Giải phẫu thận

1. Giải phẫu thận
Thận là cơ quan hình hạt đậu nằm phía sau ổ phúc mạc, nằm
hai bên xương cột sống, kéo dài từ đốt sống ngực T12 đến đốt sống
thắt lưng L3.

2. Liên quan của thận
Thận phải
Phía trước thận phải có gan, tá tràng.
Thận phải phía trên góc phải đại tràng
Thận trái
Phía trước thận trái có dạ dày, tụy, lách
Thận trái ở phía trên góc trái đại tràng
Quý bạn đọc xem thêm tranh bên dưới để đối chiếu thêm

3. Giải phẫu thận từ ngoài vào

4. Ngoài cùng thận là mạc thận (1) (có bản chất là mô liên kết,
gồm hai lá: lá trong và lá ngoài). Tiếp đến là lớp mỡ quanh thận
(2), rồi đến bao thận (3) – bao bọc ngay sát phía ngoài thận và cuối
cùng là nhu mô thận (4).
Cấu tạo nhu mô thận
Nhu mô thận gồm vỏ thận ở ngoài, kéo dài đến phần trung
tâm thận tạo thành các tháp thận - phần tủy thận (1), tháp thận
được nối với đài thận (2), các đài thận cùng đổ ra đài thận chính
(3). Các đài thận chính hợp thành bể thận (4), bể thận được nối
với niệu quản (5).
Nước tiểu từ tháp thận, đến đài thận, qua đài thận chính đến bể
thận, xuống niệu quản rồi được dự trữ ở bàng quang.
Phần giữa thận được gọi là rốn thận, chứa các mạch máu ra
vào thận và niệu quản - để dẫn nước tiểu xuống bàng quang.

5. Mạch máu thận
Thận được cấp máu bởi hai động mạch thận, được tách ra từ
động mạch chủ bụng. Động mạch thận phải đi phía sau tĩnh mạch
chủ dưới.

6. Động mạch thận (1) vào thận qua rốn thận, sau đó nó chia
làm nhiều nhánh động mạch thận (2).
Các nhánh động mạch thận (2) được chia thành các động
mạch liên thùy (3) nằm ở hai bên mỗi tháp thận.
Động mạch liên thùy (3) lại chia làm nhiều động mạch cung
(4) nhỏ hơn
Động mạch cung (4) lại cho ra các động mạch liên tiểu thùy
(5), cuối cùng động mạch liên tiểu thùy phân chia lần cuối cho các
mao động mạch đến.

7. Các mao mạch đến tạo thành một mạng lưới mao mạch gọi là
mao mạch cầu thận – là nơi diễn ra quá trình lọc.
Các mao mạch cầu thận lại quy tụ tại mao mạch đi, các mao
mạch đi lại hợp thành mao mạch ngoại ống.
Máu từ mao mạch ngoại ống cuối cùng đổ ra các nhánh tĩnh
mạch thận, tiếp tục đổ vào tĩnh mạch thận và cuối cùng vào tĩnh
mạch chủ dưới để về tim.
Các mũi tên chỉ đường đi của máu từ động mạch sang tĩnh
mạch theo số thứ tự.

8. Cấu trúc Nephron
Mỗi thận được cấu tạo từ một đến hai triệu nephron – đơn vị
cấu trúc và chức năng của thận. Nephron nằm ở cả vỏ thận lẫn tủy
thận, có chức năng lọc và tái hấp thu chất dinh dưỡng trả lại cho
máu, lấy chất thải ra khỏi máu và bài tiết chúng cùng nước tiểu ra
khỏi cơ thể.
Nephron gồm 2 phần chính: cầu thận (có chức năng lọc máu)
và ống thận (có chức năng tái hấp thu chất dinh dưỡng, để lại các
chất thải tạo thành nước tiểu).

9. Cầu thận gồm các mao mạch cầu thận và bao Bowman ở
bên ngoài. Mao mạch cầu thận là các mao mạch nằm giữa mao
động mạch đến - mang dòng máu đến lọc ở cầu thận và mao động
mạch đi mang các chất không được lọc ra khỏi cầu thận.
Các mao động mạch đi hợp nhau thành mao mạch ngoại ống
– được nối với các nhánh tĩnh mạch thận.

10. Ống thận là một hệ thống gồm bốn ống, sắp xếp theo thứ tự:
ống lượn gần, quai Hê-len, ống lượn xa, ống góp. Ống lượn gần
nối tiếp với cầu thận, tiếp đến quai Hê-len gồm nhành lên và nhành
xuống, tiếp đến ống lượn xa, cuối cùng là ống góp – được nối với bể
thận.
Các ống thận có vai trò tái hấp thu dưỡng chất cũng như đào
thải các chất không cần thiết ra ngoài cùng với nước tiểu.