yang melibatkan
pengubahsuaian skema yang sedia ada ataupun
pembentukan skema yang baru bagi
menyesuaikan pengalaman baru dinamakan
akomodasi.
(Solso, 1988 dalam Azizi Yahaya, Asmah Suboh, Zurihanmi
Zakariya, Fawziah Yahya, 2005)
Akomodasi merupakan proses pengubahsuaian
skema yang ada bagi menerima maklumat
baru.

6.4
Bincangkan bagaimanakah
seseorang guru dapat
mengaplikasiikan Teori
Konstruktivisme secara
berkesan dalam proses
pengajaran dan pembelajaran
di bilik darjah.

APAKAH ITU
TEORI
KONSTRUKTIVISME?
Secara umumnya, teori konstruktivisme
menjelaskan dan meneliti bagaimana manusia
membina kefahaman dan pengetahuan melalui
pengalaman pembelajaran dan menstruktur
semula pengalaman tersebut. Sebagai contoh,
apabila kami mengalami sesuatu pengalaman
baru yang tidak pernah berlaku, kita akan
menyelaraskan pengalaman tersebut dengan
pengalaman yang sedia ada atau idea yang
sedia, seterusnya membina pemahaman yang
baru.

APAKAH ITU
TEORI
KONSTRUKTIVISME?
Teori Konstruktivisme menekankan kepada keperluan
pelajar untuk membina pemahaman mereka dalam setiap
konsep. Justifikasinya, peranan utama dalam pengajaran
bukanlah penyampaian pelajaran ataupun “perpindahan”
pengetahuan kepada pelajar, tetapi merupakan penciptaan
situasi tertentu untuk membolehkan pelajar membina
konsep mental yang diperlukan. Dengan itu, teori ini merujuk
kepada satu pendekatan yang menyatakan bahawa ilmu
pengetahuan diperolehi dengan cara pembinaan pelajar
sendiri melalui pengalaman, renungan dan
pengabstrakan.

Prinsip Asas Pembelajaran
Teori Konstruktivisme
 Pembelajaran adalah satu proses yang aktif.
 Individu belajar bagaimana untuk belajar ketika melalui proses
pembelajaran.
 Pembinaan makna melibatkan aktiviti mental.
 Pembelajaran melibatkan penggunaan bahasa.
 Pembelajaran adalah satu aktiviti sosial.
 Pembelajaran berlaku dalam sesuatu konteks.
 Manusia memerlukan pengetahuan untuk belajar.
 Pembelajaran memerlukan masa.
 Motivasi ialah salah satu kunci pembelajaran.

PPrroosseess YYaanngg AAkktt ii ff
murid memerlukan aktiviti-aktiviti yang
dapat membantu mereka membina
pengetahuan.
Ini bermaksud murid bukanlah individu pasif
yang hanya menerima maklumat atau
pengetahuan daripada guru sahaja.

Bel aj aarr BBaaggaaiimmaannaa UUnnttuukk
BBeell aajj aarr
Pembelajaran bukan hanya melibatkan pembinaan
pengetahuan tetapi juga pembinaan sistem
pembelajaran.
Makna yang dibina untuk sesuatu konstruk
membolehkan kita memberi makna kepada perkara
lain yang berkaitan.
Apabila kita mempelajari jujukan peristiwa sejarah
berdasarkan tarikh ia berlaku, pada masa yang sama
kita memahami maksud istilah kronologi.

PPeemmbbii nnaaaann MMaakknnaa
MMeell ii bbaattkkaann AAkktt ii vvii tt ii
MMeenntt aall
Murid harus menjalani pembelajaran secara aktif.
Misalnya: aktiviti hands-on, minds-on dan hearts-on.
Dewey merujuk aktiviti-aktiviti ini sebagai aktiviti
reflektif.

PPeenngggguunnaaaann BBaahhaassaa
Bahasa yang kita gunakan mempengaruhi
pembelajaran.
Kajian empirikal menunjukkan bahawa individu
bercakap dengan diri sendiri ketika belajar.
Misalnya, kita akan membaca keluar teks atau
menjelaskan apa yang kita faham berkenaan teks
tersebut apabila belajar.

SSaattuu AAkktt ii vvii tt ii SSoossii aall
Pembelajaran kita berkait rapat dengan persekitaran
sosial.
Pembelajaran dipengaruhi oleh individu lain disekeliling
kita seperti guru, rakan, ibu bapa dan keluarga.
Pengajaran secara tradisional lebih terarah kepada
mengasingkan individu sewaktu pembelajaran.
Guru yang dilihat sebagai autoriti akan memastikan murid
berada di tempat masing-masing dan tidak berinteraksi
dengan murid lain sewaktu pengajaran berjalan.

SSaattuu AAkktt ii vvii tt ii SSoossii aall
Keadaan ini mungkin dapat mengurangkan masalah
pengurusan bilik darjah namun ia tidak membantu
proses pembelajaran murid.
Pendekatan konstruktivis menitikberatkan interaksi
sosial di antara guru dan murid atau sesama murid
dalam mencari makna dalam membina pengetahuan.

Pembel aj aarraann BBeerrll aakkuu DDaall aamm
SSeessuuaattuu KKoonntt eekkss
Kita tidak belajar fakta atau teori secara terasing dan
yang tidak berkait dengan kehidupan sebenar.
Apa yang kita pelajari berkait rapat dengan apa yang
kita tahu, apa yang kita lalui, apa yang kita suka atau
tidak suka.
Kita tidak boleh pisahkan apa yang kita belajar dan
apa yang berlaku di sekeliling kita kerana
pembelajaran adalah satu aktiviti sosial dan interaktif.

MMaannuussii aa MMeemmeerrll uukkaann
PPeennggeett aahhuuaann UUnnttuukk BBeell aajj aarr
Asimilasi pengetahuan tidak akan berlaku jika kita
tidak mempunyai sesuatu kerangka awal
pengetahuan yang boleh dijadikan pautan untuk
pengetahuan baru.
Lebih banyak pengetahuan yang kita miliki lebih
banyak yang kita boleh belajar.
guru perlu mengetahui pengetahuan sedia ada murid
supaya pembelajaran baru dapat diasimilasi secara
bermakna dengan pengetahuan sedia ada murid.

Pembel aajj aarraann MMeemmeerrll uukkaann
MMaassaa
Untuk pembelajaran yang signifikan, idea baru
yang diterima perlu dilihat kembali, diuji dan
digunakan.
Proses ini tidak boleh berlaku dalam jangka waktu
10 atau 15 minit.
Dengan itu, guru perlu bersifat lebih terbuka
dengan kadar penerimaan murid yang berbeza-beza.

Mot ii vvaassii IIaall aahh SSaall aahh
SSaattuu KKuunnccii PPeemmbbeell aajj aarraann
Elemen motivasi memainkan peranan penting
dalam proses pembelajaran.
Salah satu aspek motivasi adalah menyedari
kegunaan pengetahuan yang dipelajari.
Jika murid merasakan sesuatu pengetahuan itu
adalah relevan kepada kehidupannya, ia
mempunyai nilai yang tinggi dan memotivasikan
murid untuk mempelajarinya.

Prinsip-prinsip ini amat penting untuk guru
mengaplikasi Teori Konstruktivisme dengan berkesan.
Hal ini demikian kerana prinsip-prinsip ini telah
menjelaskan tunjang Teori Konstruktivisme. Di
samping itu, guru juga harus mengetahui model-model
pembelajaran yang menggunakan
pendekatan konstruktivisme supaya boleh
menggunakan model tersebut dalam bilik darjah dan
mengaplikasikan Teori Konstruktisme dengan
berkesan. Antara model yang terkenal ialah MODEL
KITAR PEMBELAJARAN 4 FASA. Model ini mudah
diaplikasikan kerana ia menunjukkan urutan
pengajaran dan pembelajaran dengan jelas.

Model Kitar
Pembelajaran
4 Fasa

 Guru mengaitkan pelajaran lepas yang berkaitan dengan
pelajaran baru
 Guru mencungkil idea murid di mana murid diberi peluang
mempersembahkan dan menyatakan idea dan pengetahuan
sedia ada mereka
 Langkah pertama ke arah memurni, menyusun semula, dan /
atau mengatasi miskonsepsi jika ada
 Menyediakan murid dan guru untuk berinteraksi dengan idea
murid secara bermakna ke arah pembinaan pengetahuan baru
 Perlu menarik dan mengujakan bagi meningkatkan semangat
belajar murid

Membina idea dan kefahaman baru
Memurni dan menyusun semula pra-konsepsi dan
pengetahuan sedia ada murid supaya lebih bertepatan
dengan idea / kefahaman yang hendak dibina
Menyelesaikan masalah miskonsepsi murid
Mempersembahkan idea baru dengan mengaitkannya
kepada pengalaman murid
Menaksir kefahaman murid secara berterusan
(penaksiran untuk pembelajaran)

Mengaplikasi pengetahuan yang dibina dalam
situasi berlainan
Mencabar dan mengembangkan kefahaman konsep
murid
Meningkatkan kemahiran berfikir kritis dan kreatif
Menggunakan secara meluas strategi berfikir seperti
mengkonsepsi, menyelesaikan masalah dan
membuat keputusan
Melakukan penaksiran untuk pembelajaran

 Membandingkan prakonsepsi dan
miskonsepsi murid dengan pengetahuan
baru yang dibina
 Meringkaskan apa yang telah dipelajari
 Melihat semula apa yang sepatutnya
dicapai dan kemudian menaksir hasil
pembelajaran tersebut
 Meminta murid membuat kesimpulan dan
membuat refleksi keseluruhan pengalaman
pembelajaran mereka
 Mengaitkan dengan pelajaran akan datang

Justeru, dalam menjayakan model pembelajaran ini, guru
telah memainkan peranan yang penting. Menurut Jonassen
(1999) dalam Modul Konstruktivisme UPSI, konsep pembelajaran
konstruktivis melihat pengetahuan sebagai sesuatu yang dibina
secara individu dan sosial berasaskan interpretasi pengalaman
murid dengan dunianya. Implikasi kepada pengajaran adalah
untuk guru berusaha mewujudkan pengalaman pembelajaran
yang akan memudahkan pembinaan pengetahuan. Dengan itu,
beliau telah mengutarakan tiga aktiviti penting dalam pengajaran
guru yang boleh menyokong proses pembelajaran konstruktivis:
1.Guru bertindak sebagai model peranan (role model).
2.Guru berperanan sebagai jurulatih.
3.Guru berperanan sebagai perancah.

menggalakkan aktiviti penerokaan dengan cara menjadi
model untuk memperagakan situasi pembelajaran yang
berkaitan.
Aktiviti berbentuk fizikal seperti demonstrasi kerja amali
Aktiviti berbentuk bukan fizikal seperti mengadakan
perbincangan atau memainkan rakaman dialog dengan
pakar dalam bidang berkenaan.
Tujuan: membolehkan pengetahuan, pengalaman dan
kemahiran yang terdapat pada guru atau pakar rujuk lain
dicungkil keluar untuk dimanfaatkan murid.

menggalakkan murid untuk melibatkan diri dalam
proses penyelesaian masalah; menganalisis dan
memantau perkembangan murid dari segi perolehan
kemahiran-kemahiran yang tertentu
memandu murid melalui maklum balas serta nasihat
berkaitan dengan cara meningkatkan prestasi
menimbulkan pemikiran refleksi murid terhadap apa
yang telah dibelajar.
membetulkan andaian salah.

membantu dan membimbing murid berinteraksi
dengan masalah, murid-murid lain dan
persekitaran.
guru kadang-kala mengubahsuai sifat-sifat yang
terdapat pada sesuatu masalah
menyesuaikan darjah kesukaran masalah;
menstruktur semula masalah dan menggunakan
penilaian

Teori Konstruktivisme Psikologi / Individu / Kognitif (Jean Piaget)
merupakan satu teori yang berasaskan perkembangan kognitif kanak-kanak.
Namun, Piaget mengutarakan bahawa pemiikiran manusia berlaku
melalui pembinaan pengetahuan. Dalam usaha itu, melalui teori Piaget kita
telah membelajar cara pemikiran kanak-kanak berdasarkan peringkat-peringkat
yang dibahagikan mengikut umur mereka. Selain itu, kami juga
telah mengetahui bagaimana sesuatu ilmu boleh dibina dalam otak kita
melalui proses adaptasi.
Teori ini amat penting kepada bakal guru, kerana ia telah
membantu kami mengenali pemikiran kanak-kanak. Selain itu, teori ini juga
memberikan panduan kepada kita untuk menguruskan proses pengajaran
dan pembelajaran di dalam bilik darjah. Guru-guru mempunyai peranan
yang dimainkan dalam kelas untuk memastikan keberkesanan pengajaran
seperti mengjadi jurulatih, role play, dan sebagainya.

Bibliografi
Akhiar Pardi Shamsina Shamsudin. (2010). Siri Pengajian Profesional: Rancangan Pengajaran Harian
dalam Pengajaran dan Pembelajaran. Selangor Darul Ehsan: Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd.
Azizi Yahaya, A. S. (2005). Aplikasi Kognitif dalam Pendidikan. Bentong: PTS Professional Publishing.
Haliza Hamzah & Joy N. Samuel. (2009). Siri Pendidikan Perguruan: Perkembangan Kanak-kanak untuk
Program Ijazah Sarjana Muda Perguruan (2nd ed.). Selangor Darul Ehsan: Kumpulan Budiman Sdn.
Bhd.
Kakali Bhattacharya & Seungyeon Han. Piaget and Cognitive Development. Retrieved from
http://epltt.coe.uga.edu/index.php?title=Piaget%27s_Constructivism
Marhamah Abu Zahar. (2011). Implikasi Teori Kognitif yang Berkaitan dengan Matematik terhadap
Pendidikan Awal Kanak-kanak. Retrieved from
https://www.academia.edu/5611633/Implikasi_Teori_Kognitif_yang_Berkaitan_dengan_Matematik_t
erhadap_Pendidikan_Awal_Kanak-kanak
Modul 1 KPD3016 & KPD 3026: Pengajaran, Teknologi dan Penaksiran 1 & 2: Pendekatan
Konstruktivisme. Retrieved from http://upsi-kpt4033-s.wikispaces.com/file/view/11-+KPD3016+
%26+KPD3026+-+Unit+9+Modul+1+Konstruktivisme+v2.pdf
Mohd. Sharini Ahmad. (2006). Siri Prasekolah: Psikologi Kanak-kanak. Kuala Lumpur: PTS Professional
Publishing Sdn. Bhd.

Mok Soon Sang. (2008). Siri Pengajian Profesional: Psikologi Pendidikan dan Pedagogi Murid dan Alam
Belajar. Selangor Darul Ehsan: Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd.
Neil J. Salkind. (2004). An Introduction to Theories of Human Development. United States of America:
Sage Publications.
Noriati A. Rashid, Boon, P. Y., Sharifah Fakhriah Syed Ahmad. (2009). Siri Pendidikan Guru: Murid dan
Alam Belajar. Selangor Darul Ehsan: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
Sharifah Nor Puteh & Aliza Ali. (2011). Pendekatan Bermain Dalam Pengajaran Bahasa Dan Literasi Bagi
Pendidikan Prasekolah. Retrieved from http://www.ukm.my/jpbm/pdf/1-16_Artikel
%201_Sharifa_Nor_dan_Aliza.pdf
Simon Jackrow. (2012). Teaching Of Pre-school Mathematics. Retrieved from
http://assignment.oum.edu.my/uploadasg/HBMT1203_V2SMP/19102/700823125523_133529_final
.pdf
Suppiah Nachiappan, Kamarulzaman Kamaruddin, Abd. Aziz Abd. Shukor, Ramlah Jantan, Roslinda
Mustapha & Hazalizah Hamzah. (2009). Pembelajaran dan Perkembangan Pelajar. Selangor Darul
Ehsan: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
Universitu of California Berkeley. Teaching Guide Graduate Student Instructors. Learning Therory and
Research: Cognitive Constructivism. Retrieved from
http://gsi.berkeley.edu/teachingguide/theories/cognitive.html#knowledge

SEKIAN,
TERIMA KASIH .
. . . . . . . . .
120

Teori konstruktivisme psikologi individu kognitif piaget

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Teori konstruktivisme psikologi individu kognitif piaget

Similar to Teori konstruktivisme psikologi individu kognitif piaget (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Teori konstruktivisme psikologi individu kognitif piaget