SlideShare a Scribd company logo
1 of 34
Геологи: Дэлхийн чулуун мандлын тогтоц, эрдэс баялагийг судалдаг ухаан. Үнэмлэхүй нас: чулуулаг анх үүсч тогтсоноос хойшхи өнгөрсөн хугацааг хэлнэ.  Харьцангуй нас: гэдэг нь геологийн шинжлэх ухаанд түгээмэл хэрэглэгддэг тоолол юм.
Эрин: Чулуулгийн үе давхаргаас олддог ургамал,амьтдын чулуужсан үлдэгдлийг судалж үеүдийг тогтоодог. Тус бүрдээ олон зуун сая жил үргэлжилсэн үеүдийг эрин гэж нэрлэнэ. Галав: Эринг арай богино хугацааны үе галавуудад хуваана.
Геологийн цаг тоолол
Геологийн хөгжил
Зорилго: МОНГОЛ   ОРНЫ ГЕОЛОГИЙН   ХӨГЖИЛ ,   ҮЛЭГ ГҮРВЭЛИЙН   ЭРИН   ҮЕ ,  АЛЬПИЙН   УУЛ    ТОГТОХ ХӨДӨЛГӨӨН , ТҮҮНИЙ   ҮР ДАГАВРЫН   ТУХАЙ   ОЙЛГУУЛАХ
Зорилт: ,[object Object]
Геологийн эрин галавуудад Монгол оронд болсон гол үйл явдлууд, Атриатах хөдөлгөөнөөр бий болсон уул нурууд, газар хөдлөлт болсон газруудыг зурагт зааж чаддаг болох
Геологийн эрин галавуудад Монгол орны гадарга, уур амьсгал, ургамал амьтны аймаг хэрхэн өөрчлөгдөж ирснийг одоогийн байдалтай харьцуулан дүгнэлт хийх
Газар хөдлөлтөөс урьдчилан сэргийлэх аргад суралцах,[object Object]
Юрийн галавт: Хуурай газарт Карнозавр махан идэшт үлэг гүрвэл Усанд Ихтиоптеригий, Завроптеригий Агаарт  Рамфоринх их дэлгэрсэн
Судлах ажил 1820 оноос эхэлсэн Монгол, Хойд Өмнөд Америк, Танзани, БНХАУ-ын нутгаас их олддог.   Махан идэшт үлэг гүрвэлийн 7 үндсэн бүлгийн 5 нь Монголоос олдсон. Зарим нь 10-20 кг-аас үл хэтрэх 50-60 кг жинтэй байхаас гадна 60-80 тн жинтэй үлэг гүрвэл ч байсан
Тарбозавр: 10-16м урт,3-4 м өндөр хойд хөлөөрөө явагч өмнөд мөч нь өчүүхэн жижиг Нисдэг үлэг гүрвэл: Увс аймгийн нутгаас толгойны ясыг олсон. Зарим нь бор шувуунаас томгүй зарим нь 7-10 м бүр 15 м хүрдэг 1949 онд нугасан хошуут үлэг гүрвэл Монголоос олдсон
Отгонтэнгэр уул дархан цаазат газар Отгонтэнгэр уул дархан цаазат газар Хангайн нурууны ноён оргил Отгонтэнгэрийг, түүний орчны уулсыг оролцуулан 955 ам км талбайг хамруулан Отгонтэнгэр уулын ноён оргил нь 4021 м өндөр өргөгäсөн бөгөөд түүний 3752 м-ээс дээш өндөрт мөнх цастай юм. Мөнх цасны хилээс доошхно уулын энгэрт дархан газрын бүсэнд Бадархундага гэдэг үзэсгэлэнт нуур бий.
Хорьдолсарьдаг уул дархан цаазат газар Хөвсгөл нуурын баруун талаар орших их уул. Шохойн чулуунаас тогтсон, шовх шовх оргилтой ой хөвч, тагийн бүс бүхий сүртэй сайхан уул. Оргил нь 3200 орчим м хүрнэ. Энэ хавийн уулын зүүн хэсэг нь дархан газарт багтах бөгөөд энд нэн ховор ойн цаа буга болон сибирийн хандгай, аргал болон явлаг сар, усны цагаан сүүлт бүргэд зэрэг ховор амьтад жигүүртэн шувууд оршдог.
Хангайн нуруу
Хотон нуурын хөвөөнөө
Алтайн нуруу
Хан хэнтий дархан цаазат газар Төв Азийн ой багатай бүсэнд орших тайгын бүслүүрийн өвөрмөц шинж, онгон байдлыг төлөөлж байгаа Хэнтийн нурууны төв хэсгийн Хэрлэн, Онон, Туул, Минж болон тэдгээрт цутгадаг голуудын эх авсан нийт 12271 ам км талбайòàé.  1818 оноос тахиж ирсэн Монголын их тахилгатай уулын нэг юм.
Мөнх цаст уул
Сутай хайрхан
Алтан овоо

More Related Content

What's hot

газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг Tsekeel Tsekee
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxEnkh Tseba
 
салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4Baterdene Solongo
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлGantulga Batmunkh
 
8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зурагshine shine
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргаBaljinnyam12
 
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_nootsenkhsaruulsukhochir
 
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасчийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасSodbilegt Sodbilegt
 
чулуун мандал гэж юу вэ
чулуун мандал гэж юу вэчулуун мандал гэж юу вэ
чулуун мандал гэж юу вэNinj Suren
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээBaterdene Tserendash
 
чулуун мандлын хөдөлгөөн
чулуун мандлын хөдөлгөөнчулуун мандлын хөдөлгөөн
чулуун мандлын хөдөлгөөнBaterdene Tserendash
 
Газарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxГазарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxEnkh Tseba
 
Газарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабГазарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабNaraa Naranhvv
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймагtungalag
 

What's hot (20)

газар зүйн зураг
газар зүйн зураг газар зүйн зураг
газар зүйн зураг
 
газар хөдлөлт
газар хөдлөлтгазар хөдлөлт
газар хөдлөлт
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
 
салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4салхи ба даралт 4
салхи ба даралт 4
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйлуур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
уур амьсгалд нөлөөлөх хүчин зүйл
 
8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг8-р анги газар зүйн зураг
8-р анги газар зүйн зураг
 
хийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхаргахийн мандлын үе давхарга
хийн мандлын үе давхарга
 
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
9 r angi-mongol_orny_baigaliin_nokhtsol_noots
 
чийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадасчийг ба хур тунадас
чийг ба хур тунадас
 
галт уулшил
галт уулшилгалт уулшил
галт уулшил
 
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Газарзүйн хичээлийн шалгалтын материал
 
чулуун мандал гэж юу вэ
чулуун мандал гэж юу вэчулуун мандал гэж юу вэ
чулуун мандал гэж юу вэ
 
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээдэлхийн хэлбэр,хэмжээ
дэлхийн хэлбэр,хэмжээ
 
чулуун мандлын хөдөлгөөн
чулуун мандлын хөдөлгөөнчулуун мандлын хөдөлгөөн
чулуун мандлын хөдөлгөөн
 
Газарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docxГазарзүйн тест.docx
Газарзүйн тест.docx
 
Газарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштабГазарзүйн зургийн масштаб
Газарзүйн зургийн масштаб
 
Байрзүйн зураг
Байрзүйн зурагБайрзүйн зураг
Байрзүйн зураг
 
10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt10 angi gazarzvi tt
10 angi gazarzvi tt
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймаг
 

Similar to хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil

монголын байгаль
монголын байгальмонголын байгаль
монголын байгальnaraa_92
 
Mongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biologyMongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biologytulgaa14
 
7 angi ingenii bolowsrol
7 angi ingenii bolowsrol7 angi ingenii bolowsrol
7 angi ingenii bolowsrolenhsaran_tsahim
 
монголын гайхамшиг
монголын гайхамшигмонголын гайхамшиг
монголын гайхамшигenkhee lkhagwae
 
монголын гайхамшиг
монголын гайхамшигмонголын гайхамшиг
монголын гайхамшигenkhee lkhagwae
 
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэг
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэгMt бие даалт энхзул мөнхцэцэг
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэгE-Gazarchin Online University
 
монгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигмонгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигManlaibayar Manlai
 
1.ураг төрөл халиун
1.ураг төрөл халиун1.ураг төрөл халиун
1.ураг төрөл халиунBaterdene Tserendash
 
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oronLekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oronschool14
 
монгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигмонгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигTsekeel Tsekee
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationbee Bear
 
монголын байгалийн газарзүй
монголын байгалийн газарзүймонголын байгалийн газарзүй
монголын байгалийн газарзүйbatsuuri
 
Random 100509135906-phpapp01
Random 100509135906-phpapp01Random 100509135906-phpapp01
Random 100509135906-phpapp01Bayasgalan
 
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгал
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгалДорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгал
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгалbvjinee
 

Similar to хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil (20)

монголын байгаль
монголын байгальмонголын байгаль
монголын байгаль
 
Mongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biologyMongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biology
 
Mongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biologyMongol buhungiin biology
Mongol buhungiin biology
 
7 angi ingenii bolowsrol
7 angi ingenii bolowsrol7 angi ingenii bolowsrol
7 angi ingenii bolowsrol
 
монголын гайхамшиг
монголын гайхамшигмонголын гайхамшиг
монголын гайхамшиг
 
монголын гайхамшиг
монголын гайхамшигмонголын гайхамшиг
монголын гайхамшиг
 
хамгийн
хамгийнхамгийн
хамгийн
 
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэг
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэгMt бие даалт энхзул мөнхцэцэг
Mt бие даалт энхзул мөнхцэцэг
 
монгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигмонгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшиг
 
1.ураг төрөл халиун
1.ураг төрөл халиун1.ураг төрөл халиун
1.ураг төрөл халиун
 
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oronLekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
Lekts 2. nen ertnii ueiin mongol oron
 
Uzuulen 88
Uzuulen 88Uzuulen 88
Uzuulen 88
 
монгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшигмонгол орны гайхамшиг
монгол орны гайхамшиг
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentation
 
монголын байгалийн газарзүй
монголын байгалийн газарзүймонголын байгалийн газарзүй
монголын байгалийн газарзүй
 
Random 100509135906-phpapp01
Random 100509135906-phpapp01Random 100509135906-phpapp01
Random 100509135906-phpapp01
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе 1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
 
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгал
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгалДорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгал
Дорноговь аймгийн соёлын үл хөдлөх дурсгал
 
чулуун зэвсгийн үе
чулуун зэвсгийн үечулуун зэвсгийн үе
чулуун зэвсгийн үе
 

More from otgoo80

цахим тест 1
цахим тест 1цахим тест 1
цахим тест 1otgoo80
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгаварotgoo80
 
Zagvar sudalgaa
Zagvar sudalgaaZagvar sudalgaa
Zagvar sudalgaaotgoo80
 
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2otgoo80
 
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1otgoo80
 
цахим.тест1
цахим.тест1цахим.тест1
цахим.тест1otgoo80
 
үзүүлэн 1 ойн амьтад
үзүүлэн 1  ойн амьтадүзүүлэн 1  ойн амьтад
үзүүлэн 1 ойн амьтадotgoo80
 
үзүүлэн 3
үзүүлэн 3үзүүлэн 3
үзүүлэн 3otgoo80
 
үзүүлэн2 хээрийн амьтан
үзүүлэн2 хээрийн амьтанүзүүлэн2 хээрийн амьтан
үзүүлэн2 хээрийн амьтанotgoo80
 
үзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестүзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестotgoo80
 
үзүүлэн 1тест
үзүүлэн 1тестүзүүлэн 1тест
үзүүлэн 1тестotgoo80
 
үзүүлэн 1 ойн амьтад
үзүүлэн 1  ойн амьтадүзүүлэн 1  ойн амьтад
үзүүлэн 1 ойн амьтадotgoo80
 
Hicheel 1
Hicheel 1Hicheel 1
Hicheel 1otgoo80
 
ойн амьтан үзүүлэн 1
ойн амьтан үзүүлэн 1ойн амьтан үзүүлэн 1
ойн амьтан үзүүлэн 1otgoo80
 
цахим судалгаа
цахим судалгаацахим судалгаа
цахим судалгааotgoo80
 
үзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестүзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестotgoo80
 
үзүүлэн1 амьтад
үзүүлэн1 амьтадүзүүлэн1 амьтад
үзүүлэн1 амьтадotgoo80
 
үзүүлэн1 тест
үзүүлэн1 тестүзүүлэн1 тест
үзүүлэн1 тестotgoo80
 
үзүүлэн2 шувуу
үзүүлэн2 шувууүзүүлэн2 шувуу
үзүүлэн2 шувууotgoo80
 
Hicheel1 ойн амьтад
Hicheel1 ойн амьтадHicheel1 ойн амьтад
Hicheel1 ойн амьтадotgoo80
 

More from otgoo80 (20)

цахим тест 1
цахим тест 1цахим тест 1
цахим тест 1
 
даалгавар
даалгавардаалгавар
даалгавар
 
Zagvar sudalgaa
Zagvar sudalgaaZagvar sudalgaa
Zagvar sudalgaa
 
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2
мянганы түүхэн хүн чингис хаан8 анги 2
 
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1
монголын эзэнт гүрэн унасан нь 8 р ангийн түүх1
 
цахим.тест1
цахим.тест1цахим.тест1
цахим.тест1
 
үзүүлэн 1 ойн амьтад
үзүүлэн 1  ойн амьтадүзүүлэн 1  ойн амьтад
үзүүлэн 1 ойн амьтад
 
үзүүлэн 3
үзүүлэн 3үзүүлэн 3
үзүүлэн 3
 
үзүүлэн2 хээрийн амьтан
үзүүлэн2 хээрийн амьтанүзүүлэн2 хээрийн амьтан
үзүүлэн2 хээрийн амьтан
 
үзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестүзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тест
 
үзүүлэн 1тест
үзүүлэн 1тестүзүүлэн 1тест
үзүүлэн 1тест
 
үзүүлэн 1 ойн амьтад
үзүүлэн 1  ойн амьтадүзүүлэн 1  ойн амьтад
үзүүлэн 1 ойн амьтад
 
Hicheel 1
Hicheel 1Hicheel 1
Hicheel 1
 
ойн амьтан үзүүлэн 1
ойн амьтан үзүүлэн 1ойн амьтан үзүүлэн 1
ойн амьтан үзүүлэн 1
 
цахим судалгаа
цахим судалгаацахим судалгаа
цахим судалгаа
 
үзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тестүзүүлэн2 тест
үзүүлэн2 тест
 
үзүүлэн1 амьтад
үзүүлэн1 амьтадүзүүлэн1 амьтад
үзүүлэн1 амьтад
 
үзүүлэн1 тест
үзүүлэн1 тестүзүүлэн1 тест
үзүүлэн1 тест
 
үзүүлэн2 шувуу
үзүүлэн2 шувууүзүүлэн2 шувуу
үзүүлэн2 шувуу
 
Hicheel1 ойн амьтад
Hicheel1 ойн амьтадHicheel1 ойн амьтад
Hicheel1 ойн амьтад
 

хичээл 2 mongol orni gelogiin khogjil

  • 1. Геологи: Дэлхийн чулуун мандлын тогтоц, эрдэс баялагийг судалдаг ухаан. Үнэмлэхүй нас: чулуулаг анх үүсч тогтсоноос хойшхи өнгөрсөн хугацааг хэлнэ. Харьцангуй нас: гэдэг нь геологийн шинжлэх ухаанд түгээмэл хэрэглэгддэг тоолол юм.
  • 2. Эрин: Чулуулгийн үе давхаргаас олддог ургамал,амьтдын чулуужсан үлдэгдлийг судалж үеүдийг тогтоодог. Тус бүрдээ олон зуун сая жил үргэлжилсэн үеүдийг эрин гэж нэрлэнэ. Галав: Эринг арай богино хугацааны үе галавуудад хуваана.
  • 4.
  • 6. Зорилго: МОНГОЛ ОРНЫ ГЕОЛОГИЙН ХӨГЖИЛ , ҮЛЭГ ГҮРВЭЛИЙН ЭРИН ҮЕ , АЛЬПИЙН УУЛ ТОГТОХ ХӨДӨЛГӨӨН , ТҮҮНИЙ ҮР ДАГАВРЫН ТУХАЙ ОЙЛГУУЛАХ
  • 7.
  • 8. Геологийн эрин галавуудад Монгол оронд болсон гол үйл явдлууд, Атриатах хөдөлгөөнөөр бий болсон уул нурууд, газар хөдлөлт болсон газруудыг зурагт зааж чаддаг болох
  • 9. Геологийн эрин галавуудад Монгол орны гадарга, уур амьсгал, ургамал амьтны аймаг хэрхэн өөрчлөгдөж ирснийг одоогийн байдалтай харьцуулан дүгнэлт хийх
  • 10.
  • 11. Юрийн галавт: Хуурай газарт Карнозавр махан идэшт үлэг гүрвэл Усанд Ихтиоптеригий, Завроптеригий Агаарт Рамфоринх их дэлгэрсэн
  • 12. Судлах ажил 1820 оноос эхэлсэн Монгол, Хойд Өмнөд Америк, Танзани, БНХАУ-ын нутгаас их олддог. Махан идэшт үлэг гүрвэлийн 7 үндсэн бүлгийн 5 нь Монголоос олдсон. Зарим нь 10-20 кг-аас үл хэтрэх 50-60 кг жинтэй байхаас гадна 60-80 тн жинтэй үлэг гүрвэл ч байсан
  • 13. Тарбозавр: 10-16м урт,3-4 м өндөр хойд хөлөөрөө явагч өмнөд мөч нь өчүүхэн жижиг Нисдэг үлэг гүрвэл: Увс аймгийн нутгаас толгойны ясыг олсон. Зарим нь бор шувуунаас томгүй зарим нь 7-10 м бүр 15 м хүрдэг 1949 онд нугасан хошуут үлэг гүрвэл Монголоос олдсон
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 17.
  • 18.
  • 19.
  • 20.
  • 21.
  • 22.
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26. Отгонтэнгэр уул дархан цаазат газар Отгонтэнгэр уул дархан цаазат газар Хангайн нурууны ноён оргил Отгонтэнгэрийг, түүний орчны уулсыг оролцуулан 955 ам км талбайг хамруулан Отгонтэнгэр уулын ноён оргил нь 4021 м өндөр өргөгäсөн бөгөөд түүний 3752 м-ээс дээш өндөрт мөнх цастай юм. Мөнх цасны хилээс доошхно уулын энгэрт дархан газрын бүсэнд Бадархундага гэдэг үзэсгэлэнт нуур бий.
  • 27. Хорьдолсарьдаг уул дархан цаазат газар Хөвсгөл нуурын баруун талаар орших их уул. Шохойн чулуунаас тогтсон, шовх шовх оргилтой ой хөвч, тагийн бүс бүхий сүртэй сайхан уул. Оргил нь 3200 орчим м хүрнэ. Энэ хавийн уулын зүүн хэсэг нь дархан газарт багтах бөгөөд энд нэн ховор ойн цаа буга болон сибирийн хандгай, аргал болон явлаг сар, усны цагаан сүүлт бүргэд зэрэг ховор амьтад жигүүртэн шувууд оршдог.
  • 31. Хан хэнтий дархан цаазат газар Төв Азийн ой багатай бүсэнд орших тайгын бүслүүрийн өвөрмөц шинж, онгон байдлыг төлөөлж байгаа Хэнтийн нурууны төв хэсгийн Хэрлэн, Онон, Туул, Минж болон тэдгээрт цутгадаг голуудын эх авсан нийт 12271 ам км талбайòàé. 1818 оноос тахиж ирсэн Монголын их тахилгатай уулын нэг юм.
  • 35. Газар хөдлөлт 1905 оны 7 сард Хан-Хэнтийн нуруу, Булнай нуруу орчимд 11-12 баллын хүчтэй газар хөдлөлт 2 удаа болжээ. Анхны хүчтэй газар хөдлөлтөөр 6м өргөн, 1м хүртэл өндөр босоо мөргөцгүүд үүсэж хагарал нь нийтдээ 115 км урт болсон байна. 14 хоногийн дараагаар газар хөдлөлт дахин болж 350 км урт ангал үүссэн. 1967 оны 1 сарын 5-нд Булган аймгийн Могод сумын нутагт 10 баллын хүчтэй газар хөдлөлт болсон. 1957 оны 12 сарын 4-нд Говь-Алтайн Гурванбогдод газар хөдлөлт болжээ. 11-12 баллын хүчтэй газар хөдлөлт болж 275 км урт ангал үүсжээ.
  • 36. Хичээлд идэвхитэй оролцсон сурагчиддаа баярлалаа.