De powerpointpresentatie over het zorgkader in het SO zoals gepresenteerd op dinsdag 10 november 2009.

1. Zorgkader secundair onderwijs Proeftuin Gemotiveerd! Scholengemeenschappen De Bron, Edith Stein en Stroming Vrij Secundair Onderwijs regio Gent www.gemotiveerd.be 1

2. Inhoud Zorg en missie van de katholieke school Definitie van zorg Criteria voor een goed zorgsysteem Wie is wie? Hoe verloopt de zorg? Bronnen 2

3. 1. Zorg en missie van de katholieke school Opdrachtsverklaring van het katholiek onderwijs VSKO Totale vorming van de persoon Een gunstig klimaat scheppen Actief openstellen voor kansarmen Iedereen is oprecht begaan met de jongeren Visie op zorg VVKSO Pedagogisch project van elke school Vertaald in acties rond zorg 3

4. 2. Definitie van zorg (naar VVKSO) Zorg = alle initiatieven die het welbevinden van alle schoolbetrokkenen verhogen en maximale ontplooiingskansen creëren voor alle leerlingen 4

5. 3. Criteria voor een goed zorgsysteem verweven in de schoolcultuur ZORG een school doet het niet alleen visie dynamisch preventie leerlingen met specifieke behoeften de totale leerling betreft iedereen 5

6. 4. Wie is wie? 6

7. 4.1 De leerling staat centraal 7

8. Zelfsturend vermogen van de jongere wordt belangrijker Luisteren naar de jongeren zelf Openheid en aanvaarding Toenemend belang van de leeftijdsgenoten Leefwereld van de jongere Psycho-educatie Laagdrempelig en vlot toegankelijk Communicatie met ouders Discreet en vertrouwelijk 8

9. De individuele leerling centraal in zorg LEREN KIEZEN studieloopbaanbegeleiding 3 domeinen LEREN LEREN studie- of leerprocesbegeleiding LEREN LEVEN sociaal-emotionele ontwikkeling 9

10. 4.2 Klasniveau 10

12. Competentiegericht leren

13. Dialoog

14. Begeleid zelfstandig leren

15. Zelfvorming

16. Vakoverschrijdende eindtermen (VOETen)

17. Vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen (VOOD)

19. Preventieve aanpak

20. Breed observeren

21. Inspraak

22. Stimuleren van alle leerlingen

23. …11

24. Klassenleraar / klastitularis Naast zijn opdracht als vakleraar: Extra aandacht voor het functioneren van zijn klasgroep en van elk individu Eerste aanspreekpunt voor de ouders Zorgt voor de rapporten en volgt de evolutie van de resultaten op Ouders kunnen verwachten dat hij / zij: er over waakt dat (nieuwe) leerlingen snel worden opgenomen in de klasgroep praktische informatie doorgeeft bereikbaar en beschikbaar is om te communiceren en besprekingen te voeren zorgt voor goede relaties 12

25. Investeren in de leraar = investeren in zorg Professionalisering van de leraar door: Aanvangsbegeleiding Pedagogische begeleiding Individuele nascholing Vakgroepwerking Allerhande werkgroepen Pastoraal Taalbeleid GOK-team Gezondheidsbeleid … 13 Samen leren Samen leven +

26. 4.3 Schoolniveau 14

27. Omkadering voor het schoolteam Ambten : Directeur Adjunct-directeur Technisch adviseur-coördinator (TAC), technisch adviseur (TA) Coördinator DBSO Internaatsbeheerder Ondersteunend personeel Middelen: Pakket uren – leraar Extra middelen 15

28. Schoolniveau: schooleigen functies in het kader van zorg Scholen kunnen personeelsleden vrijstellen voor functies ter extra begeleiding van leerlingen zoals leerlingenbegeleider, zorgcoördinator, graadcoördinator… Zorgcoördinator is geen officieel ambt in het SO Van school tot school is afhankelijk hoeveel uren zij genereren en besteden aan extra begeleiding voor de leerlingen (ASO/TSO/BSO/KSO) Vanuit de overheid worden - voor scholen met leerlingen met GOK-indicatoren - ook extra middelen toegekend voor GOK-begeleiding 16

29. Accenten in zorgbeleid Samen met het schoolteam zoekt de directie naar middelen om de zorggedachte bewust te integreren in de schoolorganisatie. 17

30. Rol van de scholengemeenschap Decretaal verplicht: o.a. ondersteuning van de scholen bij leerlingenbegeleiding en –oriëntering Dit kan door: Vrijmaken van middelen Organiseren van nascholingen en intervisies met het oog op professionalisering Pedagogische ondersteuning van zorgbeleid … Proeftuin Gemotiveerd! Brug BaSO Studieloopbaanroosters Gemotiveerd verslag Uitstroomonderzoek Oriënteringsportfolio 18

31. 4.4 Partners 19

32. Partners Ouders/voogd Internaat/MPI CLB Pedagogische begeleidingsdiensten GON vanuit BuSO Professionele hulpverlening Netwerken 20

33. 5. Hoe verloopt de zorg? ACTIES ZORGPIRAMIDE BASISONDERWIJS Schooloverstijgende zorg doorverwijzen Bijzondere zorg compenseren en dispenseren Speciale zorg remediëren Extra zorg volgen en signaleren Algemene zorg preventie 21

34. Basisonderwijs Secundair onderwijs 22 Externe zorg Schooloverstijgende zorg Bijzondere zorg Individuele zorg Speciale zorg Extra zorg Basiszorg Algemene zorg

35. 5.1 Basiszorg 23 Externe zorg Individuele zorg ACTIES: Preventie Volgen en signaleren Basiszorg 23

36. Acties rond 3 hoofdthema’s LEREN KIEZEN studieloopbaanbegeleiding 3 domeinen BASISZORG LEREN LEREN studie- of leerprocesbegeleiding LEREN LEVEN sociaal-emotionele ontwikkeling 24

37. Basiszorg in het SO Inschrijvingsbeleid van de school Ouders/voogd als partners Betrokkenheid van de leerlingen Klassenraden Streven naar een evenwichtig zorgbeleid 25 BASISZORG

38. Inschrijvingsbeleid van de school = intake Informatie-uitwisseling: Getuigschrift / attest basisonderwijs BaSO-fiche Gemotiveerd verslag Schoolreglement, leefregels Informatie over het studieaanbod Eventueel individuele zorgfiche … Spreken over zorg: aanbod gesprek met directie of leden van de ‘zorgwerkgroep’ BASISZORG 26

39. Ouders/voogd als partners Kennismaking met het schoolleven en de werking van het CLB Rapporten als communicatiemiddel Oudercontacten Tijdens een eerste trimester, na de eerste klassenraad Bespreking van de resultaten, het gedrag … Op vraag Mogelijke participatie via de ouderraad BASISZORG 27

41. Klassenraden: samenstelling Alle vakleerkrachten van één klas Eventueel Zorg- / graadcoördinator Directie CLB-medewerker GON-begeleider BASISZORG 29

43. Toelatingsklassenraad

44. Begeleidende klassenraad

45. Delibererende klassenraad

46. Toelatingsklassenraad:Leerlingen toelaten in bepaalde studierichtingen BASISZORG 30

48. Klassenraden: functies Delibererende klassenraad Leerlingen attesteren (A-, B-, C-attesten) Advies geven over de verdere schoolloopbaan Ondersteuning: CLB, Stapper, studieloopbaanroosters van de SG Beslist hierover autonoom op basis van de voorhanden zijnde gegevens en motiveert de beslissing 32 BASISZORG

49. Klassenraden: informatie delen binnen het leerkrachtenteam Beschikbaarheid van dossiers van de leerlingen Communicatie over klassenraden Dringende communicatie Leerlingenvolgsysteem 33 BASISZORG

50. Streven naar een evenwichtig zorgbeleid Samen met het schoolteam zoekt de directie naar middelen om de zorggedachte bewust te integreren in de schoolorganisatie. 34 BASISZORG

51. 35 BASISZORG

52. 36 BASISZORG

53. 37 BASISZORG

54. 38 BASISZORG

55. 5.2 Individuele zorg ACTIES: Remediëren Compenseren en dispenseren 39 Externe zorg Individuele zorg Basiszorg 39 39

56. Individuele zorg Input signalen Zorgwerkgroep Individuele zorg op school INDIVIDUELE ZORG 40

57. Individuele zorg Samen met het schoolteam zoekt de directie naar middelen om de zorggedachte bewust te integreren in de schoolorganisatie. De ‘zorgwerkgroep’ gaat aan de slag met individuele zorgvragen. INDIVIDUELE ZORG 41

58. Individuele zorg: input signalen Zorgwerkgroep ontvangt signalen van De leerling De klassenraad Individuele leerkracht, opvoeder, internaat Ouders CLB Andere scholen (BaSO-fiche, gemotiveerd verslag …) Leeftijdsgenoten … INDIVIDUELE ZORG 42

59. Individuele zorg: zorgwerkgroep ‘Zorgwerkgroep’ (cel leerlingenbegeleiding, pedagogisch team …) Stelt een individueel zorgtraject op Vraagt medewerking aan alle betrokkenen (leerling, ouders, klassenleraar, klassenraad …) Geeft feedback en info aan alle betrokkenen Verwijst intern en extern door Volgt het zorgtraject op INDIVIDUELE ZORG 43

60. Individuele zorg op school INDIVIDUELE ZORG GON-begeleiding vanuit BuSO STICORDI-maatregelen (gemotiveerd verslag) Remediëringsklas Huiswerkklas, huiswerkbegeleiding Onderwijs aan huis Studiemogelijkheden Consequent sanctioneringsbeleid (belonen en straffen) Individuele handelingsplannen 44

61. Individuele zorg op school Leerlingenvolgkaart, contracten Advies en begeleiding bij studiekeuze Begeleiding door CLB Inhaallessen Tutoring … INDIVIDUELE ZORG 45

62. 5.3 Externe zorg ACTIES: Doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening 46 Externe zorg Individuele zorg Basiszorg 46 46

63. Externe zorg: signalen De ‘zorgwerkgroep’ overlegt met CLB over een advies voor doorverwijzing (impuls vanuit klassenraad / individuele leerkracht/…) Op initiatief van de leerling of de ouders EXTERNE ZORG 47

64. Externe zorg: doorverwijzing EXTERNE ZORG Door CLB Door externe organisaties: Comité Bijzondere Jeugdzorg Jeugdrechtbank 48

66. Time-outprojecten (On@break2)49

67. Zorg: een continu proces Handelingsgericht werken Leerzorgkader Zorgcontinuüm 50

68. “We kunnen niet van alle leerlingen dezelfde sterren maken, wel kunnen we er voor zorgen dat ze allemaal schitteren.” 51

69. 6. Bronnen Mededeling Visie op zorg, Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs, 2004-10-20, ref.nr. M-VVKSO-2004-109 Algemene Pedagogische Reglementering nr. 3 - De delibererende klassenraad op het einde van het schooljaar (gewijzigd)2009-06-04, ref.nr.VKSO-2003-033 Zorgvademecum VVKBaO 52