SlideShare a Scribd company logo
11-р анги

ЦӨМИЙН УРВАЛ
ЗОРИЛГО:

  Цөмийн урвал явагдах
     учир шалтгааныг
    тайлбарлах чадвар
        эзэмшинэ.
ЗОРИЛТ:

 Атомын   цөмийн оршин байх
  нөхцөлийг тодорхойлох
 Цөмийн урвал явагдах үйл явцын
  мөн чанарыг тайлбарлах
 Цөмийн урвалын тэгшитгэл зохиох,
  аргаа тайлбарлах
БОДЛОГО

   Протон, нейтроны массыг
   (1,0078 ба 1,0087) ашиглан
       -ын массыг бод. Хариуг
    хүснэгтйин утгатай тохирч
         байгааг шалгах.
---1,0078 М.А.Н

---1,0087 М.А.Н
Z- ПРОТОНЫ ТОО
N- НЕЙТРОНЫ ТОО

A- МАСС ТОО
БАЙГАЛЬ ДЭЭРХ ТОГТВОРТОЙ
  ИЗОТОПУУДЫН МАСС БА
         ТАРХАЛТ
M   Zmp   A Z mn    M

mp ---Протоны масс
mn ---Нейтроны масс
 М---Массын дефект
Ямар ч цөмийн масс, түүнийг
    бүрдүүлж байгаа протон,
нейтронуудын массын нийлбэрээс
          бага байна.
Ямар ч цөмийн масс, түүнийг бүрдүүлж
 байгаа протон, нейтронуудын массын
        нийлбэрээс бага байна.
M   Zmp   A Z mn    M

mp ---Протоны масс
mn ---Нейтроны масс
 М---Массын дефект
ЭЙНШТЕЙНИЙ ХАРЬЦАГУЙ ОНОЛ



                  E=mc

 с=3*108   м/с   гэж авна
ХАРЬЦАНГУЙ ОНОЛД ОРЛУУЛАН БИЧВЭЛ
                                      2
   E1       Zmp        A Z mn c
                            2
               E2    Mc
        E      E2 E1
 Холбоосын энерги

                 с=3*108   м/с   гэж авна
Тухайн цөмийн нэг нуклонд
    оногдох холбоосын
     энергийг хувийн
  холбоосын энерги гэнэ.
ЦӨМИЙН ХОЛБООСЫН ЭНЕРГИ


           Холбоосын энерги
  Энерги
1 м.а.н=931.44 МэВ
1 МэВ=1,6*10  -13 Ж
ХУВИЙН ХОЛБООСЫН ЭНЕРГИ БА МАСС ТООНЫ
              ХАМААРАЛ
ЦӨМИЙН УРВАЛЫГ ДАРААХ ХЭЛБЭРЭЭР
           АНГИЛДАГ



            Цөмийн
             урвал


      Нэгдэх       Задрах
      урвал        урвал
БОДЛОГО:

           Дараах цөмүүдийн
           холбоосын ба хувийн
           холбоосын энергийг
           хүснэгт ашиглан ол.

            2    13   17   235
            1   H , C, O, U
                  6    8    92
Tsomiin urwal

More Related Content

What's hot

ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
атомын бүтэц 8 анги
атомын бүтэц 8 ангиатомын бүтэц 8 анги
атомын бүтэц 8 ангиTogoo Battuya
 
101 9-termohimiin vndes
101 9-termohimiin vndes101 9-termohimiin vndes
101 9-termohimiin vndesXaz Bit
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
Моёко Хакер
 
цахилгаан хими 8
цахилгаан хими 8цахилгаан хими 8
цахилгаан хими 8davaa627
 
атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2
Baterdene Solongo
 
ажил чадал энерги
ажил чадал энергиажил чадал энерги
ажил чадал энерги
bulgaa gs
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангиTogoo Battuya
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9davaa627
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9davaa627
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарTogoo Battuya
 
101 11-elektrolit ba bish
101 11-elektrolit ba bish101 11-elektrolit ba bish
101 11-elektrolit ba bishXaz Bit
 
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлхимийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлdavaa627
 
101 12 electrolit
101 12 electrolit101 12 electrolit
101 12 electrolitXaz Bit
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувиралganzorig_od
 

What's hot (20)

ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
атомын бүтэц 8 анги
атомын бүтэц 8 ангиатомын бүтэц 8 анги
атомын бүтэц 8 анги
 
энерги ба
энерги баэнерги ба
энерги ба
 
101 9-termohimiin vndes
101 9-termohimiin vndes101 9-termohimiin vndes
101 9-termohimiin vndes
 
Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
цахилгаан хими 8
цахилгаан хими 8цахилгаан хими 8
цахилгаан хими 8
 
атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2
 
ажил чадал энерги
ажил чадал энергиажил чадал энерги
ажил чадал энерги
 
оксид
оксидоксид
оксид
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 анги
 
3.2 atom mass
3.2 atom mass3.2 atom mass
3.2 atom mass
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9
 
кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9кинетик, катализ 9
кинетик, катализ 9
 
цахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанарцахилгаан сөрөг чанар
цахилгаан сөрөг чанар
 
101 11-elektrolit ba bish
101 11-elektrolit ba bish101 11-elektrolit ba bish
101 11-elektrolit ba bish
 
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлхимийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
 
101 12 electrolit
101 12 electrolit101 12 electrolit
101 12 electrolit
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувирал
 
химийн тэмдэг
химийн тэмдэгхимийн тэмдэг
химийн тэмдэг
 
Cult4
Cult4Cult4
Cult4
 

Viewers also liked

101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butetsXaz Bit
 
Атомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станцАтомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станц
Nael Narantsengel
 
8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh argaBayaraagiinshare
 
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэлмонгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
Баянжаргал Үнэнбат
 
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
Tseegii Tseegii
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар margad1
 
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1maagii979797
 
Иончлогч цацраг
Иончлогч цацрагИончлогч цацраг
Иончлогч цацрагerganaa
 
Elseltiin medeelel
Elseltiin medeelelElseltiin medeelel
Elseltiin medeelelPUTU
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1jagaa7120
 
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курсInnomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Medimpex Mongolia
 
тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.davaa627
 
зайны
зайны зайны
зайны
naya0528
 
рентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалтрентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалт
Myagmarnaran Tserendorj
 
Davs gidroliz last
Davs gidroliz lastDavs gidroliz last
Davs gidroliz lasttungalag
 
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курсInnomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Medimpex Mongolia
 
101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuliXaz Bit
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлBaterdene Tserendash
 

Viewers also liked (20)

101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets101 5-atomiin butets
101 5-atomiin butets
 
Атомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станцАтомын цахилгаан станц
Атомын цахилгаан станц
 
8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga8 r angi-hod ilerhiileh arga
8 r angi-hod ilerhiileh arga
 
Halah horoh
Halah horohHalah horoh
Halah horoh
 
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэлмонгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
монгол дахь цөмийн технологийн үүсэл
 
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
цөмийн цахилгаан-станц-ццс-1
 
гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар гэрийн даалгавар
гэрийн даалгавар
 
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1сурган хүмүүжүүлэх хичээл  1
сурган хүмүүжүүлэх хичээл 1
 
уураг
уурагуураг
уураг
 
Иончлогч цацраг
Иончлогч цацрагИончлогч цацраг
Иончлогч цацраг
 
Elseltiin medeelel
Elseltiin medeelelElseltiin medeelel
Elseltiin medeelel
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1
 
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курсInnomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль  3-р курс
Innomed-2014 Уралдаан -ЭМШУИС Сувилхуйн Сургууль 3-р курс
 
тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.тер кийн I хууль.
тер кийн I хууль.
 
зайны
зайны зайны
зайны
 
рентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалтрентген цацрагийн хамгаалалт
рентген цацрагийн хамгаалалт
 
Davs gidroliz last
Davs gidroliz lastDavs gidroliz last
Davs gidroliz last
 
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курсInnomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
Innomed-2014 уралдаан ЭМШУИС СС 3-р курс
 
101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөл
 

Similar to Tsomiin urwal

Cem16
Cem16Cem16
11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan
Shagaishuu Xoo
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
Bazarragchaa Erdenebileg
 

Similar to Tsomiin urwal (6)

Cem16
Cem16Cem16
Cem16
 
11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan11 r angi tsaxilgaan
11 r angi tsaxilgaan
 
Lecture 2
Lecture 2Lecture 2
Lecture 2
 
Damjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtselDamjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtsel
 
Damjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtselDamjuulagchiin esergvvtsel
Damjuulagchiin esergvvtsel
 
Tsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oronTsahilgaan static oron
Tsahilgaan static oron
 

More from Bayaraagiinshare (16)

судалгааStc
судалгааStcсудалгааStc
судалгааStc
 
Tuul
Tuul Tuul
Tuul
 
прогресс
прогресспрогресс
прогресс
 
ангилал т
ангилал тангилал т
ангилал т
 
Magadlal
MagadlalMagadlal
Magadlal
 
Arifmetik dundaj
Arifmetik dundajArifmetik dundaj
Arifmetik dundaj
 
Kombinatorik
KombinatorikKombinatorik
Kombinatorik
 
Bi kvadrat-tegsh
Bi kvadrat-tegshBi kvadrat-tegsh
Bi kvadrat-tegsh
 
Tegsh untsugt
Tegsh untsugtTegsh untsugt
Tegsh untsugt
 
Neelttei hicheel 2011
Neelttei hicheel 2011Neelttei hicheel 2011
Neelttei hicheel 2011
 
5555
55555555
5555
 
Dorwon ontsoggt
Dorwon ontsoggtDorwon ontsoggt
Dorwon ontsoggt
 
Tsahilgaan helhee
Tsahilgaan helheeTsahilgaan helhee
Tsahilgaan helhee
 
Presentation2
Presentation2Presentation2
Presentation2
 
Halah horoh
Halah horohHalah horoh
Halah horoh
 
òîãîíäîî ¿å
òîãîíäîî ¿åòîãîíäîî ¿å
òîãîíäîî ¿å
 

Tsomiin urwal