ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

1. Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας
Άτομα χωρίς «υπερ»δυνάμεις αλλά με ιδιαίτερες ικανότητες
Συντονίστρια Προγράμματος : Σπανάκη Ζαχαρένια
4ο Γυμνάσιο Ηρακλείου Σχολικό έτος 2015 – 2016

2. ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Αγωγή του ενεργού πολίτη-Κοινωνικός αποκλεισμός, Ισότητα ευκαιριών
ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ (ΠΟΙΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΑΜΕ):
1.Άτομα με αναπηρία - Ορισμός
-Κατηγορίες ΑμεΑ
-Μύθοι και Στερεότυπα
-Η έννοια της προσβασιμότητας για τα ΑμεΑ
2.ΑμεΑ -Σωματεία και Εθελοντικοί Ιδιωτικοί Φορείς
3.Άτομα με Αναπηρία και υποστηρικτική τεχνολογία (Οι δυνατότητες που
προσφέρει η τεχνολογία για τη διευκόλυνση της ζωής τους)
4.Η διαφορετικότητα των ΑμεΑ όπως προσεγγίζεται από την τέχνη
5.ΑμεΑ και αθλητισμός

3. Β. ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
1.Η εξοικείωσή μας με τη διαφορετικότητα των ΑμεΑ και η διαχείριση της
διαφορετικότητας
2.Να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη για άρση των προκαταλήψεων και του
κοινωνικού αποκλεισμού των ΑμεΑ
3.Να καλλιεργήσουμε διάθεση αισιόδοξης αντιμετώπισης ποικίλων
προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν στη ζωή μας
4.Ανάπτυξη κριτικής σκέψης
5. Βελτίωση των δεξιοτήτων επικοινωνίας και συνεργασίας μας
6.Ανάπτυξη ικανότητας αξιολόγησης και οργάνωσης πληροφοριών

4. ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ
 1οςΜΗΝΑΣ
Δόθηκε το ερέθισμα. Έγινε η επιλογή του θέματος και των επί μέρους
θεμάτων και χωρίστηκαν οι μαθητές σε ομάδες. Κάθε ομάδα ερεύνησε το
θέμα που είχε αναλάβει.( Βιβλιογραφική έρευνα. Αναζήτηση πληροφοριών
μέσω διαδικτύου).
 2ος ΜΗΝΑΣ
Συγκεντρώθηκαν και ταξινομήθηκαν οι πληροφορίες
 3ος ΜΗΝΑΣ
Οργανώθηκαν οι πληροφορίες
 4ος ΜΗΝΑΣ
Έγιναν επαφές με φορείς –Δραστηριοποιήθηκαν οι μαθητές σε διαφορετικούς
τομείς
• 5ος ΜΗΝΑΣ
Έγινε η σύνθεση των εργασιών των επιμέρους ομάδων. Δημιουργήθηκε το
power point.
Παρουσιάστηκε η εργασία στο σύνολό της. Ακολούθησε η αξιολόγηση του
προγράμματος

5. Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
Ομαδοσυνεργατική διαδικασία
Βιωματική μάθηση
Καταιγισμός ιδεών με συζήτηση
Ερωτηματολόγιο
Συνέντευξη
Προβολές ταινιών
Παρουσίαση βιβλίου
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε τη:
 Συνεργασία με δημοτικούς φορείς
 Επίσκεψη των μαθητών στο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και
Κατάρτισης(Ε.Ε.Ε.Ε.Κ)
 Συμμετοχή στο βιωματικό πρόγραμμα «Δες το Αλλιώς» του Σ.Κ.Ε.Π
 Παρουσίαση των εικαστικών δημιουργιών μας στην έκθεση του Μουσείου Βορρέ
 Επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του Παγκρήτιου Σταδίου.
(Προσβάσιμότητα του χώρου στα ΑμεΑ. Εκθεσιακός χώρος αγώνων και εθελοντικής
δράσης κατά τους παραολυμπιακούς του 2011)
 Συνάντηση - συνέντευξη με τον παραολυμπιονίκη και πρόεδρο του αθλητικού
σωματείου «Μεγαλόνησος», τον κ. Γιώργο Καπελάκη
 Συζήτηση με τον πρωταθλητή της ποδηλασίας στην κατηγορία τάντεμ, τον κ.Νίκο
Αμανατάκη
 Συνεργασία με το Κέντρο Ειδικών Παιδιών «Άγιος Σπυρίδωνας» που εδρεύει στον
Κρουσώνα Ηρακλείου-Αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας από το σχολείο μας.

6. ΑμεΑ - Ορισμός
Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε. (1975) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ)
Ο όρος «ανάπηρος» αναφέρεται σε οποιοδήποτε άτομο που δεν μπορεί να
εξασφαλίσει μόνο του όλες ή ένα μέρος από τις ανάγκες μιας φυσιολογικής,
ατομικής ή και κοινωνικής ζωής λόγω κάποιου εκ γενετής ή επίκτητου
σωματικού ή διανοητικού μειονεκτήματος.
Η κοινωνική διάσταση της αναπηρίας
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες «αναπηρία» (disability) ορίζεται «το µειονέ-
κτηµα ή ο περιορισµός που προκαλείται από την κοινωνία και ο οποίος δεν
παίρνει καθόλου ή λίγο υπόψη τους ανθρώπους µε φυσικές ανεπάρκειες και
εποµένως αποκλείει τη συµµετοχή τους σε βασικές κοινωνικές δραστηριότη-
τες» (UPIAS 1976 στο Κουτάντος ).
Σκοπό ,λοιπόν, αποτελεί η ένταξη του αναπήρου στο κοινωνικό σύνολο η
οποία θα πηγάζει από τα δικαιώµατα του ατόµου σε µια σύγχρονη προοδευ-
τική κοινωνία για κοινωνική περίθαλψη, εκπαίδευση και επαγγελµατική
κατάρτιση.

7. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
A. Σωματικές αναπηρίες
Αυτές χωρίζονται σε :
i. Κινητικές (τετραπληγίες, παραπληγίες, κλπ.)
ii. Αναπηρίες λειτουργίας εσωτερικών συστημάτων (καρδιοπάθειες, φυματίωση,
νεφρική ανεπάρκεια κλπ.)
iii. Χρόνιες δερματικές παθήσεις
iv. Αναπηρίες στην ομιλία
v. Ιδιόμορφες χρόνιες παθήσεις (επιληψία, λέπρα κλπ.)
vi. Αναπηρίες αισθητηρίων οργάνων (τυφλότητα, βαρηκοΐα κλπ.)
B.Ψυχικές και πνευματικές (διανοητικές) αναπηρίες
Αυτές διακρίνονται σε:
i. Νευρώσεις και ψυχώσεις (σχιζοφρένειες, συναισθηματικές διαταραχές,
δυσκολίες κοινωνικής προσαρμογής)
ii. Διανοητικές καθυστερήσεις
(Κουρκούτα, 2009,Hales G, 1996).

8. ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
1. Παραπληγία – Τετραπληγία
Παραπληγία λέγεται η παράλυση του κάτω τμήματος του σώματος και των
δυο κάτω μελών (www.iatronet.gr).
Τετραπληγία λέγεται η παράλυση και των τεσσάρων μελών του σώματος (άνω
και κάτω μελών) (www.iatronet.gr).
Στήβεν Χόκινγκ

9. 2.Ημιπληγία
Ημιπληγία λέγεται η παράλυση μίας πλευράς του σώματος, του άνω κάτω
μέλους
Τα κύρια συμπτώματα της ημιπληγίας είναι:
 Αδυναμία κίνησης των άκρων
 Αδυναμία κίνησης των μυών στη μία πλευρά του σώματος

10. 3. Σκλήρυνση κατά πλάκας – Σ.Κ.Π
Διαταραχές στην κίνηση και
στη βάδιση
Έλλειψη συντονισμού
στις κινήσεις
Αδεξιότητα των μελών
Ίλλιγος
Ασταθές βάδισμα
Μούδιασμα
Κόπωση
Νοητικές διαταραχές
προβλήματα ομιλίας
(δυσαρθρία), και φωνής
Προβλήματα όρασης
Συναισθηματικές διαταραχές
Εξάντληση
Είναι αυτοάνοσο νόσημα που προκαλείται από
φθορά της μυελίνης, της ουσίας που περιβάλει και
προστατεύει τα νευρικά κύτταρα. Η καταστροφή
της μυελίνης εμποδίζει τη μεταφορά ηλεκτρικών
ερεθισμάτων μεταξύ των νεύρων, οδηγώντας στα-
διακά σε πολλαπλά νευρολογικά συμπτώματα,
από κινητικές μέχρι γνωστικές διαταραχές.

12. 5. Το σύνδρομο Down ή αλλιώς Τρισωμία 21 ή Τρισωμία G
Το σύνδρομο Down οφείλεται σε διαταραχή στα χρωμοσώματα.
Προκαλεί ποικίλου βαθμού διανοητική καθυστέρηση, μαθησιακές
διαταραχές, ιδιαίτερα εμφανισιακά χαρακτηριστικά και εκδηλώσεις από
διάφορα όργανα.

13. ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ - ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ
 ΄Ατομα με ειδικές ανάγκες υπήρχαν από τα αρχαία χρόνια. Η αντιμετώπισή τους όμως
είχε σχέση με τις υπάρχουσες αντιλήψεις, την κουλτούρα των λαών και τις στάσεις της
κοινωνίας.
Στην ιστορία
 Οι Σπαρτιάτες ρίχνουν τα παιδιά τους που υπολείπονται σωματικά ή πνευματικά στον
Καιάδα
 Στον Μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν τα παιδιά αυτά σε γιορτές και πανηγύρια ως
αξιοπερίεργα πλάσματα. Επίσης σε άλλες κοινωνίες συσχέτιζαν τη νοητική υστέρηση με
δεισιδαιμονίες.
Στη λογοτεχνία η αναπηρία στιγματίζει την ταυτότητα του προσώπου
 «Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ΄» του Σαίξπηρ που γράφτηκε το 1592-1593, είχε
κυφοσκωλίωση και παρουσιάζεται ως πανούργος και τελικά δολοφόνος
 Ο Κουασιμόδος, ήρωας του έργου «Η Παναγία των Παρισίων» του Β. Ουγκώ (1802-
1885), περιγράφεται ως καμπούρης, περιφρονημένος και θύμα βίας των άλλων αλλά
ιδιαίτερα καλός
 Ο «Ζητιάνος» του Ανδρέα Καρκαβίτσα σκιαγραφείται ως άνθρωπος που ο ίδιος
προκαλεί την αναπηρία του και την εκμεταλλεύεται για λόγους βιοποριστικούς.
Παράλληλα περιπαίζεται από τον περίγυρο
Στη λαογραφία και στις παραδόσεις, οι ιδιαιτερότητες είναι συνυφασμένες με την
κακοτυχία του ατόμου, αλλά και της οικογένειας. Το στίγμα της αναπηρίας επηρεάζει τη
θέση ολόκληρης οικογένειας στην κοινωνία.

14. Στη σύγχρονη εποχή
 Δυστυχώς υπάρχουν μύθοι και στερεότυπα ακόμη και στις μέρες μας που
αμφισβητούν την κανονικότητα της αναπηρίας και των ίδιων των ανθρώπων με
αναπηρίες. Μερικά από αυτά είναι:
 Το άτομο με αναπηρία είναι είτε άρρωστο είτε έχει κάποιο πρόβλημα
 Οι άνθρωποι με αναπηρίες είναι πεφωτισμένοι, ηρωικοί και θαρραλέοι, επειδή
μπορούν και ζουν με την αναπηρία τους
 Οι άνθρωποι με αναπηρίες πρέπει να μένουν σε ιδρύματα ή σε άσυλα
 Οι άνθρωποι με αναπηρίες έχουν χαμηλή ποιότητα ζωής
Η αλήθεια όμως είναι ότι μπορούν να ζουν ανεξάρτητοι στην κοινότητα και να
αναπτύσσουν οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες αντίστοιχες με αυτές των
υπόλοιπων ανθρώπων.

15. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Για να μπορούμε να μιλήσουμε για ισότιμη αντιμετώπιση των ΑμεΑ, κάθε κοινωνία
θα πρέπει να εξασφαλίζει την πρόσβασή τους:
Α) Στους χώρους που εξυπηρετούν άμεσες ανάγκες των πολιτών:
πλατείες, δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, στους δρόμους, στα εκπαιδευτήρια
Β) Στους χώρους εκείνους που προάγουν την υγιή και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της
προσωπικότητάς τους.
πολιτιστικές αίθουσες (π.χ. μουσεία, εκθεσιακοί χώροι, θέατρα κτλ.),
χώροι και κέντρα αναψυχής (π.χ. ξενοδοχεία, τουριστικά θέρετρα κτλ.)
αξιοθέατα και δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στην ύπαιθρο
(αρχαιολογικοί χώροι, περίπατοι στη φύση, παραλίες, αθλητικές δραστηριότητες κτλ)
Γ) Σε πληροφοριακά συστήματα. Για να επιτευχθεί αυτό, δημιουργήθηκαν και
κατασκευάστηκαν βοηθήματα, εξοπλισμοί και λογισμικά, που με τη βοήθεια κυρίως
του υπολογιστή, επιτρέπουν την είσοδο του ΑμεΑ σε οποιαδήποτε μορφής
πληροφορία, όπως για παράδειγμα ο εκτυπωτής Braille που δίνει τη δυνατότητα σε
άτομα με προβλήματα όρασης να τυπώνουν κείμενα που θα μπορούν να
διαβάσουν.

16. Υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις που εμποδίζουν την προσβασιμότητα των
αναπήρων.
 Στους δημόσιους χώρους(πλατείες, δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες….)
 Στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Υπάρχουν ακόμη λεωφορεία με σκάλες
που εμποδίζουν την είσοδο των εχόντων κινητικά προβλήματα
 Στους δρόμους. Τα πεζοδρόμια δεν έχουν πάντα κεκλιμένες ράμπες, ενώ
πολλά φανάρια ελλείποντα ειδικής ηχητικής σήμανσης αποτρέπουν την
ασφαλή διέλευση του δρόμου στα άτομα με προβλήματα όρασης
 Σε χώρους τουριστικού ενδιαφέροντος. Η προσπελασιμότητά τους δεν έχει
διασφαλιστεί πλήρως.
 Οι περισσότερες ξενοδοχειακές μονάδες έχουν εξασφαλίσει την
πρόσβαση μέχρι τα δωμάτια, δυσκολεύουν όμως τη χρήση κοινοχρήστων
χώρων και εγκαταστάσεων, όπως είναι η κολυμβητική δεξαμενή.

17. Υποστηρικτική Τεχνολογία για τα Άτομα με Αναπηρία
Συσκευές και υπηρεσίες στην υποστηρικτική τεχνολογία
ορίζονται:
«Οποιαδήποτε αντικείµενα, µέρη εξοπλισµού [..]τα οποία
χρησιµοποιούνται προκειµένου να αυξήσουν ή να
βελτιώσουν τις λειτουργικές δυνατότητες των ατόµων µε
αναπηρία».
Κάθε τεχνολογική εφαρµογή αποτελεί κάτι µοναδικό,
καθώς οι ανάγκες, οι δραστηριότητες του ατόµου αλλά και
το περιβάλλον στο οποίο λαµβάνουν χώρα, είναι µοναδικά.
Κατηγορίες Υ.Τ
• Γνωστικές ή Εκπαιδευτικές συσκευές,
Εναλλακτικά πληκτρολόγια:
Πληκτρολόγια με διαφορετικού μεγέθους πλήκτρα,
διαφορετική διάταξη πλήκτρων και πληκτρολόγια που
μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ένα μόνο χέρι.
Ηλεκτρονικές συσκευές κατάδειξης (electronic pointing
devices): Επιτρέπουν τον έλεγχο του κέρσορα της οθόνης
χωρίς τη χρήση χεριών. Μία κατηγορία συσκευών βασίζεται
σε τεχνολογίες υπερήχων ή υπέρυθρων ακτινών και
αναγνωρίζουν την κίνηση του κεφαλιού, σήματα των
νεύρων ή εγκεφαλικά κύματα. Άλλη κατηγορία είναι αυτή
που ενεργοποιείται από την εισπνοή και εκπνοή.
Πληκτρολόγια οθόνης: Εφαρμογές που εμφανίζουν ένα
πληκτρολόγιο στην οθόνη. Ο χρήστης μπορεί να το χειριστεί
με ποντίκι, ή κάποια μη συμβατική συσκευή κατάδειξης.

18. Μεγεθυντικές συσκευές οθόνης: Διευρύνουν μέρος της οθόνης
καθώς ο χρήστης κινεί την εστίαση. Μερικές επιτρέπουν στο
χρήστη να μεγεθύνει μια συγκεκριμένη περιοχή της οθόνης
Εκτυπωτές Braille: Εκτυπωτές που μετατρέπουν τα δεδομένα σε
γραφή Braille και τα εκτυπώνουν με ανάγλυφο τρόπο.
Οπτικοί Σαρωτές: Συσκευές οπτικής ανάγνωσης χαρακτήρων
(OCR) χειρός που «διαβάζουν» ένα (δακτυλογραφημένο
κείμενο και το μεταφράζουν από γραπτό σε προφορικό λόγο
• Συσκευές κινητικότητας
Αµαξίδια, scooters, ορθοστάτες, οποιαδήποτε συσκευή που
εξυπηρετεί το άτοµο στην κινητικότητα στο περιβάλλον
του
• Συσκευές Εναλλακτικής επικοινωνίας
Περιλαµβάνουν συµβολικές γλώσσες (ΜΑΚΑΤΟΝ, PICS)
πίνακες, πίνακες εναλλακτικής επικοινωνίας µε σύµβολα ή
φωνής κτλ.
Message Mate

19.  Βοηθήματα μεταφοράς
Ενισχύουν την αυτονομία στις προσωπικές μεταφορές και μετακινήσεις όπως,
ειδικές χειρολαβές, προσαρμογές σε αυτοκίνητα κτλ.
Βοηθητική διάταξη για την πρόσβαση ΑμεΑ
στις παραλίες (Seatrac).Λειτουργεί με την
ηλιακή ενέργεια
Οι άνθρωποι με κινητικές δυσκολίες (παραπληγι-
κοί, τετραπληγικοί κτλ.):
 εισέρχονται στο όχημα από το πλάι μαζί με το
αναπηρικό αμαξίδιο τους,
 μπορούν να χειριστούν όλες τις λειτουργίες
του οχήματος μέσω φωνητικών εντολών.
Ηλεκτροκίνητο όχημα πόλης

20. ΑμεΑ – Σωματεία και Εθελοντικοί Ιδιωτικοί Φορείς
Η 3η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ημέρα ένταξης των ΑμεΑ στην κοινωνία (Ο.Η.Ε ,2015)
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο ιδιωτικός εθελοντικός τομέας (Μ.Κ.Ο, οικογένειες και φίλοι των
ΑμεΑ) συμβάλλουν σ’αυτό .
1. Αναγνωριστικά χαρακτηριστικά της Εθελοντικής Εργασίας
(προσφέρεται οργανωμένα και ανιδιοτελώς)
2. Κοινά προβλήματα του Εθελοντικού Τομέα στην Ελλάδα.
(οικονομικά προβλήματα, έλλειψη υποδομής, περιορισμένη κρατική συμπαράσταση κτλ.)
3. Διακρίνονται έξι κατηγορίες δράσης των γονέων και των οργανωμένων ομάδων των
αναπήρων (Εθελοντικός Ιδιωτικός Κοινωνικός Τομέας):
 1. Διαφώτιση, Δημόσιες Σχέσεις, Ενημέρωση για τους άμεσα ενδιαφερόμενους και για την
ευρύτερη κοινότητα.
 2. Εργασία και εξυπηρέτηση στα πλαίσια κάποιου Προγράμματος ή Κέντρου Αποκατάστα-
σης.
 3. Κοινωνική ένταξη – δημιουργία ισότιμων σχέσεων στο περιβάλλον με συνεργασίες και
συμπράξεις.
 4. Προώθηση μιας βελτιωμένης κοινωνικής πολιτικής με την επιρροή των κέντρων εξουσίας,
με χρήσιμες συμμαχίες και με την αξιοποίηση ευκαιριών.
 5. Διαχείριση – Λειτουργία Προγραμμάτων Αποκατάστασης στα πλαίσια Μη κυβερνητικών-
μη-κερδοσκοπικών Οργανώσεων. Η μεγάλη ευκαιρία δόθηκε με τις επιχορηγήσεις της
Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 6. Πρόληψη αναπηριών με την συμμετοχή των γονέων και των Ενώσεων σε δραστηριότητες
για τον περιορισμό κινδύνων και την αποφυγή αιτιών που προκαλούν αναπηρίες.

21. Μάθαμε για τους φίλους των ΑμεΑ
http://www.elepap.gr
logo :
Ελληνική Εταιρία Προστασίας & Αποκαταστάσεως Ανάπηρων Παίδων.
Ο Σ.Κ.Ε.Π. Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους
Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία.
http://www.esaea.gr

22. Η διαφορετικότητα των ΑμεΑ όπως προσεγγίζεται από την τέχνη
ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ:
 Ο τρόπος παρουσίασης των ανθρώπων με
αναπηρία στην κλασική λογοτεχνία αντανακλά
τα στερεότυπα κάθε εποχής.
 Η απεικόνιση των ατόμων με αναπηρία στη
λογοτεχνία χαρακτηρίζεται από έλλειψη
ρεαλισμού και ακρίβειας. Ο ανάπηρος ήρωας
παρουσιάζεται:
 Αξιολύπητος και θλιβερός (Κουασιμόδος στην
«Παναγία των Παρισίων»)
 Διαβολικός και πανούργος («Ριχάρδος Γ’»,
Σαίξπηρ)
 Περίγελως, κοινωνικά απομονωμένος,
περιθωριοποιημένος («Ζητιάνος»,
Καρκαβίτσας)
 Υπερβολικά κακός ή καλός (BlindPew,
BlackDog, «Νησί των θησαυρών»).
 Η λογοτεχνία για παιδιά και νέους τα
τελευταία είκοσι χρόνια δίνει μια ρεαλιστική
εικόνα της αναπηρίας προβάλλοντας την
ασθένεια ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής,
χωρίς προσπάθεια για ωραιοποιήσεις π.χ το
μυθιστόρημα «Λεώνη» της Μ.Πυλιώτου

23. ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
Ο κινηματογράφος προσδίδει στους
ήρωες με αναπηρία κατωτερότητα,
κακία, επικινδυνότητα ή τους
αποδίδει με υπερφυσικές δυνάμεις.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των
ταινιών το άτομο με αναπηρία είναι
ιδιαιτέρως έξυπνο ή ηρωοποιείται, σε
βαθμό που η αναπηρία είναι αόρατη ή
αδιάφορη.
Μη ανάπηροι ηθοποιοί υποδύονται
άτομα με αναπηρία.
Ο σύγχρονος κινηματογράφος έχει
κάνει πρόοδο στην παρουσίαση των
ατόμων με αναπηρία κάτι που
αντικατοπτρίζει την αλλαγή της
κοινωνικής στάσης.
Μερικές ταινίες
 Άθικτοι (τετραπληγία)
 Ο σολίστας (σχιζοφρένεια)
 Η όγδοη μέρα (σύνδρομο Down)
 To όνομά μου είναι Σαμ (νοητική
υστέρηση)
 Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού (κώφωση)

24. ΑμεΑ και αθλητισμός
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ιδρύθηκε στις 22/9/1989 ως ΜΚΟ με έδρα τη Βόννη της Γερμανίας
 Στόχος : Η οργάνωση των χειμερινών & θερινών παραολυμπιακών αγώνων καθώς και
παγκόσμιων πρωταθλημάτων
 ΟΙ ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ (Paralympic Games) είναι οι ισοδύναμοι Ολυμπιακοί Αγώνες για
τους αθλητές με κινητικές, οπτικές αναπηρίες .Διεξάγονται κάθε 4 χρόνια, πάντα την ίδια χρονιά
με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
 Οι αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων όπως και στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι
απαραίτητο να «πιάσουν» τα όρια συμμετοχής για να έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στους
Αγώνες.
 Οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν στη Ρώμη το 1960. Διαγωνίστηκαν 400 αθλητές
από 23 χώρες σε 13 αγωνίσματα.
 Οι Θερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες του 2004 ήταν η 12η διοργάνωση στην ιστορία του θεσμού
και διεξήχθησαν στην Αθήνα.
 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ:
- courage ( θάρρος)
- determination (αποφασιστικότητα)
- inspiration (έμπνευση)
- equality (ισότητα)
 Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ (CLASSIFICATION) - Κάθε Παραολυμπιακό άθλημα οφείλει να
καθορίζει για ποιες κατηγορίες «τραυμάτων/βλαβών/ανικανότητας» προσφέρει τη δυνατότητα
άθλησης και να περιγράφει τους δικούς του κανόνες κατάταξης.
- Δημιουργείται επιτροπή κατάταξης

25. Γνωρίσαμε τα Παραολυμπιακά αθλήματα
Αντισφαίριση με
αμαξίδιο
Άρση βαρών σε πάγκο
Γκόλμπολ (Goalball)
Επιτραπέζια
Αντισφαίριση
Ιππασία
Ιστιοπλοΐα
Καλαθοσφαίριση με
αμαξίδιο
Κολύμβηση
Μπότσια (Boccia)
Ξιφασκία με αμαξίδιο
Πετοσφαίριση (Καθιστών)
Ποδηλασία
Ποδόσφαιρο 5x5
Ποδόσφαιρο 7x7
Ράγκμπυ με αμαξίδιο
Σκοποβολή
Στίβος
Τζούντο
Τοξοβολία
Κωπηλασία

26.  Τα «Special Olympics» είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το
1968 από την αμερικανίδα Γιούνις Κένεντι . Από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή
(ΔΟΕ) αναγνωρίστηκαν το 1988.
 Περιλαμβάνουν τόσο θερινούς, όσο και χειμερινούς αγώνες (με ολυμπιακά και ειδικά
αθλήματα), οι οποίοι διεξάγονται εναλλάξ κάθε δύο χρόνια, με πρωτοβουλία της
διεθνούς οργάνωσης.
 Συμμετέχουν αθλητές με νοητική υστέρηση με αποκλειστικό σκοπό τη συμμετοχή για
την απόκτηση εμπειριών, τη βελτίωση της φυσική κατάστασής τους , την ανάπτυξη
της εμπιστοσύνης στον εαυτό τους και της κοινωνικότητάς τους.
 Στα Special Olympics δεν τίθενται κατώτατα όρια επιδόσεων και μπορούν να
συμμετάσχουν όσα άτομα με νοητική υστέρηση το επιθυμούν.
 Στους Αγώνες SPECIAL OLYMPICS ΑΘΗΝΑ 2011 συμμετείχαν 7.500 αθλητές.
Special Olympics - Ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες

27. Οι δράσεις μας
Αποκτήσαμε ευχετήριες χριστουγεννιάτικες κάρτες από αυθεντικούς πίνακες,
ζωγραφισμένους με το στόμα και το πόδι. Στολίσαμε μ’αυτές το χριστουγεννιάτικο
δέντρο της τάξης μας

29. Παρουσίαση ολόκληρου μυθιστορήματος
Μ.Πυλιώτου, Λεώνη
Ν.Κείμενα Α΄ Γυμνασίου
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Σπανάκη Ζαχαρένια

30. Περίληψη του έργου
Στο έργο αυτό η συγγραφέας εξάρει τη θέληση και την
αισιοδοξία με την οποία η κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος
αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής καθώς και το πρόβλημα της
υγείας της. Η Λεώνη, παιδί μιας εύπορης οικογένειας, ζει σε ένα
μεγάλο σπίτι στην Κύπρο. Ασχολείται με τη μουσική, τον χορό και
ζει ευχάριστες αλλά γεμάτες ένταση μέρες με τους φίλους της στο
σχολείο.
Οι φίλοι της είναι αυτοί που την κάνουν χαρούμενη, όταν οι
γονείς της χωρίζουν και εκείνη βυθίζεται στη μελαγχολία.
Απελπίζεται βλέποντας σταδιακά τους γονείς της να
απομακρύνονται μεταξύ τους αλλά και από την ίδια. Όταν κλείνει
τα δεκαπέντε βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή ασθένεια. Η
«σκλήρυνση κατά πλάκας», πάθηση του κεντρικού νευρικού
συστήματος, προσβάλλει τα κάτω μέλη της. Η Λεώνη όμως μένει
δυνατή και με τη στήριξη των φίλων της αλλά και των γονιών της
τώρα, καταφέρνει να αποδεχτεί την αναπηρία της.

31. Αμέσως μετά την έξοδό της από το νοσοκομείο, ξεκινά
φυσιοθεραπεία και δύο χρόνια μετά είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη.
Ασχολείται μάλιστα με πολλά πράγματα: ζωγραφίζει πιάτα, φτιάχνει
πάνινες κούκλες. Δέχεται παραγγελίες των έργων της και παράλληλα
εργάζεται ως ταμίας στο «Γλυκοχάραμα», στο μουσικό στέκι όπου οι
φίλοι της παίζουν μουσική, τραγουδούν, διαβάζουν βιβλία, περιοδικά
και βλέπουν ταινίες. Εκεί γνωρίζει και την Όλγα, μια συγγραφέα με την
οποία γίνονται φίλες. Εκείνη της προτείνει να γράψει την ιστορία της.
Με τη βοήθεια της Λεώνης, η Όλγα γράφει το βιβλίο που
διαβάζουμε. Μετά από αρκετό καιρό η Λεώνη καλεί την Όλγα, τους
φίλους και τους δικούς της στο «Γλυκοχάραμα», για να τους
ανακοινώσει ότι αρραβωνιάζεται τον Δημήτρη, τον φυσιοθεραπευτή
της. Η Λεώνη δεν επιτρέπει στην αναπηρία της να της στερήσει καμία
από τις χαρές της ζωής. Δε σταματά ποτέ να βάζει στόχους και να
ονειρεύεται και μαζί με αυτήν και οι δικοί της.
Χλαπουτάκη Αγνή(Α2)

32. Πορεία της διδασκαλίας του μυθιστορήματος
1)Μετά την ερμηνευτική ανάλυση του αποσπάσματος από το
μυθιστόρημα, που περιλαμβάνεται στο σχολικό βιβλίο, οι
μαθητές οδηγήθηκαν σε απορηματική κατάσταση. Έκαναν
υποθέσεις για το τι προηγήθηκε και τι ακολούθησε αυτού. Σ΄
αυτό το σημείο αξιοποιήθηκε το εξώφυλλο του βιβλίου, που
φιλοτεχνήθηκε από τη Θεοδώρα Πυλιώτου. (Δόθηκε έτσι το
κίνητρο για την ανάγνωση ολόκληρου του μυθιστορήματος).
2)Στη συνέχεια ζητήθηκε από τους μαθητές να συντάξουν μια
πρώτη περιληπτική αναδιήγηση του μυθιστορήματος.
3)Μετά, οι μαθητές χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες με κριτήριο
τις τρεις χρονικές περιόδους – σταθμούς της ζωής της κεντρικής
ηρωίδας, της Λεώνης.
Φιλολογική επιμέλεια: Σπανάκη Ζαχαρένια

33. Η πρώτη ομάδα ασχολήθηκε με
τα χρόνια της Λεώνης στο Δημοτικό
και το Γυμνάσιο, όταν δεν της είχε
παρουσιαστεί το πρόβλημα υγείας
της. Τα χρόνια αυτά η ηρωίδα πα-
λεύει να βρει διέξοδο στα προβλή-
ματα που αντιμετωπίζει στο οικο-
γενειακό περιβάλλον αλλά και στο
σχολείο. Ονειρεύεται να ταξιδέψει
όπως ο Φαέθων σε ένα άρμα και
να σκίσει τα σύννεφα που σκιάζουν
τη ζωή της (διαζύγιο των γονιών,
απουσία του πατέρα, ανεξήγητη
για εκείνη απομάκρυνσή τους από
εκείνη, το σχολείο φυλακή …).

34. Η δεύτερη ομάδα μελέτησε το
τμήμα εκείνο του βιβλίου που
αναφέρεται στην εμφάνιση
των πρώτων συμπτωμάτων της
ασθένειας (Σ.Κ.Π) έως και την
εισαγωγή της στο νοσοκομείο.
Η Λεώνη αγωνίζεται να
συμφιλιωθεί με το πρόβλημα
υγείας της. Τα συναισθήματά
τηςδιακυμαίνονται.Η δυσκολία
της κατάστασής της δένει ξανά
τα μέλη της οικογένειάς της.
Φιλολογική επιμέλεια: Σπανάκη Ζαχαρένια

35. Η τρίτη ομάδα μελέτησε το
τελευταίο μέρος του βιβλίου.
Σ’αυτό η Λεώνη νικά οποια-
δήποτε δυσκολία. Μαθαίνει να
διεκδικεί, να βάζει στόχους και
να τους πετυχαίνει. Η Λεώνη
πάνω στο άρμα της (εδώ το
αναπηρικό καρότσι) σχίζει τα
σύννεφα και οργανώνει με
αισιοδοξία τη ζωή της, έχοντας
τη στήριξη των δικών της.
Η Λεώνη πάνω στο «άρμα» της σκίζει τα σύννεφα της δυστυχίας της
(«ΦΑΕΘΩΝ» < φαέθων μτχ. του ρ.φαέθω= λάμπω, φωτίζω, στίλβω)
Φιλολογική επιμέλεια: Σπανάκη
Ζαχαρένια

36. Μάθαμε περισσότερα για τη Σ.Κ.Π και τη ζωή των ασθενών με τη νόσο
παρακολουθώντας την ενημερωτική εκπομπή:Under Pressure και την
ταινία μικρού μήκους: Sara's Adventure
https://www.youtube.com/watch?v=0E5w24vxc2c

37. Παναγιώτης Κουλάκης ( Α1) Υπεύθυνη καθηγήτρια: Σπανάκη Ζ.
Ακολουθώντας το παράδειγμα της κεντρικής ηρωίδας αλλά και της παρέας
της, δημιουργήσαμε το δικό μας μουσικό και λογοτεχνικό στέκι. Εδώ
φιλοξενήσαμε παρουσιάσεις ταινιών από συμμαθητές μας

38.  Με τη βοήθεια της καθηγήτριας της μουσικής, της κ. Χρυσούλας
Δασκαλάκη επιλέχτηκαν μουσικά κομμάτια που επένδυσαν την
παρουσίαση των εργασιών:
• Τα παιδιά ζωγραφίζουν -1980,στίχοι:ΜιχάληςΜπουρμπούλής,Μουσική:Γιώργος
Χατζηνάσιος,τραγούδι:Τάνια Τσανακλίδου
 Καλημέρα ήλιε-1973,μουσική/στίχοι: Μάνος Λοΐζος, τραγούδι:Κώστας
Σμοκοβίτης
 Κάπου υπάρχει αγάπη-2015, Κίτρινα ποδήλατα ,μουσική /στίχοι /τραγούδι :
Αλέξανδρος και Γιώργος Παντελιάς
 Κουτσή κιθάρα - 1971,στίχοι:Λευτέρης Παπαδόπουλος,Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Τραγούδι: Δώρα Σιτζάνη και Νίκος Δαδινόπουλος
• Γέλα μου – 2010, στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου, μουσική/τραγούδι: Βασίλης
Παπακωνσταντίνου
• Πεταλούδα -2010, στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου, μουσική/τραγούδι: Βασίλης
Παπακωνσταντίνου
• Όταν έχω εσένα, στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης, Λάκης Λαζόπουλος, μουσική:
Σταμάτης Κραουνάκης ,τραγούδι : Δημήτρης Μητροπάνος
• Να με προσέχεις-1993, στίχοι/ μουσική/ τραγούδι:Νίκος Πορτοκάλογλου
Hall Of Fame, song by THE SCRIPT, 2012
• Concert for the Deaf ,Martin Garrix create a special, once-in-a-lifetime.

39. Συμμετοχή στο βιωματικό πρόγραμμα «Δες το Αλλιώς»
του Σ.Κ.Ε.Π( Σύνδεσμου Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους)
Οι εικαστικές μας δημιουργίες ,αποτέλεσμα
σύμπραξης του 4ου Γυμνασίου και του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ
(Εργαστηρίου Ειδικής Επαγγελματικής
Εκπαίδευσης και Κατάρτισης) παρουσιάστηκαν
στον εκθεσιακό χώρο του Μουσείου Βορρέ στην
Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2016
Το Έργο "Δες το Αλλιώς" χρηματοδοτείται
μέσω του προγράμματος Επιχορήγησης Μ.Κ.Ο.
στην Ελλάδα We are all Citizens των EEA Grants
Greece
Στόχος των συμπράξεων νέων με και χωρίς
αναπηρία από σχολεία Δευτεροβάθμιας και
ειδικά σχολεία είναι να ενισχυθούν οι ευπαθείς
κοινωνικά ομάδες νέων και ταυτόχρονα να
ευαισθητοποιηθούν όσοι δεν αντιμετωπίζουν
παρόμοια προβλήματα

40. Επίσκεψη στο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης
(Ε.Ε.Ε.Ε.Κ)
Ο κ. Κ. Πλουμής ,διευθυντής του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ , μας μίλησε για τις δυσκολίες που αντιμε-
τωπίζουν οι οικογένειες αλλά και τα παιδιά του Δημόσιου Εκπαιδευτηρίου. Τις
προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης και κοινωνικής ένταξης τους.

41. Απλώσαμε τις σκέψεις μας σε μηνύματα και ζωγραφιές, αξιοποιώντας τα
σχέδια «μαντάλα»

42. Δημιουργήσαμε

43. Επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του Παγκρήτιου Σταδίου
Προσβασιμότητα για ΑμεΑ.Η είσοδος των
αθλητών με κινητικές δυσκολίες
Εκθεσιακός χώρος των παραολυμπιακών αγώνων

44. Η συμβολή του εθελοντισμού στους παραολυμπιακούς αγώνες

45. Γ.Καπελάκης, χρυσός παραολυμπιονίκης στην κολύμβηση, μας είπε:
«Η ζωή είναι ωραία και για τον κοντό και για τον ψηλό αλλά και για τον ανάπηρο»

46. Γ. Καπελάκης:«Τα άτομα με αναπηρία χρειάζονται υποστήριξη και όχι λύπηση»

47. Φωτογραφηθήκαμε μαζί του

48. Ο Νίκος Αμανατάκης, πρωταθλητής της ποδηλασίας στην κατηγορία τάντεμ.

49. Σφαιροβολία από κάθισμα
Βιωματική προσέγγιση των παραολυμπιακών αθλημάτων

50. Δρόμος αντοχής χωρίς όραση με συνοδό

51. Καθιστό βόλεϊ

52. Η βράβευση των μαθητών στο τέλος των αγωνισμάτων

53. Δημιουργία Πόστερ: «Θέλω,Συμμετέχω,Υποστηρίζω»

54. «Ξεπερνώ την προκατάληψη – Δέχομαι τη Διαφορετικότητα»

55. Αθλητές - Παραολυμπιονίκες

56. Καταγράψαμε περιπτώσεις έλλειψης σεβασμού μπροστά στις
διαβάσεις των ΑμεΑ στην πόλη μας
Γωνία των οδών Μιχαήλ Αρχαγγέλου και
Διον.Φραγκιαδάκη - 270 Δημοτικό Σχολείο
Διασταύρωση των οδών Δικαιοσύνης
και 1821
Οδός Κατεχάκη Οδός Αγίου Μηνά

57. Μοιράσαμε ερωτηματολόγιο στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση των
συμμαθητών μας

58. Τραγουδήσαμε στη νοηματική γλώσσα το τραγούδι «Τα παιδιά ζωγραφίζουν
στον τοίχο» σε στίχους του Μιχάλη Μπουρπούλη και σε μουσική του Γιώργου
Χατζηνάσιου.

59. Συνεργασία με το Κέντρο Ειδικών Παιδιών «Άγιος Σπυρίδωνας» που εδρεύει
στον Κρουσώνα Ηρακλείου - Προσφορά τροφίμων από το σχολείο μας

60. Οι μαθητές του τμήματος Γ1 πρόσφεραν τα χρήματα του ταμείου της τάξης
τους για την ενίσχυση του έργου του φιλανθρωπικού αυτού σωματείου

61. Το πρόγραμμά μας παρουσιάστηκε τη Δευτέρα, 9 Μαΐου 2016, στην αίθουσα
του Πειραματικού Θεάτρου του Πολιτιστικού Κέντρου Ηρακλείου, στο πλαίσιο
της παρουσίασης προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων με τίτλο
«MADE IN SCHOOL 2016».

63. Επίσης, παρουσιάστηκε, την Τετάρτη,11 Μαΐου 2016,στο προαύλιο του 4ου
Γυμνασίου στο πλαίσιο σχολικής εκδήλωσης με τίτλο «Αποχαιρετώντας τους
μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου»

64. Συμπεράσματα από την συμμετοχή μας στο πρόγραμμα
Α)Έγινε από όλους παραδεκτό ότι η ένταξη και η πλήρης συμμετοχή των ατόμων με
αναπηρία στην κοινωνία αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα
Β)Από την έρευνα οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι τα ΑμεΑ στην Ελλάδα
αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς τους,
ιδιαίτερα όμως στην πρόσβασή τους στους δημόσιους χώρους και στην επαγγελματική
τους αποκατάσταση
Γ)Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που δυσκολεύουν την πλήρη πρόσβαση
των ατόμων με αναπηρία στην εργασία είναι η έλλειψη υλικοτεχνικών μέσων των
εκπαιδευτηρίων και η οικονομική στήριξη τους από το κράτος
Δ)Τα προγράμματα κατάρτισης πρέπει να προσαρμοστούν περισσότερο στις αντίστοιχες
σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και να έχουν περισσότερη στήριξη από την
πολιτεία
Ε)Η χρήση ποικίλων διδακτικών μέσων και η συζήτηση με εκπροσώπους φορέων που
συνδέονται με τη στήριξη και κοινωνική ένταξη των ΑμεΑ συνέβαλε αποφασιστικά στην
εξοικείωσή μας με τα προβλήματα των ΑμεΑ και την καλύτερη διαχείριση της
διαφορετικότητας
ΣΤ)Καλλιεργήθηκαν οι γλωσσικές δεξιότητες και αναπτύχθηκε η κριτική σκέψη μας μέσα
από τη συνεχή αξιολόγηση των δεδομένων της έρευνας
Ζ)Η επικοινωνία των παιδιών της ομάδας μας έγινε πιο ουσιαστική και ταυτόχρονα
ενισχύθηκε το κλίμα αναγνώρισης, αποδοχής και επικοινωνίας μεταξύ τους

65. Βιβλιογραφία- Δικτυακοί τόποι
 http://www.amea-amyntaio.gr/docs/odigos_politi.pdf
 http://w ww.prosvasi-amea.gov.gr/
 www.fa3.gr/eidiki_agogi/0-AMEA-politiki-kanones-gia%20AMEA.htm
 «Η ένταξη της διάστασης της αναπηρίας στις πολιτικές και
πρακτικές»,
http://www.ekka.org.gr/portal_docs/publication/picture/19_523.pdf
 http://www.disabled.gr
 www.paralympic.org
 Γεωργακά Μ. Δούκα Α. (2008). Προσβασιμότητα εμποδιζόμενων
ατόμων σε χώρους πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος.
 Πτυχιακή εργασία. «Η διερεύνηση των αντιλήψεων και
των στάσεων των εργοδοτών για τους ανάπηρους στο Δήµο
Ηρακλείου».
 http://amea-blog.blogspot.gr/2012/09/blog-post_1420.html
 courses.arch.ntua.gr/fsr/124393/amea.pdf
 http://www.imlarisis.gr/images/pdf/ATOMA%20ME%20ANAPHRIA.pdf

66. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν :
 Νεφέλη Λάτσου
 Τζωρτζίνα Πετρούτσου
 Σταυρουλάκη Μαρία
 Τζανάκη Μαργαρίτα
 Μυτάκη Μαρίνα
 Σμπώκος Μάνος
 Φραγκιαδάκη Μαρία
 Βατοπούλου Τζωρτζίνα
 Αναστασίου Μαρία
 Γεροπαπαδάκη Κατερίνα
 Σαλούστρου Θεοδώρα
 Πόττη Ελευθερία
 Πουλινάκη Μαρία
 Χλαπουτάκη Αγνή
 Νεονάκη Ιωάννα
 Χελιδώνη Ισμήνη
 Μηναδάκη Μυρτώ
 Κατσαρός Νίκος
 Καραγεωργάκης Κώστας
 Κουλτζή Ελευθερία
 Καζγκούτη Μαρία
 ΝακατσιάδηΧαρά
 Τζαγάκη Κατερίνα
 ΧουστουλάκηςΑλέξανδρος
 Σφακιανάκη Ευτυχία
 Γαμβρούλη Γεωργία
 Ζωβοϊλη Αμαλία
 Σπανάκη Ζαχαρένια

67.  Τη Διεύθυνση του σχολείου μας: κ. Γιαχνάκη Αδάμ,
κ. Δασκαλάκη Χρυσούλα και κ. Γερογιάννη Κωνσταντίνα
 Την Οργανωτική Επιτροπή του Δημοτικού Αθλητικού Κέντρου
Ηρακλείου, του Παγκρήτιου Σταδίου
 Τους αθλητές: κ. Καπελάκη Γιώργο και κ. Αμανατάκη Νίκο
 Τον διευθυντή του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ κ. Πλουμή Κώστα
 Την υπεύθυνη επικοινωνίας του Σ.Κ.Ε.Π, κ. Τρομπέτα Ειρήνη
 Την υπεύθυνη επικοινωνίας του Κέντρου Ειδικών Παιδιών
«Άγιος Σπυρίδωνας», κ. Κουμνά Έφη
 Τις καθηγήτριες Ειδικής Αγωγής: κ. Μπετεινάκη Ρούλα και κ.
Ζερβάκη Κάλλια
Ιδιαίτερα ευχαριστούμε για τη συνδρομή τους στην υλοποίηση του
προγράμματός μας: