ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ Από τον 19ο στον 20ο αιώνα (1871-1914) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Γ΄ ΤΑΞΗ ΓΕΝ. ΛΥΚΕΙΟΥ

1. Η ΑΚΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ
ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ(1871 1914)
Κεφάλαιο Β΄. Από τον 19ο
στον 20ο
αιώνα (1871-1914)

2. ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ
α κατανοήσουν
• τις επιπτώσεις της αποικιοκρατικής επεκτατικής
πολιτικής των ευρωπαϊκών κρατών
• τις νέες σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των
αποικιοκρατών δυνάμεων
α κατανοήσουν τις μορφές των σχέσεων μεταξύ
αποικιοκρατών-αυτοχθόνων.

4. ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ
-ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ
ΟρισμόςΟρισμός:
το ιστορικό φαινόμενο κατά το οποίο παρατηρείται η δυναμική
έξοδος των προηγμένων χωρών της Ευρώπης στον υπανάπτυκτο
κόσμο της Αφρικής και της Ασίας - με πλούσιες
πλουτοπαραγωγικές πηγές – οι οποίες μεταβλήθηκαν σε αποικίες
των βιομηχανικών χωρών της δυτικής Ευρώπης για την
εξυπηρέτηση οικονομικών και στρατηγικών καθώς και εθνικών
συμφερόντων. (μέσα 19ου μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο)

5. ΚΙΝΗΤΡΑ ΑΠΟΙΚΙΑΚΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ
ναζήτηση πηγών και πρώτων υλών. •
κλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού. •
ρέος εξαγωγής των αξιών και των θεσμών του πολιτισμού
αυτού. •
φιλανθρωπία.

6. 16ΟΣ
ΑΙ.-1800
Ισπανία,
Πορτογαλία,
Αγγλία
Γαλλία ,
Ολλανδία
Ιδρύουν αποικίες σε Αμερική και
Ασία
Βασικά στοιχεία:Βασικά στοιχεία:
•Εγκατάσταση εποίκων
•Λειτουργία κοινοτήτων ως
πυρήνων

7. ΝΕΑ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ
1. Οι νέες αποικίες δεν
δημιουργήθηκαν από δημογραφικό
πλεόνασμα ή ανεπιθύμητες
θρησκευτικές κ.ά. ομάδες. •
2. Δεν ανέπτυξαν τους θεσμούς των
μητροπόλεων της Ευρώπης. •
3. Αποκτήθηκαν από βιομηχανικές
χώρες της Ευρώπης και των ΗΠΑ με
εξαναγκασμό ή βία για την
εξυπηρέτηση οικονομικών ή/και
στρατηγικών συμφερόντων

9. ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ
Άρρηκτα συνδεδεμέναΆρρηκτα συνδεδεμένα
Οι αποικιοκράτες θεώρησαν απόδειξη της ισχύος τους την
απόκτηση αποικιών
την θεώρησαν εθνικό χρέος και επιδίωξη ,
εθνικό στόχο με ευρεία λαϊκή υποστήριξη , εθνική αποστολή,
ενώ τους εαυτούς τους σωτήρες-μεσσιανιστές.

10. ΒΡΕΤΑΝΟΙ
«Επωμιστείτε το χρέος του λευκού ανθρώπου Δώστε τροφή στα
πεινασμένα στόματα Και σταματήστε την επιδημία. Και μόλις
πλησιάσετε τον σκοπό σας, Και κατορθώσετε ό,τι χάριν των άλλων
επιδιώκετε, Δείτε πώς η τεμπελιά και η τρέλα των απίστων
Καταστρέφουν όλη την ελπίδα σας [...]. Επωμιστείτε το χρέος του
λευκού ανθρώπου, Θερίστε ό,τι υπήρξε ανέκαθεν η ανταμοιβή του:
Την αποδοκιμασία εκείνων που προστατεύει [...]».
P. Κίπλινγκ , «Το χρέος του λευκού ανθρώπου»

12. Η βρετανική αυτοκρατορία το 1900

17. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
1. Επιβολή των δυτικών θεσμών (περισσότερο των Άγγλων) •
. Πρώην αποικίες Αφρικής (20ος αι.) προβληματικά κράτη,→
χωρίς συνοχή - εμφύλιοι πόλεμοι •
3. Εξάρθρωση παραδοσιακών κοινωνικών δομών χωρίς βιώσιμους
δυτικούς θεσμούς. •
. Προσπάθεια ενσωμάτωσης στον δυτικό πολιτισμό. •
. Εξάλειψη θανατηφόρων επιδημιών, δουλείας και ενδημικών

18. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
κμετάλλευση πρώτων υλών και πλουτοπαραγωγικών πηγών
και δυνατοτήτων
ιάθεση για την εξυπηρέτηση των αναγκών των μητροπολιτικών
χωρών.
ικονομική και πολιτική εκμετάλλευση , πολιτιστική επιβολή.