PENTERJEMAHAN AL-QUR'AN

1. PENTERJEMAHAN
AL-QURAN

2. DEFINISI
• Mengungkapkan makna sesuatu kata/teks dalam bahasa asal/pertama dengan kata-kata
lain dalam bahasa kedua secara jujur dan setia kepada semua makna dan maksud yang
terdapat dalam teks pertama.
• Merupakan satu topik yang penting kerana:
• Mempunyai hubungan dengan al-Qur’an al-Karim
• Pertama kali dibincangkan secara formal oleh sekumpulan ulama Islam Turki
yang diketuai oleh Mustafa Sabri.
• Mendpt perhatian serius dalam kalangan ulama Islam, contohnya di Mesir.
MENTERJEMAH
AL-QURAN
MENTERJEMAH
AL-QURAN DI
MALAYSIA
• Terus dilaksanakan hingga ke hari ini.
• Penting kepada umat Islam yg tidak tahu berbahasa Arab.
• Digunakan sebagai alat bantu untuk memahami makna-makna al-Qur’an.
• Cara berdakwah yang efektif.
• Menyumbang kepada perkembangan Islam.

3. HUKUM MENTERJEMAH AL-QUR’AN
Berlaku khilaf dalam kalangan ulama
Islam.
Ada yang mengharuskan dan ada yang
mengharamkan

4. KHILAF BERLAKU BERDASARKAN
I. Memelihara al-Qur’an daripada sebarang perubahan &
penyelewengan merupakan kewajipan seluruh umat Islam,
terutamanya para ulama.
II.Menyampai dan menyebarkan ajaran al-Qur’an dengan
menggunakan bahasa yang boleh difahami oleh semua
bangsa yang ada di dunia ini juga merupakan kewajipan
yang tidak boleh diabaikan

5. • Antara ulama yg mengharuskan ialah al-Zarqani, al-
Shatibi, dan al-Zamakhshari.
• Dalil dan hujah mereka ialah:
• Al-Qur’an merupakan sumber rujukan – perlu
diterjemahkan agar boleh difahami oleh bangsa lain.
• Dengan adanya terjemahan dan tafsiran al-Qur’an,
akidah umat Islam boleh dijaga dan diselamatkan.
HARUS
MENTERJEMAH
AL-QURAN

6. HARAM MENTERJEMAH AL-QURAN
• Antara ulama yang mengharamkan terjemahan al-Qur’an ialah Manna` Qattan dan
Rashid Rida.
• Hujah mereka ialah:
• Al-Qur’an tidak boleh dibaca dalam bahasa lain melainkan bahasa Arab.
• Al-Qur’an dan susunannya adalah mu’jiz. Jadi, sudah tentu ia tidak boleh
diterjemahkan ke bahasa lain.
• Terjemahan secara harfiah boleh menyebabkan kekeliruan kepada umat Islam kerana
ditakuti mereka akan menganggap terjemahan itu adalah al-Qur’an.
• Rasulullah dan para sahabat ketika menyeru bangsa lain agar menganut Islam tidak
pernah menterjemahkan al-Qur’an.
• Konflik muncul daripada perkataan terjemahan itu sendiri.
• Adakah ia terjemahan harfiyyah atau terjemahan tafsiriyyah.

7. Memenuhi syarat
umum
penterjemah
Setia dan jujur pada
makna dan maksud yang
dibawa oleh teks sumber
Teks terjemahan dianggap
karya baru
SYARAT
PENTERJEMAH

8. KAEDAH PENTERJEMAHAN
Penterjemahan Harfiah
Penterjemahan
Tafsiriyyah

9. PENTERJEMAHAN HARFIAH
MAKSUD:
• Memindahkan perkaataan daripada bahasa asal kepada kata-kata
lain yang sepadan dengannya dalam bahasa kedua/sasaran, di
samping menjaga susunan, tarkib dan kedudukan kata asal itu
dengan sepenuhnya dalam teks terjemahan.

10. SYARAT PENTERJEMAHAN HARFIAH
Ulama meletakkan dua syarat, iaitu:
• Adanya perkataan /kosa kata dalam bahasa kedua yang
menyamai perkataan/kosa kata bahasa asal/sumber.
• Dua bahasa itu hendaklah serupa/sama dari segi kata ganti
nama (damir) dan kata hubung (al-rawabit) yang
menghubungkan antara kosa kata itu.

11. Penterjemahan Harfiah
• Penterjemah akan menganalisis teks sumber, membaca dan
memahaminya, kemudian menggantikan setiap perkataan bahasa
sumber itu dengan perkataan bahasa sasaran yang membawa
makna/maksud yang sama, meletakkan perkataan itu di tempat yang
sama dengan perkataan asal, di samping menjaga susunan/tarkib
ayat dan uslub yang digunapakai oleh teks sumber, walaupun
tindakan penterjemah ini akan mengakibatkan makna yang
dikehendaki hilang kerana adanya perbezaan yang amat ketara
antara dua bahasa yang terlibat.

12. • Sebagai contoh, kata kerjaan/jumlah fi`liyyah dalam bahasa Arab bermula
dengan kata kerja, kemudian diikuti oleh pelaku/fa`il dan objek/maf`ul bih.
Mudaf datang dahulu, kemudian diikuti oleh mudaf ilayh dan begitulah
seterusnya.
• Gaya penulisan/ta`bir Arab ini membawa rahsia tertentu, yang gaya terjemahan
tidak mungkin dapat membawa rahsia/makna itu.
• Dua syarat ini tidak mungkin ada dalam dua bahasa yang terlibat. Jadi, al-
Quran tidak boleh diterjemahkan secara harfiah, kerana:
• Al-Quran al-karim adalah mukjizat; susunannya, gayanya, maknanya dan
segala-galanya. Ia tidak boleh ditiru oleh sesiapapun.
• Al-Quran bertujuan untuk membawa manusia ke jalan yang diredai Allah
s.w.t. Ini tidak akan berlaku melainkan dengan memahami hukum-hakamnya
daripada bahasa asalnya.

13. PENTERJEMAHAN TAFSIRIYYAH
 Terjemahan yang tidak menjaga keserupaan/kesamaan (dari segi susunan
perkataan, tarkib dan kedudukan perkataan) dengan teks asal. Yang
dipentingkan ialah makna yang dimaksudkan dan tujuan teks asal itu dapat
disampaikan dengan jelas dan lengkap. Ada yang memanggil terjemahan ini
sebagai terjemahan ma`nawiyyah kerana ia bertujuan untuk menerangkan
kata-kata dan makna teks asal itu dengan menggunakan bahasa lain, demi
memenuhi tujuan teks asal itu ditulis.

14. SYARAT PENTERJEMAHAN TAFSIRIYYAH
• Untuk membolehkan sesuatu terjemahan yang diterjemahkan secara tafsiriyyah
boleh diterima, beberapa syarat perlu dipatuhi:
• Terjemahan hendaklah dilakukan secara tafsiran, yang hanya boleh
digunapakai sekiranya ia bergantung kepada hadis, ilmu bahasa Arab dan
ilmu-ilmu syariat Islam yang lain.
• Penterjemah pula hendaklah seorang yang berakidahkan akidah ahli
sunnah wal jamaah, mengikut manhaj al-salaf al-salih.

15. sambungan
Penterjemah hendaklah fasih dan pakar dalam kedua-dua bahasa.
Ayat al-Quran hendaklah ditulis terlebih dahulu, diikuti dengan
tafsirannya, kemudian barulah diikuti dengan terjemahan, agar tidak ada
kekeliruan yang timbul, yang menyebabkan orang menyangka bahawa
ayat-ayat al-Quran itu diterjemahkan secara harfiah.
• Sekiranya syarat-syarat ini ada, maka terjemahan tafsiriyyah itu boleh
diterima dan diguna pakai, selagi ia tidak menyalahi intipati al-Quran itu
sendiri, hukum-hakamnya, adab-adab dan ajarannya.

16. SALAH TAFSIR AL-QUR’AN
Salah tafsir al-Qur’an boleh berlaku disebabkan oleh:
• Kekeliruan terhadap ayat mutashabihat.
• Tidak mahir akan teknik dan kaedah mentafsir al-Qur’an.
• Tidak menguasai bahasa Arab.
• Mentafsir al-Qur’an secara ikut-ikutan.
• Tidak memiliki anugerah kebijaksanaan.
• Adanya sikap prejudis dan motif yang tersembunyi.

17. Al-Khitam
• Tugas menterjemah al-Qur’an tidak boleh dilakukan oleh sesiapa
sahaja, bahkan penterjemah perlu memiliki syarat dan kelayakan
tertentu, agar terjemahan/tafsiran yang dihasilkan tidak
menyeleweng daripada ajaran dan isi kandungan al-Qur’an.