2. Bilişsel Evre Kuramı
Piaget’nin bilişsel kuramına göre düşüncenin
gelişimine ilişkin dönemler:
Duyu hareket dönemi (0-2 yaş)
İşlem öncesi dönem (2-7 yaş)
Somut işlemler dönemi (7-12 yaş)
Soyut işlemler dönemi (12 yaş ve üzeri)
3. Gelişim evreleri
Duyu-hareket dönemi
Bu dönemde çocuklar dünyayı anlamlandırmak için
duyusal ve motor yeteneklerini kullanırlar.
Dikkatini belli nesnelere odaklayabilir.
Refleksif davranışlardan amaçlı davranışlara geçilir.
4. Gelişim evreleri
İşlem öncesi dönem
Olaylar ve nesneler arasında mantıksal ilişki
kuramazlar.
Düşünceler mantıkdışıdır.
Çevresindeki olay ve nesneleri çeşitli sembollerle ifade
edebilir, ancak mantıksal düşünme henüz
gelişmemiştir.
5. Gelişim evreleri
Somut işlemler dönemi
Bu dönemde çocuklar bilgiyi sistemli ve mantıklı
biçimde işleyebilirler.
Somut bir dönüşümü zihinsel olarak tersine
çevirebilirler
Belirli bir zamanda bir durumun birçok yönünü ele
alabilirler
6. Gelişim evreleri
Soyut işlemler dönemi
Soyut işlemlere ulaşan ergenler varsayımlar kurabilir,
mantıksal sonuçlar çıkarabilir.
İster somut ister soyut biçimde sunulsun karmaşık
sorunları sistemli biçimde çözebilirler
7. Temel kavramlar
Canlandırmacılık
İşlem öncesi çocukta görülen bir özelliktir
Cansız nesnelere canlılık özelliği yüklerler
Örn: hareket ettiği için bir arabanın canlı
olduğunu düşünebilirler.
8. Temel kavramlar
Korunum İlkesi
Çocukların bir kabın biçimindeki değişikliğin içindeki
içindeki sıvının miktarını etkilemediğini anlamalarıyla
ilgilidir.
9. Temel kavramlar
Benmerkezcilik
İşlem öncesi düşüncenin tipik özelliğidir.
Bir şeyi başkasının bakış açısından görememe
ya da başkasının duygularını ve gereksinimlerini
fark etme konusundaki yetersizlik anlamına gelir.
11. SORU 1
5 yaşındaki Ayşe, oyuncak bebeğiyle oynarken
bebeğinin kolunu kırmış ve ondan defalarca özür
dilemiştir. Ayşe’nin bu davranışı Piaget’nin bilişsel
gelişim kuramında yer alan hangi bilişsel
özelliğe bir örnektir?
a) Korunum
b) Yapaycılık
c) Canlandırmacılık
d) Odaklaşma
e) Tersine çevrilebilirlik
12. SORU 2
Ali’nin annesi bir çikolatayı tam ortasından bölerek yarısını
onun, diğer yarısını da küçük kardeşinin tabağına koyar.
Ancak, küçük kardeşinin dişleri henüz tam olarak çıkmadığı
için onun tabağındaki çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali,
kardeşinin tabağındaki çikolataları görünce annesine “Ona
daha çok çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ali
aşağıdakilerden hangisini henüz kazanmamıştır?
A) Nesne devamlılığı
B) Korunum ilkesi
C) Başkalarının bakış açısını anlamama
D) Davranışları niyete göre değerlendirme
E) Özümleme
13. SORU 3
Bir hemşirenin kendisine iğne yapmasından sonra hemşirelerin
kötü olduğuna inanan bir çocuk, yanağının başka bir hemşire
tarafından okşanmasını canını yakmaya yönelik bir davranış
olarak yorumlar.
Çocuğun, yanağının okşanmasını bu şekilde yorumlaması
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre aşağıdakilerden
hangisine örnek olabilir?
A) Özelden özele akıl yürütme
B) Benmerkezcilik
C) Uyum kurma
D) Psikolojik stres
E) Özümleme
14. SORU 4
Birey işlem öncesi dönemde birçok şeyin başkaları
tarafından da kendisinin algıladığı gibi algılandığını
düşünür. Bireyin bu yaklaşımı aşağıdaki kavramlardan
hangisiyle açıklanabilir?
A) Görünümler
B) İmgeleme
C) Benmerkezci
D) Odaklaşma
E) Yapaycılık
15. SORU 5
Düşüncenin mantıkdışı olduğu, anlık görünür koşullara
bağımlı olduğu, bilginin sistemli biçimde işlenmediği,
çocuğun belirli bir zamanda bir durumun yalnızca bir
yönünü ele alma yeteneğine sahip olduğu bir evredir.
Yukarıda özellikleri belirtilen dönem Piaget’nin
düşüncenin gelişimine ilişkin dönemlerinden hangisine
aittir?
A) Duyu Hareket Dönemi
B) İşlem öncesi Dönem
C) Somut İşlemler Dönemi
D) Soyut İşlemler Dönemi
16. Kaynakça
Selçuk, Z. (2007). Eğitim Psikolojisi. Nobel Yayınları,
Ankara
Gander, J.M.&Gardıner, H.M.(2007). Çocuk ve Ergen
Gelişimi. (Bekir Onur), 6.Baskı, Ankara: İmge
Yayınları
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2006/KPS
S/Lisans/01TEMMUZ2006COS/2006kpsscosegitbilim.
pdf
http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2008/KPS
S/Lisans/28HAZIRAN2008COS/2008kpsscosegitbilim.
pdf
