Βιωματική Δράση, 3ο Γυμνάσιο Κηφισιάς, Τμήμα Α2, 2015-16

1. 3o Γυμνάσιο Κηφισιάς 2015-16
Βιωματική Δράση
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: Σχολική και Κοινωνική ζωή
ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: “Άσκηση και σωματική υγεία”
Τμήμα Α2
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ:
ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΕ19 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 3
ΟΜΑΔΑ 1 “Σωματική άσκηση” 6
ΟΜΑΔΑ 2 “ Αγωνίσματα ” 18
ΟΜΑΔΑ 3 “ Νους υγιής εν σώματι υγιές ” 50
ΟΜΑΔΑ 4 “Όχι στην παχυσαρκία” 60
ΟΜΑΔΑ 5 “Σωστή Διατροφή” 81
Κολάζ φωτογραφιών 105
Βίντεο 110
Φτιάχνουμε ένα δικό μας τραγούδι για την εργασία μας 111
Ερωτηματολόγιο 112
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ_Ενδεικτικό Υλικό που χρησιμοποιήθηκε 113

3. ΠΛΑΝΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΒΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 2015-16
ΘΕΜΑ: “Άσκηση και σωματική υγεία”
ΤΜΗΜΑ Α2
ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ
Αποστολή εργασίας ανά ομάδα στο e-mail: klybe@sch.gr ή παράδοση με usb-stick
1ο
ΜΕΡΟΣ (1ο
τρίμηνο-Μέχρι τέλος Νοεμβρίου)
 Γραπτή εργασία ανά ομάδα
 Αναζήτηση πληροφοριών
 Αποθήκευση πληροφοριών σε word μαζί με τη βιβλιογραφία
 Αποθήκευση εικόνων χωριστά σε φάκελο
Στο κείμενο, η γραμματοσειρά θα είναι Times New Roman μέγεθος 12 και η στοίχιση
πλήρης. Οι επικεφαλίδες θα είναι χρωματιστές, Times New Roman μέγεθος 14 ,
γράμματα έντονα (Bold) και στοίχιση στο κέντρο.
2ο
ΜΕΡΟΣ (2ο
τρίμηνο-Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου)
 Δημιουργία παρουσίασης σε PowerPoint ή σε Prezi (www.prezi.com)
 Δημιουργία κολλάζ φωτογραφιών (www.photovisi.com) ή/και Δημιουργία Video με
το Animoto (www.animoto.com)
 Παρουσίαση των εργασιών στην τάξη
3ο
ΜΕΡΟΣ (3ο
τρίμηνο-Μέχρι μέσα Μαΐου)
 Δημιουργία ερωτηματολογίου (2-3 ερωτήσεις από κάθε ομάδα) και στατιστική
ανάλυση των αποτελεσμάτων τους, για κάθε ομάδα ξεχωριστά
Χωρισμός σε ομάδες
Ομάδα 1_Σωματική άσκηση: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας
 Αναφορά στην αξία της τήρησης κανόνων, της έννοιας της ομαδικότητας, του «ευ
αγωνίζεσθαι» και της ευγενούς άμιλλας
 Η αγωγή των νέων και ο αθλητισμός στην αρχαία Ελλάδα
 Οι Ολυμπιακοί αγώνες και η σημασία τους
 Οφέλη της σωματικής άσκησης στην ψυχοσύνθεση του εφήβου.
 Ευεξία και ποιότητα ζωής. Καταπολέμηση του στρες. Κατάθλιψη τέλος.
Ομάδα 2_Αγωνίσματα: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας
 Περίεργα αθλήματα: Yoga για παιδιά-σε τι τα βοηθάει, Aqua Aerobic, ελκυστική
άσκηση στο νερό,…
 Ομαδικά αθλήματα (2 άτομα): Ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση (μπάσκετ),
πετοσφαίριση (βόλεϊ), πόλο, χάντμπολ, …
 Ατομικά Αθλήματα (2 άτομα): πινγκ πονγκ ενόργανη/ρυθμική ιππασία τένις
κολύμβηση στίβο, μπαλέτο, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι, χορός, πολεμικές
τέχνες…

4. Ομάδα 3_Νους υγιής εν σώματι υγιές: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας
 Γιατί το αρχαίο ρητό «νους υγιής εν σώματι υγειές» είχε τόσο πολύ μεγάλη
σημασία στην Αρχαιότητα αλλά ακόμα μεγαλύτερη στις μέρες μας
 Η σωματική άσκηση με αθλητισμό, γυμναστική, σπορ και παιχνίδια είναι σημαντική,
για την πρόληψη σοβαρών χρόνιων παθήσεων
 Τα οφέλη, τα οποία μπορούμε να αποκομίζουμε από τα σπορ, τη σωματική
εξάσκηση και τον αθλητισμό
 Ποιες είναι λοιπόν οι ευεργετικές δράσεις μιας συστηματικής σωματικής
εξάσκησης;
 Πώς βοηθάει η γυμναστική στην αντιμετώπιση του διαβήτη και άλλων ασθενειών;
Ομάδα 4_ Όχι στην παχυσαρκία: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας
 Οι Έλληνες είμαστε μάλιστα ο πιο παχύσαρκος λαός στην Ευρώπη κυρίως
ανάμεσα στους νέους. Τι είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος;
 Στατιστικά αποτελέσματα ερευνών για την παιδική παχυσαρκία. Τι είναι το
πρόγραμμα “HEPS”;
 Οι σημαντικότεροι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην παχυσαρκία είναι: η
κακή διατροφή και η έλλειψη σωματικής άσκησης.
 Σύμφωνα με έρευνες η σωματική άσκηση συμβάλλει στην πρόληψη της
παχυσαρκίας με πολλούς τρόπους.
 Το πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ αποτελεί ένα πρωτοποριακό Πρόγραμμα του Χαροκοπείου
Πανεπιστημίου. Τι γνωρίζετε για το πρόγραμμα ΕΥΖΗΝ; Ποιοι είναι η στόχοι του;
Ποια τα αποτελέσματα του προγράμματος κατά τα σχολικά έτη 2012-13 και 2013-
14;
Ομάδα 5_Σωστή Διατροφή: Εξώφυλλο, Εισαγωγή της εργασίας
 Είμαι ό,τι τρώω;;; Τα 5 απαραίτητα γεύματα της ημέρας. Το πρωινό και η σημασία
του Σωστές διατροφικές συνήθειες
 Η διατροφική πυραμίδα και η μεσογειακή διατροφή
 Ποια τα θρεπτικά συστατικά τροφίμων για καλή υγεία. Ομάδες τροφίμων. Τρόφιμα
και βιταμίνες
 Διατροφικές διαταραχές (παχυσαρκία-νευρική ανορεξία) Πόσο επικίνδυνη είναι
μια διατροφική διαταραχή;
 Πως επηρεάζονται οι διατροφικές μας συνήθειες από την διαφήμιση;
(Στην εισαγωγή της εργασίας, κάθε ομάδα σε 2-3 παραγράφους θα αναφερθεί στη
σημασία της άσκησης στη ζωή μας και την επίδραση που έχει στη σωματικά μας υγεία
(και όχι μόνο)
Κριτήρια Αξιολόγησης Γραπτής εργασίας:
Περιεχόμενο, Ποιότητα οργάνωσης, Σαφήνεια κειμένου, Απουσία αβλεψιών/λαθών
(ορθογραφικών, συντακτικών, γραμματικών), Εικόνες, Μορφοποίηση εγγράφου,
Εξώφυλλο, και μην ξεχνάτε τη Βιβλιογραφία (ιστοσελίδες, βιβλία, περιοδικά…)
Γενικά κριτήρια αξιολόγησης:

5. Πρωτοτυπία, Γενικό ενδιαφέρον, Δημιουργικότητα, Συνεργατικότητα,
Επιχειρηματολογία, Αλληλοβοήθεια…
Κάθε ομάδα θα πρέπει να επιλέξει έναν συντονιστή και να καταγράφει την πρόοδο
των εργασιών της και την συμβολή των μελών της
ΟΜΑΔΑ
1 Ραφαέλα Κουτσαγγέλη
Αδαμαντία Λώρα
Κατερίνα Κυριακού
Έλλη Κοκκίνου
Νεφέλη Κυριακοπούλου
2 Νικηφόρος Κασσωτάκης
Γιώργος Λαζούρας & Γεράσιμος Κατσούρης
Πέτρος Κωστόπουλος & Στέλιος Κωνσταντόπουλος
3 Άγγελος Κουκάκης
Φίλιππος Κούτας
Παύλος Κασσούρη
Γιώργος Λουράντος
Ηλίας Μαγκανάρης
4 Φίλιππος Κολλημένος
Αλέξανδρος Κώνστας
Παναγιώτης Κούρτης
Γρηγόρης Κατσάνης
Κων/νος Λαμπόβας
5
Χριστίνα Κουμάντου
Κων/νος Κάτσιανος
Ίρα Κατσίνη
Ναταλία Κούτα
Βασίλης Μαράτος

6. 3o Γυμνάσιο Κηφισιάς
ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
“Άσκηση και σωματική υγεία”
ΟΜΑΔΑ 1
Σωματική άσκηση
Ραφαέλα Κουτσαγγέλη
Αδαμαντία Λώρα
Κατερίνα Κυριακού
Έλλη Κοκκίνου
Νεφέλη Κυριακοπούλου
2015-2016

7. Τα αθλήματα και η αγωγή των νέων στην αρχαία Ελλάδα
Η άσκηση σε όλες τις μορφές της, δεν είναι κάτι άγνωστο ή πρωτόγνωρο στις
σύγχρονες κοινωνίες. Επίσης δεν αποτελεί εύρημα σημερινό. Βασικό στοιχείο της
άσκησης αποτελεί η κίνηση. Η κίνηση υπάρχει σαν χαρακτηριστικό σε κάθε μορφή
ζωής. Είναι ανάγκη μέσα από την οποία γεννήθηκε η άσκηση.
Η άσκηση, σαν συνειδητοποιημένη κίνηση στον άνθρωπο, έχει άμεση σχέση με τη
βιολογική και πολιτιστική του εξέλιξη. Κύρια αιτία της άσκησης φαίνεται πως ιστορία του
ανθρώπου από την εποχή της ύπαρξης του σε όλο τον κόσμο. Η στάθηκε ο αγώνας για
επιβίωση του ανθρώπου. Αυτό μας διδάσκει η ανάγκη της άμυνας ή της επίθεσης, η
προσπάθεια περάσματος υδάτινης έκτασης, η αναρρίχηση σε δέντρα ή βράχους γέννησε
τη ανάγκη για δρόμο, πάλη, άλμα, κολύμπι, χτυπήματα ( judo -πυγμαχία ) και άλλα. Έτσι
ο άνθρωπος οδηγήθηκε στο σπορ που σημαίνει κίνηση με ψυχαγωγικό χαρακτήρα.
Οι πρώτες δραστηριότητες που πιθανώς συνδέονται με την έννοια της αθλητικής
άμιλλας είναι τα περίφημα «ταυροκαθάψια», καθώς και σκηνές
πυγμαχίας και πάλης που συναντούμε σε τοιχογραφίες,
σφραγιδόλιθους και λίθινα αγγεία της μινωικής Κρήτης και της
Θήρας. Όσον αφορά στη μυκηναϊκή Ελλάδα, οι αρχαιολογικές
ενδείξεις για την τέλεση αγώνων είναι ελάχιστες.
Ωστόσο, οι περιγραφές «άθλων» και παιχνιδιών που
συναντούμε στα ομηρικά έπη θεωρείται ότι αντικατοπτρίζουν
μυκηναϊκές παραδόσεις. Η πρώτη πραγματική περιγραφή
αγώνων απαντά στη Ιλιάδα και αφορά στα «επιτάφια άθλα» που
οργάνωσε ο Αχιλλέας προς τιμήν του νεκρού Πατρόκλου. Αλλά
και στην Οδύσσεια, ο βασιλιάς των Φαιάκων Αλκίνοος
οργανώνει αγώνες προς τιμήν του Οδυσσέα. Και στις δύο
περιγραφές, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται είναι πλούσιο και
λεπτομερές, στοιχείο που ενδεχομένως υποδηλώνει μια μακρά παράδοση αγώνων στο
μυκηναϊκό κόσμο.
Οι αγώνες
Στους ιστορικούς χρόνους οι αγώνες διεξάγονταν πάντα στα πλαίσια μεγάλων
θρησκευτικών εορτών. Τα στάδια ήταν άμεσα συνδεδεμένα με τα ιερά και οι αγώνες
αποτελούσαν ένα είδος προσφοράς
στους θεούς. Για τους περισσότερους
αγώνες υπήρχαν ιδρυτικοί μύθοι που
τους συνέδεαν με κάποιον τοπικό ήρωα
ή τον οικιστή της πόλης, με τον καιρό
όμως όλοι συνδέθηκαν με το όνομα
κάποιου ολύμπιου θεού. Μεταξύ των
πολυάριθμών αγώνων της αρχαιότητας,
τέσσερις ήταν εκείνοι που απέκτησαν
πανελλήνιο κύρος: τα Ολύμπια, που
διεξάγονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην
Αρχαία Ολυμπία προς τιμήν του Διός, τα Πύθια, που διεξάγονταν επίσης κάθε τέσσερα
χρόνια στους Δελφούς προς τιμήν του Απόλλωνα, τα Ίσθμια, κάθε δύο χρόνια στο
Ιερό του Ποσειδώνα στην Ισθμία, και τα Νέμεια, επίσης κάθε δύο χρόνια στο Ιερό του
Διός στη Νεμέα. Οι πανελλήνιοι αγώνες συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαμόρφωση
μιας κοινής πολιτισμικής, θρησκευτικής, πολιτικής και ενδεχομένως εθνικής

8. ταυτότητας μεταξύ των κατοίκων των ελληνικών πόλεων. Μεταξύ των πολυάριθμων
τοπικών αγώνων, οι γνωστότεροι ήταν οι Παναθηναϊκοί, που ελάμβαναν χώρα στην
Αθήνα στη γιορτή των Παναθηναίων, χωρίς όμως να αποκτήσουν ποτέ πανελλήνιο
κύρος. Γενικότερα οι αρχαίοι χώριζαν τους αγώνες σε «στεφανίτες» ή «ιερούς», στους
οποίους οι νικητές έπαιρναν ως έπαθλο μόνον ένα στεφάνι, και σε «θεματικούς» ή
«χρηματίτες», συνήθως τοπικούς αγώνες στους οποίους τα έπαθλα ήταν υλικά. Οι
τέσσερις πανελλήνιοι αγώνες ήταν «στεφανίτες» ενώ οι Παναθηναϊκοί «χρηματίτες».
Αγωνίσματα
Τα περισσότερα αθλήματα ήταν ατομικά όπως: το στάδιο, ο δίαυλος, ο δόλιχος και η
οπλιτοδρομία όπου οι αθλητές έτρεχαν με πανοπλία
Άλλη ομάδα αθλημάτων ήταν το πένταθλο που περιλάμβανε: το ακόντιο, το άλμα, το
δίσκο, το δρόμο και την πάλη
Αθλητική εκπαίδευση
Στην αρχαία Αθήνα η εκπαίδευση των αγοριών άρχιζε από το 6ο έτος της ηλικίας τους
και περιλάμβανε τρεις βασικές ομάδες μαθημάτων: Τα γράμματα, τη μουσική και τη
γυμναστική. Η γυμναστική, μάθημα ιδιαίτερης βαρύτητας, διδασκόταν από τον
παιδοτρίβη ο οποίος δίδασκε την ευσχημοσύνη, τρόπους καλής συμπεριφοράς, και
κυρίως την σωματική εκγύμναση. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 16 ετών
εκπαιδεύονταν στην παλαίστρα, όπου υπόκειντο σε ήπιας μορφής γυμνάσματα όπως
άλμα, δίσκος, αγώνες δρόμου κ.α. Κατά το 16ο έτος της ηλικίας τους, ασκούνταν
πλέον στο γυμνάσιο, στο οποίο γίνονταν ποικίλα αγωνίσματα όπως
άλμα, παγκράτιο, πάλη, πυγμή κ.α.
Η αγωγή των νέων στην αρχαία Ελλάδα
Η αγωγή των νέων στην αρχαία Αθήνα είναι παρόμοια με την αγωγή των νέων σε
άλλες ελληνικές πόλεις, με εξαίρεση την Σπάρτη. Απλώς γίνεται ιδιαίτερη μνεία στην
αγωγή των Αθηναίων νέων, γιατί η αρχαία Αθήνα του 5ου π.Χ. αιώνα αποτελεί
γενικότερο πρότυπο σε αυτό το βιβλίο. Στην αθηναϊκή οικογένεια, την αγωγή
αναλάμβανε ο πατέρας ο οποίος ήταν και ο αρχηγός της οικογένειας. Μπορούσε, όμως,
η αγωγή να ανατεθεί σε άλλους. Μέχρι τα 7 τους έτη τα αγόρια και τα κορίτσια
μεγάλωναν μαζί στον γυναικωνίτη και έπαιζαν μαζί διάφορα ευχάριστα παιχνίδια. Από
τα 7 τους έτη τα αγόρια, με τη συνοδεία του παιδαγωγού, πήγαιναν στο σχολείο. Ο
παιδαγωγός ήταν ένας ηλικιωμένος και έμπιστος δούλος της οικογένειας. Σε ό,τι αφορά
τα κορίτσια, αυτά έμεναν στο σπίτι και η μητέρα τους τα δίδασκε ανάγνωση, γραφή,
μουσική, χορό και την οικοκυρική τέχνη.
Στην αρχαία Ελλάδα η
άσκηση έπαιζε σημαντικό
ρόλο στη ζωή των Ελλήνων.
Η σωματική άσκηση, η
γυμναστική, αποτελούσε το
μισό μέρος της όλης
εκπαίδευσης. Ο ιδανικός
πολίτης ήταν γυμνασμένος
στο σώμα και ολοκληρωμένος στο νου και την ψυχή. Η γύμναση αποτελούσε μέσο

9. αγωγής με κύριο στοιχείο της τον ανταγωνισμό, την άμιλλα. Πρώτοι οι Έλληνες
χρησιμοποίησαν κατά αυτό τον τρόπο την άσκηση και όχι σαν μέσο στρατιωτικής
προετοιμασίας. Επίσης χρησιμοποιούν τη άσκηση στην ιατρική για θεραπευτικούς
σκοπούς.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα γύμνασης το οποίο
παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το σημερινό. Στο σύστημα αυτό έχουμε:
 Διάκριση των ασκήσεων στα «γυμνάσια» τις σημερινές
προασκήσεις, στην «προπαρασκευή» την σημερινή προθέρμανση και στην
«κατασκευή» το αντίστοιχο για μας κύριο μέρος της γύμνασης.
 Διάκριση κατά σκοπό. Αν η γύμναση γινόταν για ψυχαγωγία, με σκοπό τη
συμμετρία του σώματος ή σκοπός της ήταν η προετοιμασία ενός νέου για αγώνες
.
 Διάκριση ανάλογα με το μέρος του σώματος που θα γύμναζαν. Χρησιμοποιούν
ειδικές ασκήσεις για τα χέρια, τα πόδια ή τον κορμό καθώς και αναπνευστικές
ασκήσεις .
Επίσης προσάρμοζαν ένα πρόγραμμα ανάλογα με το τόπο, τον καιρό, την εποχή του
χρόνου, τη θερμοκρασία, αν ήταν πρωί, μεσημέρι ή απόγευμα, αν ήταν κλειστός ή
ανοιχτός ο χώρος γύμνασης. Ακόμα, υπολόγιζαν τη διάθεση του νέου που θα
γυμναζόταν, το χαρακτήρα του, τη φυσική και ψυχολογική του κατάσταση.
Συμπερασματικά, στην Αρχαία Ελλάδα, ο αθλητισμός στην Αθήνα θεωρούταν
κοινωνικό και πολιτισμικό αγαθό και είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και η σημασία τους
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται
κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα, και έχουν
αναβιωθεί από τον Γάλλο βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν στα τέλη του 19ου αιώνα.
Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε
τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια
των Παγκόσμιων πολέμων. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και
οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες
δεν γίνονται πια την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.

10. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα
Οι Ολυμπιακοί ήταν οι αρχαιότεροι
και σημαντικότεροι από όλους τους
ελληνικούς αγώνες και η
σπουδαιότερη θρησκευτική γιορτή
προς τιμήν του Ολύμπιου Δία, του
πατέρα των θεών. Η φήμη του ιερού
της Ολυμπίας διαδόθηκε σε ολόκληρο
τον ελληνικό κόσμο, ενώ σύντομα οι
Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το
σύμβολο της πανελλήνιας ενότητας.
Με το πέρασμα του χρόνου η θέση και
η σημασία της Ολυμπίας
διευρύνθηκαν. Από απλός χώρος
λατρείας εξελίχθηκε σε ένα ιερό
γεμάτο περίτεχνους ναούς -ο
μεγαλύτερος από τους οποίους ήταν
του Δία- κοσμικά κτήρια και
αγάλματα. Νέα αγωνίσματα προστέθηκαν στους Αγώνες και καινούργιες
εγκαταστάσεις χτίστηκαν για να εξυπηρετήσουν τους αθλητές που συμμετείχαν σε
αυτούς.
Τα Ολύμπια
Τα Ολύμπια τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών ημερών
του καλοκαιριού. Στις περίπου πέντε
ημέρες που διαρκούσαν,
αφιερώνονταν στους βωμούς των
θεών θυσίες, με πιο μεγαλειώδη
εκείνη των εκατό βοδιών στο βωμό
του Δία. Αθλητικοί αγώνες
διεξάγονταν στο Στάδιο και τον
Ιππόδρομο, μπροστά σε χιλιάδες
θεατές από όλες τις πόλεις του
γνωστού ελληνικού κόσμου. Οι
νικητές βραβεύονταν με ένα στεφάνι
αγριελιάς, τον κότινο, και απολάμβαναν ιδιαίτερες τιμές από την πατρίδα τους.
Όλες οι πόλεις ήταν υποχρεωμένες να σταματήσουν τις εχθροπραξίες κατά τη διάρκειά
τους και επιτρεπόταν η συμμετοχή μόνο στους Έλληνες πολίτες. Επίσης, υπήρχαν
συγκεκριμένοι κανόνες που ρύθμιζαν τόσο τη διαδικασία της προγύμνασης όσο και της
διεξαγωγής των αγώνων.

11. Ευ Αγωνίζεσθαι
Η σύγχρονη άποψη για το ρόλο του αθλητισμού γύρω από την καλλιέργεια των
παιδιών περικλείεται στην φράση «νικητής είναι ο πρώτος».
Το «Ευ αγωνίζεσθαι» έχει τη βάση του στο Ολυμπιακό πνεύμα, το οποίο και εκπέμπει
ο όρκος του αθλητή «υπόσχομαι να πάρω μέρος στον αγώνα, σεβόμενος τους
κανονισμούς που τους διέπουν, σύμφωνα με το αληθινό πνεύμα της ευγενούς άμιλλας,
για τη δόξα του αθλητισμού και την τιμή της πατρίδος μας».
Οι βασικές αρχές του θεσμού, του Ευ Αγωνίζεσθαι δείχνουν τους δρόμους, οι οποίοι
μέσα από τους συμβολισμούς του αθλητισμού, επηρεάζουν ακόμη και την ίδια την
κοινωνία.
 Είναι η έννοια που δικαιώνει τον αθλητισμό.
 Είναι το πνεύμα της ευγενούς άμιλλας που καταδεικνύει το μεγαλείο του κάθε
αθλητή και ανθρώπου.
 Είναι η μεγαλύτερη νίκη σε κάθε αγώνα.
"Ευ Αγωνίζεσθαι" είναι:
 Σύστημα αξιών
 Τρόπος σκέψης
 Στάση ζωής
 Σεβασμός στην άποψη του άλλου
 Σεβασμός στην αθλητική διαδικασία
 Ζήτημα προσωπικής δέσμευσης του ατόμου.
 Τήρηση στο ακέραιο των κανόνων του αθλήματος
 Σεβασμός στους συναθλητές και αντιπάλους
 Σεβασμός στους φιλάθλους
 Ενάντια στη χρήση αναβολικών
 Ενάντια στη βία
 Σεβασμός στο περιβάλλον
 Πειθαρχημένη και γενναιόδωρη συμπεριφορά σύμφωνη με τα αθλητικά ιδεώδη
Ο αθλητισμός στις μέρες μας φέρεται να προτάσσει τη σημασία της νίκης
αδιαφορώντας για τη συμμετοχή, το σεβασμό των αντιπάλων, το σεβασμό των θεατών
και των αρχών του αθλητισμού. Αγνοείται συστηματικά η καλλιέργεια αθλητικού

12. πνεύματος, το «ευ αγωνίζεσθαι» και η ηθική ανάπτυξη των παιδιών. Τα αποτελέσματα
της συγκεκριμένης κατάστασης στον αθλητισμό περικλείονται σε εικόνες βίας και
επιθετικότητας, εξαπάτησης των αρχών, των θεατών και των αντιπάλων, τη χρήση
αναβολικών και την καταπάτηση των ανθρώπινων αξιών και του πνεύματος του
Ολυμπισμού.
Με δεδομένο ότι η καλλιέργεια των αξιών στους ανθρώπους ξεκινά από την παιδική
και εφηβική τους ηλικία και με βάση αποτελέσματα ερευνών ανά τον κόσμο και τη
χώρα μας, πρέπει μέσα από σχολικά προγράμματα να αναδειχθεί η αθλητική
εντιμότητα και το Fair play στο σχολικό περιβάλλον.
Οι μαθητές πρέπει να ενημερωθούν γύρω από την έννοια της Αθλητικής Εντιμότητας
και να αναδειχθούν συμπεριφορές που αναπτύσσουν και αναδεικνύουν το «τίμιο
παιχνίδι» εντός των αγωνιστικών χώρων.
Οι έρευνες που αφορούν στην ηθική καταδεικνύουν τη διαφοροποίηση της
συμπεριφοράς των ανθρώπων μεταξύ της καθημερινής τους ζωής και του αθλητισμού,
σκοπός είναι η ανάδειξη και καλλιέργεια αξιών που συμβάλουν στην ηθική ωρίμαση
των μαθητών στο περιβάλλον του αθλητισμού. Στόχο αποτελεί η καλλιέργεια ηθικού-
αθλητικού πνεύματος στο πλαίσιο του αθλητισμού και η ανάπτυξη συμπεριφορών που
αναδεικνύουν την πολιτιστική διάσταση του αθλητισμού και τη συνεισφορά του στη
διαμόρφωση έντιμου και ηθικού χαρακτήρα.

13. Οφέλη της σωματικής άσκησης και ψυχοσύνθεση του εφήβου
Η ιστορία της σωματικής άσκησης
Από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι ωφέλειες της σωματικής άσκησης στην υγεία
μας, τόσο στη σωματική όσο και στη ψυχική. "Νους υγιείς εν σώματι υγιή", έλεγαν οι
αρχαίοι Έλληνες. Γι' αυτό και στην βασική εκπαίδευση των νέων είχαν βάλει την
γυμναστική στο πρόγραμμά τους. Αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε όλες τις χώρες.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντική η γυμναστική;
Ο άνθρωπος είναι το πιο ευπροσάρμοστο πλάσμα στον πλανήτη μας. Μπορεί να
προσαρμοστεί σε οποιεσδήποτε συνθήκες. Κανένα άλλο πλάσμα δεν μπόρεσε να
προσαρμόσει τον οργανισμό του σε τόσο διαφορετικές συνθήκες. Άνθρωποι ζουν σε
όλα τα κλίματα, από τα πιο παγωμένα μέχρι τα πιο ζεστά. Αν το καταλάβουμε αυτό
μπορούμε να αντιληφθούμε γιατί η σωματική άσκηση κάνει καλό στην υγεία μας.
Όταν γυμναζόμαστε οι ανάγκες του οργανισμού σε ενέργεια μεγαλώνει. Όταν τρέχουμε
πολλά χιλιόμετρα ή όταν πηδάμε πάνω κάτω για να κερδίσουμε την μπάλα, η καρδιά
και οι μύες του σώματος αναγκάζονται να λειτουργήσουν πιο δυνατά. Σιγά-σιγά
προσαρμόζονται κι έτσι είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις δύσκολες και
να αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα τις ασθένειες, το κρύο, τη κούραση.
Επίσης, με τη γυμναστική αισθανόμαστε ωραία, νιώθουμε πιο κεφάτοι, ανάλαφροι και
διώχνουμε το άγχος. Όλα αυτά βέβαια αφού ξεκουραστούμε λιγάκι, γιατί μετά τη
γυμναστική αισθανόμαστε λιγάκι... κουρασμένοι!
Σωματική άσκηση
‘Νους υγιής εν σώματι υγιές’ μια φράση που
βρίσκει ανταπόκριση έως και σήμερα αρκεί να
αναλογιστεί κανείς το μέγεθος και την έκταση
που έχει λάβει η αντίληψη για τα οφέλη της
σωματικής άσκησης παγκοσμίως. Μέσω της
άσκησης ένα υγιές σώμα εξακολουθεί να
διατηρεί τα κεκτημένα, καθώς ένα σώμα που
πάσχει αλλά και μια ψυχή που συμπάσχει μαζί
του, μπορεί να θεραπευτεί και να αποκτήσει την
ποιότητα ζωής που λείπει. Μέσω της άσκησης
επέρχεται η σταδιακή, ολόπλευρη, συμμετρική
ενδυνάμωση του μυοσκελετικού συστήματος,
απώλεια περιττού σωματικού λίπους, και φυσικά η καλαισθησία για ένα άξιο
θαυμασμού παράστημα.

14. Τα οφέλη της σωματικής άσκησης
 Καλή φυσική κατάσταση αλλά και βελτίωση των δεικτών υγείας όπως
χοληστερίνη, αρτηριακή πίεση, οστική πυκνότητα, συμβάλλει στην πρόληψη της
οστεοπόρωσης.
 Καλή ψυχική υγεία, ευδιαθεσία, μείωση του stress,
 Βοηθά σημαντικά στην απώλεια βάρους και το σημαντικότερο στην απώλεια του
σωματικού λίπους.
 Αποτελεί ενισχυτικό παράγοντα για την υιοθέτηση και συνέχιση καλών συνηθειών
όπως είναι η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή αλλά και για τον περιορισμό
κακών συνηθειών όπως είναι το κάπνισμα.
Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας, από την ενίσχυση της διάθεσης μέχρι και
την βελτίωση της σεξουαλικής μας ζωής.
Η άσκηση βοηθά επίσης στον έλεγχο του σωματικού βάρους, ενισχύει την καλή υγεία
και καταπολεμά τις ασθένειες, βελτιώνει τη διάθεση, αυξάνει την ενέργεια, βοηθά στον
καλύτερο ύπνο, βάζει τη σπίθα πίσω στη σεξουαλική σας ζωή και φυσικά μπορεί να
είναι διασκεδαστική.
Τα ψυχικά οφέλη της σωματικής άσκηση
Η αεροβική άσκηση παρέχει τεκμηριωμένα αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά οφέλη
και προστατεύει από τις επώδυνες συνέπειες του καθημερινού στρες στην υγεία.
Αναλυτικότερα, τα πλεονεκτήματά της είναι τα εξής:
 Ακόμη και 10 λεπτά άσκησης οδηγούν σε βελτίωση της ψυχικής διάθεσης και σε
μείωση του αισθήματος κόπωσης.
 Μελέτη του περιοδικού «Preventive Medicine» αναφέρει ότι τα άτομα που
ασκούνται τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα έχουν χαμηλότερη κατάθλιψη,
θυμό, δυσπιστία και στρες απ’ όσους ασκούνται λιγότερο συχνά ή καθόλου.
Αντιλαμβάνονται επίσης συνολικά την υγεία τους με έναν θετικότερο τρόπο, ενώ
νιώθουν μεγαλύτερη αίσθηση συνοχής και κοινωνικής ολοκλήρωσης.
 Στα υπέρβαρα άτομα που ακολουθούν προγράμματα απώλειας βάρους η προσθήκη
συστηματικής σωματικής άσκησης μειώνει την ψυχολογική δυσφορία που
συνδέεται με τις προσπάθειες μείωσης τροφής και οδηγεί τόσο σε χαμηλότερη
αίσθηση πείνας όσο και σε υψηλότερο έλεγχο απέναντι στο φαγητό.
 Στα παιδιά, η συχνή, ακόμη και μικρής διάρκειας, φυσική άσκηση έχει ιδιαίτερα
ψυχολογικά οφέλη συμβάλλοντας στη βελτίωση της διάθεσης και στη μείωση
της ψυχικής δυσφορίας.
 Στους ηλικιωμένους και ιδιαίτερα στις γυναίκες η ήπια συστηματική άσκηση
οδηγεί σε ενίσχυση της αίσθησης ευφορίας και στη βελτίωση της γενικότερης
κατάστασης υγείας τους, μειώνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
 Η άσκηση συμβάλλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του οργανισμού απέναντι
στο στρες.
 Η φυσική άσκηση μειώνει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων στους ασθενείς που
πάσχουν από μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο. Ας μην ξεχνάμε ότι η κατάθλιψη
κάνει τον ασθενή να μην έχει τη βούληση να προσπαθήσει να τα βγάλει πέρα στην
καθημερινότητά του και να νιώσει χαρά μέσα από τη ζωή του. Η προσπάθεια όμως
να αντισταθεί στην καταθλιπτική ροπή του ωφελεί σημαντικά και οδηγεί σχεδόν
πάντα στο σπάσιμο του φαύλου κύκλου της κατάθλιψης. Εδώ, η «δέσμευση» με

15. ένα καθημερινό πρόγραμμα σωματικής άσκησης μπορεί να είναι σωτήρια
κινητήριος δύναμη.
Η ψυχοσύνθεση του εφήβου
Η εφηβεία είναι η περίοδος της μετάβασης από την παιδική στην ώριμη ηλικία κι έχει
για κέντρο της την εφηβεία. Σαν όρος δηλαδή, αφορά στο σύνολο των ψυχικών
λειτουργιών που συντελούνται επί τη εφηβεία για να μπορέσει το άτομο να
ενσωματώσει ψυχικά τις μεγάλες αλλαγές που προκύπτουν απ’ αυτήν.
Τα όρια της χρονικά είναι αρκετά ασαφή. Στην εφηβεία καλούμαστε ν’ αφήσουμε σιγά
– σιγά την οικογενειακή προστασία, όπως αφήσαμε κάποτε τον προστατευτικό
πλακούντα. Η φύση, για μία ακόμη φορά δουλεύει με το δικό της ρυθμό: το σώμα
αλλάζει, δημιουργώντας ορμές και επιθυμίες. Συχνά αυτές τις επιθυμίες ο έφηβος δεν
καταφέρνει να τις συνειδητοποιήσει αλλά και να τις ελέγξει, με αποτέλεσμα να του
προκαλούν εκρήξεις είτε βίας είτε αδυναμίας μπροστά σ’ αυτό που θα ήθελε με τη
φαντασία του να πραγματοποιήσει αλλά δεν είναι ικανός ακόμα.
Στην πραγματικότητα η εφηβεία είναι μία ανακατάταξη: οι μεταβολές σε σχέση με το
σώμα συμπαρασύρουν και μεταβολές σε σχέση με τους άλλους και τον κόσμο στο
σύνολό του, πρωτίστως όμως οδηγούν τον έφηβο στη δημιουργία ταυτότητας για να
σταθεί, σύντομα, στον κόσμο των ενηλίκων.
Οι έφηβοι δεν μιλάνε. Όχι γιατί δεν έχουν τίποτα να πουν, αλλά γιατί όλα μέσα τους
είναι συγκεχυμένα και βιώνουν μία αδιόρατη αίσθηση κινδύνου. Όπως οι αστακοί που
όταν αλλάζουν εξωτερικό περίβλημα, χάνουν κατ’ αρχήν το παλιό και μένουν χωρίς
καμία άμυνα όσο χρόνο χρειάζεται να φτιάξουν ένα καινούριο, έτσι και οι έφηβοι σε
όλο αυτό το διάστημα κινδυνεύουν πολύ.
Βρίσκονται γεμάτοι ανασφάλεια μπροστά σε αλλαγές - όπως για παράδειγμα η αλλαγή
της φωνής στ’ αγόρια, όπου καλούνται να πενθήσουν το 'παλιό' με το οποίο
αναγνώριζαν τον εαυτό τους, χωρίς να ξέρουν πώς θα είναι το 'καινούριο'.
Έχουν διλήμματα στο ηθικό πεδίο, αμφισβητούν αρχές και αξίες στην προσπάθεια να
επαναπροσδιορίσουν τους γονείς τους για να καταφέρουν αργότερα να τους
'αποχωριστούν', να μπουν δηλαδή σε μία νέα ενήλικη σχέση μαζί τους. Ζητούν το

16. ενδιαφέρον των ενηλίκων γι’ αυτή την απίστευτη εξέλιξη που συντελείται μέσα τους,
όταν όμως το ενδιαφέρον αυτό εκδηλώνεται νιώθουν συχνά ακινητοποιημένοι.
Ένας “άλλος” ενήλικας που θα παίξει το ρόλο του “τρίτου γονέα” που θα ακούσει τον
έφηβο χωρίς την συναισθηματική εμπλοκή και την αγωνία του γονιού, είναι πολύ
χρήσιμος σε ορισμένες περιπτώσεις. Ιδιαίτερα δε, όταν έχει αρχίσει να φαίνεται πως ο
έφηβος δεν καταφέρνει να ενσωματώσει με ευκολία τις αλλαγές: “Κρύβει” την
νεοευρεθείσα σεξουαλικότητά του πίσω από παραπανίσια κιλά, εμφανίζει διάφορα
ψυχοσωματικά συμπτώματα (π.χ. αλλεργίες), αποσύρεται ψυχικά από τις σχέσεις του
με τους άλλους.
Σημαίνει εν τέλει τη δύναμη της μεταμόρφωσης που συντελείται στην εφηβεία.
Μεταμόρφωση επώδυνη μεν, απαραίτητη και γεμάτη χαρά και δύναμη δε. Όταν οι
έφηβοι έχουν διδαχθεί να εμπιστεύονται τη ζωή, εμπιστεύονται και τη μεταμόρφωσή
τους και καταφέρνουν να “γράψουν” την προσωπική τους ιστορία στο μέλλον,
συνδέοντάς την με το παιδικό τους παρελθόν.
Ευεξία και ποιότητα ζωής
Ο αθλητισμός και τα σπορ στα παιδιά συμβάλλουν στο να έχουν υγιή οστά,
αποτελεσματική λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων και καλύτερες κινητικές
δυνατότητες. Όσα παιδιά αθλούνται έχουν καλύτερο μεταβολισμό και είναι πιο
δύσκολο να πάσχουν από παχυσαρκία.
Ο τακτικός αθλητισμός στους ηλικιωμένους συμβάλλει στην πρόληψη των πτώσεων
και των καταγμάτων. Επιπλέον βοηθά στην διατήρηση της αυτονομίας και προσφέρει
καλύτερη ζωή. Οι ηλικιωμένοι που αθλούνται είναι πιο δύσκολο να πάθουν κατάγματα
από πτώσεις σύμφωνα με έρευνες.
Τα σπορ, ο αθλητισμός και η σωματική εξάσκηση έχουν θεραπευτικό ρόλο για την
αντιμετώπιση διάφορων ψυχολογικών παθήσεων. Επίσης επηρεάζουν θετικά την
εξέλιξη των ασθενών με κατάθλιψη.
Καταπολέμηση της κατάθλιψης και του άγχους με τον αθλητισμό
Η άσκηση βοηθάει όχι μόνο στην καλή φυσική δραστηριότητα, αλλά και στην
αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του άγχους. Δεδομένα δείχνουν ότι, όταν κάνουμε
άσκηση παράγονται στον εγκέφαλό μας ορμόνες, οι οποίες αλλάζουν την διάθεσή μας,
μειώνουν το αίσθημα του πόνου και προκαλούν ευφορία. Με τον αθλητισμό, με το

17. πείσμα να καταφέρουμε την άσκηση που ο προπονητής μας, μας έχει αναθέσει
ξεχνιόμαστε από τυχόν προβλήματα ή στενοχώριες που έχουμε.
Ο τύπος άσκησης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μείωση της κατάθλιψης και
του άγχους είναι κυρίως η άσκηση αντοχής, όπως το βάδισμα, το χαλαρό τρέξιμο, το
ποδήλατο, το κολύμπι κτλ.
Αλλά και η άσκηση με βάρη μπορεί επίσης, να επιφέρει θετικά αποτελέσματα.
Οποιαδήποτε κι αν είναι η μορφή άσκησης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 3-5 φορές
την εβδομάδα έτσι ώστε να δρα ευεργετικά για τον οργανισμό.
https://www.medlook.net/2014-03-22-06-24-55-3264.html
http://www.dealnews.gr/roi/item/18364-
%CE%93%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE
%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-
%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CE%BF%CF%81%CF%86%CE%AF%CE%BD%CE
%B5%CF%82-
%CE%B5%CE%BD%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BF%CE%BD-
%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%BB%CE%B9%CF%88%CE
%B7%CF%82 - .ViNqQPmqqko
http://www.gatzoli.gr/2014/03/blog-post_7771.html
http://www.sportpsychologist.gr/index.php/program2.html
http://www.kallipatira.gr/orama/efagonizestai.html
http://www.iatronet.gr/ygeia/psyxiki-ygeia/article/587/i-efiveia-ws-metavatiki-
periodos.htm
http://www.agogiygeias.gr/joomla/index.php?option
http://ygeia.tanea.gr/default.asp?pid=8&ct=5&articleID=21962&la=1
http://www.fhw.gr/olympics/ancient/gr/200.html
https://el.wikipedia.org/wiki/Ολυμπιακοί αγώνες

18. 3o Γυμνάσιο Κηφισιάς
Τμήμα Α2
ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Σωματική άσκηση & Υγεία
Ομάδα 2
Ομαδικά & Ατομικά Αθλήματα
“Περίεργα” Αγωνίσματα
Γιώργος Λαζούρας
Γεράσιμος Κατσούρης
Στέλιος Κωσταντόπουλος
Πέτρος Κωστόπουλος
Νικηφόρος Κασσωτάκης
2015-16

19. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η άθληση είναι πολύ σημαντική στην ζωή μας και συνεισφέρει στην καλή λειτουργεία
του οργανισμού μας. Μέσα από την άθληση μπορούμε να γυμναστούμε αλλά επίσης
και να διασκεδάσουμε.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν και ασχολούνται με αθλήματα,
είναι συχνά πιο υγιή και πιο δυνατά σωματικά από τα συνομήλικα παιδιά που είναι
λιγότερο φυσικά δραστήρια. Τα οφέλη όμως της άσκησης δεν περιορίζονται μόνο στη
φυσική κατάσταση των παιδιών.
ΟΜΑΔΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ
Σύμφωνα με το συγγραφέα αθλητικής ψυχολογίας J. Taylor, τα αθλήματα έχουν βρεθεί
να ενισχύουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και να αυξάνουν την ευφυΐα των παιδιών.
Επίσης τα αθλήματα καλλιεργούν την εμπιστοσύνη, αυξάνουν τη συγκέντρωση και
διδάσκουν στα παιδιά το πώς να ελέγχουν τα συναισθήματά τους.
Τα παιδιά ουσιαστικά διδάσκονται δεξιότητες ζωής όπως την υπομονή, την επιμονή,
πώς να ανταποκρίνονται θετικά στις αποτυχίες και πώς να δουλεύουν σκληρά για να
επιτύχουν ένα στόχο και ένα σκοπό. Σύμφωνα με ειδικούς αθλητικής ψυχολογίας, τα
ομαδικά αθλήματα ενθαρρύνουν και ενισχύουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά των
παιδιών:
Η φιλία. Τα μικρά παιδιά συνήθως, γράφονται σε ομαδικά αθλήματα για να
αποκτήσουν νέους φίλους και για να μάθουν κοινωνικές δεξιότητες. Οι έρευνες όμως
δείχνουν ότι και τα μεγαλύτερα παιδιά εξακολουθούν να επωφελούνται από τις
κοινωνικές πτυχές του ομαδικού αθλήματος. Η συμμετοχή στην ομάδα διδάσκει στα
παιδιά πώς να παραβλέπουν ή και να ανέχονται έναν ενοχλητικό συμπαίκτη ή μια
ενοχλητική συμπεριφορά. Επίσης μαθαίνουν να στηρίζουν και να ενθαρρύνουν τους
συμπαίκτες τους όταν κάτι πάει στραβά και πώς να ξεπερνούν τις δυσκολίες
συνεχίζοντας τον αγώνα και το παιχνίδι.
Τα παιδιά μέσα από την ομάδα γνωρίζουν διαφορετικούς χαρακτήρες και
προσωπικότητες, με αποτέλεσμα να μαθαίνουν να προσαρμόζονται και να αποδέχονται
τη διαφορετικότητα του άλλου έτσι ώστε να συνεργαστούν μαζί σαν ομάδα. Τα παιδιά
μαθαίνοντας την πραγματική φιλία λειτουργώντας ως στήριγμα για τους άλλους και
μαθαίνοντας να αποδέχονται τη διαφορετικότητα, αποκτούν μια ισχυρή δεξιότητα που
θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη στο μέλλον.
Ο σεβασμός. Όταν τα παιδιά συμμετέχουν σε ένα ομαδικό άθλημα, ξοδεύουν αρκετό
από το χρόνο τους με τους προπονητές και τους συμπαίκτες τους. Για να λειτουργήσει
ομαλά αυτή η συνεύρεση και η συνεργασία των τόσων ατόμων, απαιτείται ένα πράγμα,
ο σεβασμός. Το παιδί μαθαίνει να σέβεται και να εκτιμά όχι μόνο τις αποφάσεις του
προπονητή του, αλλά να σέβεται και να εκτιμά τους συναθλητές του. Τα παιδιά όταν
βρίσκονται σε μία ομάδα δεν είναι παθητικοί δέκτες. Παρατηρούν τα δυνατά στοιχεία
και χαρακτηριστικά του κάθε παίκτη και μαθαίνουν να εκτιμούν και να σέβονται τα
ταλέντα των άλλων. Ο θετικός και υγιής ανταγωνισμός ενισχύει τη σχέση των μελών
της ομάδας και ωθεί το κάθε μέλος να κάνει ότι καλύτερο μπορεί. Επιπλέον, το παιδί
μέσα από την ομάδα μπορεί να νιώσει περήφανο για την επίτευξη των στόχων και να
αποκτήσει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του.
Η εργατικότητα. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που συμμετέχουν σε ομαδικά
αθλήματα, είναι πιο πιθανό να συμμετέχουν και να δουλεύουν πιο πολύ στο σχολείο
αλλά και σαν ενήλικες να αποδίδουν καλύτερα στη δουλειά τους. Αυτό συμβαίνει γιατί
μέσα από το ομαδικό άθλημα τα παιδιά μαθαίνουν πώς να είναι πειθαρχημένα και πώς

20. να επικεντρώνουν την προσοχή τους σε κάτι, καθώς και πώς να έχουν υπομονή όταν τα
πράγματα δυσκολεύουν. Επίσης, τα παιδιά που ασχολούνται με τον ομαδικό
αθλητισμό, μαθαίνουν από πολύ νωρίς πώς να διατηρούν την ισορροπία ανάμεσα στο
σχολείο, στον αθλητισμό και τις κοινωνικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να
αποκτούν δεξιότητες οργάνωσης σε πολλούς τομείς της ζωής τους.
Η επιμονή. Η ομάδα διδάσκει στα παιδιά έναν από τους βασικότερους κανόνες:
δυστυχώς, δεν γίνεται να κερδίζουμε πάντα στη ζωή. Στα ομαδικά αθλήματα η ήττα, η
αδικία και η απογοήτευση είναι μέρος και κομμάτι του παιχνιδιού. Όλα αυτά όμως
κάνουν τα παιδιά ακόμα πιο δυνατά καθώς μεγαλώνουν. Τα παιδιά αποκτούν τη
δύναμη της θέλησης να κάνουν το καλύτερο που μπορούν, μαθαίνουν να έχουν
επιμονή και αντοχή για να ξεπεράσουν τις δύσκολες στιγμές, αλλά το πιο σημαντικό
είναι ότι μαθαίνουν να μην εγκαταλείπουν ποτέ τη μάχη.
Η αυτοπεποίθηση. Τα ομαδικά αθλήματα αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο
ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης των παιδιών. Μέσα από αυτά
μαθαίνουν τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητές τους με αποτέλεσμα να ενισχύεται η
αυτοπεποίθησή τους. Επίσης μαθαίνουν να έχουν θάρρος και εμπιστοσύνη στον εαυτό
τους και αποκτούν βαθύτερες αξίες που μόνο ο αθλητισμός.
Τα ομαδικά αθλήματα είναι αθλήματα που χρειάζονται συνεργασία και που μπορούν
να καλλιεργήσουν το ομαδικό πνεύμα. Για αυτό και η κατάκτηση ενός τροπαίου είναι
αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς και όχι ατομικής στα ομαδικά αθλήματα. Κάποια από
αυτά είναι τα εξής:
ΜΠΑΣΚΕΤ (ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΙΣΗ)
Η καλαθοσφαίριση (αγγλικά basketball) ή πιο συχνά μπάσκετ, είναι ένα ομαδικό
άθλημα. Εμπνευστής και δημιουργός του ήταν ο Καναδός, Τζέιμς Νάισμιθ καθηγητής
φυσικής αγωγής στο Σπρίνγκφιλντ της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ, . Ημερομηνία
δημιουργίας - γέννησης του αθλήματος έχει καταγραφεί η 15/29 Δεκεμβρίου 1891.
Το 1904, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λούις, το μπάσκετ παρουσιάστηκε ως
σπορ επίδειξης και 32 χρόνια αργότερα, στην Ολυμπιάδα του Βερολίνου το 1936,
εντάχθηκε επίσημα στο πρόγραμμα ως ολυμπιακό άθλημα. Το 1992 στους
Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης επιτράπηκε για πρώτη φορά η συμμετοχή
επαγγελματιών μπασκετμπολιστών.
Το μπάσκετ πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1918 μέσω της ΧΑΝ -κυρίως- και του
"οίκου του στρατιώτη". Τότε, στο γήπεδο της ΧΑΝ Αθηνών, πρωτοπαίχτηκε μπάσκετ

21. στην Ελλάδα. Μερικά μέλη της, μεταξύ των οποίων και ο Μάικ Στεργιάδης, που
υπήρξε μαθητής του Νέισμιθ στο Σπρίνγκφιλντ, πήραν δύο καρέκλες, τις στερέωσαν
ανάποδα σε δύο τοίχους και με μία μπάλα ποδοσφαίρου πρωτόπαιξαν μπάσκετ. Η
ΧΑΝ φρόντισε να διαδοθεί το άθλημα στα σχολεία και στους συλλόγους, ενώ
συγχρόνως άρχισε να διοργανώνει και αγώνες. Μάλιστα, το 1920 έγινε στη Σμύρνη και
το πρώτο τουρνουά, με τη συμμετοχή πέντε ομάδων και νικητής ήταν ο Πανιώνιος.
Αυτά τα τουρνουά συνεχίστηκαν μέχρι το 1924 και άρχισαν να παίρνουν μέρος
φοιτητές και μαθητές.
Η ΧΑΝ Αθηνών το 1924 διοργάνωσε ένα πρωτάθλημα, που κέρδισε η ΑΕΚ. Αν αυτό
θεωρηθεί ως πρώτο, η ΑΕΚ είναι η πρώτη πρωταθλήτρια Αθηνών.
Ουσιαστικά όμως η επίσημη περίοδος για το ελληνικό μπάσκετ αρχίζει το 1927, όταν ο
ΣΕΓΑΣ συγκρότησε την πρώτη Τεχνική Επιτροπή του μπάσκετ. Δύο χρόνια αργότερα
διοργάνωσε το πρώτο πρωτάθλημα. Πήραν μέρος ο Πανελλήνιος, ο Εθνικός Αθ., οι Ν.
Βύρωνος, η ΧΑΝ, η ΑΕΚ, η Σχολή Ευελπίδων και ο Πανιώνιος. Πρωταθλητής
αναδείχτηκε ο Πανελλήνιος. Στα τελευταία χρόνια της προπολεμικής περιόδου
εντυπωσίασε η ομάδα του Πανελληνίου, που κατέκτησε διαδοχικά τρεις φορές τον
τίτλο. Όμως, τα ακατάλληλα γήπεδα αλλά και το σύστημα του πρωταθλήματος, που
υποχρέωνε τις ομάδες να δίνουν την ίδια μέρα τρεις και τέσσερις αγώνες, αποτελούσαν
ανασταλτικό παράγοντα.
Πριν από τον πόλεμο έγιναν και οι δύο πρώτοι αγώνες της εθνικής ομάδας, με
αντιπάλους εκτός έδρας την Τουρκία και την Αίγυπτο. Μάλιστα η συνάντηση στην
Κωνσταντινούπολη έγινε σε κλειστό γήπεδο με παρκέ, κάτι πρωτόγνωρο για την
ελληνική ομάδα.
Στην περίοδο της Κατοχής, διοργανώνεται ανεπίσημα στην Αθήνα, τον Πειραιά, τη
Θεσσαλονίκη και την Πάτρα και νέοι αθλητές εμφανίστηκαν. Οι παίκτες του
Πανελληνίου δημιούργησαν μία δική τους ομάδα, που την ονόμασαν "Μίλων" και
διεκδικούσαν το πρωτάθλημα από τον Σπόρτιγκ. Το έδαφος είναι πρόσφορο πια για
την ανάδειξη του ελληνικού μπάσκετ και το κοινό έτοιμο να δεχτεί αγώνες με μεγάλες
ομάδες. Τα γήπεδα αποδεικνύονται ανεπαρκή για να χωρέσουν το αυξανόμενο πλήθος
των θεατών και οι ομάδες διδάσκονται τη νέα τακτική της καλαθόσφαιρας από
τις αμερικανικές ομάδες.
Το χαρακτηριστικό της δεύτερης μεταπολεμικής περιόδου του ελληνικού μπάσκετ ήταν
η επικράτηση των ομάδων των μεγάλων ποδοσφαιρικών συλλόγων, που τη διέκοψε
μόνο η παρένθεση της ομάδας του Πανελληνίου. Το πρώτο μεταπολεμικό πρωτάθλημα
διοργανώθηκε το 1945 και ο Παναθηναϊκός κέρδισε τον τίτλο. Όμως, παρά τη μεγάλη
δραστηριότητα που είχε το μπάσκετ στην Ελλάδα, οι διεθνείς αγώνες ήρθαν στην
Κωνσταντινούπολη το 1936 και αφού το 1934 είχε προηγηθεί μια αποτυχημένη
προσπάθεια για φιλικό παιχνίδι με την Ιταλία.

22. Οι πρώτοι κανόνες εφαρμόστηκαν το 1929 από τον Λούις Ρίες, καθηγητή φυσικής
αγωγής της ΧΑΝ. Ο ίδιος, το 1934, εφάρμοσε στην Ελλάδα και τους διεθνείς
κανονισμούς.
Παίζεται με δύο ομάδες των πέντε ατόμων σε ένα (συνήθως κλειστό, που στο έδαφός
του έχει παρκέ) γήπεδο με δύο αντικριστά καλάθια. Οι παίκτες επιτρέπεται να
ακουμπήσουν την μπάλα μόνο με τα χέρια (ωστόσο δε συνιστά παράβαση εάν αυτή
ακουμπήσει και οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος, εκτός από τα πόδια). Σκοπός
των ομάδων είναι να βάλουν με [σουτ] την μπάλα μέσα από το καλάθι όσο το δυνατόν
περισσότερες φορές στα 40 λεπτά του αγώνα (τέσσερα δεκάλεπτα). Η ομάδα που θα
πετύχει περισσότερους πόντους είναι η νικήτρια. Εάν ο αγώνας λήξει ισόπαλος, οι
ομάδες συνεχίζουν σε πεντάλεπτη παράταση.
ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ (FOOTBALL)
Το ποδόσφαιρο είναι ένα ομαδικό άθλημα που παίζεται ανάμεσα σε δύο ομάδες των
έντεκα παικτών με μία σφαιρική μπάλα. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας διεξάγεται σε ένα
ορθογώνιο γήπεδο με φυσικό ή τεχνητό χλοοτάπητα πράσινου χρώματος και ένα
«τέρμα» στο μέσο κάθε μιας από τις στενές πλευρές. Σκοπός κάθε ομάδας είναι να
οδηγήσει τη μπάλα στο αντίπαλο τέρμα, δηλαδή «να βάλει γκολ» (από
την αγγλική λέξη goal που σημαίνει σκοπός) ή «να σκοράρει», όπως λέγεται στην
ειδική ποδοσφαιρική γλώσσα. Οι παίκτες χειρίζονται τη μπάλα κυρίως με τα πόδια,
αλλά και με τον κορμό ή το κεφάλι. Η ομάδα που θα επιτύχει τα περισσότερα γκολ ως
το τέλος του παιχνιδιού κερδίζει.
Η προέλευση του ποδοσφαίρου χάνεται κυριολεκτικά στα βάθη του παρελθόντος.
Υπάρχουν ιστορικά αρχεία που μαρτυρούν την ύπαρξη προγενέστερων τύπων
ποδοσφαίρου στην Κίνα, στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη. Παίζονταν πολλά παιχνίδια
με αντικείμενα που ομοίαζαν με μπάλα. Αυτό αποδεικνύει ότι τα παιχνίδια με τη μπάλα
ήταν ευρέως διαδεδομένα σε όλες τις εποχές. Μερικά από αυτά μάλιστα, παίζονταν
από ομάδες αντιμέτωπες, που έσπρωχναν την μπάλα ακόμα και με τα πόδια,
προκειμένου να επιτύχουν να περάσει σε μια καθορισμένη ζώνη και με αυτόν τον
τρόπο να αποκτήσουν ένα προβάδισμα απέναντι στον αντίπαλου.
Ένα είδος ποδοσφαίρου, σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες παιζόταν στην Κίνα τον 11ο
π.χ. αιώνα. Ήταν πολύ διαδεδομένο το τσου-κου (μπάλα από δέρμα που σπρωχνόταν
με το πόδι). Η δερμάτινη μπάλα με την οποία παιζόταν, ήταν γεμισμένη με γυναικεία
μαλλιά. Την μπάλα την κλωτσούσαν προς ένα «τέρμα» από μπαμπού 3-4 μέτρων, πίσω
από το οποίο ήταν τεντωμένο ένα δίχτυ από μετάξι. Κατά τον 5ο π.χ. αιώνα το τσου-
κου αποτελούσε μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης των Κινέζων. Στο Εθνολογικό
Μουσείο του Μονάχου διατηρείται ένα χειρόγραφο του Λι-Γου, χρονολογημένο στον
5ο π.χ αιώνα που μιλάει για την εισαγωγή του τσού-κου στην Ιαπωνία. Επίσης
αναφέρει και τη διοργάνωση αγώνων μεταξύ των ομάδων Κίνας και Ιαπωνίας.

23. Αν ανατρέξουμε στα Ομηρικά έπη θα βρούμε τις πρώτες πληροφορίες για παιχνίδι με
μπάλα στη λεκάνη της Μεσογείου. Μια παρόμοια αναφορά γίνεται και στον Θεαίτητο
του Πλάτωνα. Την μεγαλύτερη επιτυχία όμως στην αρχαία Ελλάδα γνώρισε το παιχνίδι
«επίσκυρος» που είχε πάρει το όνομά του από τη γραμμή με σκύρα, που χώριζε το
γήπεδο. Το παιχνίδι «επίσκυρος» κάποτε οι Ρωμαίοι το έφεραν και στη Ρώμη, το
ονόμασαν «harapastum» και το έπαιζαν κυρίως στρατιώτες. Ο Μαρτιάλιος σε ένα του
επίγραμμα, περιγράφει τους τύπους της μπάλας που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι: Την
«pilapaganica» που χρησιμοποιούσαν κυρίως οι χωρικοί που ήταν φτιαγμένη από
δέρμα και γεμισμένη με πούπουλα και τη follies που ήταν από δέρμα αλλά γεμισμένη
με μια φούσκα γεμάτη αέρα.
Ανάγλυφο του 4ου π.Χ. αιώνα που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών
απεικονίζει έναν έφηβο να παίζει τη σφαίρα με το πόδι χωρίς όμως ωστόσο να
σχετίζεται με ποδόσφαιρο όμοιο με το σύγχρονο. Από ανασκαφές που έκαναν στη
Σαμοθράκη οι Αμερικανοί με επικεφαλής την Ελίζαμπεθ Ντούζμπερι και τον Έλληνα
αρχαιολόγο Ανδρέα Βαβρίτσα, προήλθε ένα ακόμη σημαντικό εύρημα, μια μπάλα
ποδοσφαίρου. Σ' έναν τάφο του 3ου π.Χ. αιώνα, βρέθηκε μεταξύ άλλων κι ένα πήλινο
συμπαγές ομοίωμα μπάλας, που μοιάζει με τις μπάλες που χρησιμοποιούνται στο
σύγχρονο ποδόσφαιρο.
Η 26η Οκτωβρίου 1863 θεωρείται η επίσημη ημερομηνία γέννησης του σύγχρονου
ποδοσφαίρου. Στη πρώτη συνάντηση, στη ταβέρνα των Freemason's, στην Αγγλία,
παραβρέθηκαν αντιπρόσωποι διάφορων σωματείων, που συμφώνησαν στη διεξαγωγή
αγώνων με συγκεκριμένους κανόνες .
Στις 8 Δεκεμβρίου οι προτεινόμενοι κανόνες έγιναν και επίσημα δεκτοί. Για την
ιστορία αυτοί οι αρχικοί κανόνες ήταν:
1. Το μέγιστο μήκος του γηπέδου θα είναι 200 γυάρδες και το μέγιστο πλάτος θα είναι
100. Τόσο το μήκος όσο και το πλάτος θα σημαδεύονται με σημαίες. Το τέρμα θα
είναι μεταξύ δυο όρθιων δοκών απόστασης 8 γυαρδών, χωρίς καμιά ταινία η δοκό
να τα διασταυρώνει.
2. Με το στρίψιμο του νομίσματος, οι αντίπαλες ομάδες θα επιλέγουν εστίες και ο
αγώνας θα ξεκινάει με ένα λάκτισμα από το κέντρο του γηπέδου, από την ομάδα
που έχασε στο στρίψιμο. Η αντίπαλη ομάδα θα πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση 10
γυάρδων από την μπάλα, μέχρι να γίνει η σέντρα.
3. Μόλις επιτευχθεί ένα τέρμα, η ομάδα που το δέχτηκε υποχρεούται να κάνει σέντρα.
Αμέσως μετά την επίτευξη κάθε τέρματος, οι δύο αντίπαλες ομάδες θα πρέπει να
αλλάζουν εστίες.
Το ποδόσφαιρο είναι σήμερα το πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο.

24. ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ (VOLLEY BALL)
Η πετοσφαίριση(volley ball) επινοήθηκε το 1895 από
τον Αμερικανό καθηγητή Γουίλιαμ Μόργκαν, που εργαζόταν στο παράρτημα της ΧΑΝ
(YMCA) του Χόουλιοκ, στην πολιτεία Μασαχουσέτη των ΗΠΑ. Προσπαθώντας να
δημιουργήσει ένα ομαδικό παιχνίδι κλειστού χώρου, χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμών,
επινόησε το βόλεϊ. Αρχικά ονόμασε το παιχνίδι "μιντονέτ". Το όνομα βόλεϊ δόθηκε
λίγο αργότερα, έπειτα από έναν αγώνα επίδειξης, μάλλον από τον Άλφρεντ Χάλστιντ.
Το νέο άθλημα διαδόθηκε πολύ γρήγορα, κυρίως μέσω των παραρτημάτων της Χ.Α.Ν.
στις πολιτείες των ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο. Στην Ευρώπη μεταφέρθηκε κατά τη
διάρκεια του Α΄ παγκοσμίου πολέμου από τους Αμερικανούς στρατιώτες.
Αρχικά παιζόταν με διάφορες μπάλες. Το 1900 κατασκευάστηκε η πρώτη ειδική μπάλα
βόλεϊ. Το 1947 ιδρύθηκε η Διεθνής Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης στο Παρίσι, η οποία
διαμόρφωσε ενιαίους διεθνείς κανονισμούς. Το 1963 ιδρύθηκε και Ευρωπαϊκή
Συνομοσπονδία Πετοσφαίρισης Το 1964 αποτέλεσε σημαντική χρονιά για το βόλεϊ,
αφού εντάχθηκε στο πρόγραμμα της Ολυμπιάδας του Τόκιο, τόσο για τους άνδρες όσο
και για τις γυναίκες.
Στην Ελλάδα οι πρώτες ομάδες βόλεϊ εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας 1910-20
στη Θεσσαλονίκη από τη Χ.Α.Ν.Θ. και στη Σμύρνη από τον Πανιώνιο. Για πολλά
χρόνια το άθλημα ανήκε στον ΣΕΓΑΣ, ο οποίος διοργάνωνε τα σχετικά πρωταθλήματα.
Το 1970 ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης ή ΕΟΠΕ.
Το γήπεδο του βόλεϊ έχει σχήμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με διαστάσεις: 9x18 μ.
Πρέπει να περιβάλλεται από ελεύθερη ζώνη, η οποία στις μεγάλες διοργανώσεις απέχει
7 ως 9 μέτρα από τις τελικές γραμμές και 3 ως 5 μ. από τις πλευρικές. Συνήθως το
γήπεδο του βόλεϊ είναι σε κλειστό χώρο αλλά μπορεί να διεξαχθεί και σε ανοιχτό,
κυρίως σε διοργανώσεις μικρού επιπέδου (σχολικές κλπ).
Το ορθογώνιο γήπεδο διαιρείται σε δύο ίσα τετράγωνα μέρη (9x9 μ.) από την κεντρική
γραμμή, πάνω από την οποία τοποθετείται κάθετα ένα τεντωμένο δίχτυ (φιλέ) ύψους
2,43 μ. για τους άνδρες και 2,24 μ. για τις γυναίκες. Σε κάθε ένα από τα δύο μέρη του
γηπέδου, και σε απόσταση 3 μ. από την κεντρική γραμμή, υπάρχει η επιθετική γραμμή,

25. που χωρίζει το κάθε μέρος σε δύο ζώνες: την επιθετική ή μπροστινή ζώνη (3x9 μ.) και
την αμυντική ή πίσω ζώνη (6x9 μ.).
Εκτός του περιγραφόμενου γηπέδου, το βόλεϊ παίζεται & σε άμμο ως μπιτς βόλεϊ
Το δίχτυ βρίσκεται πάνω από την κεντρική γραμμή, έχει μήκος 9,5 μ., πλάτος 1μ. και
ύψος 2,43 για τους άνδρες και 2,24 για τις γυναίκες. Στις άκρες του και σε 9μ.
απόσταση μεταξύ τους βρίσκονται οι αντένες, μήκους 1,80μ. (προεξέχουν 0.80 μ. πάνω
από το δίχτυ) και ορίζουν τα όρια του γηπέδου στον αέρα. Δεν επιτρέπεται στους
παίκτες να ακουμπήσουν το δίχτυ κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής φάσης. Το ύψος
του διχτυού διαφέρει ανάλογα με την κατηγορία.
Η μπάλα είναι κατασκευασμένη από μαλακό πλαστικό ή δέρμα. Μετά το 1996 η μπάλα
είναι πολύχρωμη για χάρη της θεαματικότητας και αποτελείται από 12 ομοιόμορφα
κομμάτια, σε συνδυασμό τριών χρωμάτων (κίτρινο, άσπρο, μπλε). Έχει περιφέρεια 65-
67 εκ. και βάρος 260-280 γραμ. Το 2009 όμως αλλάζει. Παραμένουν το μπλε και το
κίτρινο(το άσπρο φεύγει) και η κατανομή τους αλλάζει. Η μπάλα τώρα έχει πολύ
περισσότερους πόρους με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο μαλακή από την
προηγούμενη.
Σκοπός του παιχνιδιού είναι να περάσει η μπάλα πάνω από το φιλέ και να ακουμπήσει
στο γήπεδο του αντιπάλου ή να αναγκαστεί ο αντίπαλος να την πετάξει εκτός γηπέδου.
Για να πετύχει το σκοπό αυτό η κάθε ομάδα έχει δικαίωμα να κάνει τρεις μπαλιές με
οποιοδήποτε μέρος του χεριού. Το μπλοκ δεν υπολογίζεται στις επαφές με τη μπάλα
της ομάδας. Το πόδι δεν επιτρέπεται.
Ο ίδιος παίκτης δεν έχει δικαίωμα να κάνει δύο συνεχόμενες μπαλιές. Επίσης, μετά από
κάθε χτύπημα η μπάλα πρέπει να αναπηδήσει, δηλαδή δεν μπορεί να κρατηθεί από τον
παίχτη (πιαστό). Οι διαιτητές είναι λίγο πιο ελαστικοί όταν γίνεται πιαστό στην πρώτη
επαφή της μπάλας(αυτό βέβαια σε μικρότερες κατηγορίες).
Η κάθε ομάδα πετοσφαίρισης αποτελείται από έξι παίκτες. Επίσης, μπορεί να έχει
μέχρι έξι αναπληρωματικούς, έναν προπονητή, το βοηθό του και φυσιοθεραπευτή. Στο
ξεκίνημα κάθε σερβίς οι έξι αγωνιζόμενοι παίκτες πρέπει να βρίσκονται μέσα στο
γήπεδο και σε συγκεκριμένες θέσεις. Είναι τρεις στην επιθετική ζώνη (μπροστά:
αριστερά, κέντρο, δεξιά) και τρεις στην αμυντική ζώνη (πίσω: αριστερά, κέντρο,
δεξιά). Εξαιρείται ο παίκτης που εκτελεί το σερβίς.
Οι παίκτες που βρίσκονται στην αμυντική ζώνη δεν επιτρέπεται να εκδηλώσουν
επιθετικό χτύπημα πατώντας στην μπροστινή ζώνη από ύψος μεγαλύτερο του φιλέ.
Κάθε φορά που η ομάδα τους κερδίζει το σερβίς, οι παίκτες μετακινούνται κατά μία
θέση προς τα δεξιά, κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Έτσι σταδιακά όλοι οι

26. παίκτες παίζουν σε όλες τις θέσεις. Σε περίπτωση αλλαγής, ο παίκτης που βγήκε μπορεί
να μπει μόνο στη θέση του παίκτη που μπήκε ώστε να μην αλλάζει θέσεις στο γήπεδο.
Οι θέσεις έχουν ως εξής 1. Είναι η θέση στα δεξιά στην αμυντική ζώνη. Ο παίχτης που
βρίσκεται σε αυτή εκτελεί το σερβίς. Σε αυτή τη θέση αμύνονται είτε ο πασαδόρος και
ο διαγώνιος (σύστημα 5-1) είτε οποιοσδήποτε άλλος παίχτης σε άλλο σύστημα
παιχνιδιού. 2. Είναι η θέση στα δεξιά στην επιθετική ζώνη από την οποία καρφώνει ο
διαγώνιος (5-1) ή άλλος παίχτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού. Σε αυτήν πασάρει και
βγάζει μπλοκ ο πασαδόρος ανάλογα πάντα με το σύστημα παιχνιδιού. 3. Είναι η
κεντρική θέση στην επιθετική ζώνη. Σε αυτή παίζει ο κεντρικός σε συστημα 5-1 ή ο
πασαδόρος σε σύστημα 6-0 4. Είναι η αριστερή θέση στην επιθετική ζώνη. Σε αυτή
παίζει ο ακραίος (σύστημα 5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίχτης σε άλλο σύστημα
παιχνιδιού. 5. Είναι η αριστερή θέση στην αμυντική ζώνη. Σε αυτή αμύνεται ο
κεντρικός ή ο λίμπερο (σύστημα 5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίχτης σε άλλο σύστημα
παιχνιδιού. 6. Είναι η κεντρική θέση στην αμυντική ζώνη. Σε αυτή αμύνεται ο ακραίος
(5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίχτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού.
ΥΔΑΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ- ΠΟΛΟ- (WATER POLO)
Η υδατοσφαίριση είναι ομαδικό άθλημα και παίζεται σε πισίνα από δυο ομάδες
παικτών. Κάθε ομάδα έχει 13 ή 15 παίκτες από τους οποίους συμμετέχουν οι επτά και
αντικειμενικός σκοπός της είναι να στείλει την μπάλα στα δίχτυα της αντίπαλης
ομάδας. Οι παίκτες, εκτός του τερματοφύλακα, επιτρέπεται να χρησιμοποιούν μόνο το
ένα χέρι στην προώθηση ή τη μεταβίβαση της μπάλας που μοιάζει με εκείνη του
ποδοσφαίρου.
Οι ρίζες της υδατοσφαίρισης ξεκινούν από την ανατολική Ινδία, όπου Βρετανοί
στρατιώτες πειραματίζονταν με ένα νέο είδος παιχνιδιού με μπάλα, χρησιμοποιώντας
άλογα. Το παιχνίδι αυτό, μεταφέρεται στην Αμερική και στην Ευρώπη, όπου και
εξελίσσεται. Το παιχνίδι αυτό αρχικά ονομάστηκε water polo γιατί οι παίκτες ίππευαν

27. βυτία που επέπλεαν στο νερό, τα οποία έμοιαζαν με ψεύτικα άλογα, ενώ χειρίζονταν
την μπάλα με μπαστούνια.
"Οι πρώτοι κανονισμοί του αθλήματος, ξεκινούν από το Ναυτικό Όμιλο του Λονδίνου
το 1870, σύμφωνα με τους οποίους, επιτρέπονταν το βούλιαγμα των αντιπάλων, η
κατοχή της μπάλας κάτω από το νερό, καθώς και το σκοράρισμα, με τη χρήση και των
δύο χεριών. Το 1880, η Σκοτία επιφέρει σημαντικές αλλαγές στους
κανονισμούς του παιχνιδιού, σύμφωνα με τους οποίους, καθορίζεται ο αριθμός των
παικτών στους 7, όπως και των διαστάσεων του τέρματος. Η υδατοσφαίριση
περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι το 1900, με τη
Μεγάλη Βρετανία, να κερδίζει τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1900, 1908, 1912 και του
1920. Η γυναικεία υδατοσφαίριση ξεκίνησε στις αρχές του αιώνα στην Ολλανδία και
για πρώτη φορά μπήκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το 2000 στην Ολυμπιάδα του
Σίδνεϋ . Για πολλά χρόνια η Ουγγαρία ήταν η βασίλισσα της Ευρώπης και του
κόσμου. Κατέκτησε τον τίτλο 10 φορές στις 14 πρώτες διοργανώσεις. Στη συνέχεια
ξεπετάχτηκε η πρώην Σοβιετική Ένωση και η Γερμανία. Από το 1985 συμπεριλήφθηκε
στο πρόγραμμα και η υδατοσφαίριση γυναικών με πρώτη πρωταθλήτρια την Ολλανδία.
Σήμερα έχουν γίνει αρκετές τροποποιήσεις σε αυτό το άθλημα. Η επίθεση κάθε ομάδας
διαρκεί 30". Κάθε αγώνας έχει τέσσερις περιόδους από 8 λεπτά, ανάμεσα από την 1η
και 2η περίοδο έχει 1 λεπτό διάλειμμα ,ανάμεσα στην 2η και 3η υπάρχει ημίχρονο που
διαρκεί πέντε λεπτά στο οποίο οι ομάδες αλλάζουν εστίες και ανάμεσα στην 3η και 4η
υπάρχει διάλειμμα ενός λεπτού.
Γκολ επιτυγχάνεται όταν ολόκληρη η μπάλα περάσει τη γραμμή του τέρματος που
βρίσκεται ανάμεσα στα κάθετα και το οριζόντιο δοκάρι της εστίας, με την προϋπόθεση
ότι δεν προωθήθηκε με γροθιά και ότι την άγγιξαν τουλάχιστον δυο παίκτες εκτός του
τερματοφύλακα. Επίσης γκολ επιτυγχάνεται και όταν ένας αθλητής περάσει τη γραμμή
του τέρματος της ομάδας του μαζί με τη μπάλα. Νικήτρια είναι η ομάδα που πετυχαίνει
τα περισσότερα γκολ.
Κατάλληλα χρώματα θεωρούνται το άσπρο για τη γραμμή του τέρματος που πρέπει να
απέχει τουλάχιστον 30 εκ. από το άκρο της πισίνας, το άσπρο για τη γραμμή της
σέντρας που χωρίζει την πισίνα σε δυο ίσα μέρη, το κόκκινο για τη γραμμή του κόρνερ
που απέχει δυο μέτρα από τη γραμμή του τέρματος και το κίτρινο για τη γραμμή του
πέναλτι που απέχει πέντε μέτρα από τη γραμμή του τέρματος.
Στην πλευρά της πισίνας όπου κινούνται οι κριτές τερμάτων τοποθετείται δυο μέτρα
μακριά από κάθε γωνία ένα ευδιάκριτο χρωματιστό σημάδι. Για το διαιτητή πρέπει να
υπάρχει αρκετός ελεύθερος χώρος, έτσι ώστε να κινείται από το ένα ως το άλλο άκρο
της μιας πλευράς της πισίνας, καθώς και για τους δυο κριτές τερμάτων που βρίσκονται
στο ύψος των γραμμών του τέρματος.
Τα τέρματα πρέπει να είναι άσπρα, να επιπλέουν στο νερό, να είναι γερά
συναρμολογημένα και να μη λυγίζουν. Έχουν άνοιγμα τριών μέτρων, ενώ το οριζόντιο
δοκάρι πρέπει να βρίσκεται 90 εκ. πάνω από την επιφάνεια του νερού (όταν το νερό

28. έχει βάθος πάνω από 1,5 μέτρα) ή 2.40 από το βυθό της πισίνας (όταν το νερό έχει
βάθος λιγότερο από 1,5 μέτρα). Τα τέρματα είναι εφοδιασμένα με δίχτυ.
Αν κάποιος παίκτης χάσει το σκούφο πρέπει να περιμένει μια διακοπή για να βρει ή να
τον αντικαταστήσει με άλλο. Οι αθλητές φοράνε μαγιό και απαγορεύεται να έχουν
πάνω τους οποιοδήποτε αντικείμενο, ενώ δεν μπορούν να αλειφθούν με λάδι.
ΧΑΝΤΜΠΟΛ- ΧΕΙΡΟΣΦΑΙΡΙΣΗ (HANDBALL)
Η χειροσφαίριση ή χάντμπολ (handball)είναι ομαδικό ολυμπιακό άθλημα, το οποίο
παίζεται από άνδρες και γυναίκες. Διαθέτει στοιχεία από όλα τα ομαδικά αθλήματα.
Ωστόσο, πιο πολύ προσιδιάζει στο ποδόσφαιρο, με τη διαφορά ότι το χάντμπολ
παίζεται με τα χέρια και σε κλειστό γήπεδο. Επίσης, οι παίκτες στο ποδόσφαιρο είναι
περισσότεροι από εκείνους της χειροσφαίρισης. Ο αγώνας χωρίζεται σε δύο ημίχρονα,
από τα οποία το καθένα διαρκεί 30 λεπτά. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχει μία διακοπή
δεκαπέντε λεπτών. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να επιτευχθούν τέρματα, με νικήτρια
ομάδα να είναι εκείνη που πετυχαίνει τα πιο πολλά από αυτά. Το άθλημα εντάχθηκε
στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων το 1972.
Οι διαστάσεις του χώρου όπου διεξάγονται οι αγώνες είναι 40Χ20 μ. Το γήπεδο
χωρίζεται στα δύο από μία κεντρική γραμμή (κατά πλάτος). Στο κέντρο των δύο
ακριανών γραμμών κατά πλάτος του γηπέδου βρίσκονται δύο εστίες , με ύψος 3 μέτρα
και μήκος 4 μέτρα. Η περιοχή του τέρματος ορίζεται στα 6 μέτρα. Μια γραμμή σε
σχήμα ημικύκλιου επιτρέπει να ξεχωρίζει η περιοχή αυτή. Δικαίωμα να πατήσει σε
αυτή τη γραμμή έχει αποκλειστικά ο τερματοφύλακας και κανένας άλλος από τους
παίκτες. Αναφορικά με τους παίκτες, οι τελευταίοι διακρίνονται σε βασικούς, που είναι
επτά (συμπεριλαμβανομένου του τερματοφύλακα) και σε ισάριθμους
αναπληρωματικούς.
Η μπάλα που χρησιμοποιείται στο άθλημα είναι κατασκευασμένη από δέρμα και η
περίμετρός της διαφέρει στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Έτσι, για τους άνδρες
ορίστηκε σε 58-60 εκατοστά, ενώ για τις γυναίκες σε 54-56 εκατοστά. Η στολή των
παικτών και παικτριών αποτελείται από φανέλα με κοντά μανίκια (και με αρίθμηση
από το 1 ως το 99) και κοντό παντελόνι. Για να υπάρχει καλύτερη επαφή, επαλείφουν
τις άκρες των δακτύλων τους με κόλλα.
Ο βασικός σκοπός είναι η να σταλεί η μπάλα στο τέρμα της αντίπαλης ομάδας από
τους παίκτες ή τις παίκτριες. Αυτό γίνεται με την αποκλειστική χρήση των χεριών. Οι
παίκτες που πραγματοποιούν επίθεση δεν επιτρέπεται να κρατήσουν την μπάλα για
χρόνο μεγαλύτερο των 8 δευτερολέπτων χωρίς να πασάρουν, να σουτάρουν ή να
κάνουν ντρίμπλα. Στη διάρκεια του αγώνα μπορεί να γίνουν απεριόριστες αλλαγές
μεταξύ των παικτών ή παικτριών.
Σε περίπτωση που ο παίκτης ή η παίκτρια χτυπήσει τον αντίπαλο με αντιαθλητικό
τρόπο, τότε δέχεται απευθείας κόκκινη κάρτα. Εάν κάποιος αμυντικός παίκτης ή
παίκτρια χτυπήσει αντίπαλο, τότε του/της καταλογίζεται φάουλ από τους δύο διαιτητές
του αγώνα. Σε περίπτωση που το χτύπημα είναι σκληρό, τότε ο παίκτης που το
εκτέλεσε αποβάλλεται για δύο λεπτά και μετά την παρέλευση της ποινής, επανέρχεται
στο παιχνίδι. Ωστόσο, ο παίκτης μπορεί να αποβληθεί οριστικά από τον αγώνα εάν
συμπληρώσει τρεις αποβολές διάρκειας δύο λεπτών η καθεμιά.

29. Η ιστορία του χάντμπολ έχει τις ρίζες της βαθιά στους περασμένους αιώνες και ακόμα
παραπέρα αφού υπάρχουν αρκετές ιστορικές καταγραφές και στοιχεία, για παιχνίδια
που παίζονταν με τα χέρια και με μπάλα ακόμα και στην αρχαία Αίγυπτο.
Επίσης παρόμοια παιχνίδια φαίνεται να ανέπτυξαν (από διάφορες αναφορές), οι
Κρήτες της Μινωικής περιόδου, οι Ασσύριοι και οι Βαβυλώνιοι.
Πολύ αργότερα, στα χρόνια του Μ. Αλεξάνδρου, έχουμε τη διάδοση ενός παρόμοιου
αθλήματος στις Ελληνικές αποικίες της Ιταλίας και από εκεί στην Ιβηρική χερσόνησο,
τη Γαλλία και σε άλλες περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το Χάντμπολ
μορφοποιείται στο τέλος του 19ου
αιώνα όπου εμφανίζονται τρία παιχνίδια σε τρεις
διαφορετικές χώρες (Τσεχία, Δανία, Γερμανία) και δικαιωματικά τα ονομάζουμε σαν
άμεσους προγόνους του αθλήματος. Τότε παιζόταν με ομάδες απαρτιζόμενες από 11
παίκτες. Το 1910 διατυπώθηκαν οι πρώτοι κανονισμοί για τη χειροσφαίριση,
στη Σουηδία. Το 1922 έγιναν ανάλογοι αγώνες και στον ελληνικό χώρο.
Η Διεθνής Ομοσπονδία Χειροσφαίρισης (IHF) ιδρύθηκε το 1946 στην Κοπεγχάγη.
Σήμερα η έδρα της είναι στη Γενεύη και υπό την αιγίδα της διεξάγονται σημαντικές
διεθνείς διοργανώσεις του χάντμπολ. Η πρώτη εμφάνιση του αθλήματος σε
Ολυμπιακούς Αγώνες έγινε επίσημα το 1972, στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων
του Μονάχου. Το 1979 ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία (Ομοσπονδία
Χειροσφαίρισης Ελλάδος), γνωστότερη με το αρκτικόλεξο ΟΧΕ. Δύο χρόνια νωρίτερα,
το 1977 διεξήχθη στο Αμύνταιο ο πρώτος επίσημος αγώνας.
ΧΟΚΕΪ ΕΠΙ ΧΟΡΤΟΥ
Το χόκεϊ επί χόρτου είναι άθλημα που παίζεται σε ειδικά διαμορφωμένα μεγάλα
γήπεδα με συνθετικό χλοτάπητα (outdoor), αλλά και σε κλειστές αίθουσες σάλας
(indoor).
Το χόκεϋ μοιάζει πολύ με το ποδόσφαιρο. Παίζεται από δυο ομάδεςς των 11 παικτών,
ένας από τους οποίους είναι τερματοφύλακας, έχει γκολ, φάουλ, πέναλτι και αποβολές.