1. ТЕХНОЛОГИЙН ИННОВАЦИЙН ТӨВ
Удирдагч багш: Г. Батхүрэл “ШУТИС – КтМС менежментийн салбарын
эрхлэгч тэргүүлэх профессор”
Л. Отгонцэцэг “ШУТИС-КтМС, Маркетинг, Үйлдвэрлэл удирдлагын
профессорын багийн дэд профессор”
Багийн гишүүд: Б. Болортулга
Д. Галбадрах
ШУТИС – КтМС, Маркетинг, Үйлдвэрлэл удирдлагын профессорын
багийн маркетингийн удирдлагын 3-р курсын оюутанууд
E- mail: tulga_1007@yahoo.com
Хураангуй
Өнөө үед дэлхий дахины улс орнуудын нийгэм эдийн засгийн
х өгжилийн гол х өдөлг өгч х үч нь үндэсний инновацийн тогтолцоог
бүрдүүлэх явдал
болоод байна . Манай улсын хувьд дэлхий дахины
энэх үү нийтлэг
чиг хандлагийг
харгалзан
х өгжлийнх өө стратеги
бодлогын х үрээнд шинжлэх ухааны инновацийн т өвийг
байгуулж
үндэсний
инновацийн
цогц
бодлого
боловсруулах
т үүнийг
хэрэгж үүлэх боломжийн талаар энэх үү илтгэлдээ тусган авч үзлээ .
Түлхүүр үг : Тэрг үүлэх чиглэл , Технологи
засгийн х өгжил
дамжуулалт , Нийгэм эдийн

2. Оршил
Орчин үед мэдлэг оюуны үнэ цэнэ үлэмж нэмэгдэн газар ,
капитал , х өдөлмөрийн нэгэн адил эдийн засгын нөөц үйлдвэрлэлийн
чухал х үчин з үйлсийн үүрэг г үйцэтгэх болж,т үүнд тулгуурласан
инновацийн эдийн заса г бүрэлдэн тогтох үйл явц эрчимтэй өрнөж
байна . Өнөөдөр дэлхийн
өндөр х өгжилтэй
оронууд
шинэ техник
технологийн
салбарт
өндөр ач
холбогдол
өгч ,
т өрийн
шууд
оролцоотойгоор энэ чиглэлийн инкубатор , технопарк , технополис ,
аж үйлдвэрийн парк , инновацийн т өвүүдийг
байгуулан ажиллаж
байна .
Шинэ мянганы босгон дээр монгол орны өмнө цаашдын х өгжлийн
чиг хандлагаа тодорхойлохдоо нөөц боломжоо харгалзан алс хэтийг
харсан з өв оновчтой бодлого боловсруулж хэрэгж үүлэх явдал т үүхэн
цаг үеийн нэг чухал зорилт болон тавигдаж байна . Энэ талаар т өр
засгаас эхлэлийн тодорхой алхамууд хийгдэж байгаа гын нэг бол
Монгол
улсын
шижлэх
ухаан
технологий г
х өгж үүлэх
мастер
т өлөвлөг өөнд тус га гдсан
“Монгол
улсад
инновацийн
тогтолцоо
х өгж үүлэх х өт өлбөр” юм. Үүний х үрээнд монгол улсын инновацийн
т өвшиний үнэлгээ г хийх , инновацийн эрхз үйн орчиныг бүрдүүлэх
асуудал эхний ээлжинд шийдвэрлэхээр тусга гдсан бөг өөд одоогийн
байдлаар уг х өт өлбөрийг боловсруулах үүрэг бүх ажилын хэсэ г
Улсын Их Хурал, Боловсрол Соёл Шинжлэх Ухааны Яам, Үйлдвэрлэл
Худалдааны Яам зэрэг
салбарын голлох
яамд, Шинжлэх Ухаан
Технологийн Их Сургууль , Удирдлагын Академи , Үйлдвэрлэл Худалдаа
Аж Үйлдвэрлэлийн Тэнхэм зэрэг байгуулла гуудын мэргэжилтэн үүд,
эрдэмтэн судлаачдын бүрэлдэх үүнтэйгээр Боловсрол Соёл Шинжлэх
Ухааны Яамны дэргэд байгуула гдан ажиллаж байгаа нь Монгол улсын
инновацийн тогтолцоо бий болох гол үндэс суурь тавигдсан нь
х өгжилийн гол х өш ргэ болох юм.
үү
Гадаад орны инновацийн то г толцооны туршлагаас
Шинжлэх ухаан инновацийн тогтолцооны х өгжилийн олон улсын
туршлагын х үрээнд
улс
орнуудын инновацийн
бодлого ,
т үүний
хэрэгжилтийн байдлын талаар Финлянд , Швед, Япон, АНУ, Өмнөд
Солонгос ,
Ирланд,
ОХУ,
Хятад
зээ г
орнуудийг
хамруулсан
судалгаанаас үзэхэд :
1. Үндэсний инновацийн то г толцоо : улс орнуудын шинжлэх
ухааны инновацийн тогтолцоо нь өөр хоорондоо ижил т өстэй боловч ,
өөрийн оронд тохирсон өвөрмөц онцлогтой гоор бүрэлдэн тогтножээ .
үндэсний инновацийн тогтолцооны үндэс бөг өөд нийтлэг нэгж үүдийг
доорх байдлаар тодорхойлж болохоор байна .Эдгээр нь

3. •
Шинжлэх
ухаан ,
(Шинжлэх ухаан
з өвлөл гэх мэт)
технологи ,
технологийн
•
Шинжлэх ухааны
х үрээлэнг үүд
•
Холбогдох яам газрууд (Шинжлэх ухаан технологийн яам, Дээд
боловсролын газар , Шинжлэх ухаан технологийн бодлогын газар )
•
Агентлагууд
агентла г )
•
Шинжлэх ухаан , Технологийн сан (Шинжлэх
сан, Байгалийн шинжлэх ухаан үндэсний сан )
•
Технологийн х өгжилийн т өв, х үрээлэн
•
Их
дээд
сургуулиуд ,
тэдгээрийг
т үшиглэн
байгуулсан
инкубаторууд , технологи дамжуулах болон инновацын т өвүүд
•
Шинжлэх ухаан ,
инкубатор
•
Үйлдвэрлэл аж ахуйн газрууд , холдинг компаниуд
Академи,
(Бизнесийн
Инновацийн
үндэсний
з өвлөл
үндэсний з өвлөл, судалгааны
т үүний
харьяа
агентла г ,
аж үйлдвэрийн
паркууд ,
эрдэм
шинжилгээний
Бизнесийн
ухааны
тенологи ,
х өгжилийн
үндэсний
бизнесийн
2.
Төрийн
үүрэ г
оролцоо:
Үндэсний
инновацийн
тогтолцоо г
х өгж үүлэхэд т өрийн г үйцэтгэх үүрэг оролцоо нэлээд өндөр байдаг
нь
судалгаанаас
харагдаж
байна .
Ялангуяа
хувийн
секторын
инновацийн идэвхжилт сул байдаг нь инновацийн тогтолцоо бүрэлдэн
тог тох эхний үе шатуудад т өр илүү идэвхи санаачлагатай
ажилдаг
байна . Гэхдээ инновацийн тогтолцоо х өгжихийн хэрээр т өрийн шууд
удирдлага зохицуулалт багасч эрхз үйн таатай орчин бүрэлдүүлэх ,
хувийн
хэвшлийн
сонирхол ,
оролцоог
нэмэгд үүлэхэд
чиглэсэн
бодлогийн дэмжлэгэ зонхилдог байна .
3. Шинжлэх ухаан технологийн тэрг үүлэх чи глэл : Улс орнууд өөр
өөрийн онцлогт нийц үүлэн шинжлэх ухаан технологийн тэрг үүлэх
чиглэл үүдээ тодорхойлж, тэдгээр нь инновацийн бодлогод чухал
байр суурь эзэллэж байна . Тухайлбал :
•
Финлянд – Мэдээлэл , харилцаа холбооны технологи , электроник
•
Швед – Биотехнологи , мэдээлэл харилцаа холбооны технологи ,
микроэлектроник , материалын технологи
•
Ирланд – Дэвшилтэд үйлдвэрлэлийн технологи , биотехнологи ,
материалын технологи , оптроник , эрчим х үчний электроник ,

4. •
АНУ – Нанотехнологи ,
т үлшний технологи
цэвэр
нүүрсний
•
Япон – Мэдээлэл харилцаа холбооны технологи , биотехнологи ,
нанотенологи , байгаль орчин , материалын технологи
•
Өмнөд Солонгос - Мэдээлэл
биотехнологи , нанотенологи
•
Хятад - Мэдээлэл харилцаа холбооны технологи , дэвшилтэд
үйлдвэрлэийн технологи , эрчим х үчний эх үүсвэр , материалын
технологи , биотехнологи —
•
ОХУ
–
Мэдээлэл ,
харилцаа
холбоо
ба
электроник ,
үйлдвэрлэлийн технологи , материалын ба химийн технологи ,
амьд
системийн
технологи ,
тээвэр , т үлш
эрчим
х үчний
технологи , экологи байгаль хамгаалах , аюулг үй байдал
харилцаа
технологи ,
холбооны
бичил
технологи ,
4. Улс орнуудын инновацийн бодлого, т үүнийг хэрэ гжүүлэх үйл
ажиллагааны онцлог : Улс орнуудын инновацийн бодлого страте гийн
х үрээнд эрхз үйн болон шинжлэх ухаан технологийн , инновацийн
х өгжлийн
таатай
орчинг
бүрдүүлэх ,
х үний
нөөцийг
бэлтгэх ,
үндэсний инновацийн соёлийг бүрдүүлэх зэрэг асуудлууд чухал байр
суурь эзэлж байна . Гэхдээ улс орнуудын хувьд онцлогтой з үйлс
цөөнг үй байгаа нь харагдаж байна . Тухайлбал
•
АНУ
нэн тэрг үүнд эрхз үйн таатай орчинг бүрдүүлж чадсан
бөг өөд хувийн хэвшлийн инновацийн үйл ажиллагаан дахь
т өрийн оролцоо бага , боловсролийн байгууллагууд гол т өлөв
улсаас хараат бус , бие даан санх үүждэг ба т өрөөс з өвх өн
хувийн хэвшлийн анхаарлыг үл татах , нөхөн т өлөгд өх хугацаа
урттай болон нийгмийн чиглэлийн салбарт хр өнг ө оруулалт
хийдэг байна .
•
Япон, Өмнөд Солонгос зэрэг орнуудад технологи дамжуулалтыг
эрчимтэй
дэмжин,
гадаадын
технологий г
үр
ашигтайгаар
нутагшуулах үйл ажиллагаа явуулахын зэрэгцээ , тэдгээрийг
сайжруулан ,
шинэчлэл
хийх
чадавхийг
х өгж үүлсэн
бөг өөд
технологи
дамжуулалт болон инновацийн т өвүүдийг
олноор
байгуулсан .
•
Ирландын хувьд
с үүлийн
жилүүдэд
эрчимтэй
х өгжиж
буй
гадаадын х өрөнг ө оруулалт ,
ялангуяа
үндэстэн
дамнасан
корпорацуудын судалгаа х өгжилийн үйлд ажиллагаа г өөрийн
оронд татах , үр ашигтайгаар зарцуулах явдал инновацийн
хөгжилийн гол х үчин з үйл болж байна .

5. •
Финлянд улсын инновацийн тогтолцоо нь их дээд сургууль ба
бизнесийн
байгуулла гуудыг
зэрэг
дэмжин
шинжлэх
ухаан
технологи , инновацийн т үншлэлийг х өгж үүлсэн , инноваци болон
шинжлэх ухаан технологийг т өрөөс томоохон х өрөнг ө оруулалт
хийсэний
зэрэгцээ ,
дотоодын
хувийн
секторын
х өрөнг ө
оруулалтыг татаж чадсан , орон нутгийн санаачлагын бүх
талаар х өхүүлэн дэмждэг , инновацийн олон улсын с үлжээнд
нэгдэн орох талаар идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа юм.
•
Хятад
болон
ОХУ-д
т өрийн
мэдлийн
эрдэм
шинжилгээ ,
судалгааны байгууллагууд давамгайлсан бүтэцтэй , дан ганц
улсын санх үүжилт зонхилох үүрэгтэй байна . Ялангуяа ОХУ- н
шинжлэх ухаан технологийн бодлого ба аж үйлдвэрийн бодлого
салангид хэрэгжидгээс инновацийн тогтолцоо т өдийлөн сайн
бүрэлдэж чадахг үй байна . Гэвч с үүлийн жилүүдэд үндэсний
эрдэмтдийн х үчин тулгуурлан инновацийг х өгж үүлэх чиглэлээр
эрчимтэй үйл ажиллжгаа явуулж улс орны ирээд үйн х өгжлийн
таамаглал , хэтийн т өлөв, чиг хандлагыг тодорхойлон ажиллах
болжээ . Харин Хятад улсын хувьд с үүлийн жилүүдэд инновоцийг
эрчимтэй х өгж үүлэх талаар томоохон талаар алхамууд хийж
байна . Энд гадаадын х өрөнг ө оруулалтыг
х өхүүлэн дэмжих
замаар хувийн секторын инновацийн идэвхжилийг
өрнүүлэх
Үндэсний Инновацийн Төвийн тогтолцоо бүрэлдэх үйл явцыг
эрчимжүүлэх зорилгоор олон улсын инновацийн с үлжээнд нэгдэх
орох зэргий г онцлон дурьдаж болох юм.

6. Үндэсний инновацийн тогтолцооны х өнжлийн туршлага
Схем -1
Èííîâàöèéí áîäëîãèéí îð÷èí
¯íäýñíèé èííîâàöèéí
áîäëîãî
Ñàëáàðûí óÿëäàà õîëáîî
Ñóäàëãàà áà õºãæèë
(R&D)
•
Òºðèéí áàéãóóëëàãà
•
ÝØÁ
•
•
Òºðèéí áèçíåñ
Èõ ñóðãóóëü
Òåõíîëîãè äàìæóóëàëò
Ñàíõ¿¿ õºðºí㺠îðóóëàëò
¯íäýñíèé
èííîâàöèéí
òîãòîëöîî
Òåõíîëîãè
íýâòð¿¿ëýõ

•
Õàíäâèéí ñàí
•

Ýðñäëèéí êàïèòàë
Àðèëæèõ
Áîëîâñðîë ñóðãàëò
o
Áèçíåñèéí
ñóðãóóëü
o
Ìåíåæìåíò õýðãæ¿¿ëýëò
Áèçíåñ ñóðãàëòûí
òºâ
ªðñºëäºõ ÷àäâàð

ÒÈÒ

Õºãæèë äýâøèë
Òåõíîëîãè áèçíåñèéí
èíêóáàòîð

7. Дээрх судалгаанаас
үзэхэд Япон, Өмнөд Солонгос , Финлянд
улсуудын инновацийн үр ашигтай тогтолцоо нь манай орны хувьд
ихээхэн
сонирхол татахуйц хэрэгж үүлэх боломжтой юм. Энэх үү
томоохон асуудалийг т өрийн оновчтой бодлогийн х үрээнд богино
хугацаанд хэрэгж үүлж өөрийн орны зарим нэг онцлогт тохируулан их
дээд сургууль тэдгээрийг т үшиглэн технологи бизнесийн инкубатор ,
технологи
дамжуулах
болон
технологийн
инновацийн
т өвүүдийг
байгуулсанаар
улс эх орны
нийгэм эдийн заса г ,
үндэсний
үйлдвэрлэлийн х өгжлийг хурдасгах боломжтой юм.
“Дэлхийн улс орнуудын нэг сая хүнд ноогдох судлаачын тоо”
График – 1.

8. Монгол улсад судлаачдын эзлэх
График – 2
2004
2003
2000
1999
хувь ,
шинжлэх ухааны салбараар

9. 1998
1997
1996
0%
100
20%
40%
60%
Анагаах ухаан
Нийгмийн ухаан
Байгалийн ухаан
Техникийн ухаан
80%
ХАА
2-р графикаас
үзэхэд монгол улсын шинжлэх ухаан технологийн
тэрг үүлэх
чиглэлээ
мэдээлээл
харилцаа
холбооны
технологи ,
материалын
технологи ,
байгаль
орчин ,
биотехонлоги
зэрэг
чиглэл үүдээр х өгж үүлэх боломжтой байна .
Монголд инновацийн тогтолцоог бүрдүүлэх нөөц боломж
Бусад орны туршлагаас үзэхэд суурь хөрөнгө байхгүй тохиолдолд
байгуулах ашиглах – шилжүүлэх зарчимын үндсэн дээр жижиг, дунд
үйлдвэрүүдийг байгуулах, цаашилбал, үр өгөөжтэй салбарийг хөгжүүлэх,
шинэ ажлын байр бий болгоход ихээхэн анхаардаг байна. Монгол орны
хувьд ШУА-н харьяа хүрээлэнгүүдээс үүсэлтэй 9 корпорацийг
түшиглэн
технологийн инновацийн төвийг байгуулах нь эдийн засаг тааруу, боловсон
хүчний дутагдалтай энэ үед зардал хэмнэсэн зөв алхам болно.
Нөгөөтэйгүүр ШУА-н бие даасан байдал, чадварлаг боловсон хүчинтэй
зэрэг давуу талыг ашиглан орчин үеийн шаардлагад нийцсэн, корпораци,
жижиг дунд үйлдвэрлэлийн сонирхол татах, тогтвортой ажиллах бүрэн
баталгаатай, шинэ маягын бүтцийг БСШУЯ, ШУА-н шууд удирдлагын доор
байгуулан, ажиллуулах нь цаг үеийн шаардлага гэж үзэж байна.
Монгол оронд бүрэлдсэн орчинд хамгаас илүү зохимжтой жижиг
үйлвэрүүдтэй холбож өгөхөд түүнийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн технологийн
инновацийн төв нь чухал хэрэгсэл болох юм гэсэн дүгнэлтэнд хүрсэн юм.
Технологийн инновацийн т өв
ТИТ нь цаад утгаараа судалгаа шинжилгээний ажилтнуудад
мэдлэг
туршлагаа дамжуулах , судалгааныхаа үр дүнг
практик т
хувийн үйлдвэрийн замаар нэвтр үүлэх боломж олгоход чиглэж байгаа

10. юм. Санал болгож байгаа технологийн инновацийн т өв нь үйл
ажиллагаагаа
т өрийн
өмчид
т үшиглэсэн
судалгаа ,
туршилт ,
үйлдвэрлэл , бизнесийн корпорацуудыг т үшийглэн явуулах юм. Монгол
улсын засгийн газраас ШУАаар дамжуулан монгол улсын эдийн
засгий г удирдах үндэстэний программын зорилго нь үйлдвэрлэлийн
эздэд үйл ажиллагааных нь эхний шатанд санал болгож программыг
нь мэргэжлийн үүднээс туршин шалгахаас эхлээд шинэ бүтээ гдэх үүн
бий болгох сайтар боловсруулсан санх үүжилт арга хэрэгсэл тэй
болоход нь тусламж дэмжлэг үз үүлэх нь ТИТ-ийн гол зорилго юм.
Технологийн Инновацийн Төв нь жижиг , дунд бизнесийн нэгжийн
зах зээлийг олох , боловсон х үчнээр туслах , тэдний сонирхолыг
татах тал дээр анхаарал тавьж ажиллах ёстой .
•
Технологийн
Инновацийн
Төвийг
БСШУЯ, ШУА-ийн
харьяа
х үрээлэн ,
судалгааны
т өвүүд,
корпорациуд ,
технологийн
инкубаторийг т үшиглэн байгуулах нь з үйтэй билээ .
•
Оюуны
бүтээл ,
шинжлэх
ухаан
технологийн
дэвшилийг
үйлдвэрлэлд нэвтр үүлэхэд х өгжлийн үндсэн дөрвөн шаттай .
Эхний
буюу
1-р
шатны
ажлыг
ШУА ийн
харьяа
х үрээлэнг үүдийн эрдэмтэд хавсарга , суурь судалгаа гаар бий болгож
лаборатори
цехийн
т үвшинд
туршин
технологийн
инкубаторт
шилжүүлэн өгн ө.
2-р шатанд х өрөнг ө оруулалтын эрсдэл өндөр байдаг бөг өөд аж
ахуйн нэгж үүд энэ эрсдэлийг даах сонирхолг үй байдаг . Улс орны
өндөр
мэргэжил
боловсролтой
х үмүүсийг
гадаадад
алдахаас
сэргийлэх үүднээс засгийн газар нь ТИТ-н ажилийн х үрээнд өөр
дээрээ х өрөнг ө оруулалтын эрсдэлийг х үлээн хамгийн их эрсдэлтэй
энэ шатны санх үүжилтийг тухайлбал шинэ санаагаа ажил хэрэг
болгох үйл ажиллагааг санх үүжүүлнэ. М н ТИТ нь ажлаа шинээр
ө
эхлэж байгаа шинэ технологийн санаа бүхий үйлдвэрлэлийн эздэд
технологийн инкубатороор дамжуулан дэмжлэг өг өх тэрх үү шинэ
санааг шинэ бүтээ гдэх үүн болгох зах зээлд гарахад нь тусална .
3-р шатанд шинээр байгуулагдаж
байгаа үйлдвэр нь ТИТ-г
т үшиглэх болно . ТИТ-ийн х үрээнд үйл ажиллагаагаа явуулах нь
үйлдвэрлэлийн эздэд арилжааны зах зээлээс х өрөнг ө оруулалт авах ,
ТИТ-өөс гарч өөрийн бие даасан үйл ажиллагаагаа хамтран явуулах
т үншээ олоход нь сайхан боломж олгох юм. ТИТ-ийн х үрээнд ажлаа
явуулах хугацаанд шинэ санаа , санаачлага бүтээ гдэх үүн болгон

11. хувиргаж , т үүнийхээ үнэн бодит , өвөрмөц байдал , давуутай чанар
болон дотоодын ба гадаадын зах зээлийн хэрэгцээ г тодруулах зэрэг
үйл ажилагаа гаа явуулах боломж олгох юм.
4-р шатанд шинээр бий болсон жижиг дунд үйлдвэр үүд өөрийн
бүтээ гдэх үүнээ
дотоодын
болон
гадаадын
зах
зээлд
гарган
борлуулах , ТИТ-өөс авсан зээлээ эрг үүлэн т өлөх өөр бусад т өрлийн
шинэ тенологид санх үүгийн дэмжлэг үз үүлэх зэргээр 2-3 жил ТИТийг дэмжин ажиллах болно . Гэхдээ зарим нэгэн байнгын программд
т үүнийг
хамруулах
арилжааны
банкаар
дамжуулан
тодорхой
х үүтэйгээр
эрг үүлж
т өлөх
нөхц өлтэйг өөр
санх үүжүүлэн
бүтээ гдэх үүнийхээ хир зэрэг эрэлттэй болохыг судлах боломж олгож
байгаа юм.
Судалгаа ,
туршилт ,
зохион
бүтээлтийн
шатыг
хэрэгж үүлсэн т өслийг санаачлагчид буюу спонсорууд нь өөрийн
бүтээ гдэх үүнээ зах зээлд өрс өлдөх чадвартай гэдгээ баталж чадсан
тохиолдолд ТИТ-д 3 х үртэл жилийн хугацаанд т өслөө хэрэгж үүлж
болох юм. Энэ 3 жилийн хугацаанд т өсл үүд нь ТИТ-өөс авсан зээлээ
бүрэн эрг үүлж т өлөөд ХХК-ийн хэлбэрээр ТИТ-өөс гарах юм. Энэ 3
жилийн хугацаанд т өсл үүд нь санх үүгийн эрхээ ТИТ-ийн захиргаатай
хуваалцах юм. өөрөөр хэлбэл ТИТ-ийн нябо нь мөн т өслийн нябол
байх болно. Энэх үү болзол нь зээл эргэж т өлөгд өх, энгэснээрээ
дараа дараагийн т өслүүдийн санх үүжилт хийгдэх бололцоог хангах
зорилготой юм.
ТИТ-ийг дэд бүтэций г дараах зура г т харуулав .
Схем – 2
ÁÑØÓß
ØÓÀ
Òºðèéí áóñ
áàéãóóëëàã
Ñòàíäàðòûí
à
ãàçàð
ÒÈÒ
Õ¿ðýýëýí
ñóäàëãààíû
òºâ¿¿ä
Òºðèéí
îðîëöîî
Òåõíîëîãèéí
èíêóáàòîð

12. Æèæèã, äóíä
áèêíåñèéí
íýãæ¿¿ä
êîðïîðàöèóä
Эндээс харахад дурын нэг
байгуулла га
нь ТИТ-тэй холбоотой
асуудлаар зэргэлдээ хоёртойгоо шууд харьцаж болох ба бусадтайгаа
ТИТ-өөр дамжуулан холбогдох боломжтой . Энэ байдал нь ТИТ-ийн нэр
х үндийг өсг өх, мөн өөрийн үйл ажиллагаандаа т өрийн болон т өрийн
бус байгуулла га биүзнесийн нэгж үүдйийг татан оруулахад т үлхэц
болно.
ТИТ-ийн х үрээнд үйл ажиллагаагаа явуулах шатанд т өс өл тус
бүрийн
санх үүжилтийн
ихэнхийг
ТИТ хариуцах
бөг өөд
т өрийг
т өлөөлсөн
захирлуудын
з өвлөл
нь
ТИТ-ийн
үйл
ажиллагааг
мэргэжлийн т үвшинд үр ашигтай хэгж үүлэх асуудлыг т үүн дотроо
т өслүүдийг
т үргэн
шуурхай
санх үүжүүлэх
арилжааны эргэлтэнд
оруулах ажлыг хариуцна .
ТИТ-ийн гол зорилго бол санал болгосон т өслийг амжилттай
х өгж үүлж ажил хэрэг болгох үйлдвэрийн эздийг дэмжихэд чиглэнэ .
Энэх үү зорилгыг хэрэгж үүлэхийн тулд инновацийн т өвөөс дараах үйл
ажиллагааг явуулна .
•
Төсөлд үр ашгийн үнэлэлт , дүгнэлт
бизнес
т өлөвлөг өөтэй
уялдуулан
тусална .
өгч х өгжлийн программыг
боловсруулж
бэлтгэхэд
•
Мэргэжлийн
боловсон
х үчнийг
тодруулах ,
зохион байгуулах ажлыг г үйцэтгэхэд туслана .
•
Боловсон х үчнийг сургах , мэргэжлийг нь дээшлүүлэх
•
Бичиг хэрэг захиргаа , үйл ажиллагаа , худалдаа , нягтлан
бодох
хуулийн
з өвөлг өө өг өх т өвлөрс өн ажил үйлчилгээ
явуулна .
•
ТИТ-ийн х үрээний үйл ажиллагаа дуусахын цагт
үүсвэр олгуулах талаар туслана .
•
Бүтээ гдэх үүний зах зээл дээр гаргахад нь туслана .
ажлаар
хангах ,
санх үүгийн эх

13. ТИТ нь
эрхз үйн
болон
санх үүгийн
нэгжтэй
байна .
ТИТ-ийн
санх үүгийн
нэгжийн
үндсэн
үйл
ажиллагаа
нь
т өслүүдэд
санх үүжилтийг
олгох
уг
зээлээ
эрг үүлж т өлүүлэхэд
оршино.
Шаардлага гарсан тохиолдолд бусад нэгж үүдийг байгуулж болно .
Гэхдээ ерөнхийд өө ТИТ-ийн орон тоог
бага
байлгах
бодлогыг
баримтлах бөг өөд ингэснээрээ т өслүүдийг аль болох бие даасан үйл
ажиллагаа явуулахыг нь х өхүүлэн дэмжих юм.
Дүнэлт

14. Дэлхий дахины х өгжлийн өнөөгийн хандлага инновацийн х өгжил
идэвхжилээр тодорхойлогдох боллоо . Инновацийн х өгжлийн дэлхий
дахины туршлагаас үзэхэд ихэнх улс орнууд үндэсний инновацийн
оновчтой тогтолцоо бий болгож инновацийг улсын болон хувийн
секторт нэгэн адил өрнүүлэх , урамшуулан дэмжих нийгэм эдийн
заса г , хууль эрхз үйн таатай орчинг бүрдүүлж инновацийн оновчтой
дэд бүтэцийг х өгж үүлжээ.
Манай орны хувьд
туулж зах
шилжилтийн
үеийг
хугацаа
алдалг үй даван
зээлийн тогтолцоонд бүрэн шилжих асуудал тулгарч байгаа өнөө үед
Япон,
Өмнөд
Солонгос ,
Финлянд
зэрэг
орнуудын
инновацийн
тог толцооны туршлагаас өөрийн орны онцлогт тохируулан үндэсний
инновацийн тогтолцоо , бодлого страте гий г боловсруулах т үүнийг
хэрэгж үүлэх үр ашигтай арга замыг нэвтр үүлэх шаардлагатай байна .
Ийнхүү монгол улсад бүрэлдсэн орчин , олон улсын туршлага
зэргий г шаргуу судлан үзээд , судалгаа шинжилгээний ажлыг бодит
үр дүнтэй нь ялангуяа Монгол оронд бүрэлдсэн орчинд хамгаас илүү
зохимжтой жижиг үйлдвэр үүдтэй холбож өг өхөд т үүнийг х өгж үүлэхэд
чиглэсэн технологийн инновацийн т өв нь чухал хэрэгсэл болох юм
гэсэн дүгнэлтэнд х үрсэн юм.
Ийнхүү монгол улсад бүрэлдсэн орчин, олон улсын туршлага зэргийг
шаргуу судлан үзээд , судалгаа шинжилгээний ажлыг бодит үр дүнтэй нь,
ялангуяа Монгол оронд бүрэлдсэн орчинд хамгаас илүү зохимжтой жижиг
үйлвэрүүдтэй холбож өгөхөд түүнийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн технологийн
инновацийн төв нь чухал хэрэгсэл болох юм гэсэн дүгнэлтэнд хүрсэн юм.

15. Ашигласан ном, хэвлэл
1. Боловсрол Соёл Шинжөлэх Ухааны Яам “Монгол улсын шинжлэх
ухаан , технологийн салбарын нэгдсэн үнэлгээ ” УБ 2006
2. Шинжлэх
Ухаан
Технологийн
Их Сургууль ,
Жижиг
дунд
Үйлдвэрлэлийн Судалгаа Сургалтын Төв “Үндэсний инновацийн
тогтолцоо : Хөгжлийн хандлага олон улсын туршлага ” УБ 2007
3. Шинжлэх Ухаан Технологийн Их сургууль Компьютерийн техник
Менежментийн Сургууль
“Сургалт
– Эрдэм шинжилгээ
Үйлдвэрлэлийн холбоо ” УБ 2007
4. Монгол Улсын Шинжлэх Ухаан Технологийн
Их Сургууль
“Инноваци ба нийгэм эдийн засгийн х өгжил ” УБ 2005
5. Технологи ба монгол улсын х өгжил , Гадаадад
т өгсс өн
залуу
эрдэмтдийн
чуулга
уулзалтын
з өвлөмжийн эмхтгэл . МУЕТГ, БСШУЯ, УБ 2007
6. МУ шинжлэх ухаан технологийн
мастер т өлөвлөг өө УБ 2007
2007-2020
онд
суралцаж
илтгэл ,
х өгж үүлэх
7. Шинжлэх ухаан технологийн тухай хууль . ТМ ¹4 УБ 2007
8. Эрдэм шинжилгээний илтгэлийн эмхтгэл 4/50 УБ 2003