Усан мандал

1. Газарзүй 7

2. Зорилго
Дэлхийн усан мандлын
бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн мэдэх
Дэлхийн далайн тухай мэдлэгтэй
болох

3. Агуулга
1.Усан мандлын бүрэлдэхүүн
2.Усны эргэлт
3.Дэлхийн далай

4. Дэлхийн
далай
Хуурай
газрын ус
Номхон далай
Атлантын далай
Энэтхэгийн далай
Хойд мөсөн
далай
Газар
доорх ус
Газар
дээрх ус
Булаг шанд
Рашаан
Гүний ус
Цэвдэг
Гол мөрөн
Нуур
Мөстлөг
Намаг
Агаар мандал
дахь ус
Усны уур
Үүл
Хур тунадас

5. Дараах эхийг уншаад усны гурван
төлөвийг тодорхойлно уу?
Ус шингэн боловч
Мөс болон хатуурна
Цас болон цайрна
Ус хүнд боловч
Уур болон дэгдэнэ
Ус шимгүй боловч
Түмэн бодисыг тэжээнэ.

6. Усны төлөв
Шингэн
Хий
Хатуу

7. Бичлэг

9. Дэлхийн бүх усны нөөц Цэвэр усны нийт нөөц
Гол мөрний нийт усны нөөц

10. Усан мандлын нийт
хэмжээ 1.5 млрд км куб
Дэлхийн массын
1/4180
Хуурай
газрын ус
дөнгөж
2.8%

12. Бүх ус 100%
100 л
Ашиглаж
буй цэнгэг
ус – 0.003%
0.003л
Ашиглаж
болох ус
Цэнгэг ус 0.5%
0.5л
Цэнгэг ус 3%
3л

13. Дэлхийн далай
71
29
дэлхийн далай хуурай газар
49.47
25.36
21.1
4.07
Номхон
далай
Алтанын
далай
Энэтхэгийн
далай
Хойд мөсөн
далай

14. Дэлхийн далай

15. Далайн усны давсжилт
 Далайн усанд ууссан давсны
хэмжээг давсжилт гэх бөгөөд
промиль гэсэн нэгжээр
хэмжиж %0 гэсэн тэмдэглэгээ
хэрэглэдэг .Далайн усны
дундаж давсжилт 35 промиль
байна. Өргөрөгөөс хамаарч
энэ хэмжээ их, бага байна.
 Далайн хамгийн их давстай
газар Улаан тэнгист байна.
42 промиль


17. Далайн урсгал
 Тодорхой
чиглэлд
урсаж буй
их
хэмжээний
усыг
далайн
урсгал
гэнэ.
Дулаан ба
хүйтэн
урсгал гэж
байдаг.

18. Тэнгис
Далай эх газрын
хооронд орших
усзүй болон уур
амьсгалын
шинжээрээ
задгай далайгаас
ялгаатай далайн
усны хэсгийг
тэнгис гэнэ.

19. Булан
Хуурай
газар луу
түрж
орсон
далай
тэнгис
нуурын
усны
хэсгийг
булан гэнэ.

20. Хойг
Далай тэнгис
ба нуур луу
түрж орсон
хуурай
газрын
хэсгийг хойг
гэнэ.

21. Арал
 Эргэн тойрон усаар хүрээлэгдсэн
хуурай газрын хэсгийг арал гэнэ.

22. Далайн бүс

23. Далайн ашиглалт
Далайн ашиглалт
Загас агнуур
56 сая гаруй
хүн загас
агнуурын АА
эрхэлж байна.
Байгалийн нөөц
Дэлхийн нийт
нефтийн 30%,
газны 50%,
алт ,алмаз, м
өнгө, төмөр,
зэс, элс
хайрга,
барилгын
материал гм
Сэргээгдэх
эрчим хүч
Далайн
татралт ,
түрэлт,
тогтмол салхи,
тэнгисийн
засаг
Хүмүүсийн
амьдрах орчин
Дэлхийн хүн
амын 60 гаруй
хувь нь далай
тэнгисийн
эрэг дагуу
амьдардаг
Тээвэр
Олон улсын
худалдааны
90%, бүх
төрлийн
бараа таваар,
зорчигч
тээвэрт 1-р
байр эзэлдэг
Амралт аялал
Далай
тэнгисийн
аялалд жил
бүр 120 сая
гаруй жуулчид
хамрагдаж 50
орчим тэрбум
доллар
эргэлдэж
байдаг

24. Гэрт:
1. Усан мандал сэдэвт гарсан шинэ нэр
томьёонуудыг бичиж тайлбарлах
2.Шинэ номны 46, хуучин номны 48-р
нүүр дасгал №1-г гүйцэтгэнэ